URZĄD MIEJSKI W ZAKLICZYNIE Plan Odnowy Miejscowości Charzewice na lata 2007-2015 Listopad, 2007 Plan Odnowy Miejscowości Charzewice - Spis Treści – Spis treści………………………………………………………………………… str.2 1. Wprowadzenie…………………………………………………………….. str.3 2. Charakterystyka miejscowości…………………………………………… str.4 2.1. Położenie……………………………………………………………. str.4 2.2. Historia……………………………………………………………… str.5 2.3. Gospodarka przestrzenna………………………………………… str.6 2.4. Ludność……………………………………………………………... str.7 2.5. Zabytki……………………………………………………………… str.7 2.6. Edukacja…………………………………………………………….. str.10 2.7. Kultura………………………………………………………………. str.10 2.8. Turystyka i agroturystyka………………………………………… str.11 2.9. Przedsiębiorczość………………………………………………….. str.11 3. Analiza SWOT……………………………………………………………... str.11 4. Wiodące kierunki rozwoju……………………………………………….. str.12 5. Wizja Rozwoju Miejscowości Charzewice……………………………… str.12 6. Zestawienie zadań inwestycyjnych……………………………………… str.13 7. Rezultaty……………………………………………………………………. str.17 Pozycjonowanie źródeł finansowania zadań inwestycyjnych str.18 8. objętych Wieloletnim Planem Inwestycyjnym Gminy Zakliczyn 2007-2015…………………………………………………………………… 9. Harmonogram realizacji zadań…………………………………………... str.32 10. Zarządzanie………………………………………………………………… str.33 11. Monitoring i ewaluacja……………………………………………………. str.34 12. Procedury uaktualniania…………………………………………………. str.34 13 Public Relations……………………………………………………………. str.35 __ 2 Plan Odnowy Miejscowości Charzewice 1. Wprowadzenie Dla zapewnienia zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich niezbędne jest zapewnienie wielofunkcyjności rolnictwa, zwiększenie funkcji gospodarczych i społecznych wsi, ochrony środowiska, ograniczenie bezrobocia, zwłaszcza ukrytego oraz poprawa warunków życia ludności. Zgodnie z Narodową Strategią Kraju 2007-2015 poprawa infrastruktury technicznej i społecznej wsi oraz ochrona środowiska to czynniki warunkujące rozwój funkcji gospodarczych i społecznych terenów wiejskich. W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013, działanie „Odnowa i rozwój wsi” jednostki samorządu terytorialnego będą mogły wnioskować o bezzwrotną pomoc ze środków europejskich. Plan Rozwoju Miejscowości to niezbędny dokument w procesie aplikacji środków z funduszy unijnych. Przygotowanie Planu Odnowy Miejscowości ma na celu zdiagnozowanie potrzeb wsi a także zanalizowanie zasobów sołectwa oraz szans i zagrożeń występujących w jego otoczeniu. Plan Odnowy Miejscowości Charzewice stanowi także podstawę działań zmierzających do wprowadzenia w życie 5 celów strategicznych Strategii Rozwoju Społeczno – Gospodarczego Gminy Zakliczyn na lata 2007-2015: 1. MODERNIZACJA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ DLA POPRAWY WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW GMINY I SPROSTANIA WYMAGANIOM ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI. 2. ZASPOKAJANIE POTRZEB MIESZKAŃCÓW GMINY ZAKLICZYN W ZAKRESIE USŁUG SPOŁECZNYCH. 3. GMINA ZAKLICZYN JAKO CENTRUM TURYSTYCZNO-KULTURALNE REGIONU. 4. WIELOFUNKCYJNY ROZWÓJ WSI. 5. ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ PRZESTRZENNY GMINY ZAPEWNIAJĄCY DBAŁOŚĆ O ŚRODOWISKO NATURALNE. __ 3 Plan Odnowy Miejscowości Charzewice Realizacja wymienionych celów przyczyni się do modernizacji infrastruktury technicznej i społecznej obszarów wiejskich Gminy Zakliczyn – w tym również sołectwa Charzewice. Wszystkie inwestycje związane z rozwojem infrastruktury technicznej i społecznej przeprowadzone na obszarach wiejskich będą znacząco wpływały na poprawę warunków życia i pracy mieszkańców wsi. Plan Odnowy Miejscowości przygotowany został wspólnie z mieszkańcami sołectwa Charzewice, tak by realizowane zadania odpowiadały rzeczywistym potrzebom mieszkańców i mogły w pełni wykorzystać istniejący potencjał i szanse rozwoju Charzewic. 2. Charakterystyka miejscowości 2.1. Położenie Gmina Zakliczyn, położona jest w województwie małopolskim i powiecie tarnowskim. Gmina sąsiaduje od zachodu z gminą Czchów, od północy z gminami Dębno, Wojnicz i Pleśna, od wschodu z gminami Gromnik i Ciężkowice, a od południa z gminami Gródek nad Dunajcem i Korzenna. W skład Gminy Zakliczyn wchodzi miasto Zakliczyn oraz 23 sołectwa, liczące ogółem 12.249 mieszkańców i usytuowane na powierzchni 123 km2. Wśród sołectw gminy znajdują się Charzewice – mała wieś położona w dolinie Dunajca na północny zachód od Zakliczyna, przy drodze wojewódzkiej nr 980 Jurków - Biecz. __ 4 Plan Odnowy Miejscowości Charzewice Rysunek 1 Położenie sołectwa Charzewice źródło: strony intern etowe 2.2. Historia Charzewice zostały założone w XIII w. przez kolonistów niemieckich osadzonych tu po najeździe tatarskim. Pierwsze wzmianki historyczne o tej miejscowości pochodzą z 1347 roku - wtedy to kasztelan krakowski Spycymir nabył Charzewice od niejakiego Charza i jego synów Jakuba i Piotra. Teren ten przeznaczył pod budowę zamku i nazwał ją Melsztyn. W połowie XV wieku Charzewice były __ 5 Plan Odnowy Miejscowości Charzewice jedną z miejscowości, o których granice toczył się zażarty spór pomiędzy benedyktynami a Spytkiem z Melsztyna. Spór zakończono dokumentem z 9 października 1480 r. W centrum wsi, obok obecnej szkoły podstawowej znajdował się do czasów II wojny światowej dwór Majznerów. Rodzina ta w okresie międzywojennym wydatnie wspierała wszelkiego rodzaju darami klasztor Ojców Franciszkanów w Zakliczynie. Z tego domu wywodziła się żona znanego polskiego malarza Jacka Malczewskiego. Wielki malarz na posiadłościach teścia namalował cykl obrazów zatytułowanych "Pastuszek", do których pozował mu miejscowy parobek. Po wojnie posiadłość dworska w wyniku reformy rolnej została rozparcelowana, a lasy dworskie stały się własnością Lasów Państwowych. 2.3. Gospodarka przestrzenna Gmina Zakliczyn położona jest w południowo-zachodniej części powiatu tarnowskiego na wschodzie województwa małopolskiego, w środkowym biegu rzeki Dunajec w strefie Pogórza Karpackiego (na pograniczu Pogórza Wiśnickiego, Rożnowskiego i Ciężkowickiego, rozdzielonych rozległą doliną środkowego biegu Dunajca). Południowa część gminy Zakliczyn zajmowana jest przez Ciężkowicko- Rożnowski Park Krajobrazowy, środkowa część gminy (w tym miasto Zakliczyn) objęta jest Obszarem Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego, a północna część gminy (w tym Charzewice) należy do Obszaru Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego. Zatem niemal 100% powierzchni gminy Zakliczyn leży na obszarze podlegającym ochronie przyrodniczej. Granice gminy związane są w części z naturalnym ukształtowaniem terenu. Duże znaczenie dla sołectwa Charzewice ma bliskość rzeki Dunajec, która wśród rzek karpackich ma największe walory dla rekreacji ze względu na czystość wód i piękne krajobrazy doliny rzeki w obrębie pogórza. Dolina Dunajca jest bogata __ 6 Plan Odnowy Miejscowości Charzewice w zasoby surowców mineralnych, w tym w szczególności żwiru, wydobywanego w celach użytkowych. 2.4. Ludność Poniższa tabelka przedstawia strukturę ludności w sołectwie Charzewice w latach 2004-2006. Lata 2004 2005 2006 Nazwa sołectwa Charzewice 410 411 399 źródło: dane Urząd Miejski w Zakliczynie Po przeanalizowaniu powyższych danych nasuwa się wniosek, że w latach 2004-2006 liczba ludności w omawianym sołectwie utrzymuje się na podobnym poziomie, choć w 2006 r. zanotowano niewielki spadek zaludnienia w Charzewicach (o ok. 3%). 2.5. Zabytki Wśród zabytków charzewickich wymieniane są cmentarze wojenne z I wojny światowej w Czarnym Lesie nr 288, nr 289, nr 290. Cmentarz nr 288 jest małym, o powierzchni 46 m 2 cmentarzem. Elementem centralnym jest niski, betonowy krzyż. Na tym cmentarzu pochowanych jest 29 żołnierzy austro - węgierskich w jednej, wspólnej mogile. Śmierć żołnierzy datowana jest na 19 listopada 1914 roku. Fot. 1 . Cmentarz nr 288 w Charzewicach. źródło: www. melsztyn.pl __ 7 Plan Odnowy Miejscowości Charzewice Cmentarz nr 289 podobnie jak cmentarz nr 288 jest małym, z jedną wspólną mogiłą cmentarzem, w której pochowanych jest 13 żołnierzy rosyjskich. Żołnierze zginęli podczas krwawych walk, które miały miejsce w okolicy Charzewic 19 listopada 1914 roku. Centralne miejsce cmentarza zajmuje dwuramienny krzyż oraz wszystkie betonowe słupy. Fot. 2 . Cmentarz nr 289 w Charzewicach. źródło: www. melsztyn.pl Cmentarz nr 290 jest największym wśród charzewickich cmentarzy (powierzchnia 1543 m 2). Centralnym punktem cmentarza jest masywny, wysoki pomnik w kształcie pergoli, z której wyłania się kilkunastometrowy zwężający się ku górze pylon. Na szczycie ozdobiony krzyżami. Fot.3 . Cmentarz nr 290 w Charzewicach. źródło: www. melsztyn.pl __ 8 Plan Odnowy Miejscowości Charzewice Wewnątrz pergoli znajdują się dwie tabliczki: z datą 1914 oraz inskrypcją "Ziemio, byłem Ci wierny Ziemio, piłaś moją krew Ziemio, umarłem dla Ciebie Ziemio, teraz okrywasz mnie." "Powstrzymajcie się od łez Żadne życie nie jest wieczne prócz życia tego, kto poległ z honorem za Cesarza i Ojczyznę." Fot.4. Tablica z inskrypcją. Cmentarz nr 290 źródło: www. melsztyn.pl Na cmentarzu pochowanych jest 109 żołnierzy austro - węgierskich oraz 52 rosyjskich żołnierzy. W zbiorowych mogiłach pochowani są również Polacy, którzy walczyli pod sztandarami obu armii, oddając swe życie za niepodległość Ojczyzny. W okolicach Charzewic 19 listopada 1914 roku rozegrała się krwawa bitwa. Wojska austro – węgierskie zostały otoczone przez wojska rosyjskie i rozpoczęła się bitwa na białą broń. Nieżyjący świadkowie ówczesnych zdarzeń opowiadali jak ciała setek żołnierzy obu armii pokryły zbocza góry. Pochowano ich w zbiorowej mogile. Fot. 5. Mogiły żołnierzy na cmentarzu nr 290 w Charzewicach. źródło: www. melsztyn.pl Dziś miejsca te porósł las i na pamiątkę tych zdarzeń nazwano go „Czarnym Lasem”. Las, który skrywa nie tylko