Koksijde Golf Koksijde Koksijde ter Hille Golf Van abdijhoeve tot golf ter Hille Van abdijhoeve tot golf Van Na de Abdijhoeve Ten Bogaerde blaast de gemeente Koksijde voor de tweede keer nieuw leven in een voormalige domeinhoeve van de Duinenabdij: Hof ter Hille. Midden 14de eeuw kochten de Duinheren deze hoeve van Franse topadel. Vandaag is dit historische gebouw getransformeerd tot het clubhuis van Koksijde Golf ter Hille. De authentieke elementen in de oude 17de-eeuwse hoevewoning verhogen sterk het cachet en daarmee de historische beleving van het clubhuis. Ook op het golfterrein zijn nog tal van historische relicten aanwezig. Koksijde Golf ter Hille werd stapsgewijs in gebruik genomen. In 2012 opende de driving range, in 2013 de Hazebeekcourse en in het voorjaar van 2014 de Langeleedcourse. Begin zomer 2014 werden het clubhuis en het clubrestaurant geopend. Dit betekende het sluitstuk van een project dat bijna twintig jaar geleden begon. Vandaag kunnen zowel bewoners als bezoekers er terecht om te golfen, zowel recreatief als in competitie. De gemeente Koksijde is er trots op om met dit publieke golfterrein bij te dragen aan de democratisering van de golfsport. Jong en oud, ervaren golfers of beginnelingen, mensen met beperkingen, iedereen is welkom om te genieten van Koksijde Golf ter Hille. Dit boek vertelt het boeiende verhaal van de historische ontwikkeling van het landschap, de domeinhoeve Hof ter Hille en haar bewoning vanaf de volle middeleeuwen, tot en met de aanleg van Koksijde Golf ter Hille op deze locatie. Achttien auteurs verleenden hun medewerking aan deze rijk geïllustreerde publicatie. ISBN 978-90-5856-488-7 9789058564887 Koksijde Golf Van abdijhoeve tot golf ter Hille Alexander Lehouck Jan Van Acker Siska Stockelynck met bijdragen van: Caroline Beele, Kate Britton, Jan Deramoudt, Philippe De Smedt, Arnout De Waele, Nele Eggermont, Anton Ervynck, André Gysel, Jeroen Loopik, Gundula Muldner, Timothy Saey, Ineke Steevens, Marc Van Meirvenne, Ann Verdonck, Vlaamse Vereniging voor Golf vzw. 1 Voorwoord Na de Abdijhoeve Ten Bogaerde blaast de gemeente Koksijde De opening van het clubhuis is niet het einde van het golfproject. voor de tweede keer nieuw leven in een voormalige domein- Zoals Churchill zei: ‘Now this is not the end. It is not even the hoeve van de Duinenabdij: Hof ter Hille. Midden 14de eeuw beginning of the end. But it is, perhaps, the end of the beginning.’ kochten de Duinheren deze hoeve van Franse topadel. Vandaag is dit historische gebouw getransformeerd tot het clubhuis Het begin van het terrein waarop Koksijde Golf ter Hille gevestigd van Koksijde Golf ter Hille. is, gaat vele eeuwen terug in de tijd. Om de sporen van de geschie- denis niet verloren te laten gaan, liet de gemeente Koksijde archeo- Koksijde Golf ter Hille werd stapsgewijs in gebruik genomen. logisch en bouwhistorisch onderzoek uitvoeren op de site. In In 2012 opende de driving range, in 2013 de Hazebeekcourse combinatie met archiefonderzoek leverde dit bijzonder interessante en in het voorjaar van 2014 de Langeleedcourse. Op 21 juni informatie op. Zo kon de bewoningsgeschiedenis van Hof ter Hille 2014, aan het begin van de zomer, werden het clubhuis en het getraceerd worden tot in de 14de eeuw. De oudste archeologische clubrestaurant geopend. Dit betekende het sluitstuk van een resten dateren zelfs al van een eeuw vroeger. De neerslag van lang project, dat bijna twintig jaar geleden begon. Vandaag dit onderzoek vormt een unieke bijdrage aan de geschied- kunnen zowel bewoners als bezoekers hier terecht om te golfen, schrijving over Koksijde. In dit boek leest u het verhaal van zowel recreatief als in competitie. De gemeente Koksijde is er Hof ter Hille en omgeving, van de vroegste eeuwen tot vandaag. trots op om met dit publieke golfterrein bij te dragen aan de democratisering van de golfsport. Jong en oud, ervaren golfers We gaan ook dieper in op de ontwerpconcepten van het golf- of beginnelingen, mensen met beperkingen, iedereen is welkom terrein, de basisbegrippen van de golfsport en de werking van om te genieten van Koksijde Golf ter Hille. onze golfclub. Hopelijk krijgt u zo de smaak te pakken – als u al geen verwoed golfer bent – om ook op Koksijde Golf ter Het golfterrein werd ontworpen door de internationaal zeer Hille regelmatig een balletje te komen slaan. gewaardeerde golfarchitect Jeremy Pern en uitgevoerd door NV Aclagro – AHA Deman. Van het historische gebouwenbestand Als u aan hole 18 van de Langeleedcourse gekomen bent, bevindt van Hof ter Hille bleef tot op heden enkel het verbouwde u zich op een legendarische plek. De Devil’s hole ligt namelijk op woonhuis bewaard. Dit gebouw is nu perfect geïntegreerd in de plaats waar zich vroeger de zogenaamde Duivelsput van Hof het nieuwe clubhuis, ontworpen door Xavier Donck & Partners ter Hille bevond. Deze grondeloze put werd in de 17de eeuw Architecten. Het archeologisch en bouwhistorisch onderzoek voor het eerst in geschreven bronnen vermeld. Donkere verhalen op de site, dat een historisch verantwoorde integratie mogelijk deden erover de ronde, onder meer over een gravin die met maakte, werd geleid door onze gemeentearcheoloog, Alexander haar koets en haar hele gevolg in de put verdween omdat ze Lehouck. Zij hebben het glorieuze verleden van Hof ter Hille God lasterde. Bij de archeologische opgravingen hebben we er en de Duinenabdij alle eer aangedaan, waarvoor we hen dank- niets van teruggevonden. Maar, beste Koksijdenaars en bezoekers, baar zijn. De bouw van het clubhuis werd gerealiseerd door wees op uw hoede. En beste golfers, vloek niet als u een balletje NV Furnibo-Catteeuw. De omgevingswerken, de mooie parking verkeerd slaat! en de nieuwe straat werden aangelegd door twee mensen van onze gemeente, Guy Seru en Bruno Vanden Broecke. Wij zijn Ik dank alle auteurs van harte voor hun waardevolle bijdragen fier op hen en natuurlijk ook op het overkoepelende studiebureau aan dit boek. Ik wens u, inwoners en bezoekers van Koksijde, Antea, waarmee wij een lange weg afgelegd hebben sinds veel leesplezier ermee en vooral veel golfplezier op Koksijde 2000. Van harte bedankt. Golf ter Hille. Het golfproject zou nooit mogelijk geweest zijn zonder de medewer- king van onze golfsecretaris Jan Deramoudt en ir. Siska Stockelynck en haar medewerkers, Stephan Wydooghe en Bart Hubrecht, die Marc Vanden Bussche bijna op het terrein woonden. Ook een eresaluut aan Ides Leys, Burgemeester van Koksijde – voorzitter AGB diensthoofd Groen, en zijn team en vooral ook aan Marc Vandevijvere van AHA Deman en zijn hele equipe. Ooit heeft een abt van de Duinenabdij gezegd: ‘De duinenabdij is een berg van zilver, op voorwaarde dat ze goed beheerd wordt.’ Zo is ook Koksijde Golf ter Hille een berg van zilver. Onze uitda- ging is nu om de golf goed te beheren en te laten renderen zodat de kosten gedekt worden en het kapitaal terugbetaald kan worden. U moet er niet aan twijfelen, wij kunnen het. (foto LJD) 2 3 Inleiding Alexander Lehouck De opzet van Koksijde Golf ter Hille is expliciet de golfsport Ten Duinen in Koksijde. Vanaf de late middeleeuwen tot in de toegankelijk te maken voor een zo breed mogelijk publiek. 20ste eeuw werd de pachthoeve uitgebaat. In dit hoofdstuk De gemeente Koksijde onderneemt daartoe heel wat stappen brengen we de lange rij van pachters tot leven die op Hof ter en in het beleid van de golfclub is er aandacht voor diverse Hille gewoond en gewerkt hebben, doorheen tijden van oorlog doelgroepen: van jong tot oud, van amateurs tot pro’s en men- en vrede. Ook de Eerste en de Tweede Wereldoorlog in de ruimere sen met een beperking ... Iedereen krijgt de kans om met golf omgeving van de hoeve komen daarbij uitgebreid aan bod. kennis te maken en zich er verder in te bekwamen. Het golf- Het golfterrein Koksijde Golf ter Hille grenst aan Wulpendijk, terrein sluit aan op het sportpark Hazebeek en biedt rondom een dijkdorp vlak bij de oude dorpskern van Wulpen. Hier is ruimte voor recreatieve mogelijkheden als fietsen, wandelen, in de komende jaren ook de aanleg van een jachthaven voor- paardrijden en sportvisserij. Aan de rand van het terrein wordt zien. In hoofdstuk 3 schetsen we hoe deze wijk omstreeks het in de komende jaren ook een jachthaven aangelegd. Kortom, midden van de 17de eeuw ontstond en een eigen karakter ont- Koksijde Golf ter Hille wil in alles een open en uitnodigende wikkelde. plek zijn voor sport en ontspanning, sociale ontmoeting en Dat de realisatie van het golfproject heel wat voeten in de aarde actieve recreatie. heeft gehad, weet burgemeester Marc Vanden Bussche als geen Het terrein waarop de golf werd aangelegd, heeft een lange ander. Hij was erbij betrokken vanaf het allereerste begin, toen geschiedenis met een heel andere invulling. Eeuwenlang was een golfterrein in Koksijde nog een verre droom was. In een hier Hof ter Hille gelegen, een vroegere domeinhoeve van de interview vertelt hij wat er zoal bij kwam kijken om van die Duinenabdij. In het huidige clubhuis is zelfs een deel van de droom werkelijkheid te maken: van de keuze tot het terrein historische hoevegebouwen geïntegreerd. Vooraleer de werken over het wettelijke kader tot de financiering en het aantrekken voor de aanleg van het golfterrein van start gingen, werd een van de partners voor de uitvoering. grondig archeologisch onderzoek uitgevoerd om de geschiedenis Vier mensen aan het kolfspel van het domein in kaart te brengen. In combinatie met historisch Over de actuele werking, de missie en organisatie van Koksijde (een voorloper van golf). Weergave door onderzoek bracht dit unieke gegevens aan het licht over de Golf ter Hille leest u meer in hoofdstuk 4. U krijgt er ook een de Vlaamse miniaturist Simon Bening uit het beroemde Golf Book, ca. 1520. bewoning van de hoeve door de eeuwen heen en over de ruimere korte introductie tot de golfsport en een overzicht van basis- Het is bekend dat Bening ook miniatuur- geschiedenis van de regio.