Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Lidzbarskiego na lata 2015-2020 Olsztyn, październik 2014 1 Spis treści WSTĘP....................................................................................................................... 4 1. Powiązanie Planu Rozwoju Lokalnego z innymi dokumentami............................ 5 2. Horyzont czasowy Planu Rozwoju Lokalnego...................................................... 6 3. Metodologia. ........................................................................................................ 6 4. Aktualna sytuacja społeczno-gospodarcza na obszarze objętym Planem Rozwoju Lokalnego................................................................................................................... 7 4.1. Podstawowe dane dotyczące powiatu lidzbarskiego........................................ 7 4.1.1 Położenie, powierzchnia powiatu. ............................................................... 7 4.1.2. Ludność. .................................................................................................... 9 4.2 Środowisko Przyrodnicze. ............................................................................... 10 4.2.1 Rzeźba terenu........................................................................................... 10 4.2.2 Klimat. ....................................................................................................... 10 4.2.3. Wody powierzchniowe i podziemne. ........................................................ 11 4.2.4 Świat zwierzęcy i roślinny. ........................................................................ 14 4.3 Kultura............................................................................................................. 17 4.3.1 Zabytki. ..................................................................................................... 20 4.4 SPOŁECZEŃSTWO........................................................................................ 28 4.4.1 Sytuacja demograficzna i społeczna......................................................... 28 4.4.2 Rynek pracy. ............................................................................................. 31 4.4.3 Bezrobocie. ............................................................................................... 33 4.4.4 Bezpieczeństwo publiczne. ....................................................................... 34 4.5 GOSPODARKA............................................................................................... 38 4.5.1 Działalność gospodarcza. ......................................................................... 38 4.5.2 Turystyka. ................................................................................................. 40 4.6 Infrastruktura techniczna. ................................................................................ 44 4.6.1 Układ drogowy. ......................................................................................... 44 4.6.2 Gospodarka wodno-ściekowa. .................................................................. 47 4.6.3 System elektroenergetyczny. .................................................................... 49 4.6.4 System gazowy. ........................................................................................ 49 4.6.5 Zagospodarowanie przestrzenne.............................................................. 50 4.7 Infrastruktura społeczna. ................................................................................. 53 4.7.1 Oświata i wychowanie............................................................................... 53 4.7.2 Opieka zdrowotna. .................................................................................... 55 4.7.3 Pomoc społeczna...................................................................................... 57 4.7.4 Organizacje i stowarzyszenia.................................................................... 59 5. ANALIZA SWOT................................................................................................... 62 5.1 Identyfikacja najważniejszych problemów występujących na obszarze powiatu lidzbarskiego. ........................................................................................................ 62 5.2. SWOT............................................................................................................. 65 6. Wizja rozwoju. ...................................................................................................... 70 7. Cele główne i szczegółowe rozwoju Powiatu Lidzbarskiego................................. 70 7.1 Zadania zmierzające do realizacji celów (poprawy sytuacji na danym obszarze)............................................................................................................... 75 7.2 Realizacja zadań............................................................................................. 81 7.2.1 Planowane zadania inwestycyjne w okresie 2015-2020. .......................... 81 8. Powiązania zadań realizowanych w ramach Panu Rozwoju Powiatu Lidzbarskiego z innymi działaniami realizowanymi na terenie gminy / powiatu / województwa. ...... 86 2 8.1 Zgodność ze strategicznymi dokumentami europejskimi, krajowymi i regionalnymi.......................................................................................................... 86 8.1.1 Poziom europejski..................................................................................... 87 8.1.2 Poziom krajowy. ........................................................................................ 88 8.1.3 Poziom regionalny..................................................................................... 99 9. Oczekiwane wskaźniki efektów realizacji Planu Rozwoju Lokalnego ................. 128 10. System wdrażania Planu Rozwoju Lokalnego. ................................................. 133 10.1. Sposoby monitorowania, oceny i komunikacji społecznej Planu Rozwoju Lokalnego............................................................................................................ 135 3 WSTĘP Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Lidzbarskiego powstał z inicjatywy władz lokalnych, dostrzegających potrzebę kompleksowego rozwoju jednostki samorządowej. Jest odpowiedzią na zmieniające się warunki gospodarowania oraz wzrost konkurencyjności otoczenia. Plan Rozwoju Lokalnego jest jednym z dokumentów wspierających zarządzanie. Dokument ten określa strategię rozwoju społeczno-gospodarczego, wskazuje priorytety, cele i kierunki zaangażowania środków finansowych. Plan jest dokumentem operacyjnym. Wskazuje konkretne zadania do realizacji, terminy ich wykonania oraz sposób finansowanie. Daje możliwość długookresowego planowania, lepszego wykorzystania zasobów powiatu, poszerza możliwości inwestycyjne. Zadania przewidziane do realizacji mają na celu poprawę warunków życia mieszkańców powiatu oraz zrównoważony rozwój całego obszaru. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Lidzbarskiego 2015-2020 jest spójny z Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego 2010-2020, Strategią Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmińsko-Mazurskiego do roku 2020, oraz innymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi krajowymi, regionalnymi i powiatowymi. Plan Rozwoju Lokalnego obejmuję m.in. wykaz zadań inwestycyjnych stanowiących rozwiązanie zdiagnozowanych problemów tym samym wpływa na poprawę jakości życia mieszkańców powiatu. Powiat jako jednostka samorządowa wykonuje zadania określone w prawie polskim o charakterze ponadgminnym. Bardzo istotne jest aby zadania poszczególnych gmin powiatu nie dublowały się lub oddziaływały na siebie w negatywny sposób. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Lidzbarskiego skupia się wobec tego na zadaniach wykraczających poza uprawnienia poszczególnych gmin a nie będących w sferze zainteresowania Samorządu Województwa. 4 1. Powiązanie Planu Rozwoju Lokalnego z innymi dokumentami. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Lidzbarskiego na lata 2015-2020 został przygotowany w oparciu o analizę dokumentów i danych statystycznych, spotkania warsztatowe z przedstawicielami wszystkich środowisk powiatu, gminne, powiatowe, wojewódzkie i krajowe dokumenty strategiczne a także projekty programów operacyjnych perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2014 - 2020. Plan Rozwoju jest wyrazem potrzeb, oczekiwań i ambicji mieszkańców Powiatu Lidzbarskiego. Uwzględnia szanse i wyzwania stawiane przez jednostką oraz zobowiązania wynikające z członkostwa Polski w Unii Europejskiej. Do opracowania Planu Rozwoju Powiatu Lidzbarskiego wykorzystano informacje pochodzące m.in. z następujących źródeł: Strategia Rozwoju Powiatu Lidzbarskiego 2001-2016, Program Opieki nad Zabytkami Powiatu Lidzbarskiego 2013-2016, Wieloletni Program Współpracy, Wieloletni Program Zapobiegania Przestępczości oraz Ochrony Bezpieczeństwa Obywateli i Porządku Publicznego na lata 2010-2013 „Bezpieczny Powiat Lidzbarski”, Powiatowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2012-2016, Powiatowy Program Rozwoju Pieczy Zastępczej Powiatu Lidzbarskiego na lata 2012-2016, Powiatowy Program Wsparcia Ochotniczych Straży Pożarnych w Powiecie Lidzbarskim, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Lidzbark Warmiński, Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Lubomino, Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Lidzbark Warmiński, Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Orneta na lata 2008-2015, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Orneta, Studium Uwarunkowań