REPUBLIKLA E SHQIPËRISË MINISTRIA E MJEDISIT, PYJEVE DHE ADMINISTRIMIT TË UJËRAVE AGJENCIA E MJEDISIT DHE PYJEVE RAPORT PËR GJENDJEN E MJEDIST 2011 TIRANË 2012 Botim i Ministrisë së Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave Përgatitja e këtij raporti u realizua nga Agjencia e Mjedisit dhe Pyjeve Tonin HYSI Drejtor i AMP Punuan: Drejtor Mjedisi Shpresa BAKRI Drejtor Sektori i Përpunimit dhe Raportimit të Rezultateve të Monitorimit Enkelejda Shkurta Përgjegjëse e Sektorit Erinda Misho Specialiste Aspri Kapo Specialiste Sektori i të dhënave Mjedisore File Preka Përgjegjëse e Sektorit Anjeza Kovaçi Specialiste Zhaneta Maçi Specialiste Kontribuan: Liljana Hoxha Drejtor Ylli Hoxha Drejtor Kostandin Dano Përgjegjës Sektori Gjergji Treska Përgjegjës Sektori Figali Hila Specialsite Romina Koto Specialiste Kliti Starja Specialist Hektor Xhomara Specialiste Drita Grishaj Specialiste Behar Hate Specialist SHKURTIME AMP Agjencia e Mjedisit dhe Pyjeve BE Bashkimi Evropian CEMSA Consolidation of the Environment monitoring System in Albania DSHP Drejtoria e Shërbimit Pyjor EEA European Environmental Agency FAO United Nations Food and Agriculture Organisation IBA Important Bird Areas IEUM Instituti i Energjisë, Ujit dhe Mjedisit INPAEL Implementation of National Plan for Approximation of Environmental legislation ISHP Instituti i Shëndetit Publik IUCN International Union for Conservation of Nature IUFRO International Union of Forestry Research Organizations METE M inistria e Ekonomisë, Tregëtisë dhe Energjitikës KP Kyoto Protocol MMPAU Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave MT Metric Tonne NC National Communications (on Climate Change) NGO Non Governmental Organizations OKB Organizata e Kombeve të Bashkuara REDD Reducing emissions from Deforestation and Forest Degradation SoER State of the Environment SOFO State of the World’s Forests SPA Specially Protected Areas WHO World Health Organisation WIPO World Intellectual Property Organization UNCCD United Nations Convention to Combat Desertification UNEP United Nations Environment Programme UNDP United Nations Development Programme UNECE United Nations Economic Commission for Europe UNFCCC United Nations Framework Convention on Climate Change 5 Tabela e Përmbajtjes HYRJE ................................................................................................................................... 9 KAPITULLI I Kushtet e vendit................................................................................ Ajri ………….............……………………………………..................... 16 – 43 1-Monitorimi i cilësisë së Ajrit Urban 2-Rezultatet e matjes së treguesve për ndryshimet klimaterike dhe ajrin urban KAPITULLI II Cilësia e Ujërave.........................................................................................................44 - 169 1. Ujërat Nëntokësorë ……………………………………………………………...….45 2. Ndotje e ujërave sipërfaqësore dhe nga shkarkimet urbane…………………....70 3. Impiantet e trajtimit të ujërave të ndotura urbane...............................................116 4. Monitorimi mikrobiologjik i ujrave bregdetarë të larjes në plazhet e Velipojës, Shëngjinit, Durrësit, Vlorës, Dhërmiut, Himarës, Borshit dhe Sarandës për vitin 2011............................................................................................................................119 5. Dinamika e deltave të lumenjve..............................................................................148 6. Lëvizja e vijës bregore, erozion dhe akumulim.....................................................158 KAPITULLI III Biodiversiteti........................................................................................................... 170 - 226 1. Habitatet me bimë të ralla dhe të kërcënuara endemike .....................................171 2. Monitorimi i rezervës së peshqëve fundorë në ujërat detare...............................213 3. Kapaciteti i flotës së peshkimit................................................................................221 KAPITULLI IV Pyjet…………………………………………………………………………….. 227 - 273 1. Monitorimi i disa specieve drusore të kërcënuara dhe në rrezik zhdukje……..227 2. Monitorimi i shëndetit në pyje…………………………………………................238 3. Kullotat dhe bimët medicinale aromatike..............................................................267 KAPITULLI V Industria dhe Sektorët e Energjisë…………………………………….......... 274 - 299 6 Tabela e Përmbajtjes 1. Prodhimi industrial dhe struktura ekonomike......................................................275 2. Bilanci energjisë elektrike........................................................................................276 3. Energjia elektrike nga burime të rinovueshme.....................................................278 4. Projekti MS – “identifikimi dhe zbatimi i masave përshtatëse në zonën e Deltave të Lumenjve Drin e Mat (DLDM)” ........................................................................293 KAPITULLI VI Transporti....................................................................................................................300 - 306 1. Kërkesë për pasagjere.............................................................................................301 2. Kërkesë për mjete transporti..................................................................................304 KAPITULLI VII Toka dhe Bujqësia................................................................................................... 307 - 339 1. Erozioni i tokës.........................................................................................................315 2. Fermat organike, përdorimi i plehërave kimike dhe pesticidet...........................329 3. Cilësia e ujërave për ujitje ......................................................................................333 KAPITULLI VIII Mbetjet........................................................................................................................340 - 351 1. Menaxhimi i mbetjeve të ngurta.............................................................................341 2. Menaxhimi i mbetjeve bashkiake...........................................................................347 3. Riciklimi....................................................................................................................349 4. Hot-Spotet.................................................................................................................350 KAPITULLI IX Shëndeti dhe Mjedisi………………………………………………......…............. 352 - 374 1. Rreziku i shëndetit nga ndotja e ajrit.....................................................................353 2. Ekspozimi nga kimikatet.........................................................................................354 3. Monitorimi i zhurmave urbane...............................................................................354 4. Monitorimi i Radonit në tokë, ambiente të brendshme dhe në ujërat e pijshëm......................................................................................................................363 KAPITULLI X Financa………………………………………………………………….........375 - 378 7 Tabela e Përmbajtjes 1. Investimet Mjedisore nga buxheti, si dhe projektet per të ardhmen..................375 2. Pasqyra e shpenzimeve për Planin Kombëtar të Monitorimit të mjedisit 2011…………......................................................................................................…..376 ANEKSE 1. Kapitulli I – Ajri dhe Klima............................................................................................379 2. Kapitull II – Cilësia e Ujërave...............................................................................380 - 388 3. Kapitull III – Bidiversiteti ....................................................................................389 – 391 4. Kapitulli VIII – Mbetjet.........................................................................................392 – 397 5. Kapitulli IX – Shëndeti dhe Mjedisi.....................................................................398 – 399 6. Ligje, vendime dhe udhëzime.................................................................................400 - 402 8 Hyrje – Fjala e Ministrit Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave nëpërmjet Agjencisë së Mjedisit dhe Pyjeve, harton Raportin e Gjendjes në Mjedis për vitin 2011 në zbatim të Ligjit nr.8934, datë 5.9.2008 ”Për mbrojtjen e Mjedisit” të ndryshuar. Ky raport është realizuar mbi bazën e të dhënave të monitorimit të Mjedisit, në kuadër të zbatimit të Programit Kombëtar të Monitorimit të Mjedisit për vitin 2011, sipas Vendimit të Këshillit të Ministrave Nr. 1189 datë 18. 11. 2009 “Për rregullat dhe proçedurat për hartimin dhe zbatimin e programit kombëtar të monitorimit të mjedisit”. Raporti i Gjendjes në Mjedis 2011, është dokument vjetor ku paraqiten, komentohen dhe analizohen treguesit e dukurive natyrore, treguesit e cilësisë së mjedisit, treguesit mjedisor të ndikimit në mjedis dhe treguesit e shkarkimeve të veprimtarive ndotëse si dhe jepen rekomandimet për permirësimin e gjendjes së mjedisit. Këto tregues janë të detajuar në bazë të përbërësve të tyre si ajri, uji, toka, mbetjet, pyjet, kullotat, bimët mjeksore dhe aromatike, biodiversitetin, erozionin etj; Për realizimin e Raportit të Gjendjes në Mjedis 2011, Agjencia e Mjedisit dhe Pyjeve, MMPAU ka bashkëpunuar : a) me strukturat përkatëse të ministrive të linjës. b) me strukturat e vetmonitorimit. c) me institucionet kërkimore-shkencore të kontraktuara dhe financuara nga Ministria