UCHWAŁA NR XXII/199/2018 RADY GMINY GRĘBOSZÓW z dnia 27 marca 2018 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Gręboszów na lata 2018 – 2021 Na podstawie art. 7, ust. 1, pkt 9 i art. 18, ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1875 ze zm.) oraz art. 87 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz. U. z 2017 r., poz. 2187 ze zm.) Rada Gminy Gręboszów uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Gręboszów na lata 2018 – 2021, zaopiniowany pozytywnie przez Małopolski Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie, Delegatura w Tarnowie. § 2. Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Gręboszów na lata 2018 – 2021 stanowi załącznik do niniejszej uchwały. § 3. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Gręboszów. § 4. Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego. Przewodniczący Rady Gminy Gręboszów Franciszek Dymon Id: 68B197D1-C679-4C78-8144-71296268C4A1. Podpisany Strona 1 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY GRĘBOSZÓW na lata 2018-2021 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY GRĘBOSZÓW NA LATA 2018-2021 Opracowanie: mgr Monika Kowalska Kraków, listopad 2017 r. 1 Id: 68B197D1-C679-4C78-8144-71296268C4A1. Podpisany Strona 1 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY GRĘBOSZÓW na lata 2018-2021 Spis treści 1. Wstęp .................................................................................................................................................................. 4 2. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami. ...................................................... 5 3. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce. .................................................................. 6 3.1. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. ................................................................................ 6 3.2. Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym .......................................................................... 15 3.3. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ................................. 15 3.4. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane .................................................................................... 16 3.5. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami ......................................................... 18 3.6. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska ............................................................. 19 3.7. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. – o ochronie przyrody ........................................................................ 20 3.8. Inne uregulowania prawne. ....................................................................................................................... 20 4. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego ...................................................................... 21 4.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami. ...................... 21 4.1.1. Krajowy Program Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami ........................................................ 21 4.1.2. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004-2013 wraz z uzupełnieniem Narodowej Strategii Rozwoju Kultury na lata 2004-2020. ........................................................................................................... 23 4.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie województwa i powiatu. ................................................................................................................................... 25 4.2.1. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 ............................................... 25 4.2.2. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego. .......................................... 27 4.2.3. Wojewódzki Program Opieki nad Zabytkami w Małopolsce na lata 2014-2017 .............................. 28 4.2.4. Strategia Rozwoju Powiatu Dąbrowskiego na lata 2014 – 2020. ...................................................... 29 5. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony dziedzictwa kulturowego ..................................................................... 31 5.1. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z dokumentami wykonanymi na poziomie gminy. Dokumenty programowe gminy. ...................................................................................................................... 31 5.1.1. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Gręboszów na lata 2014-2020. .................... 31 5.1.2. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Gręboszów 2000 r. ..................................................................................................................................................................... 32 5.2. Charakterystyka zasobów i analiza stanu dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy. ......................... 34 5.2.1. Charakterystyka gminy ...................................................................................................................... 34 5.2.2. Zasoby przyrodnicze gminy. ............................................................................................................. 36 5.2.3. Zarys historii obszaru gminy ............................................................................................................. 37 2 Id: 68B197D1-C679-4C78-8144-71296268C4A1. Podpisany Strona 2 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY GRĘBOSZÓW na lata 2018-2021 5.2.4. Zabytki nieruchome. .......................................................................................................................... 52 5.2.5. Zabytki ruchome. ............................................................................................................................... 57 5.2.6. Zabytki archeologiczne. ..................................................................................................................... 62 5.2.7. Dziedzictwo niematerialne ................................................................................................................ 64 5.3. Zabytki objęte prawnymi formami ochrony .............................................................................................. 66 5.3.1. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków. .................................................. 67 5.3.2. Wykaz zabytków ruchomych wpisanych do rejestru zabytków ........................................................ 67 5.4. Zabytki w Gminnej Ewidencji Zabytków – zestawienie. .......................................................................... 68 5.5. Zabytki o największym znaczeniu dla gminy. ........................................................................................... 83 6. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy. Analiza szans i zagrożeń (SWOT). .......................................... 96 6.1. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego gminy Gręboszów. ....................................................................... 96 6.2. Ocena szans i zagrożeń SWOT. .............................................................................................................. 100 7. Założenia programowe. ................................................................................................................................... 101 7.1. Priorytety, kierunki i zadania programu opieki nad zabytkami. .............................................................. 103 8. Instrumentarium realizacji programu opieki nad zabytkami. .......................................................................... 108 9. Zasady oceny realizacji programu opieki nad zabytkami. .............................................................................. 110 10. Źródła finansowania programu opieki nad zabytkami. ................................................................................. 111 11. Realizacja i finansowanie przez gminę zadań z zakresu ochrony zabytków. ................................................ 113 12. Bibliografia: .................................................................................................................................................. 115 3 Id: 68B197D1-C679-4C78-8144-71296268C4A1. Podpisany Strona 3 GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY GRĘBOSZÓW na lata 2018-2021 1. Wstęp Gminny program opieki nad zabytkami dla gminy Gręboszów jest podstawowym dokumentem służącym inicjowaniu, wspieraniu oraz koordynowaniu prac z dziedziny ochrony zabytków i krajobrazu kulturowego oraz upowszechnianiu i promowaniu zachowanego dziedzictwa kulturowego przez jednostki samorządu terytorialnego. Opracowany na okres czterech lat, w oparciu o wytyczne Narodowego Instytutu Dziedzictwa, ma na celu określenie zasadniczych kierunków działań i zadań na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami znajdującymi się na terenie gminy Gręboszów. Gmina położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, składa się z 15 sołectw: Bieniaszowice, Biskupice, Borusowa, Gręboszów, Hubenice, Karsy, Kozłów, Lubiczko, Okręg, Ujście Jezuickie, Wola Gręboszowska, Wola Żelichowska, Zapasternicze, Zawierzbie, Żelichów. Należy zaznaczyć, iż wymiar materialny zabytków ściśle związany jest z ich niemniej istotnym walorem niematerialnym, pozwalającym budować indywidualną, lokalną świadomość obszaru