AYDIN TARIM VİZYONU 2018-2022 Bakanlığımız stratejik planında yer alan 7 alan, 7 amaç doğrultusunda Bakanlığımızın ülke çapında belirlemiş olduğu hedeflere ilave olarak, yerelde 51 hedef ile; sürdürülebilir tarım için bitki desenimiz, hayvan varlığımız ve su ürünleri kaynaklarımıza göre ilimizde kırsal yaşam standartlarının yükseltilmesini ve sektörel sorunların çözülmesini Bakanlığımızın Ar-Ge çalışmalarıyla destekleyerek vizyoner yaklaşımla ilimizin strateji belgesini oluşturduk. 1 I.BÖLÜM MEVCUT DURUM 2 AYDIN İLİ ARAZİ VARLIĞI % 11.54 % 3.13 Tarım dışı Çayır Arazi Kullanım Şekli Alan (ha) % + Göl Mera Bataklık Kültür Arazisi 364.943 44,97 % 44.97 Orman 327.606 40,37 %40.37 Kültür Arazisi Tarım Dışı + Göl-Bataklık Orman 93.632 11,54 Araziler Çayır Mera Arazisi 25.419 3,13 TOPLAM 811.600 100,00 3 HAYVAN VARLIĞI Deve;490 Kedi-Köpek; 16.580 Manda; 183 Tek Tırnaklı; 9.908 Sığır; Arılı Kovan 444.960 274.826 Koyun 257.162 Keçi; 103.962 İlimizde bulunan Büyükbaş hayvanların saf kültür ırklarının yüzdesi % 76 Türkiye ortalaması % 44 dür. 4 ÖNEMLİ HAYVANSAL ÜRÜNLERİMİZ (2019) ÜRETİMDEKİ PAYIMIZ İLİMİZİN TÜRKİYE ÜRÜNLER AYDIN İLİ ÜRETİMİ (%) SIRALAMASI YAVRU BALIK 145 milyon (adet) 30 2 BAL 4.227 ton 3.7 5 SÜT 546.164 ton 2.3 6 BÜYÜKBAŞ HAYVAN 22.950 ton 2.5 8 48 adet 928.725 ton kapasiteli Süt Ürünleri İşletmemizde; Süt üretimimizin % 42,23’ü 230.680 ton’u süt ürünlerine işlenmektedir. 5 İHRACATIMIZ İHRAÇ EDİLEN ÜRÜNLER 2018 (Ton) 2019 (Ton) KURU ÜRÜNLER 51.901 59.935 TAZE MEYVE SEBZE 14.016 11.654 ZEYTİN 22.686 26.871 ZEYTİNYAĞI 205 127 BİTKİSEL (Diğer) 12.449 18.000 HAYVANSAL 15.523 16.606 ÜRÜNLER TOPLAM 116.780 133.193 6 Türkiye’de Üretim Sıralamasında Birinci Olduğumuz Ürünler İNCİR (YAŞ) DİKİLİ ALAN (da) MEVYE VEREN YAŞTA ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE AĞAÇ SAYISI (ADET) ORANI(%) TÜRKİYE 503.304 9.730.212 305.689 100 AYDIN 366.928 6.205.946 185.412 60,65 İZMİR 80.970 1.522.968 42.576 13,92 BURSA 22.573 342.605 25.456 8,32 KESTANE DİKİLİ ALAN (da) MEYVE VEREN YAŞTA ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE AĞAÇ SAYISI (ADET) ORANI(%) TÜRKİYE 115.504 1.978.762 62.904 100 AYDIN 70.633 670.082 24.304 38,34 İZMİR 25.169 25.169 11.542 18,34 BARTIN 11 118.380 4.090 6,50 ZEYTİN (YAĞLIK+SOFRALIK) DİKİLİ ALAN (da) MEYVE VEREN YAŞTA ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE AĞAÇ SAYISI (ADET) ORANI(%) TÜRKİYE 8.460.619 148.262.785 2.100.000 100 AYDIN 1.535.599 22.181.449 455.378 21,62 MANİSA 989.944 18.674.379 266.732 12,70 BALIKESİR 819.323 10.792.719 254.200 12,10 7 KEREVİZ (SAP) EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 1.131 2078 100 AYDIN 797 1718 82,67 ANTALYA 93 144 6,9 İZMİR 113 111 5,3 ARPA (YEŞİL OT) EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 149.419 281.063 100 AYDIN 64.560 126.040 44,84 ANTALYA 17.000 59.500 21,16 BALIKESİR 13.580 27.025 9,67 Türkiye’de Üretim Sıralamasında İkinci Olduğumuz Ürünler. PAMUK (KÜTLÜ) EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 5.018.534 2.450.000 100 ŞANLIURFA 2.236.785 1.028.315 41,97 AYDIN 645.659 331.161 13,51 HATAY 518.070 265.682 10,84 8 ÇİLEK DİKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 153.918 400.167 100 MERSİN 40.816 123.783 30,93 AYDIN 16.243 61.273 15,31 BURSA 31.515 47.752 11,93 ENGİNAR EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 29.561 38.431 100 İZMİR 9.353 11.845 30,82 AYDIN 4.967 6.291 16,36 SAKARYA 4.186 6.217 16,17 TURUNÇ MEYVE VEREN YAŞTA ÜLKE ÜRETİMİNE DİKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) AĞAÇ SAYISI (ADET) ORANI(%) TÜRKİYE 51 54.657 2124 100 ADANA 51 20.500 1178 55.4 AYDIN 0 17.572 499 23.4 HATAY 0 2.200 180 8.4 9 TİRİTİCALE (YEŞİL OT) EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 95.258 150.823 100 BALIKESİR 15.805 33.103 21,94 AYDIN 9.515 19.892 13,18 ERZURUM 4.505 12.915 8,56 YEM ŞALGAMI EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 69.823 370.729 100 İZMİR 31.600 206.050 55.5 AYDIN 13.160 55.863 15.5 BALIKESİR 7.225 28.500 2.29 Türkiye’de Üretim Sıralamasında Üçüncü Olduğumuz Ürünler. YERFISTIĞI EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 419.495 165.330 100 ADANA 236.399 97.788 59,14 OSMANİYE 132.605 50.157 30,33 AYDIN 11.005 4175 2,52 10 MANDALİNA (KİNG) DİKİLİ ALAN (da) MEYVE VEREN YAŞTA ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE AĞAÇ SAYISI (ADET) ORANI(%) TÜRKİYE 1.762 52.675 5564 100 MERSİN 890 26.480 3285 59,04 OSMANİYE 709 18.240 1808 32,49 AYDIN 133 6.655 354 6,36 BUĞDAY (YEŞİL OT) EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 302.033 375.585 100 BALIKESİR 136.050 283.105 75.3 KOCAELİ 130.000 39.000 10.3 AYDIN 11.405 14.990 3.99 BAMYA EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 51.827 28.536 100 BALIKESİR 9.055 4673 16,37 İZMİR 6.812 4195 14,70 AYDIN 3.686 3015 10,56 11 BÖRÜLCE (TAZE) EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 20.618 17414 100 MUĞLA 6.634 6457 37 İZMİR 3.957 4185 24 AYDIN 2.449 1904 10.9 İTALYAN ÇİMİ EKİLİ ALAN (da) ÜRETİM (TON) ÜLKE ÜRETİMİNE ORANI(%) TÜRKİYE 77.268 348.046 100 ÇANAKKALE 26.565 122.987 35,33 İZMİR 12.950 95.625 27,47 AYDIN 23.084 59.376 17,05 12 II.BÖLÜM GELECEĞE BAKIŞ MİSYONUMUZ Ekonomik, ekolojik ve sosyal olarak sürdürülebilir, verimli, uluslararası alanda rekabet edebilir, gelişmiş tarımsal endüstriye sahip, kaliteli, sağlıklı gıda üretebilen ve biyolojik çeşitliliğin korunduğu bir tarım sektörü oluşturmaktır. VİZYONUMUZ Bilgi ve teknoloji ile bütünleşmiş, ulusal ve uluslararası standartlara uyumlu, bölgesinde lider, dünya pazarları ile entegre sürdürülebilir bir tarım sektörüdür. 13 STRATEJİK ALAN, AMAÇ, HEDEFLER VE GERÇEKLEŞMELER STRATEJİK AMAÇLAR HEDEFLER ALAN 1.1. İlimizdeki üreticilerin talep ve ihtiyaçları doğrultusunda kurulması istenilen üretici birliği veya kooperatifleri tespit etmek. 1-Erişilebilir ve sürdürülebilir 1.2. Tarımsal ürünlerin katma değeri yüksek ürünler halinde piyasaya sunulması ve hasat tarımsal ürün arzını I. sonrası kayıpların önlenebilmesi için salça fabrikası, meyve suyu fabrikası, reçel marmelat sağlamak, ulusal ve Tarımsal Üretim ve üretimi gibi ihtiyaç duyulan tesis sayısını tespit etmek ve faaliyete geçirmek. Arz Güvencesi uluslararası alanda 1.3. Avrupa Birliği (AB) Coğrafi İşaret Tescili alarak Türkiye’ nin AB tarafından tescillenen rekabet gücü yüksek tarım ilk ürünü olan Aydın İnciri’ nin marka değerini korumak. sektörü oluşturmak 1.4. İlimizin önemli ürünlerinden çam fıstığı, yer fıstığı ve çileğin kaliteli üretilmesini sağlayarak marka değeri kazandırmak. 1.5. Ekoturizmi arttırmak 2-Uluslararası standartları 2.1. Zeytinyağı kalitesini arttırmak ve Zeytin Masası oluşturulmasını sağlamak. gözeterek, üretimden tüketime 2.2. İlimizde üretilen çiğ sütün kabul kriterlerinin Hayvansal Gıdalar İçin Özel Hijyen II. doğal kaynakların Kuralları Yönetmeliği’nde belirtilen normlara uygunluğunu sağlamak ve süt ürünlerinde Gıda Güvenilirliği ve insan sağlığının Aydın’ı marka haline getirmek. korunması amacıyla gıda ve yem güvenilirliğini 2.3. Yöresel ürünlerde coğrafi işaret alan ürün sayısını arttırmak ve tanıtımı sağlamak sağlamak 14 STRATEJİK AMAÇLAR HEDEFLER ALAN 3.1. İncir üretiminde kalite ve verim kayıplarını azaltmak için bilinci artırmak 3.2. Kurutmalık siyah inciri yaygınlaştırmak ve Bursa siyahı taze incir alanlarının arttırılmasını sağlamak. 3.3. Zeytin üretim ve kalitesini arttırmak 3.4. Organik tarım alanımızı arttırmak 3.5. Çevre Amaçlı Tarım Arazilerini Koruma Programı (ÇATAK) projesi uygulama alanını artırmak. 3.6. Toprak kalitesini korumak ve sürdürülebilir üretim için toprak işleme, budamanın, teraslama ve kompost yapımının uygun şekilde yapılmasını sağlamak. 3-Bitki sağlığını 3.7. Mevcut kestane bahçelerinde verim ve kaliteyi arttırmak ve yeni kestaneliklerin oluşturulmasını koruyucu tedbirler teşvik etmek. III. almak, hayvan Bitki Sağlığı, hastalık ve 3.8. Üretiminde ilk sıralarda olduğumuz meyve ve sebzelerde iyi tarım uygulamalarını arttırmak Hayvan Sağlığı zararlılarını kontrol ve Refahı ve eradike etmek, 3.9. Önemli meyve sebzelerde hastalık ve zararlılar ile mücadelesi konusundaki bilinci artırmak hayvan refahını 3.10. Pamuk ve yem bitkilerinde verim ve kaliteyi arttırmak. sağlamak 3.11. Tıbbi ve aromatik bitkiler üretimimizi arttırmak. 3.12. Mera alanlarımızda; Tespit –Tahdit ve Tahsis çalışmalarını arttırmak. 3.13. Verimi yüksek kültür ırkı hayvan sayısını arttırmak 3.14. Sanayinin talep ettiği kaliteli süt ve et üretimini arttırmak. 3.15. Hayvan Borsası oluşturmak ve hayvan hastalıkları ile etkin mücadele sağlamak. 3.16. Küçükbaş hayvancılığı geliştirmek. 3.17. Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık işletmelerinde biyogüvenlik ve hijyeni arttırmak. 3.18. Buzağı ölüm oranlarını düşürmek. 15 STRATEJİK AMAÇLAR HEDEFLER ALAN 4.1. Vahşi sulamayı ortadan kaldırmak 4.2. Mirasa konu tarımsal arazilerde kanunun öngördüğü sürede mülkiyet devrini gerçekleştirmek. 4.3. Tarımda kullanılmayan hazine arazilerini topraksız çiftçilere dağıtarak tarıma kazandırmak. 4-Kırsal ekonomiyi IV. geliştirmek, kırsal 4.4. IPARD ve Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı kapsamında sağlanan Tarımsal Altyapı alanların tarımsal, kaynaklar ile projeler hazırlanması için eğitim yayım çalışmaları yapmak. ve Kırsal sosyal ve fiziki Kalkınma altyapısını iyileştirmek 4.5. Toplam 21.900 ha alanın toplulaştırmasını tamamlamak 4.6. Ev ekonomisi kurslarıyla küçük aile işletmelerinde ürünlerin katma değerinin artırılmasını sağlamak. 4.7. Seracılık (Buharkent) TDİOSB kurulması için faaliyetlerde bulunmak. 16 STRATEJİK AMAÇLAR HEDEFLER ALAN 5.1. Balık ve diğer su ürünleri tüketimini arttırmak. 5-Su ürünleri V. kaynaklarını 5.2. Potansiyel alanları faaliyete geçirerek su ürünleri üretimimizi arttırmak ve Su Ürünleri ve korumak ve sürdürülebilirliğini sağlamak.