Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Miejskiej w Wieliczce Nr XXIV/352/2008 z dnia 30.12.2008 r. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA MIASTA I GMINY WIELICZKA Wieliczka, grudzień 2008 r. Wykonawca : Przedsiębiorstwo Usługowe „POŁUDNIE II” sp. z o.o. Zakład Pracy Chronionej Biuro Inżynierii Środowiska i Rozwoju Technologii 31-444 Kraków, ul. Śliczna 34 Zespół autorski: mgr inż. Stanisław Gastoł mgr inż. Agnieszka Dutkiewicz mgr inż. Mariusz Krawczyk 2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ................................................................................................................................................................. 5 1.1. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA .................................................................................................................... 5 1.2. KONCEPCJA I CEL OPRACOWANIA .......................................................................................................................... 5 1.3 METODYKA OPRACOWANIA ................................................................................................................................... 6 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY ..................................................................................................................... 7 2.1. POŁOŻENIE ........................................................................................................................................................ 7 2.2. LUDNOŚĆ .......................................................................................................................................................... 8 2.3. UŻYTKOWANIE TERENU ....................................................................................................................................... 8 2.4. ROLNICTWO ...................................................................................................................................................... 9 2.5. RYNEK PRACY ................................................................................................................................................... 9 2.6. INFRASTRUKTURA ............................................................................................................................................. 10 2.6.1. Gospodarka wodno-ściekowa .............................................................................................................. 10 2.6.2. Gospodarka odpadami ....................................................................................................................... 14 2.6.3. Drogi i koleje ....................................................................................................................................... 15 3. INWENTARYZACJA ZASOBÓW I SKŁADNIKÓW PRZYRODY ......................................................... 17 3.1. UKSZTAŁTOWANIE TERENU I BUDOWA GEOLOGICZNA .............................................................................................. 17 3.2. WARUNKI KLIMATYCZNE ................................................................................................................................... 18 3.3. WODY POWIERZCHNIOWE .................................................................................................................................. 18 3.4. WODY PODZIEMNE ........................................................................................................................................... 20 3.5. OSUWISKA ...................................................................................................................................................... 21 3.6. ZASOBY NATURALNE ......................................................................................................................................... 23 3.7. LASY I GLEBY .................................................................................................................................................. 25 3.8. CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW PRZYRODY OŻYWIONEJ ........................................................................................ 26 3.9. WALORY KULTUROWE ....................................................................................................................................... 28 3.10. SZLAKI TURYSTYCZNE ..................................................................................................................................... 29 3.11. PODSUMOWANIE WIELKOŚCI ZASOBÓW I WALORÓW PRZYRODNICZYCH ..................................................................... 30 4. OCENA ZAGROŻEŃ I TENDENCJI PRZEOBRAŻEŃ ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ........ 32 4.1. ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA .......................................................................................................................... 32 4.2. JAKOŚĆ WÓD POWIERZCHNIOWYCH ...................................................................................................................... 33 4.3. JAKOŚĆ WÓD PODZIEMNYCH ............................................................................................................................... 35 4.4. STAN I TENDENCJE PRZEOBRAŻENIA GLEB ............................................................................................................. 37 4.5. ZMIANY W RZEŹBIE TERENU I PRZYPOWIERZCHNIOWEJ WARSTWIE SKORUPY ZIEMSKIEJ ................................................. 37 4.6. STAN I TENDENCJE NATĘŻENIA HAŁASU ................................................................................................................ 38 4.7. STAN I TENDENCJE ZMIAN PRZYRODY OŻYWIONEJ ................................................................................................... 43 4.8. POLE ELEKTROMAGNETYCZNE ............................................................................................................................. 44 4.9. NAKŁADY INWESTYCYJNE NA REALIZACJĘ ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA W GMINIE WIELICZKA W LATACH 2005-2007 ........................................................................................................................................................... 45 4.10. SYNTEZA DANYCH O STANIE PRZEOBRAŻEŃ ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ............................................................. 49 V. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOKUMENTÓW WYŻSZEGO RZĘDU ............................. 50 VI. WSPÓŁPRACA GMINY W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA ................................................. 54 VII. PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA I HARMONOGRAM JEGO REALIZACJI ..................... 55 7.1. DŁUGOTERMINOWA POLITYKA OCHRONY ŚRODOWISKA DO ROKU 2016 ..................................................................... 55 7.1.1. Ochrona powietrza atmosferycznego .................................................................................................. 55 7.1.2. Ochrona wód ....................................................................................................................................... 57 7.1.3. Ochrona powierzchni ziemi ................................................................................................................. 58 7.1.4. Racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych ................................................................................... 59 7.1.5. Ochrona przed hałasem i oddziaływaniem pól elektromagnetycznych ............................................... 61 7.1.6. Gospodarka odpadami ........................................................................................................................ 62 7.1.7. Ochrona zasobów przyrodniczych ....................................................................................................... 63 3 7.1.8. Edukacja ekologiczna .......................................................................................................................... 64 7.2. HARMONOGRAM REALIZACJI ZADAŃ EKOLOGICZNYCH ............................................................................................. 65 VIII. MOŻLIWOŚCI POZYSKANIA ŚRODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJĘ ZADAŃ W ZAKRESIE OCHRONY ŚRODOWISKA ......................................................................................................... 79 IX. ZARZĄDZANIE OCHRONĄ ŚRODOWISKA ........................................................................................ 106 9.1. ZARZĄDZANIE PROGRAMEM OCHRONY ŚRODOWISKA ........................................................................................... 106 9.2. MONITORING REALIZACJI PROGRAMU ................................................................................................................. 108 X. EDUKACJA EKOLOGICZNA .................................................................................................................... 112 STRESZCZENIE ................................................................................................................................................ 115 4 1. WSTĘP 1.1. Podstawa prawna opracowania W celu realizacji polityki ekologicznej państwa na poziomie lokalnym, organ wykonawczy gminy w art. 17 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) zobligowany jest do sporządzenia Gminnego Programu Ochrony Środowiska, który jest uchwalany przez Radę Gminy. Sporządza się go, podobnie jak politykę ekologiczną państwa, na 4 lata. Określa on cele ekologiczne, priorytety, harmonogram działań proekologicznych, oraz źródła finansowania niezbędne do osiągnięcia postawionych celów. Niniejszy dokument jest aktualizacją i kontynuacją „Programu Ochrony Środowiska Miasta i Gminy Wieliczka” przyjętego