Kako da KOMUNICIRATE SO MEDIUMITE Makedonski institut za mediumi za institut Makedonski SODR@INA I DA ZAPO^NEME 6 [1] Mediumska strategija 7 [2] Klu~ni lu|e i resursi 9 [3] Razvivawe na porakata 13 Studija na slu~aj: Vklu~uvawe na zaednicata 19 II ALATKI 24 [1] Soop{tenie za pe~at 25 [2] Konferencija za pe~at 30 [3] Brifing za novinari 35 [4] Poseta za novinari 37 Studija na slu~aj: Vidlivost na va{ata rabota 40 [5] Intervju 43 [6] Ubeduva~ko pismo 46 [7] Mediumski nastani 47 [8] Drugi formi (Bilten, pismo do urednikot) 51 III KOMUNIKACIJA VO USLOVI NA KRIZA 55 [1] Komunikacija vo uslovi na kriza 56 Studija na slu~aj: Komunicirawe za vreme na kriza 58 IV MONITORING I EVALUACIJA 61 [1] Monitoring i evaluacija 62 V DODATOCI: 66 [1] Kodeks na novinarite na Makedonija 67 [2] Poimnik 71 [3] Kontakt informacii za glavnite mediumi vo Makedonija 75 Priznanija i Bibliografija 79 Izdava~: Makedonski institut za mediumi Porta Buwakovec A2/1, 1000 Skopje - Republika Makedonija tel. +389 2 329 8466 faks. +389 2 329 0483 [email protected] www.mim.org.mk Prira~nikot go podgotvija: Marina Tuneva -Jovanovska i Jasmina Mironski Urednik: Sally Broughton Ureduva~ki odbor: • Frances Abouzeid • Biljana Bosiqanova • Vawa Mirkovski • Christa A. Skerry • @aneta Trajkoska Prevod od angliski: Zoran Poposki Lektura i korektura: Hatka Smailovi} Grafi~ki dizajn i pe~atewe: KOMA lab. CIP - Katalogizacija vo publikacija Narodna i univerzitetska biblioteka Sv. Kliment Ohridski, Skopje 316.776(035) TUNEVA-Jovanovska, Marina Kako da komunicirate so mediumite?/ (prira~nikot go podgotvija Marina Tuneva-Jovanovska i Jasmina Mironski; urednik Sally Broughton; prevod od angliski Zoran Poposki). - Skopje: Makedonski institut za mediumi, 2003. - 86 str.; 30 sm -Kor. nasl. Kodeks na novinarite na Makedonija: str. 67-70. - Poimnik: str. 71-74. - Register. - Bibliografija: str. 79-80 ISBN 9989-2182-4-2 1. Mironski, Jasmina. COBISS. MK-ID 53599242 VOVED 4Kako da komunicirate so mediumite? Dokolku rabotata od Vas bara povremeno da komunicirate so mediumite za da ja informirate javnosta za va{ite aktivnosti, da gi promovirate planovite {to ste gi zacrtale, da poka`ete transparentnost vo rabotata ili da pridonesete vo re{avaweto na nekoi pra{awa od javen interes, toga{ ovoj prira~nik }e Vi pomogne ednostavno, efikasno i profe- sionalno da ja spakuvate i da ja ispratite va{ata poraka. Poznavaweto na pravilata za uspe{na komunikacija so mediumite }e vi pomogne da go organizirate dobro va{iot del, a novinarite da ja prenesat precizno va{ata poraka do javnosta, bez mnogu napor i tro{ewe vreme. Materijalot vo ovoj prira~nik e sistematiziran pregled na najva`nite zaklu~oci od site seminari, rabotilnici i obuki na ovaa tema koi Makedonskiot institut za mediumi vo izminatiot period gi organizira{e za nevladini organizacii, edinici na lokalnata samouprava, za portparoli i za podmladoci na politi~ki partii. Vo nego se objasneti pravilata za razvivawe na mediumskata strategija, alatkite za komunicirawe so mediumite, pravilata za nadgleduvawe i procenka na mediumskata pokrienost na va{iot nastan, a }e najdete i drugi korisni informacii {to }e vi ja olesnat komunikacijata. ^uvajte go ovoj prira~nik vo fioka ili na va{eto rabotno biro. Neka vi bide postojano na dofat. Ne zaboravajte deka mediumite mo`at da bidat va`en sojuznik na patot kon va{iot uspeh. Skopje, 15/07/2003 Makedonski institut za mediumi I Da zapo~neme [1] Mediumska strategija [2] Klu~ni lu|e i resursi [3] Razvivawe na porakata Studija na slu~aj: VKLU^UVAWE na zaednicata Mediumska strategija [1] Ako sakate da ostvarite dolgoro~ni i uspe{ni odnosi so mediumite, toga{ va{a prva i glavna obvrska e da rabotite na sozdavawe mediumska strategija. Pri odreduvaweto na elementite na uspe{nata mediumska stra- tegija, va`no e da se utvrdat op{tite celi i rezultati koi ja poddr`uvaat misijata i vizijata na va{ata organizacija. Otkako }e bide razviena, mediumskata strategija treba kontinuirano da se a`urira. Sozdavaweto mediumska strategija opfa}a pet osnovni ~ekori: 1. Odlu~ete koja }e bide namerata na va{ata organizacija za so- rabotka so mediumite. 2. Izlo`ete ja nakuso celta {to sakate da ja postignete preku odnosite so mediumite i identifikuvajte gi zada~ite koi }e mora da gi izvr{ite za da stignete do nea. 3. Utvrdete koj }e bide odgovoren vo va{ata organizacija za sproveduvawe na strategijata i za nejzino a`urirawe. 4. Presmetajte kakvi resursi mo`ete da izdvoite (vo smisla na personal i oprema) i kakvi }e bidat va{ite dodatni potrebi. 5. Opredelete gi klu~nite identifikatori so koi }e mo`ete da gi sporeduvate va{ite zada~i zaradi utvrduvawe na efektiv- nosta pri implementacija na va{ata strategija. Razvivaweto na mediumskata strategija obi~no e interaktiven proces {to vklu~uva nekolku ~lenovi ili lideri na edna organizacija. Taa mo`e da se pravi za organizacijata vo celina ili za odredeni proekti ili fazi na rabotata na organizacijata. Mediumskata strategija e instru- ment {to mo`e da go koristite vo sekoe vreme i sekoga{ treba da go zemete predvid pred interakcijata so mediumite. 444 6 | 7 Primer 1 Celi i zada~i Merila na uspehot Resursi Cel: Zgolemuvawe na 1. Brojot na mediumski Odgovoren personal: vidlivosta na ku}i pretstaveni so Kancelarijata za mediumi, organizacijata preku novinari na sostavena od mediumski proaktivni odnosi so nastanite na koordinator, portparol i javnosta organizacijata. avtor, }e bide odgovorna za upravuvawe so strategijata i Zada~a 1: 2. Brojot na ise~oci za nejzino implementirawe i Vospostavuvawe i od vesnicite vo }e mu podnesuva izve{taj na odr`uvawe kontakti so papkata za pres- direktorot. relevantnite lokalni i kliping na nacionalni mediumi. organizacijata. Finansiski sredstva: Na Kancelarijata za mediumi Zada~a 2: Zgolemuvawe 3. Anketi za }e & bide dodelen godi{en na mediumskata prepoznatlivosta na buxet od 3.000 evra i }e pokrienost na organizacijata i za mo`e povremeno da koristi aktivnostite na nejzinata rabota vo edno od vozilata na organizacijata. javnosta. organizacijata. Primer 2 Celi i zada~i Merila na uspehot Resursi Cel: Mediumite da se 1. Brojot na ise~oci Odgovoren personal: iskoristat za od vesnicite vo Kancelarijata za mediumi promovirawe na papkata za pres- sostavena od mediumski upotrebata na kliping na tema koordinator i portparol reciklirani materijali reciklirawe i }e bide odgovorna za soodnosot pome|u implementirawe na Zada~a 1: Zgolemuvawe na pozitivnite i strategijata i }e koli~estvoto informacii negativnite podnesuva izve{taj do vo mediumite za prikazni. Upravniot odbor. recikliranite proizvodi i za korista od 2. Istra`uvawe na Finansiski sredstva: recikliraweto. javnoto mislewe ili Postojniot buxet za fokusna grupa {to proektot e 2.300 evra, no Zada~a 2: Pridobivawe na ispituva kolku se se ocenuva deka novinarite kako pobornici lu|eto informirani Kancelarijata za mediumi na upotrebata na za recikliraweto }e mora da sobere u{te reciklirani proizvodi pred i po 5.000 evra za da ja preku pozitivni prilozi za implementiraweto implementira temata. na strategijata. strategijata. Klu~ni lu|e i resursi [2] Isklu~itelno e va`no vrvnite lu|e od va{ata organizacija da u~estvuvaat vo razvivaweto na mediumskite strategii. Istovremeno, koga ja defini- rate strategijata na va{ata organizacija, vklu~uvaweto na mediumite treba da bide integralen del od planiraweto. 4Mediumski tim Dobriot i silen mediumski tim vklu~uva tri va`ni ulogi: mediumski koordinator, avtor i portparol. Sekoj od niv e osobeno va`en i za procesot na efikasno upravuvawe so mediumite. Ulogite mo`at da se preklopuvaat i ~estopati mo`e da gi izvr{uva edno lice, no sekoe podra~je na odgovornosti mora da bide pokrieno. Mediumski koordinator Mediumskiot koordinator mora da bide komunikativen, sposoben da gi izrazi temite koncizno i da bide podgotven pogolem del od vremeto da go posveti na telefonski razgovori. Ovaa li~nost se gri`i soop{tenijata za pe~at da bidat navremeno isprateni, gi a`urira spisocite na mediumi, im se javuva na novinarite i za vreme na nastanite aktivno raboti zad scenata. Na samiot nastan, mediumskiot koordinator se gri`i site novinari da dobijat izjava ili materijali, nivnoto prisustvo da bide zabele`ano, da bide obezbedena potrebnata scenografija i ozvu~uvawe, da bidat zadovoleni barawata za oddelni intervjua, fotografiraweto da se odviva spored prethodniot plan (t.e. vistinskite lu|e da stojat na vistinsko mesto itn.) i nastanot da se odviva nepre~eno. Isto taka, mediumskiot koordinator gi zapoznava va{ite portparoli i drugite li~nosti od va{ata organizacija so najnovite prilozi vo mediumite i gi sovetuva pred intervjuata, objasnuvaj}i im {to e interesno za mediumite i kako e toa povrzano so komunikaciskite celi na va{ata organizacija. 444 8 | 9 Portparol Mo`e da se odlu~ite da imate samo eden Dobriot portparol mora portparol koj temelno }e bide zapoznat so da gi ima slednive osobini: site detali na pra{aweto, ili, pak, nekol- ku portparoli koi se eksperti za razli~ni 4 Prodlabo~eno ja poznava proble- pra{awa so koi se zanimava va{ata orga- matikata i va{ata organizacija; nizacija. Ako sakate da nau~ite da bidete 4 Dobar slu{atel e i dovolno dobar portparol, slu{ajte gi onie koi intuitiven da znae koga novinarot dobro ja izvr{uvaat ovaa rabota. Istra`e- se konfrontira, za da ne bide te ja problematikata s$ dodeka ne ja zapoz- iznenaden; naete temelno za da bidete ramnopraven sogovornik vo razgovorite ili vo deba- 4 Komuniciraweto so novinarite mu tite. Pomislete na site pra{awa koi mo- e prijatno i ne se pla{i od nastap `at da vi gi postavat i vnimatelno odme- pred kamera ili vo `ivo na radio; rete gi mo`nite odgovori.