Ecologisch onderzoek van wateren in West-Brabant Bijlagen Routinematig meetnet 2005 Alexander Klink Ecologisch onderzoek van wateren in West-Brabant Bijlagen Routinematig meetnet 2005 Alexander Klink RapportHydrobiologisch Hydrobiologisch Adviesburo Adviesburo Klink Rapporten Klink nr. en 81 Mededelingen novembernr. 88 2003 InFebruari opdracht 2006 van RIZA In opdracht van Waterschap Brabantse Delta Boterstraat 28 Tel. 0317-415072 6701 CW Wageningen Fax 0317-428165 © Hydrobiologisch Adviesburo Klink. Alles uit dit rapport mag op enigerlei wijze worden vermenigvuldigd mits er op de juiste wijze verwezen wordt naar dit rapport en de auteur(s). Dit rapport is [email protected] gedrukt op chloorvrij gebleekt papier. De omslag is gemaakt van PVC-vrije kunststof. Laatst afgedrukt www.klinkhydrobiology.com op 12-3-2006 6:28 Ecologisch onderzoek van wateren in West-Brabant Bijlagen Inhoudsopgave 1. INLEIDING ................................................................................................. 1 2. METHODEN ............................................................................................... 4 2.1. MACROFAUNA......................................................................................... 4 2.2. MACROFYTEN ......................................................................................... 4 2.3. EPIFYTISCHE DIATOMEEËN..................................................................... 5 2.4. FYTOPLANKTON ...................................................................................... 5 2.5. ZOÖPLANKTON........................................................................................ 5 2.6. KRANSWIEREN EN VEENMOSSEN ............................................................ 6 3. BESPREKING VAN DE MONSTERPUNTEN........................................ 7 PERMANENT MEETNET ................................................................................... 8 ROULEREND MEETNET ................................................................................. 20 WATERNATUUR ........................................................................................... 53 4. LITERATUUR......................................................................................... 104 4.1. AANGEHAALDE LITERATUUR .............................................................. 104 4.2. DETERMINATIE LITERATUUR ............................................................... 106 BIJLAGEN................................................................................................... 113 BIJLAGE 1. TOETSING EBEOSYS BIJLAGE 2. TOETSING MTR BIJLAGE 3. ECOLOGISCHE BASISGEGEVENS i Ecologisch onderzoek van wateren in West-Brabant Bijlagen 1. Inleiding Het Waterschap Brabantse Delta verricht jaarlijks ecologisch onderzoek in een groot aantal oppervlaktewateren, verspreid over dit gedeelte van de provincie. In 2005 is een aantal werkzaamheden uitbesteed aan Hydrobiologisch Adviesburo Klink. Hierbij gaat het om het verzamelen van gegevens ten behoeve van de volgende meetnetten: • Permanent meetnet • Roulerend meetnet • Waternatuur Van ieder monsterpunt binnen de afzonderlijke meetnetten zal de ecologische kwaliteit worden beoordeeld met behulp van de STOWA beoordelingssystemen voor stromende wateren, kanalen, sloten, meren en plassen, kanalen en gaten (EBEOSYS 1.2) In totaal zijn 67 wateren onderzocht. In Tabel 1 wordt een overzicht gegeven van deze wateren en de biologische analyses die hieraan zijn uitgevoerd. Het rapport is als volgt opgebouwd: De resultaten zijn ingedeeld naar monsterpunt, zodat snel duidelijk is hoe het met een bepaald water is gesteld. Van ieder monsterpunt is een foto opgenomen en zijn de EBEOSYS grafieken toegevoegd. Tevens worden er, indien aanwezig, bijzondere soorten planten, macrofauna, sieralgen en diatomeeën vermeld. Voor alle groepen wordt een korte karakteristiek gegeven. Voor het fytoplankton en de diatomeeën vindt dit plaats op grond van de algemene en dominante soorten in het monster. Voor de diatomeeën worden indicaties voor saprobie/trofie of zuurgraad gegeven op basis van van Dam et al. (1994). Voor de macrofyten en macrofauna wordt een algemenen karakteristiek gegeven op grond van de meest kenmerkende soorten. 1 Ecologisch onderzoek van wateren in West-Brabant Bijlagen 2 Ecologisch onderzoek van wateren in West-Brabant Bijlagen Tabel 1. Overzicht van de onderzochte locaties met de geanalyseerde groepen Nr. Naam waterloop Biocode Code Meetnet blz. top. kaart x-coörd. y-coörd. STOWA MAFA MAFY DIAT FYTO ZOO KRANS 1 Wilhelmina Kanaal WIL3 100003 Permanent 45 119,700 404,600 KAN-z + + + 2 2 Donge DON1 110001 Permanent 47 127,040 401,230 SWA-6 + 3 Mark en Dintel MED5 200029 Permanent 42 102,360 404,170 SWA-6 2 + + 1/2 4 Boven-Mark BOV8 210012 Permanent 72 112,960 390,950 SWA-6 + 5 Leijloop LEY6 210506 Permanent 72 111,040 390,000 SWA-5 + 6 Aa of Weerijs AAW9 220005 Permanent 84 103,100 381,650 SWA-5 + 7 Aa of Weerijs AAW1 220013 Permanent 58 111,740 399,140 SWA-6 + 8 Molenbeek MOB8 240103 Permanent 68 91,550 388,550 SWA-5 + 9 Steenbergsche Vliet VLI1 300001 Permanent 37 77,900 404,000 SWA-6 + 10 Donge DON5 590801 Permanent 32 123,350 406,650 SWA-5 + 11 Mark en Dintel MED1 200001 Roulerend 25 86,100 406,730 SWA-6 + 12 afw. Oude Appelaar OAP1 203503 Roulerend 40 90,800 403,610 SLO-k + + + 13 afw. Sabina Hendricapolder SAB1 203504 Roulerend 25 86,630 409,380 SLO-k + + + 14 De Barend BAR4 203602 Roulerend 38 82,400 403,610 ECO-b + 8 15 Boven Mark BOV9 210016 Roulerend 86 112,050 381,130 SWA-5 + 16 Het Merkske MER2 210201 Roulerend 86 112,760 382,280 SWA-5 + 17 Strijbeekse beek STR3 210406 Roulerend 72 114,000 390,220 SWA-4 + 18 Chaamse beek CHA3 210803 Roulerend 59 115,740 394,180 SWA-4 + 19 Mark-Vlietkanaal MVK1 240001 Roulerend 39 88,480 403,040 KAN-k + + + 1/2 20 Stokske STO1 240110 Roulerend 67 88,860 388,000 SWA-4 + 21 Engebeek ENG1 240301 Roulerend 53 89,660 395,860 SWA-6 + 22 Omloop Bakkersberg BAK1 240401 Roulerend 54 90,000 397,000 SWA-6 + 23 Smalle Beek SMA1 310105 Roulerend 52-53 85,000 395,500 SWA-5 + 24 Ligne LIG2 310201 Roulerend 51 79,780 399,670 SLO-k + + + 25 afw. Westland WES1 310308 Roulerend 51 79,650 398,590 SLO-k + + + 26 De Beek BEE2 390101 Roulerend 38 84,760 400,820 ECO-h + 8 27 Brandsche Beek BRA8 390103 Roulerend 52-53 85,100 396,420 SLO-k + + + 28 afw. Mariapolder MAP1 390216 Roulerend 38 81,510 403,000 SLO-k + + + 29 Bleekloop BLE1 400008 Roulerend 66 84,080 389,080 SWA-4 + 30 Breede Gat BRG5 790402 Roulerend 26 91,390 408,720 SLO-k + + + 31 afw. Oude Fijnaartpolder OFP1 790409 Roulerend 26 94,400 407,720 SLO-k + + + 32 afw Auvergnepolder AUV1 890204 Roulerend 51 75,150 393,880 SLO-k + + + 33 Rietkreek RKR1 890302 Roulerend 50 73,800 399,690 SLO-k + + + 34 Calvensche Kreek CAL5 910208 Roulerend 94 80,060 379,380 SLO-k + + + 35 afw. Zuidpolder Ossendrecht ZOS1 910214 Roulerend 94 81,340 377,160 SLO-k + + + 36 Schipperskil SCH1 910220 Roulerend 93 78,720 378,970 SLO-k + + + 37 Potmarkreek POT1 203607 Waternatuur 38 83,360 403,090 SLO-k + + 2 38 Natte of Elderse Turfvaart ELD3 240201 Waternatuur 68 91,810 391,660 SWA-4 + + + 39 Rozenven ROZ1 240207 Waternatuur 68 93,130 390,278 ECO-z + + + 8 + 40 Grote Melanen GRM1 310211 Waternatuur 65 78,830 393,100 ECO-z + + + 8 41 Kleine Melanen KLM1 310212 Waternatuur 65 78,940 392,130 ECO-z + + + 8 42 Zwarte Wiel ZWW1 310213 Waternatuur 51 79,580 397,220 ECO-h + + + 8 43 Oudlands Laag Put 1 OLL1 310214 Waternatuur 52 80,550 396,860 GAT ?? + + 1/2 1/2 44 De Roode Weel ROW1 390110 Waternatuur 38 83,280 400,820 ECO-h 2 + + 8 45 Kruisbeek KRB1 390111 Waternatuur 52-53 85,360 398,740 SLO-k + + 2 46 afw Het Oudland OUD6 390116 Waternatuur 52 82,680 397,620 SLO-z + + 2 47 Zoom ZOO5 400005 Waternatuur 66 83,394 390,035 SWA-5 + + + 48 Zeezuiper ZEE1 400020 Waternatuur 66 82,059 390,348 ECO-z + + + 8 49 Ven ten n.w. Keutelmeer HEI1 400021 Waternatuur 66 82,252 389,622 ECO-z + + + 8 50 Ven aan Moerkantsebaan VMB1 400022 Waternatuur 80 83,553 385,815 ECO-z + + + 8 51 Kortenhoeff Ven 1 KOR1 400025 Waternatuur 80 83,010 381,650 ECO-z + + + 8 52 De Zanderijen DZA1 400063 Waternatuur 66 80,900 391,160 GAT-z + + 1/2 1/2 53 Tonnekreek TON3 790404 Waternatuur 26 93,100 408,860 SLO-k + + 2 54 Markiezaat MKZ1 820001 Waternatuur 65 75,440 385,379 ECO-b 2 + + 8 55 Blaffert BLA2 820202 Waternatuur 79 79,580 385,960 SWA-4 + + + 56 Meeven MEE1 820205 Waternatuur 80 80,562 386,204 ECO-z + + + 8 + 57 Lange Water LWZ3 890203 Waternatuur 65 75,500 392,280 ECO-b + + + 8 58 Rietkreek RKR5 890306 Waternatuur 36 74,560 400,600 SLO-k + + 2 59 Bloempjesven BLV1 910111 Waternatuur 80 81,501 385,208 ECO-z + + + 7/8 60 Moseven MOS1 910112 Waternatuur 94 82,488 380,578 ECO-z + + + 6/8 61 Heiloop HLO5 910113 Waternatuur 94 81,700 379,686 SWA-4 + + + 62 Calvensche Bosloop CBO7 910114 Waternatuur 94 81,095 380,537 SWA-4 droog droog droog 63 Vliegb. Woensdrecht Ven 1 VWO1 910115 Waternatuur 80 82,240 384,270 ECO-z + + + 8 64 Vliegb. Woensdrecht Ven 2 VWO2 910116 Waternatuur 80 82,300 384,720 ECO-z + + + 8 65 Kleine Meer KME1 910117 Waternatuur 94 83,642 380,722 ECO-z + + + 2/8 + 66 Ven tzv Zwaluwmeer ZWM1 910118 Waternatuur 94 84,030 379,720 ECO-z + + + 4/8 67 Groote Meer GME1 910123 Waternatuur 94-95 84,800 379,860 ECO-?? + + + 3/8 Toelichting: MAFA = macrofauna; MAFY = macrofyten; DIAT = epifytische diatomeeën; FYTO = fytoplankton; ZOO = zoöplankton; KRANS = kranswieren en veenmos. Aantal monsters X/Y; X = gepland aantal; Y is daadwerkelijk aantal Het nummer in de meest linkse kolom wordt gebruikt als volgnummer bij het bespreken van de monsterpunten