DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO Bydgoszcz, dnia 19 grudnia 2019 r. Poz. 7323 UCHWAŁA Nr XIV/120/19 RADY GMINY ALEKSANDRÓW KUJAWSKI z dnia 15 listopada 2019 r. w sprawie przyjęcia ,,Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Aleksandrów Kujawski na lata 2019-2022" Na podstawie art. 15 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2019 r. poz. 506 ze zm1).) w związku z art. 87 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie i opiece na zabytkami (Dz. U. z 2018 r. poz. 2067 ze zm2).) po zaopiniowaniu przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Rada Gminy Aleksandrów Kujawski uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się ,,Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2019-2022 Gminy Aleksandrów Kujawski”, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Aleksandrów Kujawski. § 3. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Przewodniczący Rady Gminy Waldemar Bartczak 1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2019 r. poz.1309, poz.1696 i poz.1815. 2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2018 r. poz. 2245 oraz z 2019 r. poz. 730 i poz. 1696. Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 2 – Poz. 7323 Załącznik do uchwały Nr XIV/120/19 Rady Gminy Aleksandrow Kujawski z dnia 15 listopada 2019 r. GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI NA LATA 2019-2022 GMINA ALEKSANDRÓW KUJAWSKI Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 3 – Poz. 7323 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE 4. DEFINICJE 5. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 6. UWARUNKOWANIA WEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Rys historyczny Zabytki nieruchome – charakterystyka Zabytki archeologiczne – charakterystyka Dziedzictwo niematerialne Zabytki nieruchome znajdujące się w rejestrze zabytków Zabytki nieruchome w wojewódzkiej ewidencji zabytków Gminna ewidencja zabytków 7. OCENA STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY. ANALIZA SZANS I ZAGROŻEŃ 8. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE 9. INSTRUMENTARIUM REALIZACJI GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI 10. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 4 – Poz. 7323 1. WSTĘP Dane opracowanie dotyczy możliwości wykorzystania przez gminę Aleksandrów Kujawski swoich walorów jakim jest dziedzictwo kulturowe. Podstawą do opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami jest opracowana ewidencja zabytków. Do analizy stanu i zasobu dziedzictwa kulturowego wykorzystano gminną ewidencję zabytków, która został zaktualizowana w roku 2019. Podstawę do opracowania stanowi ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2018 poz. 2067 ze zm.), która nakłada na gminy obowiązek sporządzenia programu opieki nad zabytkami. Kwestia ta została poruszona w art. 87 wyżej wymienionej ustawy. Gotowy program zostaje zaopiniowany przez wojewódzkiego konserwatora zabytków, a następnie przyjęty uchwałą przez Radę Gminy. Przyjęty program zostaje opublikowany w wojewódzkim dzienniku ustaw. Gmina, sporządza program opieki nad zabytkami na okres 4 lat. W tym czasie po 2 latach władze gminy muszą sporządzić sprawozdanie z realizacji programu. Realizowanie gminnych programów opieki and zabytkami przysłuży się do budowania bardziej świadomej społeczności lokalnej, która będzie potrafiła zarządzać swoim dziedzictwem kulturowym. Wzmocnione zostanie poczucie tożsamości i identyfikacji mieszkańców gminy, co będzie skutkowało oddolnymi inicjatywami w dziedzinie ochrony zabytków. 2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA GMINNEGO PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI Podstawę prawną sporządzenia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami określono w art. 87 Ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2018 poz. 2067 ze zm.). Przepis ten przedstawia się następująco: Art.87. 1. Zarząd województwa, powiatu lub wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporządza na okres 4 lat odpowiednio wojewódzki, powiatowy lub gminny program opieki nad zabytkami. 2. Programy, o których mowa w ust.1, mają na celu, w szczególności: 1) włączenie problemów ochrony zabytków do systemu zadań strategicznych, wynikających z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju; 2) uwzględnianie uwarunkowań ochrony zabytków, w tym krajobrazu kulturowego i dziedzictwa archeologicznego, łącznie z uwarunkowaniami ochrony przyrody i równowagi ekologicznej; 3) zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do poprawy stanu ich zachowania; 4) wyeksponowanie poszczególnych zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego; 5) podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych oraz wspieranie inicjatyw sprzyjających wzrostowi środków finansowych na opiekę nad zabytkami; 6) określenie warunków współpracy z właścicielami zabytków, eliminujących sytuacje konfliktowe związane z wykorzystaniem tych zabytków; 7) podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami. 3. Wojewódzki, powiatowy i gminny program opieki nad zabytkami przyjmuje odpowiednio sejmik województwa, rada powiatu i rada gminy, po uzyskaniu opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków. 4. Programy, o których mowa w ust.3, są ogłaszane w wojewódzkim dzienniku urzędowym. 5. Zrealizacji programów zarząd województwa, powiatu i wójt (burmistrz, prezydent miasta) sporządza, co 2 lata, sprawozdanie, które przedstawia się odpowiednio sejmikowi województwa, radzie powiatu lub radzie gmin. 3. UWARUNKOWANIA PRAWNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI W POLSCE (Z UWZGLĘDNIENIEM ZAPISÓW USTAWY O OCHRONIE ZABYTKÓW I OPIECE NAD ZABYTKAMI Z DNIA 23 LIPCA 2003 R.) W Polsce obowiązują następujące uregulowania prawne dotyczące ochrony zabytków i opieki nad zabytkami: - Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 ze zm. W przepisach art.5 art. 6 ust. 1 i art. 86) - Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 2019 poz. 506 ze zm.) - Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami(Dz.U. 2018 poz. 2067 ze zm.). Dziennik Urzędowy Województwa Kujawsko-Pomorskiego – 5 – Poz. 7323 - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2019 poz. 1396 ze zm.) - Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. 2018 poz. 1945 ze zm.) - Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 2019 poz. 1186 ze zm. ) - Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. 2018 poz.2204 ze zm.) - Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U. 2018 poz. 1614 ze zm.) - Ustawa z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz.U. 2018 poz. 1983 ze zm.) - Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 sierpnia 2018 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, prac restauratorskich i badań konserwatorskich przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków albo na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz robót budowlanych, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, a także badań archeologicznych i poszukiwań zabytków (Dz.U. 2018 poz. 1609 ze zm.) - Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2011 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U. z 2011 r., Nr 113 poz. 661 ze zm.) - Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 sierpnia 2017 r. w sprawie dotacji celowej na prace konserwatorskie lub restauratorskie przy zabytku wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa oraz prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków (Dz.U. 2017 poz. 1674) - Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 25 sierpnia 2004 r. w sprawie organizacji i sposobu ochrony zabytków na wypadek konfliktu zbrojnego i sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2004 nr 212 poz. 2153) - Rozporządzenie Ministra Kultury z dnia 12 maja 2004 r. w sprawie odznaki "Za opiekę nad zabytkami" (Dz.U. z 2004 r. Nr 124, poz. 1304 ze zm.) - Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie wywozu zabytków za granicę (Dz. U. z 2011 r. Nr 89, poz. 510) 4. DEFINICJE Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2018 poz. 2067 ze zm.) precyzyjnie określa najważniejsze pojęcia dotyczące podstawowych pojęć z dziedziny ochrony zabytków. 5.UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Aleksandrów Kujawski jest zbieżny ze strategicznymi celami państwa w zakresie ochrony i opieki nad zabytkami. Cele te wymienione są w dokumentach: - Krajowy Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami – brak aktualnego - Narodowa strategia rozwoju kultury na lata 2004–2013 z perspektywą do roku 2020 r. Gminny Program Opieki nad Zabytkami Gminy Aleksandrów Kujawski jest zbieżny z głównymi zadaniami Programu Operacyjnego nr 9 „Dziedzictwo kulturowe”, do których należy intensyfikacja ochrony i upowszechniania dziedzictwa kulturowego, w tym kompleksowa poprawa stanu zabytków oraz rozwój kolekcji muzealnych, poprawa stanu zachowania zabytków, zwiększenie narodowego zasobu dziedzictwa kulturowego (w tym także dziedzictwa