College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo Vergadering d.d. 8 juli 2019 Zaaknummer: 671599 Agendapunt: Portefeuillehouder(s) : J.H. Lammers Openbaar Besloten Team : Team Maatschappij en Ontwikkeling Adviseur : J. Willemse Toestelnummer [Nr.] 926 Collegevoorstel besproken in PHO van: J.H. Lammers D.d. 1 juli 2019 Onderwerp Aanvraag subsidie glasvezelaanleg Coöperatie Glasvezel Noord Samenvatting Coöperatie Glasvezel Noord (CGN) is destijds ontstaan als bewonersinitiatief om glasvezel aangelegd te krijgen in het buitengebied. Eerder heeft CGN in onze gemeente een glasvezelnetwerk aangelegd in Bunne en omgeving als onderdeel van de 1e fase. Dit is gebeurd zonder subsidie en leningen van gemeenten omdat de businesscase voor fase 1 sluitend was. Wel heeft de provincie toen een lening verstrekt voor de witte adressen. CGN wil nu de 2e fase aan gaan leggen van een glasvezelnetwerk in Noordenveld, Tynaarlo en Assen. Dit is alleen mogelijk als de betrokken gemeenten een eenmalige subsidie geven voor de aanleg in zogenaamde witte gebieden en daar bovenop een lening geven voor de aanleg in zogenaamde grijze gebieden. Aan de provincie Drenthe is een lening gevraagd voor de aanleg in witte gebieden. Tevens draagt de provincie bij aan de grijze leningen. In het coalitieakkoord 2018-2022 is uitgesproken dat iedere inwoner kan beschikken over een betaalbare en toekomstbestendige internetverbinding. Eerder heeft de gemeenteraad een besluit genomen om subsidie te geven van in totaal bijna 8 ton voor de aanleg van een glasvezelnetwerk door Glasvezel Buitenaf. CGN vraagt aan onze gemeente een eenmalige subsidie van € 390.000,- en een lening van € 258.075,-. Het gaat om 107 witte en 462 grijze adressen in Donderen, Zeijen en randen van Vries. Na de aanleg van glasvezel door Glasvezel Buitenaf en door CGN beschikt onze gemeente straks over een volledig dekkend glasvezelnetwerk. Voorstel 1. De raad voor te stellen een incidenteel budget beschikbaar te stellen van € 390.000,- voor het verstrekken van een subsidie aan CGN voor de aanleg van glasvezel in witte gebieden binnen onze gemeente. 2. De raad voor te stellen een marktconforme lening te verstrekken aan CGN van € 258.075,- voor de aanleg van glasvezel in de grijze gebieden binnen onze gemeente. 3. De kosten van de te verstrekken subsidie van € 390.000 te dekken door een onttrekking aan de ARGI. 4. De structurele rentelasten uit het beschikbaar stellen van de lening van € 258.075,- te dekken door voor de lening een marktconforme rentevergoeding in rekening te brengen. 5. In te stemmen met bijgaand raadsvoorstel. pagina 1 van 5 TOELICHTING B&W-ADVIES 1. Inleiding en perspectief Coöperatie Glasvezel Noord (CGN) is destijds ontstaan als bewonersinitiatief om glasvezel aangelegd te krijgen in het buitengebied. Eerder heeft CGN in onze gemeente een glasvezelnetwerk aangelegd in Bunne en omgeving als onderdeel van de 1e fase. Dit is gebeurd zonder subsidie en leningen van gemeenten omdat de businesscase voor fase 1 sluitend was. Wel heeft de provincie toen een lening verstrekt voor de witte adressen. Dat de businesscase voor de eerste fase sluitend was, had vooral te maken met het hoge deelnemerspercentage van 60 – 65% en de gunstige aanbesteding. De marktsituatie was destijds anders. Er is nu veel vraag naar bedrijven die glasvezel aanleggen, waardoor de prijzen stijgen. Nu is het deelnemerspercentage in onze gemeente 45%. In het gehele projectgebied van de 2e fase varieert het deelnemerspercentage tussen 42% en 55%. CGN wil nu de 2e fase aan gaan leggen van een glasvezelnetwerk in Noordenveld, Tynaarlo en Assen. Dit is alleen mogelijk als de betrokken gemeenten een eenmalige subsidie geven voor de aanleg in zogenaamde witte gebieden en daar bovenop een lening geven voor de aanleg in zogenaamde grijze gebieden. Aan de provincie Drenthe is een lening gevraagd voor de aanleg in witte gebieden. Tevens draagt de provincie bij aan de grijze leningen. In het coalitieakkoord is uitgesproken dat iedere inwoner kan beschikken over een betaalbare en toekomstbestendige internetverbinding. Eerder heeft de gemeenteraad een besluit genomen om subsidie te geven van in totaal bijna 8 ton voor de aanleg van een glasvezelnetwerk door Glasvezel Buitenaf (GVB). CGN vraagt aan onze gemeente een eenmalige subsidie van € 390.000,- en een marktconforme lening van € 258.075,- met een looptijd van 20 jaar. Het gaat om 107 witte en 462 grijze adressen in Donderen, Zeijen en randen van Vries. In tegenstelling tot Glasvezel Buitenaf heeft CGN naast de eenmalige subsidies ook leningen nodig. CGN heeft geen eigen vermogen en kan in de markt moeilijk aan vreemd vermogen komen. Na de aanleg van glasvezel door GVB en door CGN beschikt onze gemeente straks over een volledig dekkend glasvezelnetwerk. Als bijlagen treft u het businessplan aan van CGN en de onafhankelijke beoordeling daarvan door Dialogic. Dialogic heeft geconcludeerd dat de businesscase en de gevraagde subsidies en leningen realistisch zijn en dat zonder subsidies en leningen het glasvezelnetwerk niet of slechts gedeeltelijk wordt aangelegd. De kosten voor leges en degeneratievergoedingen zijn volledig in de businesscase opgenomen. Hiervoor is dus geen aparte subsidie nodig. In de maand juli nemen de colleges van de betrokken overheden een besluit om de gevraagde subsidies en de gevraagde leningen beschikbaar te stellen. Na positieve besluitvorming door de colleges wordt door de provincie de wettelijk vereiste marktconsultatie in gang gezet. De staart van deze procedure kan samenvallen met de besluitvorming bij de gemeenteraden. Dit parallelle proces is bij het subsidieverzoek van GVB ook op deze manier verlopen. De marktconsultatie stelt andere marktpartijen in de gelegenheid om hun belangstelling kenbaar te maken voor de aanleg van het glasvezelnetwerk met gebruikmaking van de subsidies en leningen. 2. Argumenten 1.1 Snel internet is nodig voor de leefbaarheid en de economische vitaliteit van het platteland 1.2 Als CGN de 2e fase realiseert dan ontstaat er in onze gemeente dekkend glasvezelnetwerk. Daarmee wordt de doelstelling uit het coalitieakkoord gerealiseerd dat iedere inwoner kan beschikken over een betaalbare en toekomstbestendige internetverbinding. 1.2 Weinig marktpartijen zijn geïnteresseerd om glasvezel aan te leggen in het buitengebied. gemeente Tynaarlo pagina 2 van 5 Door de lagere bebouwingsdichtheid moeten grotere investeringen per aansluiting worden gedaan. Het rendement op de investeringen is voor commerciële partijen te laag. Bij de uit te voeren marktconsultatie zal blijken of dat inderdaad (nog) zo is. 1.3 CGN kan een glasvezelnetwerk aanleggen voor alle witte en grijze adressen met gebruikmaking van subsidies en leningen van de overheid. CGN heeft zowel eenmalige subsidies nodig als leningen om de aanleg van een glasvezelnetwerk mogelijk te maken. Dialogic heeft de businesscase gevalideerd en bevestigd dat de gevraagde subsidies en de leningen realistisch zijn. 1.4 De provincie ondersteunt de aanleg van glasvezel in Drenthe Zij ondersteunt en verbindt initiatieven en stimuleert professionalisering van deze organisaties. Dit is onder meer gebeurd via de provinciale stichting VerbindDrenthe. Daarnaast heeft de provincie startsubsidies verstrekt, verstrekt zij leningen voor witte adressen en draagt zij bij aan leningen voor grijze adressen. Voor dit project van CGN is de provincie bereid een lenig te verstrekken voor de witte adressen en voor 50% bij te dragen aan de gevraagde lening voor grijze adressen. 3. Kanttekeningen 1.1 De hoogte van de subsidie per wit adres is in de gemeente Tynaarlo relatief hoog. De subsidie die aan Tynaarlo wordt gevraagd is specifiek bepaald aan de hand van de deel-businesscases voor Donderen en Zeijen/Vries en bedraagt omgerekend per wit adres € 3.786,-. Dit heeft te maken met de geografische en stedenbouwkundige kenmerken van dit gebied. De lage dichtheden van de bebouwing en de relatief grote afstanden leiden tot hoge aanlegkosten. De witte adressen liggen op grote afstand van elkaar, waardoor over lange afstanden sleuven moeten worden gegraven en glasvezel moet worden geblazen. Graven en blazen is duur. Een tweede reden is, dat de adressen in Donderen worden gevoed vanuit de te plaatsen POP in Zeijen. Donderen heeft te weinig adressen voor een ‘eigen’ POP. Ook hiervoor moet over een grote afstand worden gegraven en geblazen. De prijs die deelnemers aan CGN betalen is min of meer vergelijkbaar met de prijs die deelnemers aan GVB betalen. Dat geldt voor de component abonnementskosten maar ook voor de maandelijkse coöperatie- of aansluitbijdrage. Bij GVB bedraagt de maandelijkse bijdrage € 7,50. Bij CGN is de bijdrage € 5,- per maand maar het voornemen is dat dit vanaf 2021 verhoogd wordt naar € 8,- per maand. 1.2 De subsidievoorwaarden worden nog verder uitgewerkt In de fase na de besluitvorming door de colleges worden de subsidievoorwaarden verder uitgewerkt. De gemeenten trekken samen op bij de voorbereiding van de subsidiebeschikkingen maar worden per gemeente afgegeven en per gemeente uitgekeerd. Er wordt ook een zogenaamde ‘claw-back-bepaling’ opgenomen voor het geval dat blijkt dat de businesscase in de loop der tijd veel gunstiger is, waardoor de kaspositie zeer royaal wordt, of dat het bedrijf na een tijd met (grote) overwaarde verkocht wordt. Dat betekent dat in die gevallen de subsidie geheel of gedeeltelijk terugvloeit naar de overheden. 1.3 Als één van de andere overheden niet bereid is om CGN financieel te ondersteunen, ontstaat een nieuwe situatie. De subsidie wordt dan niet verstrekt.