Gebruikersonderzoek P+R Station Lent Nulmeting 2004 Afdeling Onderzoek en Statistiek januari 2005 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding en doel onderzoek 3 1.2 De onderzoeksvragen en -opzet 3 1.3 Opzet rapportage 5 2 Gebruik van de P+R 6 2.1 Omschrijving P+R Station Lent 6 2.2 Wat is op dit moment het feitelijk gebruik? 6 3 Kenmerken van de overstappers 8 3.1 Geslacht en leeftijd 8 3.2 Opleiding en woonplaats 9 4 Kenmerken van de ketenverplaatsingen 10 4.1 Herkomst, bestemming en meest gemaakte reizen 10 4.2 Reismotieven, gebruikte vervoermiddelen en frequentie van gebruik. 12 5 Oordeel over de kwaliteit van de P+R-voorziening 16 5.1 Tevredenheid over voorzieningen 16 5.2 Problemen in het dagelijks gebruik 17 5.3 Tevredenheid over reisinformatie en tarief 19 6 Conclusies 21 6.1 Feitelijk gebruik 21 6.2 Kenmerken overstappers en ketenverplaatsingen 21 6.3 Oordeel kwaliteit P+R-voorziening 23 7 Bijlagen 25 7.1 Vragenlijst 25 7.2 telgegevens voertuigen 28 7.3 telgegevens prételling 29 Gebruikersonderzoek P+R Station Lent Inleiding 1 Inleiding 1.1 Aanleiding en doel onderzoek De 'Park and Ride'-voorziening bij Station Lent (hierna: P+R) is bedoeld voor ketenmobiliteit. Bij ketenmobiliteit wordt een deel van een autoverplaatsing vervangen door een openbaar-vervoerverplaatsing. Hiervoor is kwalitatief goed openbaar vervoer noodzakelijk, snel en frequent, liefst richting bestemmingen met veel bezoekers en/of werknemers. Met name de Nijmeegse binnenstad en Heijendaal lijken geschikte bestemmingen voor de P+R. De gemeente Nijmegen verbetert eind 2004/begin 2005 de inrichting van de P+R door het parkeerterrein goed te verharden, de verlichting te verbeteren, een omheining aan te brengen, een informatiepaneel te plaatsen, het viaduct te schilderen, de fietsenstalling aan te passen en tot slot te zorgen voor een goed publiciteitsbord langs de A325. De uitbreiding van Waalsprong zorgt er bovendien voor dat de openbaar- vervoerverbinding tussen Station Lent en de binnenstad op termijn zal worden verbeterd. Ook zorgt de uitvoering van de plannen van Regiorail in de toekomst voor een betere treinbediening van Station Lent en voor rechtstreekse verbindingen met Station Heijendaal. Redenen genoeg om met behulp van een zgn. gebruikersonderzoek meer informatie over gebruik en waardering te verkrijgen. De voorziening kan op basis van de resultaten eventueel worden aangepast. Door de afdeling Openbare Ruimte DGG is in dit verband opdracht gegeven voor onderzoek naar “gebruik en waardering van de P+R-voorziening”. Het gaat daarbij om een nulmeting in november 2004 en een vervolgmeting eind 2005 (of eventueel eind 2006). Dit om de effecten van de genoemde verbeteringen in beeld te brengen. Afhankelijk hiervan wordt besloten over de inrichting van andere overstappunten in en om Nijmegen. 1.2 De onderzoeksvragen en -opzet Onderzoeksvragen Centrale vragen van het onderzoek zijn: 1. Wat is op dit moment het feitelijk gebruik van de P+R Station Lent? 2. Welke kenmerken vertonen de overstappers? 3. Welk oordeel hebben de overstappers over de kwaliteit van de voorziening? Het gaat dus om reizigers die gebruik maken van de P+R-voorzieningen om de overstap te maken van privévervoer (m.n. auto, ook fietsers zijn relevant voor mobiliteisbeleid) op openbaar vervoer en daarmee een vorm van ketenmobiliteit vertonen. Hoeveel van hen maken gebruik van de voorzieningen op werkdagen, koopavond en zaterdag in november 2004? Wie zijn de overstappers? Welke ketenverplaatsingen maken ze? Hoe tevreden zijn de overstappers over de P+R-voorzieningen? De ketenverplaatsingen die plaatsvinden bestaan uit zes componenten: informeren, reserveren, betalen, reizen, overstap en parkeren/stallen. Hieraan zijn specifieke kwaliteitseisen te verbinden voor de P+R: 3 Gebruikersonderzoek P+R Station Lent Nulmeting 2004 Figuur 1: Algemene kwaliteitseisen P+R Ketenverplaatsing Kwaliteitseisen P+R 1. Informeren Voldoende, adequate en recente informatie 2. Reserveren Niet van toepassing bij station Lent 3. Betalen Tariefhoogte 4. Reizen Naar overstappunt toe: bereikbaarheid P+R, korte en rechtstreekse route, congestievrij. Vanaf overstappunt: OV snel, congestievrij, hoge frequentie, reistijd < dan auto, overstaptijd. 5. Overstap: Lokatie, opzet en vormgeving overstappunt: veilig, snel, comfortabel, eenvoudig, logisch. Inrichting knooppunt: verkeerstechnische vormgeving, aanwezigheid voorzieningen (wachtvoorzieningen, informatie vertrektijden OV en kaartverkoop, voorziening kaartverkoop, afvalbakken, eventueel kiosk of snackbar), sociale veiligheid. 6. Parkeren/stallen Voldoende parkeervoorzieningen, goede kwaliteit (verharding, afwatering, vakindeling, veiligheid). Fietsenstalling: voldoende plaatsen, kwaliteit, veiligheid. Bron: AVV. In het onderzoek zijn in vervolg hierop de volgende vragen aan de orde geweest: 1. de herkomst en bestemming van de reizigers; 2. het reismotief; 3. de gebruikte vervoermiddelen; 4. de frequentie van gebruik; 5. het oordeel over diverse onderdelen van de P+R; 6. persoonskenmerken van de reizigers. Onderzoeksopzet Om de centrale onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden zijn voertuigtellingen gehouden en is enquêteonderzoek uitgevoerd. De onderzoeksperiode was november 2004, een geschikte maand voor tellingen en enquêteonderzoek (geen vakantie/feestdagen). Belangrijk is dat een latere vervolgmeting in dezelfde maand van het jaar plaats heeft. Voertuigtellingen Om het gebruik van de P+R door overstappers vast te stellen is in overleg met de opdrachtgever uitgegaan van het aantal gestalde voertuigen. Het aantal geparkeerde auto’s en fietsen op de P+R is geteld op verschillende dagen in de week: werkdagen, koopavond (donderdagavond) en zaterdag. Om betrouwbare uitspraken te kunnen doen is gedurende 3 weken achtereen op de genoemde dagen geteld, op vastgestelde tijden in week 47, 48 en 49 (november 2004). Tellocaties waren het parkeerterrein en de fietsenstalling bij station Lent. Enquêteonderzoek De onderzoekspopulatie bestaat uit reizigers die door een ketenverplaatsing met de auto of fiets gebruik maken van de P+R Station Lent. De omvang van de populatie was aanvankelijk onbekend. Naar schatting van de opdrachtgever ging het om ca. 380 gestalde auto’s en ca 400 gestalde fietsen per week, maar dit was nooit structureel gemeten. Om een wat nauwkeuriger beeld te krijgen van de onderzoekspopulatie zijn door O&S voorafgaande aan het eigenlijke onderzoek pré-tellingen uitgevoerd (incl. kentekennotatie om herhaald gebruik te meten) in week 45 (november 2004), op doordeweekse dagen om ca. 13.00 uur. Dit levert zo’n 132 unieke gebruikers van de parkeerplaats voor auto’s op gedurende 5 werkdagen. En 255 fietsen. 4 Gebruikersonderzoek P+R Station Lent Inleiding Figuur 2: Overzicht telmomenten en enquêtetijden Dinsdag Donderdag Zaterdag Telmomenten 09.00 uur 09.00 uur 13.00 uur 14.00 uur 14.00 uur 21.00 uur 17.00 uur 17.00 uur 20.30 uur Enquêtetijden 07.00 – 09.00 uur 07.00 – 09.00 uur 12.30 – 14.30 uur (globaal) 13.30 - 14.30 uur 13.30 - 14.30 uur 20.00 - 21.00 uur 17.00 – 19.00 uur 17.00 – 19.00 uur 20.00 - 21.00 uur Om statistisch betrouwbare uitspraken te doen over de kenmerken van de overstappers op de P+R Station Lent en het oordeel dat zij hebben over de kwaliteit van de voorziening zijn uiteindelijk 104 automobilisten en 93 fietsers bevraagd. Deze groep is evenredig op verschillende dagen in de week ondervraagd. Overstappers van trein op bus of andersom zijn buiten beschouwing gelaten. Gezien de resultaten van de prételling en de uiteindelijke voertuigtellingen dekt de steekproefpopulatie waarschijnlijk een groot deel van de onderzoekspopulatie af: voldoende voor betrouwbare en nauwkeurige resultaten. Het veldwerk is uitgevoerd door Bureau Planwerk uit Nijmegen. 1.3 Opzet rapportage In H2 wordt ingegaan op het feitelijk gebruik van de P+R-voorziening. H3 geeft een beeld van de gebruikers. H4 gaat over het gebruik zelf, waarbij diverse aspecten van de ketenverplaatsing worden belicht. In H5 tenslotte staan de P+R-voorzieningen centraal: wat vinden de gebruikers ervan en wat zijn de belangrijkste problemen in het gebruik? 5 Gebruikersonderzoek P+R Station Lent Nulmeting 2004 2 Gebruik van de P+R 2.1 Omschrijving P+R Station Lent De P+R-voorziening bestaat uit de volgende (fysieke) onderdelen: treinstation, busstation, een parkeervoorziening voor circa 100 auto’s (20 plaatsen verhard, rest op onverhard terrein), stallingsvoorzieningen van het type “hoog-laag” voor fietsen en diverse informatieborden. Het parkeerterrein van de P+R Station Lent. De bediening door treinen is 4x per uur (situatie november 2004): 2x richting Nijmegen (.19 en .49 uur), 2x richting Arnhem, Zutphen (.14 en .45 uur). Bussen doen de P+R 8x per uur aan: 2x lijn 3 richting Brabantse Poort (.08 en .38 uur), 2x lijn 3 richting Oosterhout (.05 en .35 uur), 2x lijn 31 richting Nijmegen Cs (.17 en .47 uur), 2x lijn 31 richting Arnhem Cs (.26 en .56 uur). 2.2 Wat is op dit moment het feitelijk gebruik? Gedurende drie weken in november 2004 is op vaste momenten het aantal geparkeerde voertuigen (auto's en fietsen) op de P+R geteld. Dit is gedaan om een beeld te krijgen van het aantal overstappers naar tijdstip (werkdag, koopavond, zaterdag). De beleidsafdeling Openbare Ruimte maakte in 2004 de volgende inschatting van de doelgroepen en verwachte bezetting in de toekomst: Figuur 3: Potentiële bezetting autoparkeerders P+R Station Lent (verwachting voor de toekomst) Werkdag Koopavond Zaterdag Werknemers 90 25 25 Bezoekers 0 55 135 bron: afdeling Openbare Ruimte DGG 6 Gebruikersonderzoek P+R Station Lent Gebruik van de P+R We zien dat de voor de toekomst verwachte aantallen geparkeerde auto’s in november 2004 nog niet worden bereikt, niet op werkdagen, niet op zaterdagen en niet op koopavonden. Gemiddeld 90 auto’s en fietsen op werkdagen Op werkdagen staan er gemiddeld over de dag op de verschillende telmomenten 33 auto's geparkeerd op de P+R. Uiteraard is er gedurende de dag sprake van "turn- over": parkeerders die gedurende de dag aankomen en vertrekken. Deze is niet gemeten, we zien wel enige variatie in het aantal voertuigen gedurende de dag. Uit de prétellingen is gebleken dat in ieder geval totaal zo’n 132 "unieke" parkeerders op de 5 werkdagen gebruikmaken van het terrein.