ED‹TÖRDEN 25. Saymz Kutluyoruz… Eylül 2007 • Y›l: 7 • Say›: 25 Yay›n Türü: Yerel, süreli Dergimizin 25. saysna ulaşmş olmaktan kvançlyz. Mimar.ist dergisi; Yay›nlayan okuyucularnn ve meslektaşlarn desteğiyle kendisini sürekli yenileme ve meslek TMMOB Mimarlar Odas› ‹stanbul Büyükkent fiubesi alanna katk sağlama ilkesi doğrultusunda doğrultusunda devam ediyor yayn Sahibi yaşamna. TMMOB Mimarlar Odas› ‹stanbul Büyükkent fiubesi ad›na Eyüp Muhcu Mimarlk dünyas yaşadğmz günlerde oldukça hareketli. Özellikle İstanbul’un Genel Yay›n Yönetmeni çevre bağlamnda yaşadğ değişim ve dönüşümler birçok tartşmay da Deniz ‹nceday› beraberinde getiriyor. Koruma sorunlar, kentsel planlama stratejileri, ekolojik Yay›n Koordinatörü yaklaşmlar, doğal kaynaklarn kullanm, çağdaş mimarlğn yorumlar gibi Fatma Öcal mesleğin birçok alannda bizlere önümüzdeki günlerde daha fazla sorgulama ve tartşma sorumluluğu düşecek. Bu süreçte farkl bakş açlarna frsat verme, Yaz› ‹flleri Sorumlusu Metin Karada¤ mimarlğn yeni yaratclk alanlar üzerine düşünme, mimarlkta toplum düşüncesini tartşma, dünyay izleme, eleştirme ve yorumlama yaklaşmmz Yay›n Kurulu sürdüreceğiz. Geçen saymzda da açkladğmz gibi, mimari ve kentsel tasarm Ayflen Ciravo¤lu, H. H. Günhan Dan›flman, T. Gül Köksal, Kubilay Önal, H. Bülend Tuna süreçlerinin siyasetle ilişkilerine, politik arka planlarna bu saydaki dosyamzda yer veriyoruz. Bir taraftan siyasetin kente ve mimarlğa dair programlarna, Dan›flma Kurulu uygulamalarna her gün bir yenisi eklenirken, diğer taraftan da çelişkiler kamunun Zeynep Ahunbay, Nur Ak›n, Ülkü Alt›noluk, Bilge Ar›kan, Ersin Ar›soy, Harun Bat›rbaygil, Afife Batur, Cengiz Bektafl, ‹hsan ve kentlinin perspektifinden yoğun tartşmalara neden oluyor. Dosyamz için Bilgin, Çelen Birkan, Hasan Çak›r (Almanya), H. Besim Çeçener, “Mimarlk ve Siyaset” başlğn seçerken hedefimiz, mimarlğn siyasi erk ve karar Oktay Ekinci, Cengiz Eruzun, Nur Esin, Nuran Zeren Gülersoy, mekanizmalaryla arakesitini gündeme getirmekti. Yazarlarmz ve konuklarmz Sümer Gürel, Ersen Gürsel, Yücel Gürsel, Havva Kanbur farkl bakş açlaryla siyasetin meslek alanyla ilişkisini, diğer bir ifadeyle siyasi (‹spanya), Ruflen Kelefl, Do¤an Kuban, Mehmet Küçükdo¤u, tercihlerle kentsel mekân ve çevre ilişkilerini ele almaktalar. Ayrca, dosyamzda Derya Oktay (K›br›s), Sabri Orcan, Selim Ökem, Deniz Erinsel siyasetin içinden bir isimle ksa söyleşimizi de bulacaksnz. Önder, Hakk› Önel, Gülflen Özayd›n, Hasan Cevat Özdil, Asl› Erim Özdo¤an, Y›ld›z Sey, fiükrü Sürmen, Mete Tapan, U¤ur Tarhan, Ahmet Tercan, Necdet Teymur, Afflar Timuçin, Rüksan Kütüphane bölümümüzde değerli bir meslektaşmzn belgelere dayanarak Tuna, Hülya Turgut, Y›ld›z Uysal, Mücella Yap›c›, Hüsnü hazrladğ ve mesleğe kazandrdğ kent tarihine şk tutan önemli bir yaptn Ye¤eno¤lu (Hollanda), Zekiye Yenen, Emre Zeytino¤lu tantyoruz. Görüş başlğnda ise, farkl bir meslek alanndan gelen katkyla, bir mimara, onun bir eserine ve kişiliğine dair farkl bir bakş okuyabilirsiniz. Tasarm Yay›n Yönetim ve Yaz›flma Adresi Y›ld›z Saray› D›fl Karakol Binas›, Barbaros Bulvar› sayfalarmzda, yurtdşndan farkl bir projeyi sunuyoruz. Sadece mekânsal, Befliktafl 34349 ‹stanbul kütlesel, tasarm becerisiyle değil, güçlü fikirsel çkş noktalaryla da Almanya’da Tel: 0212 227 69 10 Faks: 0212 236 85 28 ödül almş bu park düzenlemesi, insan-mekân ilişkisine yaklaşmyla özel bir proje. e-posta: [email protected] İnceleme’de mimarlğn aktüel sorunlarn tartşan yazarlarmz var. Mimarlkta www.mimarist.org/mimarist “çevrecilik” kavramna ilişkin bir sorgulamay, “medeniyetler çatşmas” kavram Mali Koordinasyon çerçevesinde mimarlğn rolünü araştran, sorgulayan bir yaklaşm ve bir konut Sami Y›lmaztürk tasarm süreci deneyimini aktaran eleştiriyi bu bölümde okuyabilirsiniz. Eleştiri- Görsel Yönetmen Kuram’da felsefe-mimarlk ilişkisi alannda bir değerlendirmeyi sunuyoruz. Geçen Zehra fieno¤uz sayda olduğu gibi bu saymzda da 2010 Avrupa Kültür Başkenti sürecine dair bir Ofset Haz›rl›k görüşü, süreci içinden değerlendiren bir bakştan okuyabilirsiniz. Konuyu sürekli Ekol Tan›t›m gündemde tutma çabamz, Avrupa Kültür Başkenti sürecinin, kendi snrlar içinde Kireçburnu, Prof.Dr. Aykut Barka Cad. Alpaslan Sok. No: 42/1 kalmaktan çok, İstanbul’un birçok mimarlk, kentsel tasarm ve planlama süreç ve Sar›yer 34457 ‹stanbul sorunlarna yaylan bir nitelik taşdğ kuşkusuz. Kent başlğnda, yazarmz Tel: 0212 223 81 51 (pbx) Faks: 0212 223 80 95 kentsel mekân ve yaşam kalitesi arasndaki ilişkiyi sorguluyor. Kent Arkeolojisi e-posta: [email protected] sayfalarnda İstanbul’un çok önemli kültür değerlerine dair incelemeleri Bask›-Cilt bulacaksnz. İstanbul’un merkezindeki kaz çalşmalarndan bir kesiti aktaran Promat Bas›m Yay›n, ‹stanbul değerli arkeolog yazarmz, kent tarihi, kültürel miras ve yaşam arasndaki köprüyü Tel: 0212 456 63 63 güncel bir çalşma ve sergi ile kurmakta. Farkl İnsanlk Durumlar’nda ise yine Bask› Tarihi kentte ulaşlabilirlik kavramn tartşarak bu konudaki çabalarn somut bir Eylül 2007 örneğine yer veriyoruz. Da¤›t›m Tele Kurye Sonraki saymzda dosya konumuzu “Tarihî Çevrede Koruma ve Yenileme” olarak planladk. Böylesine hzl bir dönüşüm sürecinde kentin kültür varlklarnn Reklam ve Yap›m Organizasyon Mimarl›k Vakf› ‹ktisadi ‹flletmesi yaşatlmas konusunda getirilen önerileri, bu alandaki farkl düşünsel yaklaşmlar Recep Pafla Cad. Nimet Abla ‹fl Merkezi No: 18 K.2 bu başlkla irdelemeyi amaçlyoruz. Konuya sadece koruma penceresinden değil, Taksim 34437 ‹stanbul tersine, yaşadğmz çağda mimarlkta yeni bir yaratclk alan olarak bakabilmeyi Tel: 0212 253 45 35 pbx Faks: 0212 253 43 04 ve farkl boyutlaryla tartşmay hedefliyoruz. Fiyat›: 7,50 YTL 25. saymza ulaşmak bizim için bir sevinç kaynağ oluşturdu. Daha nice Y›ll›k abone ücreti: 26,00 YTL Ö¤rencilere % 50 indirim uygulan›r. saylarda birlikte olmay umuyor, diliyoruz. “mimar.ist” dergisi Mimarlar Odas› ‹stanbul Büyükkent fiubesi üyelerine Sayglarmla, ücretsiz olarak gönderilir. Yaz›larda ileri sürülen görüfllerin sorumlulu¤u Deniz İnceday yazarlar›na aittir. Dergi ad› belirtilmek kofluluyla al›nt› yap›labilir. mimar•ist 2007/3 1 mimar.ist Eylül 2007/3 ISSN 1302-8219 4 HABER / ETK‹NL‹K Dam Notlar›... / Hasan Çak›r.............................................................................................................................4 1. Uluslararas› Sevgi Gönül Bizans Araflt›rmalar› Sempozyumu / F›rat Düzgüner...................................................6 8 KÜTÜPHANE Mimar Besim Çeçener’in Üsküdar’› / H. H. Günhan Dan›flman ...........................................................................8 Sanart Kitaplar› ..............................................................................................................................................9 10 GÖRÜfi Yar›m Kalan Bir Abide Öyküsü / Mutlu Erbay .................................................................................................10 12 T ASARIM ‹ki K›y›n›n Bahçesindeki “Su Duvar›” / Ercan A¤›rbafl .....................................................................................12 17 ‹NCELEME 2000 ve 2005 Dünya Fuarlar›n›n Karfl›laflt›rmal› ‹ncelemesi: Mimarl›kta Çevrecili¤in Bir Elefltirisi / Ayflen Ciravo¤lu ..........................................................................................17 Dinler Evi / Karer Sar›kaya ................................................................................................................................26 Yönetsel ve Materyal Sorunlar Aras›nda Bir Mücadele Alan› Olarak Konut Tasar›m›; Bahçeflehir’de Bir Site Projesi Deneyimi / Murat Çetin ....................................................................................31 Kamusal ‹ç Mekân ve Toplumsal Kimlik / Nilüfer Sa¤lar Onay .........................................................................39 44 ELEfiT‹R‹ / KURAM Tafuri Söyleminde ‹deoloji-Avangartl›k-Kapitalizm / Zeynep Tuna Ultav .........................................................44 50 ‹STANBUL 2010 2010 ‹stanbul ‹çin Bir F›rsat Olabilir mi? / Korhan Gümüfl .............................................................................50 2 mimar•ist 2007/3 ‹Ç‹NDEK‹LER 55 DOSYA: “M‹MARLIK ve S‹YASET” Mimarl›k Politikas›ndan Siyasetin Mimarl›¤›na / Kubilay Önal ........................................................................56 Mimarl›k ve Siyaset / Yücel Gürsel.................................................................................................................59 ‹mar, Demokrasi ve Siyaset / Oktay Ekinci .....................................................................................................65 Türkiye’de Siyasi Otorite, S›n›flar ve Kentleflme Aras›ndaki ‹liflkiye Kentsel Arazi Ba¤lant›lar› Çerçevesinden Bir Bak›fl / Hatice Kurtulufl..............................................................70 Türkiye’de Muhafazakâr ve Sol ‹deolojiler Ba¤lam›nda Koruma-Siyaset ‹liflkisi / Emel Kay›n.........................77 Sümer Gürel ve Hakk› Y›rt›c› ile “Mimarl›k ve Siyaset” Üzerine / Söylefli: Kubilay Önal ...................................82 ‹stanbul Milletvekili Bihlun Tamaylıgil ile Söylefli: Siyaset Alanından Mimarlı¤a Bir Bakıfl / Söylefli: Kubilay Önal........................................................................93 95 KENT Kentsel Kalite ve Hayat / Cem Bülent Ünal .....................................................................................................95 100 KENT ARKEOLOJ‹S‹ ‹stanbul’un Karn›n› Açmak... / Arzu Karamani Pekin .....................................................................................100 Alt›n Kap› Meryem Kilisesi ve Silivri Kap› Kutsal Ayazma Suyu / F›rat Düzgüner .........................................104