Zorgeloos (op)groeien in Midden-Drenthe Zorgeloos (op)groeien in Midden-Drenthe Inhoudsopgave Voorwoord……………………………………………………………………………………………………….. Blz. 2 Leeswijzer……………………………………………………………………………………………………..….. Blz. 3 Hoofdstuk 1. Inleiding…………………………………………………………………………………….. Blz. 4 1.1 Opgroeien in Midden-Drenthe………………………………………………………………………Blz. 4 1.2 Een stimulerende opvoed- en opgroeiomgeving………………………………………….. Blz. 6 1.3 Landelijke, regionale - en lokale kaders………………………………………………………… Blz. 8 1.4 Visie, ambities en uitgangspunten ………………………………………………………………. Blz. 11 1.5 Reikwijdte en geldigheid……………………………………………………………………………… Blz. 13 Hoofdstuk 2: Hoe gaat het met de jeugd in Midden-Drenthe?......................... Blz. 14 2.1 Demografische gegevens……………………………………………………………………………… Blz. 14 2.2 Gezondheid en geluk…………………………………………………………………………………… Blz. 14 2.3 Armoede en schulden………………………………………………………………………………….. Blz. 16 2.4 Onderwijs…………………………………………………………………………………………………….. Blz. 16 2.5 Jeugdwerkloosheid………………………………………………………………………………………. Blz. 17 2.6 Jeugdhulp…………………………………………………………………………………………………….. Blz. 18 2.7 Kindermishandeling en huiselijk geweld………………………………………………………. Blz. 19 Hoofdstuk 3: Procesbeschrijving en uitkomsten…………………………………………… Blz. 20 3.1 In gesprek met jeugdigen…………………………………………………………………………….. Blz. 20 3.2 In gesprek met professionals……………………………………………………………………….. Blz. 21 3.3 Onderzoek Rekeningkamercommissie over de rapportage Jeugdhulp…………. Blz. 22 3.4 Onderzoek Jeugdakkoord (I&O Onderzoek)…………………………………………………. Blz. 22 3.5 Klankbordgroep Jeugd…………………………………………………………………………………. Blz. 23 Hoofdstuk 4: Uitwerking jeugdbeleidsdoelen……………………………………………….. Blz. 24 4.1 Overzicht (jeugdhulp)voorzieningen voor jongeren……………………………………… Blz. 24 4.2 Aanbevelingen rapportage Jeugdhulp Rekenkamercommissie…………………….. Blz. 25 4.3 Jeugdbeleidsdoelen……….................................................................................. Blz. 28 4.3.1 Ik heb vrienden en ik hoor erbij……………………………………………………… ………… Blz. 28 4.3.2 Ik doe aan sport, muziek, dans of iets anders…………………………………………… Blz. 31 4.3.3 Ik ga met plezier naar school…………………………………………………………………….. Blz. 33 4.3.4 Ik heb goed contact met mijn ouders………………………………………………………… Blz. 35 4.3.5. Ik voel mij gezond en fit……………………………………………………………………………. Blz. 37 4.3.6. Ik eet en drink gezond……………………………………………………………………………… Blz. 38 4.3.7 Ik ben of voel mij rustig in mijn hoofd……………………………………………………….. Blz. 39 4.3.8. Ik word geholpen als het even niet zo goed met mij gaat…………………………. Blz. 40 4.3.9 Ik word geholpen als ik (tijdelijk) problemen heb……………………………………… Blz. 41 4.4 Uitvoeringsplan ……………………………….………………………………………………………….. Blz. 44 Hoofstuk 5: Financiën……………………………………………………………………………………. Blz. 45 Hoofdstuk 6: Monitoring en evaluatie…………………………………………………………... Blz. 46 Pagina 1 van 48 Voorwoord Een goede start en eerlijke kans voor ieder kind Ieder kind in Midden-Drenth heeft recht op een goede start en eerlijke kans! Dat is wat we elk kind in onze gemeente gunnen. Hoe kunnen we er met elkaar voor zorgen dat onze jeugd zo gezond, normaal en gelukkig mogelijk kan opgroeien? Samen met professionals en vrijwilligers, maar vooral ook mét kinderen en jongeren, hebben we gekeken hoe we deze doelen kunnen waarmaken. De afgelopen maanden hebben zij daar heel veel enthousiasme, tijd en energie in gestoken. Hiermee hebben zij een onmisbare bijdrage geleverd aan het tot stand komen van deze nota! Lekker-in-mijn-vel Als wethouder Jeugd ben ik heel blij dat de ‘Ik-zit-lekker-in-mijn-vel score van de kinderen en jongeren in Midden-Drenthe een hóge score is. Veruit de meeste kinderen hebben goed contact met hun ouders en voelen zich gezond en fit. En als het even iets minder gaat worden ze goed geholpen. Gelukkig! Maar dat betekent niet dat we achterover kunnen leunen. Want het is belangrijk dat deze score hoog blijft en we willen dat de score nog hoger wordt! Op tijd signaleren Met 87 procent van de jongeren in onze gemeente gaat het heel goed. Ons streven is om dat percentage omhoog te krijgen. Dat kunnen we als overheid niet alleen. Daar hebben we professionals in het onderwijs en de zorg voor nodig. Maar ook vrijwilligers, die actief zijn bij bijvoorbeeld verenigingen. Op die manier kunnen we de totale leefwereld van de kinderen betrekken, waardoor we vroegtijdig signalen herkennen als een kind buiten de boot dreigt te vallen. En zo zijn we veel meer gericht op voorkomen in plaats van op het oplossen van problemen. En dat vraagt echt een andere manier van denken en doen van iedereen die betrokken is bij jeugd(beleid). Optimaal Deze jeugdnota is de aanzet om met elkaar, gemeente, onderwijs, zorgverleners, vrijwilligers, en vooral ook ouders en kinderen zelf, aan de slag te gaan. Zodat alle kinderen in Midden-Drenthe hun kansen, talenten en mogelijkheden optimaal kunnen benutten! Erjen Derks Wethouder Pagina 2 van 48 Leeswijzer De gemeente zet in op het zo normaal, gezond en gelukkig mogelijk opgroeien van kinderen en jongeren. Dit doen we door zoveel mogelijk uit te gaan van het gewone opgroeien in de leefomgeving van het kind. Belangrijk daarbij is dat kinderen en jongeren lekker in hun vel zitten. Dit vormt ook de rode draad in deze beleidsnota. In het eerste hoofdstuk leest u in paragraaf 1 waarom er een nieuwe nota Jeugd is geschreven. Ook blikken we even kort terug op de afgelopen jaren. Welke successen hebben we behaald? En waar hebben we nog een slag te maken? In paragraaf 2 gaan we in op het belang van een stimulerende opvoed- en opgroeiomgeving voor jongeren. Omdat ons beleid moet passen binnen het landelijke beleid en moet aansluiten bij de provinciale en lokale kaders, beschrijven we in paragraaf 3 de belangrijkste kaders waar we rekening mee moeten houden. Paragraaf 4 bevat de visie, ambities en belangrijkste uitgangspunten van de gemeente Midden-Drenthe die centraal staan in de voorliggende beleidsnota. Deze visie is het centrale uitgangspunt voor alle beleid op het gebied van onze jeugd in de gemeente. In de laatste paragraaf van dit hoofdstuk gaan we in op de reikwijdte en geldigheid van de nieuwe beleidsnota jeugd. In hoofdstuk 2 presenteren we enkele kerncijfers om een beeld te krijgen van de (ontwikkeling) van jongeren en Jeugdhulp in Midden-Drenthe. Deze cijfers dienen als vertrekpunt voor het nieuwe jeugdbeleid. In hoofdstuk 3 beschrijven we hoe de jeugd, professionals, organisaties en vrijwilligers zijn betrokken bij de totstandkoming van deze beleidsnota. Daarbij is gebruik gemaakt van een participerende aanpak om zoveel mogelijk input vanuit de samenleving te verzamelen. Ook beschrijven we in dit hoofdstuk een aantal onderzoeken die zijn gedaan naar de jeugd(zorg), waarvan de aanbevelingen worden meegenomen in de uitwerking van deze beleidsnota. Hoofdstuk 4 laat zien hoe we het beleid gaan uitvoeren. In de eerste paragraaf geven we een overzicht van welke voorzieningen voor jeugdigen we al hebben in Midden-Drenthe. In paragraaf 2 van dit hoofdstuk gaan we in op de aanbevelingen naar aanleiding van een onderzoek van de Rekenkamercommissie en hoe we hiermee aan de slag zijn gegaan. In de laatste paragraaf van hoofdstuk 4 beschrijven we de jeugdbeleidsdoelen en wat we gaan doen om deze jeugdbeleidsdoelen te bereiken. In hoofdstuk 5 wordt de financiële vertaling van het jeugdbeleid weergegeven. In hoofdstuk 6 leggen we uit hoe we het beleid gaan evalueren en monitoren. Dit is uiteindelijk essentieel voor de gemeentelijke sturing en regie op de zorg voor jeugd. Pagina 3 van 48 1. Inleiding 1.1 Opgroeien in Midden-Drenthe Met elkaar maken we het verschil. We maken onze gemeente leuker, mooier, nog meer leefbaar. We werken aan een gezonde toekomst (coalitieakkoord 2018-2022). Met dit doel zijn we met elkaar aan de slag gegaan. Daarbij speelt de jeugd een hele belangrijke rol. De jeugd heeft niet alleen de toekomst, de jeugd ís ook onze toekomst. Als gemeente zijn we verantwoordelijk voor het creëren van een omgeving waar kinderen gezond en veilig kunnen opgroeien tot volwassenen die zelfredzaam zijn en meedoen. Dit begint thuis, ondersteund met een breed aanbod aan voorzieningen in de directe leefomgeving van jeugdigen. Beleid voor alle jeugd Sinds 1 januari 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor bijna alle vormen van Jeugdhulp. Hiervan was een nieuw in te richten zorglandschap een van de opgaves. Bijvoorbeeld hoe de samenwerking zou zijn tussen de verschillende partijen die de toegang vormen tot jeugdhulp. Deze nieuwe inzichten en veranderingen vragen om een nieuwe beleidsnota waarbij de transformatie van de jeugdhulp verder vorm moet krijgen. De nadruk leggen we op het voorkomen. We gaan uit van het versterken van het gewone leven en van de eigen mogelijkheden van kinderen (en opvoeders). Daarvoor moeten we vooral kijken naar het beleid voor de jeugd in het algemeen. Dat betekent meteen ook aandacht voor onderwijs, sport en cultuur (uitvoeringsprogramma college Midden-Drenthe). De afgelopen jaren hebben we veel aandacht gehad voor het zo goed mogelijk organiseren van de zorg voor onze jeugd. Aandacht voor preventie en het voorkomen van zwaardere en complexere zorg was er minder, met als gevolg dat kinderen juist sneller in de zwaardere zorgtrajecten terecht kwamen. De meerwaarde van deze beleidsnota is de kanteling van de zorgkant naar de mogelijkheden die er zijn voor alle jongeren om hun talenten te ontdekken en te ontplooien. Jongeren zijn extra kwetsbaar, dat blijkt ook uit de huidige situatie waarin we momenteel zitten. Het coronavirus is op dit moment van invloed op ieders leven, maar uit onderzoek blijkt dat de impact