73ste jaargang • nummer 50 • donderdag 14 december 2017 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X € 2,30 Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter... De zesde staatshervorming is een molensteen Vlaams topambtenaar, ex-kabinetschef en briljant econoom Koen Algoed schrijft in een nieuwe studie wat we allang wisten: de zesde staatshervorming van 2011 zal Vlaanderen veel geld kosten. Is een zevende staatshervorming een oplossing? Omwille van de manier waarop de vorige zijn aangepakt, zeker niet. Het Vlaams budget stijgt van 27 miljard staatshervorming tot gevolg heeft dat Vlaan- euro in 2014 naar 42 miljard euro in 2017. deren vorig jaar 1,6 miljard euro overhevelde Daarnaast krijgt Vlaanderen extra bevoegd- naar de federale kas. De federale regering heden rond arbeidsmarktbeleid en gezond- heeft dat geld niet gebruikt om de begro- heidszorg en wordt de fiscale autonomie uit- ting te saneren. gebreid. Dat is het positieve verhaal dat al Daarnaast is de extra fiscale bevoegdheid wordt verteld sinds de herfst van 2011, toen voor Vlaanderen – zelf belastingen heffen – een akkoord werd afgesloten over de zesde eerder een nadeel dan een voordeel. De extra staatshervorming. fiscale autonomie bestaat uit het heffen van Welnu, steeds meer wordt duidelijk dat opcentiemen op de personenbelasting. Vol- Vlaanderen een financiële kater overhoudt gend jaar moet Vlaanderen bijna 1 miljard aan die zesde staatshervorming. Dat blijkt euro terugstorten aan de federale overheid uit een Vives-studie van Koen Algoed, secre- omdat ze tussen 2015 en 2017 te veel opcen- taris-generaal van het departement Finan- tiemen heeft ontvangen. ciën en Begroting van de Vlaamse overheid. Almaci kraait (te) Algoed, die ooit begon op de CD&V-studie- Zevende staatshervorming dienst, is een briljant econoom die na ver- Algoed berekende dat die opcentiemen in loop van tijd steeds meer in N-VA-richting 2018 veel minder zullen opbrengen dan aan- vroeg victorie opschoof. Hij was tot voor kort kabinetschef vankelijk voorzien. 303 miljoen euro minder, om precies te zijn. Reden is de verlaging van van Vlaams minister van Werk Philippe Muy- Telkens wanneer Almaci even wordt losgelaten op tv, schuiven we wat dichter naar de personenbelasting van de federale rege- ters (N-VA). Algoed verdiende in het verleden onze beeldbuis. Dat vergt moed, want aangenaam nieuws heeft ze zelden. Ook nu weer al zijn strepen met doorwrochte studies over ring die via de opcentiemen ook gevolgen dramde ze maar door over het bewijs dat heel Vlaanderen aan haar voeten ligt. Ten de financiering van Brussel, transfers en fis- heeft voor de inkomsten van de gewesten. De caal federalisme. In een recente studie – ‘de Vlaamse schuld dreigt door deze mechanis- onrechte, durven we denken. zesde staatshervorming en haar impact op men verder op te lopen, waarschuwt Algoed. Almaci kan tegen een stootje. Vermoeden Immigratie de overheidsfinanciën doorgelicht’ – keert Als de volgende federale regering beslist om we toch, want op het zondaginterview van VTM Volgens genoemd onderzoek is het milieu Algoed terug naar zijn oude liefde. de personenbelasting nog verder te verlagen herhaalde ze ten minste driemaal dat de Ant- de belangrijkste bezorgdheid van de Belgen binnen het huidige fiscale systeem, zal dat de werpse lijst Samen na de miskleun van Tom Schulden (81 procent), meer nog dan terrorisme (71 pro- deelstaten nog meer geld kosten. Meeuws “tegen een stootje kan”, ook al wijst cent), gezondheidsproblemen (70 procent), De Vives-studie is een pijnlijk ontwaken De oplossing voor Algoed is een zevende weinig erop dat die combinatie brokken zal armoede of sociale uitsluiting (62), onveilig- voor de verdedigers van de zesde staatsher- staatshervorming. Maar wel één van een maken. Alvast de peilingen niet. En Almaci en heid (58). vorming met daaraan gekoppeld de nieuwe totaal andere aard dan alle vorige. Dat wil Calvo geloven in peilingen, zeker in die peiling Dat sterkt ons in de overtuiging dat de financieringswet. Hij waarschuwt voor een zeggen, veel meer volledige bevoegdhe- waaruit Almaci afleidt dat heel Vlaanderen het onderzoekers vooral visten in de Groene Vij- oplopende Vlaamse schuld en een Vlaamse den overhevelen naar de deelstaten. En de eens is met haar. vers. Kleine zijsprong: wat je in de groene com- financiële kater. Waarom? Zeer eenvoudig: de fiscale autonomie substantieel uitbreiden. Dat is met name het geval bij een grootscha- mentaren niet hoort, is dat zélfs in die kringen factuur van de zesde staatshervorming wordt Misschien naar Baskisch model, waarbij een lig klimaatonderzoek van de Federale Over- 56 procent van de respondenten ook bezorgd door een aantal deelstaten en dus Vlaande- deelstaat de personenbelasting zelf int en heidsdienst Volksgezondheid, toevertrouwd is om immigratie en integratie. Maar dit ter- ren betaald. deels doteert aan de federale overheid. aan het Leuvens bureau Market Analysis & Syn- zijde. Het is bekend dat nieuwe bevoegdheden Het is vijf voor twaalf voor Vlaanderen, thesis (M.A.S.). Een vierde onderzoek op rij, Er zitten wel meer hiaten in onderzoek en zijn overgeheveld, en dat slechts 80 procent meent Algoed, aangezien de zesde staats- nadat hiermee werd gestart in 2005. Het gaat commentaren. Zo zou het onderzoek aantonen van de middelen mee werden doorgesluisd. hervorming als een financiële molensteen om een via de post bestelde enquête bij 16- tot dat het milieubewustzijn fors zou zijn toege- Vlaanderen heeft ook een aantal federale rond de nek hangt. 75-jarigen. Driekwart antwoordde op papier, nomen. Is dat zo? De interesse voor het milieu financiële beloftes overgenomen, zoals de een kwart via het internet. woonbonus en de subsidies van de zieken- is “heel groot” bij een kwart van de respon- huisinfrastructuur. Algoed berekende dat de Representatief? denten, maar dat is nauwelijks meer dan in Almaci en Calvo stuurden allebei een tweet 2005. Die interesse is gewoon “groot” bij 48 de wereld in over “de belangrijkste peiling”. procent van de respondenten, dat is zelfs iets Muyters wil laaggeschoolden via sport aan een job helpen Dan spitsen we onze oren. Het aantal respon- minder dan in 2005. Dat de milieuproblemen denten dat M.A.S. moest aanschrijven om het een bedreiging zouden vormen voor ons dage- vooropgestelde doel van minimaal 1.500 terug- lijks leven wordt door 54 procent aangevinkt, gestuurde enquêtes te behalen bedroeg 6.446. en ook dat is minder dan in 2005 (59 procent). Niet eens een kwart van de mensen die zo’n En zo kunnen we een tijdje doorgaan. enquête in de bus kregen heeft dus de moeite Nog altijd een kwart van de mensen die gedaan om die in te vullen en terug te sturen. de enquête invulden (de “gemotiveerden” of Hoe representatief is zo’n onderzoek na der- “overtuigden”?) vindt dat de klimaatveran- gelijke “preselectie”? dering een natuurlijk verschijnsel is. In een Mogen we ervan uitgaan dat een overtuigde orkaan van groene vragen, groene deelnemers sportliefhebber sneller een enquête over sport en overwegend groene antwoorden is dat een zal invullen en terugsturen dan zijn buur die verfrissende wind. zich in de verste verte niet interesseert voor De wijzende vinger sport? Zijn er geen redenen om aan te nemen Almaci kon het niet laten het meerdere keren dat dit ook geldt voor dat M.A.S.-onderzoek? te herhalen: “De burger wil dat de overheid In welke maten zijn ecologisten niet overver- meer doet.” Toch vraagt maar de helft van de tegenwoordigd? bevraagden (fout natuurlijk: moet zijn de helft Als het gaat over het succes van de groene van de respondenten!, zie hoger) naar een dui- standpunten bij een meerderheid van de Vla- delijke (lees: strenge) klimaatwet. mingen, lijkt dat voor Groen toch wat tegen te Bijna de helft (47 procent, tegenover 38 pro- vallen. Geen tiende van de Vlamingen stemde cent in 2013) stelt bij de volgende verkiezin- in 2010, 2012 en 2014 voor de partij die van gen “zeker rekening te zullen houden” met kli- milieuactivisme haar bestaansreden heeft maatstandpunten. Een opsteker voor Groen? gemaakt. Wakker liggen van die groene thema’s Zou kunnen. Maar met het gedram van Almaci doen we nu ook weer niet. Almaci en Calvo en Calvo voorop, zou de ontnuchtering groot dromen van de Grote Overwinning in 2018 en kunnen zijn. De hemel ligt nog ver. 2019. Laat ons aannemen dat Groen enkele procentpunten wint, maar meer zit er niet in. ANJA PIETERS 2 Actueel 14 december 2017 Grote steden wereldwijd minder veilig The Economist pakte vorige week uit met een rapport over de veiligheid in enkele Dhaka (Bangladesh), Yangon (Myanmar) en en meer moeten investeren in digitale technie- wereldsteden. Dat ‘hellhole’ Brussel niet onmiddellijk vooraan staat gerangschikt, ver- Karachi (Pakistan). Wegblijven daar! ken en tegelijk van digitale veiligheid een top- baast wellicht niemand. Toch doen Brussel en de meeste Europese steden het goed in Besluiten prioriteit maken. Het is niet de bedoeling dat vergelijking met de Verenigde Staten. Voor het overige blijf je best weg uit Afrika, Mid- hackers het elektriciteitsnet van een stad vol- den-Amerika, het Midden-Oosten en een rist Aziatische steden. Uit het rapport komen enkele belangrijke ledig platleggen… besluiten naar voor. Tokio blijkt de plek waar Volgens het rapport besteden Afrikaanse Het is de tweede keer dat The Economist steden bekommerd zijn voor het behoud van de digitale veiligheid het grootst is. De stad steden best meer aandacht aan de verbetering een rapport over de veiligheid in de wereld- een gezonde leefomgeving en de toegankelijk- boekte tegenover 2015 bovendien nog een van hun transport en infrastructuur. In Zuid- en steden publiceert. Het eerste dateert van 2015. heid tot gezondheidszorg. De persoonlijke vei- flinke vooruitgang inzake gezondheidszorg. In Midden-Amerika dient de aandacht vooral te Toen bleek Tokio de veiligste stad ter wereld te ligheid heeft uiteindelijk betrekking op de kans Europa scoren Amsterdam, Zurich en Stock- gaan naar de bestrijding van geweld en crimi- holm het best.