CRNA GORA MINISTARSTVO FINANSIJA I Z V J E Š T A J o radu i stanju u upravnim oblastima Ministarstva finansija, organa u sastavu i organa nad kojima ministarstvo vrši nadzor za 2013. godinu U V O D Izvještaj o radu i stanju u upravnim oblastima Ministarstva finansija obuhvata aktivnosti koje proizilaze iz Programa rada Vlade Crne Gore za 2013. godinu, kao i ostale aktivnosti u okviru djelokruga rada ministarstva. Pored aktivnosti ministarstva, izvještaj sadrţi i izvještaje o radu za 2013.godinu, organa u sastavu ministarstva, i to: Poreske uprave; Uprave carina; Uprave za igre na sreću; Uprave za imovinu i Uprave za nekretnine, kao i izvještaje samostalnih organa uprave nad kojim ministrastvo vrši nadzor : Uprave za sprjeĉavanje pranja novca i finansiranja terorizma; Zavoda za statistiku (MONSTAT) i Uprave za javne nabavke. Djelokrug rada Ministarstva obuhvata poslove drţavne uprave koji se odnose na: pripremanje prijedloga tekuće ekonomske politike Crne Gore i praćenje njenog ostvarivanja; pripremanje, planiranje, izradu i izvršenje budţeta Crne Gore; fiskalni uticaj; nadzor nad ostvarivanjem prihoda i izvršavanje izdataka budţeta Crne Gore; predlaganje smjernica i srednjoroĉnog makroekonomskog okvira za pripremu i planiranje budţeta; izvršenje, izmjenu i procjenu budţeta uz analizu zahtjeva potrošaĉkih jedinica i vanbudţetskih fondova za dodjelu budţetskih sredstava i predlaganje njihovih izmjena; kapitalnu potrošnju javnog sektora, procjenu osnovnih ekonomskih proporcija i bilansa; simuliranje, testiranje i ocjenu efekata ekonomskih i razvojnih mjera i institucionalnih promjena; bankarski sistem; hartije od vrijednosti; davanje mišljenja sa aspekta unapreĊenja poslovnog ambijenta na predloge zakona i drugih propisa; izvršavanje plaćanja po zahtjevu potrošaĉkih jedinica; voĊenje glavne knjige trezora; upravljanje raĉunovodstvenim sistemom drţavnih primitaka; pripremu završnog raĉuna budţeta; finansijsku kontrolu putem korišćenja raĉunovodstvenog sistema baziranog na planiranim obavezama; praćenje izvršavanja izdataka; pripremu redovnih finansijskih izvještaja za potrebe Vlade Crne Gore; upravljanje raspoloţivim novĉanim sredstvima na konsolidovanom raĉunu trezora; upravljanje dugom nastalim po osnovu hartija od vrijednosti koje je emitovala drţava, nastalim po osnovu datih garancija i uzetih zajmova; upravljanje domaćim i spoljnim dugom, stranim donacijama, pomoćima i zajmovima; praćenje finansijskog poslovanja vanbudţetskih fondova i jedinica lokalne samouprave; pripremu predloga propisa o finansijskom sistemu, sistemu igara na sreću, osiguranju, raĉunovodstvu, reviziji, sprjeĉavanju pranja novca i finansiranju terorizma; koordiniranje aktivnosti, ostvarivanje saradnje i realizaciju obaveza prema Svjetskoj banci, MeĊunarodnom monetarnom fondu i drugim meĊunarodnim finansijskim institucijama; javne prihode (carine, porezi, doprinosi, takse, naknade i dr.), kojima se finansiraju javni rashodi na nivou drţave i na nivou jedinica lokalne samouprave; meĊunarodne ugovore o izbjegavanju dvostrukog oporezivanja; primjenu meĊunarodnih ugovora koji se odnose na carinsku politiku; sistem finansiranja lokalne samouprave; carinsku i poresku politiku; razvoj sistema unutrašnjih finansijskih kontrola u javnom sektoru u skladu sa meĊunarodnim standardima; pripremanje i sprovoĊenje propisa iz oblasti svojinsko-pravnih odnosa, drţavne imovine, premjera i katastra nepokretnosti, eksproprijacije zemljišta, zaloţnih prava na imovini, povraćaj i obeštećenje po osnovu oduzetih imovinskih prava; odluĉivanje u drugostepenom upravnom postupku iz oblasti imovinskih prava i prvostepene postupke restitucije; staranje o naplati unutrašnjeg duga koji ĉine potraţivanja Vlade kroz redovne, steĉajne i sudske postupke i aktiviranje zaloţnih prava po tom osnovu, oblast javnih nabavki; davanje predloga u vezi sa upravljanjem i raspolaganjem drţavnom imovinom; primjenu Zakona o ratifikaciji Okvirnog sporazuma izmeĊu Vlade Crne Gore i Komisije evropskih zajednica o pravilima za saradnju koja se odnose na finansijsku pomoć EZ Crnoj Gori u okviru sprovoĊenja instrumenta pretpristupne pomoći (IPA); donošenje propisa, poslovnika i procedura o uspostavljanju decentralizovanog sistema upravljanja projektima Evropske unije u Crnoj Gori; sprovoĊenje tendera, ugovaranje, odobravanje plaćanja i finansijsko izvještavanje sa aspekta javnih nabavki u oblasti usluga, nabavki, radova, bespovratne pomoći i tvininga, u smislu programa koje finansira Evropska unija u Crnoj Gori; obezbjeĊivanje primjene pravila Evropske unije, uredbi i procedura koje se odnose na nabavke u oblasti usluga, radova, opreme, tvininga i bespovratne pomoći, pravilno funkcionisanje sistema izvještavanja; kontrolu aktivnosti u okviru organizovanja tenderskih procedura, grantova, ugovaranja, finansiranja, odobravanja plaćanja; drţavnu pomoć; 2 meĊunarodnu finansijsku saradnju u oblastima za koje je ministarstvo osnovano; usklaĊivanje domaćih propisa iz okvira svoje nadleţnosti sa pravnim poretkom Evropske unije; upravni nadzor u oblastima za koje je ministarstvo osnovano; kao i druge poslove koji su mu odreĊeni u nadleţnost. Ministarstvo finansija svoju djelatnost obavlja kroz osam direktorata, i to: Direktorat za budţet; Direktorat za ekonomsku politiku i razvoj; Direktorat drţavnog trezora; Direktorat za finansiranje i ugovaranje sredstava EU pomoći; Direktorat za finansijski sistem i unaprijeĊenje poslovnog ambijenta; Direktorat za poreski i carinski sistem; Direktorat za centralnu harmonizaciju i Direktorat za imovinsko pravne poslove; zatim ĉetiri odjeljenja, i to: Odjeljenje za pripremu drţavne pomoći; Odjeljenje za unutrašnju reviziju; Odjeljenje za suzbijanje nepravilnosti i prevara i Odjeljenje za evropske integracije; te Kabinet ministra i tri sluţbe, i to: Sluţba za pravne, kadrovske, administrativne poslove i upravljanje ljudskim resursima; Sluţba za materijalno – finansijske i raĉunovodstvene poslove i Sluţba za javne nabavke. 3 IZVJEŠTAJ MINISTARSTVA FINANSIJA ZA 2013. GODINU DIREKTORAT ZA BUDŢET U izvještajnom periodu u Direktoratu za budţet, u skladu sa Programom rada Vlade za 2013. godinu, usvojeni se sljedeći akti: Zakon o budţetu Crne Gore za 2014. godinu Sektor za budţet pripremio je Predlog Zakona o budţetu Crne Gore za 2014. godinu, koji je Skupština usvojila 27.12.2013. godine. Budţet Crne Gore za 2014. godinu obuhvata ĉetiri dijela: Tekući budţet, Transakcije finansiranja, Kapitalni budţet i Budţet drţavnih fondova. Pored opšteg i posebnog dijela Zakon o budţetu Crne Gore za 2014. godinu sadrţi obrazloţenje koje obuhvata: procjenu konsolidovane javne potrošnje u Crnoj Gori, makroekonomski i fiskalni okvir, srednjoroĉni okvir budţetske potrošnje i obrazloţenje tekućeg budţeta, transakcija finansiranja, kapitalnog budţeta i budţeta drţavnih fondova. 2. Odluka o izmjenama i dopunama odluke o kriterijumima za utvrĎivanje visine naknade za rad člana radnog tijela ili drugog oblika rada Donošenjem Odluke o izmjenama i dopunama odluke o kriterijumima za utvrĊivanje visine naknade za rad ĉlana radnog tijela ili drugog oblika rada ( "Sluţbeni list CG", br: 27/13 od 11. juna 2013. godine), koja je stupila na snagu 19. juna 2013. godine, stvoreni su uslovi za uštedu po osnovu ostvarivanja prava na naknadu za rad u radnim timovima. Po preporuci Drţavne ravizorske institucije koje su date u Izvještaju o reviziji Završnog raĉuna Budţeta Crne Gore za 2011. godinu, u tekstu Odluke, iznos utvrĊenih naknada definisan je u bruto iznosu, umjesto u dosadašnjem neto iznosu, iz razloga što je poslodavac po Zakonu o porezu na dohodak fiziĉkih lica u obavezi da obraĉunava i plaća porez i doprinose za naknade. Predloţeno je smanjenje ograniĉenja visine naknade ĉlanovima savjeta i komisija koje obrazuje Vlada, za predsjednika sa 90% na 70%, a za ĉlana sa 70% na 50% prosjeĉne bruto zarade. Predloţenim rješenjem smanjena je naknada za: Predsjednika savjeta i komisija koje odreĊuje Vlada: sa 435,60€ (neto) na 310,42€ (neto). Ĉlana savjeta i komisija koje odreĊuje Vlada: 338,80€ (neto) na 221,73€ (neto). PredviĊeno je i ograniĉenje visine naknade za ĉlana radnog tima koji obrazuju savjeti i komisije, za predsjednika do 60% - 292,20 (neto), a za ĉlana do 40% - 194,80€ (neto) prosjeĉne zarade. TakoĊe je, predloţeno i rješenje kojim se izjednaĉava osnovica za naknadu za ĉlana radnog tima, koji je angaţovan iz druge potrošaĉke jedinice, sa ĉlanom radnog tima koji je zaposlen u potrošaĉkoj jedinici koja isplaćuje radnu grupu. Brisano je pravo na naknadu ĉlanovima radnih grupa za izradu propisa i postupaka za javnu nabavku, s tim što je dato Uputstvo od strane Ministarstva finanisija da se naknada za navedene poslove moţe ostvariti putem varijabilnog dijela zarade u visini do 30% zarade zaposlenog. 4 3. Predlog Zakona o budţetu i fiskalnoj odgovornosti U cilju unaprijeĊenja ukupnog sistema javnih finansija u Crnoj Gori i harmonizacije propisa koji se odnose na oblast javnih finansija sa relevantnim propisima Evropske unije, pripremljen je Predlog Zakona o budţetu i fiskalnoj odgovornosti koji je Skupština usvojila na prvoj sjednici redovnog (proljećnjeg) zasijedanja 14. aprila 2014. godine. U skladu sa pravnom tekovinom EU, tekstom zakona uvode se numeriĉka fiskalna pravila predviĊena mastrihtškim kriterijumima koja se odnose na nivo deficita i duga, kao i srednjoroĉni budţetski okvir. TakoĊe, dalje se predviĊa unaprjeĊenje sistema javnih finansija kroz jaĉanje fiskalne odgovornosti, transparentnosti i srednjoroĉne i dugoroĉne odrţivosti javnih finansija. Zakonom se utvrĊuju strateški dokumenta koji predstavljaju