* 'Vr/- - ^ 4 m CLAVDII PTOLB MAEI ALEXANDRINI GEOGRAPHICAE H S 4 R= LIBRI OCTO. y17»M EX BILIBALDI PIRCKBYMHERI OMCt W* tralatione fed , ad Gneca & prifca exemplaria i Mi* chaele Villanouano iam primum recogniti. Adiecta iniuper ab eodem Scholia, quibus exoleta urbium no# mina ad noftri iecu li more expo nimtur. * Q.V INQVAGINTA ILLAE QV O QVE CVM vctcrumtumreccntimtabuUakc(luiVur,u4rij^ incolentium ritiu ©• mores explicantur. ** MICHAEL VILLANOVANVS LECTORI S, ad multa milia nos rcfiituijje. quorum centurias aliquotreferre operaprecium foret , utfptcimcn aliquod gujiaturis prabcrctur.fidunmXarbonenfis Gallia exemplafaterunt.Libro.ij.capi.ic.tabuU.i.Buropa,Chctiraciuitaspriuslc gcbatur,cum ex graco codice Batirafuerit legendum,qua ejl Biterrenfis ciuitas,uulgp dida Befiers: Stepbantts etiam Plinius Betarram nominat , Mela ey Strabo Bliteram-Pojfa marina ibidem legebatur, cumFoJJas Marianas a Mario piari legebatur, in altero Tifara, cum neutro modofuerit legendum,fed Hifara,fiucgracum exemplar,fiue aliorum fcripta,cr maximi Cafaris comentarios quis infriciat, adflipulatur etiam hodiernum nomen quod idemfluuius uulgo retinet.Nec illos taceam qui pro Ararifluuio ibidem fcripferant Anar,er pro Dubi Budcn,Cepero pro Ceffiro,Loa* uenniorum pro Auenniorum colonia,Sempospopulos pro Sentijs,quos hodie Dignenfes. Omijfa quoq; CabeBioru eoa Ionia duas Mafilias feccre,a]teragracim,akcrlnongracam.Orobius infuperferibitur ibi fluuius, qui Obnscate, rts dicUur.Emendaffimus etiam,fi Ucuiffet, Tolofafilum, qui ad Garumna,non I Heris fluuij ripam confiftit. Longi* ti patuerint.Nec in ea re a Ptolemai mente difceflimus,fed tantum iuxta priores typos librariorum rejlituimus errata, libro odauoquifupra aliosfi Bilibaldo er Eraftno crcdimus,cajligationidefiderabat, adnotatiunculam adiecimus, qua etiam fi totus ille liber periret,facile quify uel mediocriter in Mathematicis peritusjionfilum 'm urbibus a Ptole maoibidefcriptis,fedinalijsquibufcun^,maiorumdierum quantitates, er ab Alexandria diflantias metiriqueat. Illud itemfciendum,fitus ordinem aliquando prapojlcrum, nec eundem ejfi in Ptolemai traditione er noftra interpre tatione,parumper ab ipfo comiffa tranfrof.tione locorum, vt inter Nemetos er Vangiones Germanos hodie populos in tabula Belgica Gallia comemoratoster inter Liburnum portum er Populonia promontoriumfiue Populonia urbi in Tyrrheno Italia pelago.Nos enim uera nomina inmargine reddidimus,fed ipfc priores pofuit, qui eo quo ipfepro= cedebat ordine pofieriores effe debuere. Eodem lictore inter Telamonem Hoffam er Coffas tranfrofitio ejl. idem com* miffum in Alpium montium nominibus,quod Andreas Alciatus in Tacitu amotauit. ia Liguria maritimis lacobus Bra cellcus ordinem i Ptolemeo aliumnosdocuit . Sed hactenusdcijsqua corrupti legebantur.Scholta deinceps adiecimus, quo ledio effit dilucidiorfiuauior erplanior,qua quantum adiumenti ledorifint allatura, corii efto iudicium, qui le* dionu ufis experimentu fecerint. in euoluendisfane cum Gracorum Ium Latinorum poematibusjnftoriis, er alijs feri* mmem coap.i%iucunditatis nonnihil proculdubio lechrifunt aUaiura-.cum nuda Ptolemai ledio parii utnujh hade urbiu uocahula cxplicuimus:ut cum GallisgaUice, cu Germanisgermamce,cum Italis italice,cum Hifranis hifranice lo quiuiicremur-.quorum omniumregiontsmdimis,er linguas utcunty ntmimus.ln reddendisfirmoni ucrnaculo urbium autoritate, nomtnibus,firiptorum propria experientia, certifimis coniccaris, quoad cius fieri potuit fumus connixi. Ceterum plurimas carum qua 'a Ptolemeofunt defiripta,cumfint excife,nosfilentioprateriuimus.Afi ubi defolataru aut loco urbes alia eodem proximo fucceffire,nouamfiruebm locoferipta defirudafubrogauimus : in margine qui* dem,nam ipfum Ptolemaiferiptum inuiolatum ejfi uolumus. Quamnofiram operam adprouinciarum orbis notitiam, CrprafintiumcumpraterUiscoIlationem,quafuauiseftexacitatio,miximefacere,nem,mfallor,mficUsiturusefi: zoilus aliorum nifi quifpiamfitfrontisperfrida,qui fudores nequeatfine liuorc dimetiri. Quifquis uerbfis candidus le Sorptofirasfrero uigilias acceptas probatas^ feres. Vale. ) ' niebat,adeo,ut impoffibile mihi fuil!et,tot reparare mendas,ni omnino reiedis exemplaribus, ad ueras & mathematicas cofugiffem rationes. Nec miru fi ob numeroru muerfione tot errores inqD - 1 irrepfere Lteras.quu nec lacra: remanferint incotammata:. Quod enim apud Marcum le/ gitur Euangeliftam, Saluatore noftru hora tertia affixu cruci tuifle , apud tres uero reliquos hora interpofuen t. fexta,ob nulla aha accidit caufam.cp q? fub initium fcriptor paru diliges pro nora.s. j .quod cu in tanta numeroru congerit uarietate quid de libroru illoru cenfendu erit certitudineC r , j ubi eunda no nili numeris tranfigutup.Porrd quantu teporis SC laboris , in fola armillari cu orbe ipharra mihi infumptum fit.nemo nouit nili qui &C ipfe in fimilibus periculi* fecit.ibi enim no folu.l , numeri,fed & lit-eraru nota?,linearu dedudiones.omnia denicp adeo deprauata ac inuerfa erant,ut penitus interfe diffideret ac pugnarent,planet| coniedore aliquo iudigerent. eru ni fallor, ita re V j Sane nec hoc ftituta funt fingula,ut no minus autoris meti.cjj rabonibus quadrent mathematicis. | nonnihil in filentio prartereundum ,q? eunda tam grceca cjs latina,quai mihi obtigere exemplaria, diftantia parallelorum a circulo uariant arquinodiali. Caterum ego eum fecutus fum numerum, licet ii qui S5 tfefasVy/jsa (uc Ptolemati uerbis utar)ucnor exiitit: quis nos imi/ tatuspermathematicasdemonitrationes,autrationes calculi, parallelorum noitro tempore di/ folis declinatione qua; partium. 25. fcrupulorum^.2?. ede cenletur,fumere (tantiam a maxima , uelit,non paruam a prifea illa.qua: Ptolemati artare partium fuit.2j.fcrupulorum uero.jo. uariera tem deprehendet,ob Eclyptica: forfitan odaui tirculi motum.Htec ideo rctuli.ut Gcographcftu dio(is,cogitandi SC inquirendi occafionem fuggererem, qui etiam ex Ptolemaei inititutione, loca, id fi qua; noftro a:uo exadiori cura & diligentia obferuata funt,induftria fua emendare curabunt, fiet.breuiPtolematinoftri maieitatem ad priftinum fuum nitorem reftitutum iri confido. Ego quidem,GDeuspermiferit,nouas ahquando tabulas a:derc conltitui,meridianisa:quidiitantibus. * ut Ptolemaeus iubet, inclinatis quo longitudo recte ex utraq? tabula: extremitate, & haud quacp , cum latitudine,conueniat:conferuabitur & certa parallelorum ratio,non folum cum meridianis, fed in uera qucqj ab aquinoctiali diftatttia,ac quantitate diei,rjs loris pro fiindameto pofiti$,qua noftro etiam tempore diligentiori obforuatiotieltintrcctificata: quum haud quacp fit obfcurum, cp non quadret hac noitra atate, in lodsplerifcp maxime Danubianis , Ptolemai confideratio: tametfi negligentia excufare fi non defit.quod illum po(Tit,& ab errore SC : qp aliter fuperis uifum fuerit,non deerunt tamen,qui his noftris infiftentes ueftigqs.ca qua: intrida nobis denegarunt fa* ta,eu en tu abfoluent felidori.Ea igitur Princeps colendiifime,qua foles benignitate,animi potius obfequium, cjj munulculi luicipe partiitatem,ac Ioannis de Regio monte trianguIorum,quospe; nes me uidilb' libros, necnon eiuldem Theonis contra Trapezuntium defcnfionem, breui expe* da,ac interim feptebris,Anno felidter uiue.NorebergaKaledis Salutis noftra.M. D.XXI1II. PRIMO LIBRO HAEC CONTE nentur. In quo differat Geographia * Chorogra* peragrationibus. phia. 13 Eadem emendatio £ nauigationibus. Quamam fint ad Geographiam prafupi 14 De nauigatioe a Cherfonefo aurea ad Cat ponenda. tigara. } Qualiter ab ftadiorum numero alicuius di '5 De qs,qua in particulari expolitione Mari Itantia recta(licet no fub eodem fuerit me ni diflentiant. ridiano) ambitus huiusftadiorum numeri ns Quod eum latuere quadam in prouinda* fumantur & econtra. rum terminationibus. Quod ea qua ex apparentibus 4 obferuata 17 In quibus ipfediflentit ab qs, qua noftro funt praferri debeant ijs.qua ex peregrina guo hiftoriis funt prodita. tionis comperta funt hiftoria. 18 Quam fint inutiles Marini copofitiones 5 Quod hiftorqs nouiflimis magis fit adha* ad defignationem orbis. rendum,propter mutationes, qua per tem 19 De comoditate enarrationis noftra ad de* pora accidunt in terra. lignationem orbis, - De Geographica Marini enarratione. 1 De menfuratione incodnna Tabula Geo 7 Rectificatio diftantia latitudinis terra co- graphica,* Marino compofita. gnita ex apparentibus,fecundum Marinu. Quanam obferuanda fint indefignatione - cadent redificatio ab emenfioneitineru. fienda in plano. 9 Eadem redificatio a nauigationibus fa 22 Qualiter oporteat orbem inlphara dis. defcri 10 Quod non oporteat Aethiopes fuppone* z) Expolitio meridianorum & parallelorum, re meridionaliores, cp fit parallelus oppofi qui defcriptioni funt apponendi. tus per Meroem. 2+ Modus per quem orbis in plano ita defcri 11 Deqs,qua ad longitudinem orbis non re; bi poffit, ut comenfuratione de k Marino fimilis fit poli funt excogitata. tionifpharica. 12 Emendatio longitudinis terra cognita L CLAVDII CLAVDII PTOLEMAEI ALEXANDRINI, GEOGRAPHICAE ENARRATIONIS, LIBER I. IN QVO differat Geographia i Chorographia. CAPVT I. gis, circa qualetquandoqtridem in cp omnibus ii perficis eflpU diligentem proportionis diftantiarum ratio# forant in Choro habet : fimilitudinis uero ufque ad maxi# graphia,fcdpte* nem meslinea etexi= marum partium drcumfcriptiones , & iuxta Us piickis, quibus figuram ipfam tantum . Vnde illa quidem lo# Tertia,fingulo, locajignificemta. eorum eget pictura , nemoc| eam recte exer# Chorogra Tria inter Geo= cebit,ni(i uir pingendi gnarus:ha?c uero nequa reseffe graphia er Cho= quam,nam per lineas etiam tenues ac denota# rographiddifcrk tiones