Establishment of nature conservation CSOs in Montenegro and Kosovo as a contribution to the preservation of the Balkan Green Belt Themelimi i OSHC-ve për mbrojtjen e natyrës në Mal të Zi dhe në Kosovë si kontribut për ruajtjen e Brezit të Gjelbër Ballkanik Jačanje kapaciteta OCD-a iz oblasti zaštite prirode kao doprinos očuvanju Balkanskog Zelenog pojasa Contents | Përmbajtja | Sadržaj Summary Summary | Përmbledhje | Sažetak 3 From April 2012 until February 2014, EuroNatur cooperated with its partner organi- Within the project, four courses were conducted, focusing on different topics zations PPNEA and MES (from Albania and Macedonia, respectively) to implement related to wildlife and protected area management. On average, twelve people Capacity Building – Why? 6 the project “Establishment of nature conservation CSOs in Montenegro and Kosovo from five different CSOs from Kosovo and Montenegro attended the workshops; as a contribution to the preservation of the Balkan Green Belt”. The project was additionally, volunteers and staff from MES and PPNEA participated in the work- Establishment of nature conservation CSOs financially supported by the German Federal Agency for Nature Conservation with shops in order to enlarge their knowledge. Some of the participants attended only in Montenegro and Kosovo as a contribution funding from the German Federal Ministry for the Environment, Nature Conservati- one of the workshops, while the majority took part in the whole series of work- to the preservation of the Balkan Green Belt 18 on and Nuclear Safety. shops. Lessons were held both by international and national experts, in order to cover a broad variety of topics and possible solutions. Implementation of the project 20 The main aim of the project was to build capacity within Civil Society Organisations for nature conservation in Montenegro and Kosovo in the fields of wildlife protec- All participants highlighted the possibility of connecting with colleagues from Results | Rezultatet | Rezultat 30 tion and management as well as protected area management. In the medium term neighbouring countries during the series of workshops and stated that this would this will contribute to strengthening civil society. At the same time, the project was be very useful for their further work. Also, all participants stated that the informa- to contribute to the establishment of a cross-border network of CSOs in Albania, tion given during the workshops provided new insights and knowledge in the fields Macedonia, Kosovo and Montenegro for the protection of the Balkan lynx (Lynx lynx of wildlife monitoring, protected area management, conservation planning and balcanicus) and its habitats. GIS/GPS technology which will be very helpful in their further work. Imprint: Published by: EuroNatur Foundation, Radolfzell, Germany Copyright: 2014 EuroNatur Foundation Layout by: www.kissundklein.de Printed by: digital-centrum by Working Hands GbR – M&M Bock. 100% recycled paper “I also liked the venues and the hospitality of each course organizer Available from: EuroNatur Foundation, Konstanzer Straße 22, 78315 Radolfzell, Germany, [email protected], www.euronatur.org The project was financially supported by the German Federal Agency for Nature Conservation with funding from the German Federal Ministry for the Environment, Nature Conservation and Nuclear Safety. in so many different, but similar countries.” 2 © Azem Ramadani 3 Përmbledhje Sažetaik Nga Prilli 2012 deri në Shkurt të vitit 2014 , Euronatur së bashku me organizatat Në kuadër të projektit, katër trajnime janë realizuar, duke u fokusuar në tema të Od aprila 2012. godine do februara 2014. godine, EuroNatur je u saradnji sa part- U okviru projekta su održana četiri treninga koji su se fokusirali na različite teme partnere PPNEA nga Shqipëria dhe MES nga Maqedonia, kanë implementuar pro- ndryshme në lidhje me kafshë të egra dhe menaxhimin e zonave të mbrojtura. nerskim organizacijama PNNEA i MES iz Albanije i Makedonije implementirao pro- vezane za divljač i upravljanje zaštićenim područjima. U prosjeku, dvanaest osoba iz jektin „Themelimi i OSHC-ve për mbrojtjen e natyrës në Mal të Zi dhe në Kosovë Mesatarisht, dymbëdhjetë njerëz nga pesë OSHC të ndryshme nga Kosova dhe Mali jekat „Jačanje kapaciteta OCD-a iz oblasti zaštite prirode kao doprinos očuvanju pet različitih organizacija civilnog društva iz Kosova i Crne Gore je učestvovalo na ra- si kontribut për ruajtjen e Brezit të Gjelbër Ballkanik“. Projekti u financua nga i Zi kanë marrë pjesë në seminare; përveç kësaj, vullnetarë dhe stafi i MES dhe Balkanskog Zelenog pojasa“. Projekat je finansijski podržan od strane Njemačke dionicama; takođe, volonteri i zaposleni iz organizacija MES i PPNEA su učestvovali Agjencia Federale Gjermane për Ruajtjen e Natyrës me mjete të Ministrisë Federale PPNEA kanë marrë pjesë në këto punëtori në mënyrë që të zgjerojnë njohuritë savezne agencije za očuvanje prirode uz pomoć sredstava Saveznog Ministarstva na radionicama u cilju proširivanja znanja. Nekoliko učesnika je učestvovalo samo Gjermane për Mjedis, Mbrojtje të Natyrës dhe Siguri Nukleare. e tyre. Një numër i vogël i pjesëmarrësve kanë marrë pjesë vetëm në njërën nga za životnu sredinu i nuklearnu bezbjednost. na jednoj radionici, dok je većina učesnika učestvovala tokom trajanja cijele serije punëtoritë, ndërsa shumica kanë marrë pjesë në të gjitha punëtoritë. Ligjeratat janë radionica. Predavanja su održana od strane internacionalnih i nacionalnih ekspera- Qëllimi kryesor i projektit ishte ndërtimi i kapaciteteve përbrenda Organizatave të mbajtur nga ekspertët ndërkombëtarë dhe kombëtarë, në mënyrë që të ofrohet një Glvani cilj projekta je izgradnja kapaciteta organizacija civilnog društva iz ob- ta u cilju obezbjeđivanja širokog varijeteta tema i pristupa rješenjima. Shoqërisë Civile për mbrojtjen e natyrës në Mal të Zi dhe Kosovë në fushat e mbrojt- shumëllojshmëri e gjerë e temave si dhe qasje të ndryshme të zgjidhjeve. lasti zaštite prirode iz Crne Gore i Kosova na polju zaštite i upravljanja divljači, jes së kafshëve të egra dhe menaxhimit, si dhe menaxhimin e zonave të mbrojtura. kao i upravljanje zaštićenim područjima koji će u srednjoročnom periodu dopri- Svi učesnici su naglasili mogućnost povezivanja sa kolegama iz susjednih zemalja Kjo në afat të mesëm do të kontribuojë në forcimin e shoqërisë civile. Në të njëjtën Të gjithë pjesëmarrësit theksuan mundësinë e lidhjes me kolegë nga vendet fqin- nijeti ojačavanju civilnog društva. Istovremeno, projekat je doprinio utemeljenju tokom trajanja serije radionica i potvrdili da će ovo iskustvo biti veoma korisno za kohë, projekti kishte për qëllim themelimin e një rrjeti ndërkufitar të OSHC-ve në je gjatë serive të seminareve dhe deklaruan se kjo do të jetë shumë e dobishme prekogranične mreže OCD-a u Albaniji, Makedoniji, Kosovu i Crnoj Gori za zaštitu njihov dalji rad. Takođe, svi učesnici su izjavili da su informacije dobijene tokom Shqipëri, Maqedoni, Kosovë dhe Mal të Zi për mbrojtjen e rrëqebullit Ballkanik (Lynx për punën e tyre të mëtejshme. Gjithashtu, të gjithë pjesëmarrësit theksuan se balkanskog risa (Lynx lynx balcanicus) i njegovih habitata. radionica omogućile novi uvid i znanja iz oblasti monitoringa divljači, upravljanja lynx balcanicus) dhe habitateve të tij. informacioni i dhënë gjatë punëtorive u kanë siguruar atyre njohuri të reja dhe zaštićenim područjima, planiranja očuvanja prirode i GIS/GPS tehnologije koji će biti dituri në fushën e monitorimit të kafshëve të egra, menaxhimin e zonave të mbro- veoma korisni u njihovom budućem radu. jtura, planifikimin e ruajtjes dhe teknologjisë GIS/GPS e cila do të jetë shumë e dobishme në punën e tyre të mëtejshme. “I had the chance to meet new people who are involved in nature conservation” 4 © Azem Ramadani 5 South Eastern Europe (SEE) is characterized by high biodiversity and large, relatively threatened subspecies of lynx in Europe, whose occurrence is limited to the south- well preserved ecosystems. The high mountains have an outstanding diversity of western Balkans. (For more information please refer to the description of the different plant species, and are one of the last retreats of large European carnivores such phases of the Balkan Lynx Recovery Programme.) After several years of work in Albania as bear, wolf and lynx that have vanished in many parts of Europe. Moreover, the and Macedonia, including the creation of knowledge and capacity within the respective number of insects and vesicular plants is worth mentioning as the number of spe- partner organizations, it became obvious that efficient protection of the species and cies occurring only in this region is particularly high. its habitats and consequently its survival are only possible if the work is extended to neighbouring countries, namely Montenegro and Kosovo. In many countries in SEE, state agencies for nature conservation lack funding while economic development is being pushed. The fact that smart nature conservation As a first step, representatives of EuroNatur and its partner organizations Association approaches can foster sustainable development and economic stability is not well for the Protection and Preservation of the Natural Environment in Albania (PPNEA) and known. Consequently, nature conservation activities are implemented at a low level Macedonian Ecological Society (MES) identified potential partner organizations. During and in many cases with insufficient public participation. In this context, Civil Society this process, it became obvious that despite great