ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LASKOWA CZ. A. – TEKST JEDNOLITY UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY LASKOWA Załącznik nr 5/1 do Uchwały Nr XXXIV/228/17 Rady Gminy Laskowa z dnia 28 września 2017 r. 2017 r. ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LASKOWA – 2017 ________________________________________________________________________________ CZĘŚĆ A - SPIS TREŚCI……………………………………………………………....1 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA I STRUKTURA FUNKCJONALNO- PRZESTRZENNAGMINY………………………………………………………………………4 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY NA TLEPOWIATU LIMANOWSKIEGO I WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO; POWIĄZANIA GMINY Z OTACZAJĄCYMI OBSZARAMI……………………………………………………………………………………..6 3. CHARAKTERYSTYKA I OCENA ŚRODOWISKA GEOGRAFICZNEGO……………....10 3.1. RZEŹBA TERENU 3.2. BUDOWA GEOLOGICZNA. 3.3. WARUNKI WODNE 3.4. GLEBY 3.5. SZATA ROŚLINNA 3.6. FAUNA 3.7. KLIMAT 3.8. SUROWCE MINERALNE 4. ZASOBY I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA NATURALNEGO - WYBRANE ZAGADNIENIA……………………………………………………………………55 4.1. ZASOBY WODNE 4.2. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA 4.3. GOSPODARKA ODPADAMI 4.4. ZBIOROWISKA ROŚLINNE 4.5. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE 4.6. AKUSTYCZNY KLIMAT GMINY 4.7. PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE 4.8. UDZIAŁ RONICTWA W ZANIECZYSZCZENIU ŚRODOWISKA 5. OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU………………………………………................71 5.1. CHARAKTERYSTYKA KRAJOBRAZU NATURALNEGO GMINY W POWIĄZANIU Z OTOCZENIEM (PROJ. ŁOSOSIŃSKO- ŻEGOCIŃSKIM PARKIEM KRAJOBRAZOWYM) 5.2. ZASOBY I ZAGROŻENIA KRAJOBRAZU 5.3. WARTOŚCIOWE OBSZARY PRZYRODNICZO-KRAJOBRAZOWE GMINY LASKOWA 6. ŚRODOWISKO KULTUROWE……….............................................................................86 6.1. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA KULTUROWEGO GMINY 6.2. HISTORIA OSADNICTWA 6.3. ZASOBY I ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA KULTUROWEGO 7. STRUKTURA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA I JEJ WPŁYW NA ŚRODOWISKO GMINY…………………………………………………………………..130 7.1. CHARAKTERYSTYKA I OCENA ISTNIEJĄCEGO UKŁADU FUNKCJONALNO- PRZESTRZENNEGO GMINY 7.2. KONFLIKTY W OBRĘBIE PODSTAWOWYCH STREF FUNKCJONALNO- PRZESTRZENNYCH GMINY 7.3. WALORY REKREACYJNE GMINY 7.4. WNIOSKI 8. ROLNICZA PRZESTRZEŃ PRODUKCYJNA……………………………………………..139 2 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LASKOWA – 2017 ________________________________________________________________________________ 8.1. ROLNICTWO 8.2. LEŚNICTWO 8.3. WNIOSKI 9. SPOŁECZNO-GOSPODARCZE UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY……………144 9.1. DEMOGRAFIA 9.2. GOSPODARKA 9.3. MIESZKALNICTWO 9.4. PUBLICZNA INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 10. WYPOSAŻENIE OBSZARU W SYSTEMY INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ I KOMUNIKACJI………………………………………………………………………………177 10.1. ZAOPATRZENIE W WODĘ 10.2. ŚCIEKI SANITARNE 10.3. WODA OPADOWA 10.4. GAZOWNICTWO 10.5. ODWIERTY NAFTY I GAZU 10.6. CIEPŁOWNICTWO 10.7. ELEKTROENERGETYKA 10.8. TELEKOMUNIKACJA 10.9. KOMUNIKACJA 11. DIAGNOZA ZEWNĘTRZNEJ I WEWNĘTRZNEJ SYTUACJI GMINY - SYNTEZA….189 11.1. ZEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 11.2. WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA ROZWOJU GMINY 11.3. SZANSE ROZWIĄZAŃ SPRZECZNOŚCI I KONFLIKTÓW ZWIĄZANYCH Z UWARUNKOWANIAMI ROZWOJU GŁÓWNYCH FUNKCJI GMINY 11.4. SZANSE WYKORZYSTANIA WALORÓW ŚRODOWISKA GMINY 12. STRUKTURA WŁASNOŚCI I UŻYTKOWANIA TERENÓW…………………………….199 13. ZESTAWIENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ELEMENTÓW ZAGOSPODAROWANIA NA OBSZARZE GMINY……………………………………………………………………...210 14. UWARUNKOWANIA ROZWOJU - W OBSZARACH OBJĘTYCH ZMIANĄ STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LASKOWA, W ZAKRESIE OKREŚLONYM UCHWAŁĄ NR XXVII/179/17 RADY GMINY LASKOWA Z DNIA 6 LUTEGO 2017 R………………………………………………………………….227 3 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LASKOWA – 2017 ________________________________________________________________________________ 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA I STRUKTURA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA GMINY Gmina Laskowa położona jest w województwie małopolskim, w powiecie Limanowa. Funkcjonuje jako gmina wiejska dzieląca się na jednostki strukturalne (wsie). Gmina obejmuje 9 sołectw. Siedzibą władz gminnych jest miejscowość Laskowa położona w zachodniej części obszaru. Powierzchnia gminy wynosi 7 249,4468 ha, a pozostałych miejscowości: - Kamionka Mała - pow. 1023,4508 ha, - Krosna - pow. 620,7000 ha, - Sechna - pow. 733,3621 ha (w północnej części gminy); - Laskowa - pow. 2116,8478 ha, - Strzeszyce - pow. 299,7309 ha, - Ujanowice - pow. 195,3885 ha (w centralnej części gminy); - Jaworzna - pow. 668,3754 ha, - Żmiąca - pow. 1114,5025 ha, - Kobyłczyna - pow. 577,0888 ha (w południowej części gminy). Liczba ludności w poszczególnych miejscowościach w dniu 04.06.2010 roku wynosiła: - Jaworzna - 530 - Kamionka Mała - 920 - Kobyłczyna - 316 - Krosna - 556 - Laskowa - 3163 - Sechna - 553 - Strzeszyce - 329 - Ujanowice - 715 - Żmiąca - 713 4 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LASKOWA – 2017 ________________________________________________________________________________ W 2010 r. (stan na 04. 06.2010 r.) liczba ludności ogółem wynosiła 7795 osób. Gmina Laskowa graniczy z następującymi jednostkami administracyjnymi: - od północy z powiatem bocheńskim – gminami: Żegociną oraz Lipnicą Murowaną; - od północnego-wschodu z powiatem brzeskim - gminą Iwkowa; - od wschodu z powiatem nowosądeckim - gminą Łososina Dolna; - od południa z powiatem limanowskim - gminą Limanowa. Generalnie – gmina Laskowa należy do zespołu gmin powiatu limanowskiego, w skład którego wchodzą również następujące jednostki administracyjne (gminy): Jodłownik, Mszana Dolna, Dobra, Tymbark, Słopnice, Niedźwiedź, Kamienica, Łukowica oraz jednostka powiatowa Limanowa. Region, w którym położona jest gmina Laskowa ma charakter wybitnie rolniczy o dużych predyspozycjach dla rekreacji. Główne funkcje gminy: - rolnictwo i leśnictwo. Funkcją uzupełniającą jest osadnictwo: - mieszkalnictwo, - usługi (w tym: rekreacja), - produkcja (rolnicza i pozarolnicza). 5 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LASKOWA – 2017 ________________________________________________________________________________ 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY NA TLE: POWIATU LIMANOWSKIEGO I WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO; POWIĄZANIA GMINY Z OTACZAJĄCYMI OBSZARAMI Gmina Laskowa – jest usytuowana w południowej części województwa małopolskiego, w północno-wschodniej części powiatu limanowskiego. Powiązania gminy z otaczającymi terenami – występują w różnorodnych układach i strukturach – począwszy od usytuowania w określonych jednostkach geograficznych i związanych z tym – charakterystycznych cech ukształtowania środowiska przyrodniczego – od krajobrazu poprzez elementy struktury hydrologicznej i geologicznej – a na elementach infrastruktury technicznej kończąc. Gmina Laskowa położona jest w obrębie Karpat Zachodnich, na pograniczu Beskidu Wyspowego i Pogórza Wiśnickiego, w dolinie rzeki Łososiny – dopływie Dunajca. Otaczające dolinę wzniesienia wahają się od około 300 – 900 m n.p.m. przy zmiennym nachyleniu stoków od 50 – 250. Główne elementy rzeźby terenu posiadają układ pasmowy i przebiegają z zachodu ku wschodowi, co związane jest z budową fliszowego podłoża obszaru i zróżnicowaniami jego odporności na wietrzenie. Najwyższe wzniesienia obszaru występują wzdłuż Pasma Łososińskiego ciągnącego się wzdłuż południowej granicy Laskowej obejmującego: Groń – 742,9 m n.p.m., Sałasz Mały – 868,5 m n.p.m., Sałasz – 909,0 m n.p.m. oraz Jaworz – 917,9 m n.p.m. Najwyższe wzniesienia północnej części gminy stanowią: Rosochatka – 593,4 m n.p.m. oraz Kobyła – 605,9 m n.p.m. Wymienione powyżej obszary – charakteryzują wspólne cechy ukształtowania i krajobrazu; są to tereny wyniesień przecięte zagłębieniami z płynącymi w nich potokami, o urozmaiconym pokryciu terenu – w postaci zespołów lasów i zadrzewień – występujących w większości – na niżej położonych zboczach i stokach, często w obszarach źródliskowych rzek i potoków. Najbardziej charakterystyczne procesy kształtujące rzeźbę tych terenów to: wietrzenie chemiczne, spłukiwanie, ługowanie, osuwanie, akumulacja rzeczna i działalność człowieka. Procesy te zaznaczają się szczególnie na gruntach rolnych i leśnych, zajmujących znaczną powierzchnię opisywanych obszarów. Cały region – wykazuje podobieństwa w zakresie ukształtowania struktury przestrzennej, w której zaznaczają się tendencje do kształtowania podstawowych układów zabudowy mieszkalno-usługowej, koncentrujących się głównie wzdłuż dróg łączących zespoły osadnicze, a głównie w dolinach rzek i potoków. Zabudowa rozproszona obejmuje głównie stoki i wzniesienia ponadlokalne. 6 ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY LASKOWA – 2017 ________________________________________________________________________________ Gmina Laskowa – jest częścią makrostruktury gospodarczej regionu; pełni szczególną rolę w odniesieniu do całego województwa stanowiąc jednocześnie zaplecze rolnicze i rekreacyjne dla głównych ośrodków miejskich. Generalnie można wyróżnić kilka stref charakteryzujących obecną sytuację gminy na tle środowiska regionu. 1. Strefa ekologiczna. Obszar gminy położony jest na terenach górskich, wyróżniających się bogatym, zróżnicowanym potencjałem przyrodniczym, dużym wskaźnikiem lesistości oraz znacznymi zasobami wody słodkiej w postaci terenów źródliskowych i sieci cieków wodnych. 2. Strefa kulturowa. Gmina odznacza się znacznymi zasobami dziedzictwa kulturowego w strefie materialnej i niematerialnej. 3. Strefa społeczna. Wg obowiązującego podziału administracyjnego w Małopolsce ośrodkiem o znaczeniu wojewódzkim został ustanowiony Kraków, ośrodkami ponadlokalnymi: miejscowości