ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA AVUKATLIK (I. CİLT) Yayına Hazırlayan Av. Musa Toprak TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 280 Anayasa Mahkemesi Kararlarında Avukatlık ISBN: 978-605-9050-36-4 © Türkiye Barolar Birliği Mart 2015, Ankara Türkiye Barolar Birliği Oğuzlar Mah. Barış Manço Cad. Av. Özdemir Özok Sokağı No: 8 06520 Balgat – ANKARA Tel: (312) 292 59 00 (pbx) Faks: 312 286 55 65 www.barobirlik.org.tr [email protected] Baskı Şen Matbaa Özveren Sokağı 25/B Demirtepe-Ankara (0312. 229 64 54 - 230 54 50) ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARINDA AVUKATLIK (I. CİLT) Yayına Hazırlayan Av. Musa Toprak ANKARA ÖNSÖZ Savunma Mesleğinin Gelişimi adlı eserin yeni baskının önsö- zünde de belirttiğim gibi görev dönemimizde avukatlık mesle- ğine ilişkin akademik çalışmaların artmasına özel olarak önem veriyoruz. Elinizdeki derlemenin yapılmasını da bu nedenle talep etmiştim ve bu tür çalışmaların konuyla ilgilenenlerin yapacakları çalışmaları kolaylaştıracağına inanıyorum. Hem akademisyenlerin, hem de uygulamacıların araştırmalarında ilgili kaynakları, içtihatları bir arada bulabilmeleri önemli bir kolaylıktır. Genç meslektaşım Av. Musa Toprak talebim üzerine eliniz- de tuttuğunuz kitaptaki kararları derledi ve taramayı kolay- laştırmak için tüm kararları içeren bir özet bölümü oluşturdu, kendisine emeği için teşekkür ediyorum. Üç bölümden oluşan bu derlemede ilk iki bölüm 1961 Anayasası döneminde verilen kararları, üçüncü bölüm ise 1982 Anayasası döneminde verilen kararları içeriyor. Kitabın birinci bölümünde Anayasa Mahke- mesinin kurulduğu tarihten itibaren eski Avukatlık Kanunu (1969 yılına kadar yürürlükte olan 3499 sayılı Avukatlık Ka- nunu) döneminde verdiği kararlardan oluşuyor. İkinci bölüm 1136 sayılı Avukatlık Kanunu hakkında 1961 Anayasası döne- minde verilen kararları kapsamaktadır. Üçüncü bölüm ise 1982 Anayasası döneminde verilen kararları kapsamaktadır. Torba yasa adı verilen ve yasa yapma tekniği bakımından son derece sakıncalı olan yasalarla ilgili kararların kitaba alınırken kısaltıl- ması ve konu ile ilgisiz bölümlerin çıkarılması tercih edilmiştir. Derlememizdeki kararlara göz attığınızda ne yazık ki iler- lemek yerine aynı sorunlarla uğraşmakta olduğumuz bir kez daha göreceksiniz. Benzer konularda Yüksek Mahkemeye tek- rar tekrar yapılan başvurular, Anayasa Mahkemesi’nin yıllar önce çözdüğü konuları yasa koyucunun tekrar gündeme getir- mesi ne yazık ki sadece mesleğimizin değil, hukuk sistemimi- zin de ilerlemesini engellemektedir. Bu arada, aynı nitelikteki pek çok düzenlemenin de yasa yapım aşamasında dikkat ve sabırla yapmakta olduğumuz müdahaleler neticesinde engel- lendiğini de belirtmek isterim. Geçmişten Günümüze Avukatlık Kanunları adlı derleme ile başlattığımız yayın dizisine Savunma Mesleğinin Gelişimi’nin yeniden basılmasından sonra elinizdeki eserle Anayasa Mahke- mesi Kararlarında Avukatlık derlemesini de ekliyoruz. Bu derle- me de bu dizinin bir parçasıdır. Mesleğimizle ilgili yapılacak çalışmaların bilimsel altyapısının tamamlanması için bu çalış- malara devam edeceğiz. Av. Prof. Dr. Metin Feyzioğlu İÇİNDEKİLER Karar Özetleri ............................................................................7 I. BÖLÜM 3499 sayılı Avukatlık Kanunu (1963-1969) ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -1 ....................................77 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -2 ....................................91 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -3 ....................................97 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -4 ...................................105 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -5 ..................................115 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -6 ...................................125 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -7 ...................................133 II. BÖLÜM 1961 Anayasası Döneminde 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu (1969-1982) ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -1 ...................................173 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -2 ...................................175 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -3 ...................................221 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -4 ...................................227 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -5 ...................................237 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -6 ...................................245 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -7 ...................................265 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -8 ...................................281 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -9 ...................................289 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -10 .................................299 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -11 ................................301 III. BÖLÜM 1982 Anayasası Döneminde 1136 Sayılı Avukatlık Kanunu (1982-2014) ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -12 .................................363 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -13 .................................389 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -14 .................................405 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -15 .................................415 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -16 .................................421 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -17 .................................431 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -18 .................................439 ANAYASA MAHKEMESI KARARI -19 .................................447 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -20 .................................463 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -21 .................................477 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -22 .................................483 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -23 .................................491 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -24 .................................503 II. CİLT ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -25 .................................517 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -26 .................................527 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -27 .................................545 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -28 .................................603 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -29 .................................631 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -30 .................................641 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -31 .................................675 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -32 .................................685 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -33 .................................695 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -34 .................................881 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -35 .................................979 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -36 .................................991 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -37 ................................1007 Karar Özetleri I. Bölüm’de Yer Alan Kararların Özetleri 3499 Sayılı Avukatlık Kanunu (1963-1969) ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -1 6830 sayılı İstimlâk Kanununun 32 nci maddesinin (c) ve (d) bentleri- İstem: nin Anayasa’ya aykırı olduğu ileri sürülmüştür. 6830 sayılı İstimlâk Kanununun 32 nci maddesinde (Aşağıda yanlı muamele ve fiiller memnudur) denildikten sonra memnu muamele ve fiiller alfabe sırasiyle ayrı ayrı bentlerde gösterilmiştir. İstanbul Asliye 6 ncı Hukuk Mahkemesine açılan dâvada, itiraza konu olan bu maddenin yalnız (c) ve (d) bentleridir. (c) bendi, “istimlâk dâvası için vekil ile müvekkil arasında vekâlet İptali İstenen Mevzuat: ücretinin, müddeabihin miktarı 10.000 liradan aşağı olan hallerde avukatlık ücret tarifesinde tâyin olunan asgari ücretin üç mislinden (10.000) lirayı tecavüz eden miktar için de asgari hadden fazla olması”; (d) bendi ise “artırılan bedele göre artıp eksilen vekâlet ücreti kararlaştırılması”; 6830 sayılı istimlâk Kanununun 32 nci maddesinin (c) bendinin, Karar: Anayasa’ya aykırı olduğundan, iptaline oybirliği ile; aynı maddenin (d) bendine ilişkin itirazın reddine oyçokluğu ile karar verilmiştir. Resmi Gazete tarih/sayı:8.6.1963/11423 Esas No.: 1962/286 Karar No.: 1963/53 Karar tarihi: 7/3/1963 İtirazda bulunan: İstanbul Asliye 6 ncı Hukuk Mahkemesi. 7 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI -2 3499 sayılı Avukatlık Kanununun, avukatlar hakkında, Haysiyet Divanının verdiği kararların kesin olduğunu gösteren 114 üncü maddesi hükmünün, İstem: Anayasa’nın 118 inci maddesinin, üçüncü fıkrasına aykırı bulunduğundan, iptali istenilmiştir. 3499 sayılı Avukatlık Kanununun 82 nci maddesiyle sonraki maddelerine göre avukatlık vakar ve şerefine uymayan fiil ve harekette bulunanlarla meslekî faaliyette vazifelerini yapmayan veya vazife icâbı olan dürüstlüğe riayet etmeyen avukatlar hakkında - aynı zamanda Disiplin Meclisi vazi- fesini gören- Baro İdare Meclisince, tevbih ile meslekten çıkarma arasında değişen disiplin cezaları uygulanmaktadır. Disiplin Meclisinin kararlarına karşı ilgili avukatın, Baronun bulunduğu yerdeki en yüksek dereceli hâkimin ve Adalet Bakanının itiraz hakları vardır. İtiraz, Yargıtay Birinci Başkanının başkanlığında Üç Yargıtay Hâkimi ile üç İptali İstenen avukattan kurulu Haysiyet Divanında tetkik olunmaktadır. Mevzuat: Avukatlık Kanununun 144 üncü maddesinde: “Haysiyet. Divanı, itirazı varit görürse esas hakkında da karar verir, İtiraz üzerine verilen kararlar katî olup aleyhine hiçbir mercie başvurulamaz”. hükmü yeralmakta olup, iptali istenen madde de budur. Anayasa’nın 118 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında “Memurlar ve kamu niteliğindeki meslek teşekkülleri mensupları” hakkında yapılacak disiplin kovuşturmalarında uygulanacak usul gösterildikten sonra üçüncü fıkrada “Disiplin kararları yargı mercilerinin denetimi dışında bırakılamaz” hükmü konulmuştur, İptal isteminin dayanağı bu fıkra hükmüdür. 3499 sayılı Avukatlık Kanununun 114 üncü maddesinin ikinci fıkrasında Karar: yer alan “Aleyhine hiçbir mercie müracaat olunamaz.” hükmünün iptaline oyçokluğu ile karar verilmiştir. Resmi Gazete tarih/sayı:29.7.1963/11466 Esas No. :1963/75 Karar No. :1963/129 Karar tarihi :30/5/1963 Davacı :Adalet Partisi Türkiye Büyük Millet Meclisi Gurubu 8 ANAYASA MAHKEMESİ KARARI