Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 Datum 07-04-2016 Status Definitief versie 3.6 Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 Colofon Titel Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 Opdrachtgever Anouk Verschuur Projectleider Marc Sieval Auteur(s) Marc Sieval, Maarten Platteeuw, Aylin Erkman Redactionele ondersteuning Jos Lammers, Sanne van den Heuvel Datum 7 april 2016 Status Definitief versie 3.6 In opdracht van: Rijkswaterstaat In samenwerking met: Provincie Zeeland Provincie Zuid-Holland Provincie Noord-Brabant Ministerie van Economische Zaken Pagina 2 van 175 Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 Inhoud Inleiding 5 Zienswijzen en beantwoording 7 1 Doelen en maatregelen 8 1.1 Algemeen 8 1.2 Reikwijdte en betrokkenen 10 1.3 Gebieden 13 1.3.1 Oude Maas 13 1.3.2 Haringvliet 13 1.3.3 Oosterschelde 14 1.3.4 Veerse Meer 16 1.3.5 Grevelingen 17 1.3.6 Westerschelde & Saeftinghe 17 1.4 Vogels 19 1.5 Landdieren 22 1.6 Zeezoogdieren 23 1.7 Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) 24 2 Activiteiten 28 2.1 Jacht, (fauna)beheer en schadebestrijding 28 2.1.1 Algemeen 28 2.1.2 Jacht 31 2.1.3 (Fauna)beheer en schadebestrijding 32 2.2 Beroepsvisserij 34 2.3 Schelpdierteelt 37 2.4 Beroepsscheepvaart 39 2.5 Industrie 40 2.6 Recreatie en toerisme 41 2.7 Sportvisserij 45 2.8 Kitesurfen en strandzeilen 47 2.9 Recreatievaart 49 2.10 Agrarisch (mede)gebruik 50 2.11 Zeegroenten en schelpdieren oogsten 51 2.12 Beheer waterkeringen 52 2.13 Terreinbeheer 53 Pagina 3 van 175 Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 2.14 Onderzoek en monitoring 54 2.15 Vaargeulbeheer, baggeren en storten 55 2.16 Luchtvaart 57 2.17 Energie uit wind en water 58 2.18 Evenementen 61 2.19 Toekomstige ontwikkelingen 61 3 Uitvoering 64 3.1 Natuurbeheer 64 3.2 Toezicht en handhaving 65 3.3 Communicatie en overleg 66 3.4 Onderzoek en monitoring 69 4 Proces van totstandkoming 72 4.1 Overleg en zienswijzeprocedure 72 4.2 Communicatie 74 5 Kaarten 76 6 Redactie 78 6.1 Wijzigingen 78 6.1.1 Wijzigingen naar aanleiding van zienswijzen 78 6.1.2 Ambtshalve wijzigingen 80 6.2 Geen wijziging door zienswijze 81 Bijlage A - Overzicht inzenders 84 Bijlage B - Overzicht zienswijzen 89 Bijlage C – Aangepaste tekst ‘Jacht, (fauna)beheer en schadebestrijding’ 155 Pagina 4 van 175 Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 Inleiding In deze Nota van Antwoord beantwoorden de minister van Infrastructuur en Milieu en de colleges van Gedeputeerde Staten van de provincies Noord-Brabant, Zeeland en Zuid-Holland, de bevoegde gezagen in de Deltawateren, in overeenstemming met de staatssecretaris van Economische Zaken, de reacties op het Natura 2000 Ontwerpbeheerplan Deltawateren 2016-2022 en de daarbij behorende achtergronddocumenten. In het ontwerpbeheerplan staan afspraken en maatregelen om de wettelijk verplichte natuurbescherming te combineren met menselijke activiteiten, zoals recreatie, visserij en kustverdediging, in de Deltawateren. De kaders voor een beheerplan zijn het aanwijzingsbesluit en de Natuurbeschermingswet 1998 (Nb- wet). Het ontwerpbeheerplan is opgesteld op basis van de instandhoudingsdoelstellingen, zoals benoemd in het aanwijzingsbesluit, de doeluitwerking en de Nadere Effect Analyse (NEA) die effecten van gebruik op deze instandhoudingsdoelstellingen getoetst heeft. Proces De zienswijzeprocedure is aangekondigd met een kennisgeving in de Staatscourant van 18 juni 2015. Van 19 juni tot en met 30 juli 2015 was het mogelijk om het ontwerpbeheerplan, evenals de onderliggende stukken, in te zien op vijf locaties bij overheidsinstanties verspreid in het gebied. Tijdens deze periode kon iedereen die dat wilde schriftelijk of via internet reageren op de plannen, onderwerpen aan de orde stellen, oplossingen aandragen en reageren op eventuele onjuistheden. Ook waren er drie informatieavonden met een informatiemarkt en plenaire presentaties en beantwoording van vragen door projectmedewerkers. Zienswijzen Minister van Infrastructuur en Milieu, staatssecretaris van Economische Zaken en Gedeputeerde Staten van de provincies Zuid-Holland, Zeeland en Noord-Brabant ontvingen op de aangeboden stukken in totaal 114 zienswijzen, waarvan er drie te laat zijn binnengekomen en daarom zijn vervallen (deze zijn wel behandeld in de antwoorden van soortgelijke zienswijzen). De reacties gaan onder andere over de aanvullende beheer- en inrichtingsmaatregelen in het gebied, de zonering, de beperkingen voor het bestaand gebruik of toekomstige ontwikkelingen, en onjuistheden in het beheerplan. Ook reageren inzenders op de procedure en de voorstellen voor monitoring, handhaving en communicatie. Leeswijzer Voor het beantwoorden van de reacties zijn in deze nota alle vragen, opmerkingen, suggesties, adviezen en aanbevelingen geordend naar thema’s. Elk thema is vervolgens behandeld in een aparte paragraaf onder Zienswijzen en beantwoording. Per thema zijn daar de betreffende reacties samengevat in een kader met verwijzingen naar de inzenders. Daaronder staat het antwoord van de bevoegde gezagen en, indien van toepassing, de verwijzing naar de wijziging van het beheerplan. Pagina 5 van 175 Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 Een genummerd overzicht van de instanties en personen die schriftelijk of via internet hebben gereageerd, is als bijlage bijgevoegd. De nummers die in de nota bij de weergave van de reacties zijn vermeld, verwijzen naar dit overzicht. Vervolgprocedure Na verwerking van de resultaten van de zienswijzeprocedure, advies en bestuurlijk overleg hebben de minister van Infrastructuur en Milieu en de colleges van Gedeputeerde Staten van de provincies Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Brabant ingestemd met het beheerplan en het beheerplan vastgesteld voor dat deel van de Deltawateren waarvoor zij wettelijk bevoegd zijn. Dit gebeurde in overeenstemming met de staatssecretaris van Economische Zaken. Het beheerplan is vastgesteld voor een periode van zes jaar. In die periode worden de ontwikkelingen in het gebied en het resultaat van de maatregelen gevolgd. Halverwege de uitvoeringsperiode volgt een tussenevaluatie. Indien nodig kunnen maatregelen worden bijgestuurd. Aan het einde van de looptijd van het beheerplan volgt een integrale evaluatie die informatie moet geven voor het volgende beheerplan. Pagina 6 van 175 Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 Zienswijzen en beantwoording Pagina 7 van 175 Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 1 Doelen en maatregelen 1.1 Algemeen Te weinig ambitie ‘Uit het ontwerpbeheerplan blijkt een onthutsend gebrek aan ambitie’, meent de stichting Behoud de Zak van Zuid-Beveland. De organisatie vindt de gepresenteerde maatregelen minimaal en wijst erop dat natuurbelangen voorop horen te staan en niet bestaand en toekomstig gebruik. De Adviesgroep Borm en Huijgens vindt zelfs dat Natura 2000 een stagnerende invloed heeft op natuurontwikkeling en vraagt zich af of de veiligheid niet in het geding komt. Deelreacties 25, 42-2, 42-3. De ambitie voor de eerste beheerplanperiode is behoud en het tegengaan van verdere verslechtering. Het behalen hiervan vergt een grote inspanning. Evaluatie van de daarvoor geplande maatregelen moet uitwijzen of in de volgende beheerplanperiode verdergaande maatregelen nodig zijn om de instandhoudingsdoelstellingen te halen. Voor verbeterdoelstellingen zal dit waarschijnlijk wel moeten. Het Natura 2000 Beheerplan Deltawateren combineert zorg voor kwetsbare en waardevolle natuur met ruimte voor sociaaleconomische ontwikkelingen. Die moeten zoveel mogelijk doorgang kunnen vinden, ook in en rond een Natura 2000- gebied, maar wel binnen het kader van de natuurbescherming die volgens de Natuurbeschermingswet en het aanwijzingsbesluit zijn vastgelegd. In het beheerplan zijn meerdere aanvullende maatregelen opgenomen voor beheer, behoud en ontwikkeling van de natuurwaarden, wij beschouwen dat niet als stagnerend. Een uitgebreid programma van monitoring en evaluatie is opgezet om dat te controleren. Dit beheerplan gaat over de invulling van de Europese natuurdoelen. Daarbij zijn de waterveiligheidsnormen niet in het geding. Onvoldoende aandacht voor onderwaterleven Diverse particulieren, de Nederlandse Onderwatersportbond, Nationaal Park Oosterschelde, Duikclub Dolfijn, Duikvereniging Blue Marlin en de Vereniging Natuurmonumenten uiten hun zorgen over het onderwaterleven in de Deltawateren. Het onderwerp komt onvoldoende aan bod in de beheerplannen, menen de inzenders, en daarmee ontbreekt een samenhangende visie op het gehele ecosysteem. Natuurmonumenten wijst erop dat ‘de kwaliteit van de onderwaternatuur effect heeft op de natuur bovenwater’. Inzenders pleiten voor duidelijkere doelstellingen op het gebied van Pagina 8 van 175 Nota van antwoord bij Natura 2000 Beheerplan Deltawateren 2016-2022 onderwaterleven, het benoemen van kwetsbare soorten, betere bescherming en meer monitoring. Aan dat laatste willen sportduikers een bijdrage leveren. Deelreacties 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 14, 15, 18-1, 32, 47-3, 92-95. Het onderwaterleven in de Deltawateren maakt inderdaad een onlosmakelijk onderdeel uit van de totale natuurwaarde van het gebied. Een goede bescherming van dat onderwaterleven is zeker gewenst. Het Natura 2000 Beheerplan Deltawateren richt zich echter op de instandhoudingsdoelstellingen zoals die zijn vastgelegd in de desbetreffende aanwijzingsbesluiten. In die instandhoudingsdoelstellingen is het