AKIO MORITA CHẾ TẠO TẠI NHẬT BẢN Bản quyền tiếng Việt © Công ty Sách Alpha NHÀ XUẤT BẢN TRI THỨC Dự án 1.000.000 ebook cho thiết bị di động Phát hành ebook: http://www.taisachhay.com Tạo ebook: Tô Hải Triều Ebook thực hiện dành cho những bạn chưa có điều kiện mua sách. Nếu bạn có khả năng hãy mua sách gốc để ủng hộ tác giả, người dịch và Nhà Xuất Bản MỤC LỤC CHẾ TẠO TẠI NHẬT BẢN ..................................................................................................... 2 LỜI GIỚI THIỆU ....................................................................................................................... 4 CHIẾN TRANH .......................................................................................................................... 8 HÒA BÌNH ................................................................................................................................. 43 BÁN HÀNG CHO CẢ THẾ GIỚI .......................................................................................... 81 NGHỆ THUẬT QUẢN LÝ ................................................................................................... 141 PHONG CÁCH NHẬT BẢN VÀ MỸ ................................................................................ 187 CẠNH TRANH ...................................................................................................................... 220 KỸ THUẬT CÔNG NGHỆ ................................................................................................... 245 NHẬT BẢN VỚI THẾ GIỚI ............................................................................................... 275 NỀN THƯƠNG MẠI TOÀN CẦU .................................................................................... 301 LỜI GIỚI THIỆU Nhắc đến hàng hóa Nhật Bản hay những sản phẩm mang nhãn hiệu “Made In Japan”, trong tâm thức người tiêu dùng trên thế giới đều ghi nhận chất lượng rất cao của chúng. Đóng góp cho việc mang lại tên tuổi, chất lượng và thương hiệu Nhật Bản đó, không thể không kể đến vai trò quan trọng của Akio Morita và tập đoàn Sony. Là một trong những tập đoàn hùng mạnh nhất thế giới trong lĩnh vực điện tử, Sony được thành lập năm 1946 chỉ với hơn 20 kỹ sư tập trung trong một khu nhà bị tàn phá bởi chiến tranh, cho đến nay, Sony đã có tới gần 160.000 nhân viên và doanh số đạt 60 tỷ đô la Mỹ (số liệu năm 2005) với sản phẩm rất đa dạng. Ngoài vô tuyến truyền hình, hãng Sony còn sản xuất các loại máy ảnh, máy tính xách tay và nhiều sản phẩm điện tử hoàn hảo khác. Made In Japan là cuốn sách do chính Akio Morita viết về ông và những người sáng lập Sony, cùng những đồng nghiệp khác trong quá trình phát triển Tập đoàn Sony. Made In Japan chính là giấc mơ của những chàng thanh niên Nhật Bản trẻ tuổi (trong số những người sáng lập Sony khi đó, Morita mới 25 tuổi còn Ibuka 36 tuổi). Đây là cuốn sách mở ra cánh cửa giúp chúng ta thấu hiểu triết lý quản trị theo phong cách Nhật Bản và vai trò của đạo đức kinh doanh. Akio Morita là người đại diện cho một thế hệ doanh nhân Nhật Bản, những người không chỉ tạo nên giá trị và sự thịnh vượng cho cả công ty của mình mà còn khiến cho thương hiệu “Made In Japan” nổi tiếng trên khắp thế giới. Made In Japan là cuốn sách kết hợp giữa lịch sử, triết học, quản trị doanh nghiệp và cả những suy nghĩ đời thường. Đó là một cuốn sách mà tất cả các nhà quản trị đều cần phải đọc nếu muốn hiểu làm cách nào để biến những công ty nhỏ bé trở thành những tập đoàn hùng mạnh. Trong cuốn sách của mình, Morita đã trình bày những nguyên tắc cơ bản trong lĩnh vực quản trị để thành công trong kinh doanh. Như ông đã khuyên chúng ta, “Một doanh nhân hay một công ty muốn trở thành hùng mạnh không chỉ cần nhằm vào mục tiêu lợi nhuận mà còn phải biết đặt ra một sứ mạng cho mình, một sứ mạng xã hội về những gì họ mong muốn mang lại cho cộng đồng.” Đọc Made In Japan, độc giả sẽ nhận thấy rằng Sony không phải được xây dựng chỉ trong một sớm một chiều mà cần rất nhiều thời gian, rất nhiều nỗ lực và sự kiên nhẫn, quyết tâm và những hy sinh, chịu đựng. Như Morita từng nói khi tung ra sản phẩm Walkman, “Tôi không tin rằng việc nghiên cứu thị trường (dù chi tiết đến đâu) cũng có thể khẳng định được sự thành công của một sản phẩm”. Mà ông tin rằng nếu sản phẩm đó có chất lượng và ta có niềm tin vững chắc vào chất lượng đồng thời có chiến lược phát triển hợp lý, khi đó ta mới có thể thực sự thành công. Trong hồi ký của mình, Ibuka, Chủ tịch đầu tiên của Sony, đã viết “Mục tiêu và động lực cao nhất của chúng tôi khi đó là thiết lập một công ty có môi trường tự do, khuyến khích các ý tưởng, một chỗ làm việc ổn định, nơi những kỹ sư có kiến thức chuyên sâu về công nghệ có thể cống hiến hết sức mình cho lĩnh vực mà họ tâm huyết…”. Không chỉ có vậy, Ibuka và Morita còn theo đuổi mục tiêu xa hơn, đó là xây dựng lại thành công một nước Nhật Bản hùng mạnh sau chiến tranh, áp dụng các nét đặc trưng trong văn hóa của dân tộc Nhật Bản vào việc quản lý và thúc đẩy công nghệ mới. *** Năm 1990, cuốn sách Made In Japan đã được NXB Khoa học Xã hội cùng Viện Kinh tế Thế giới dịch và xuất bản lần đầu tiên tại Việt Nam với sự tài trợ của Quỹ Toyota với tiêu đề Chế tạo tại Nhật Bản. Nhận thấy giá trị to lớn của cuốn sách, lần này, chúng tôi tiến hành dịch và xuất bản lại cuốn sách này có tham khảo bản dịch lần trước nhưng giữ nguyên tiêu đề Made In Japan. Tuy nhiên, việc liên hệ bản quyền cuốn sách này hết sức khó khăn. Trong hơn một năm qua, chúng tôi đã liên hệ với rất nhiều nơi như: NXB E.P. Dutton, nơi đã xuất bản cuốn sách, Tập đoàn Sony tại Mỹ, với ông Edward Reingold - đồng tác giả của cuốn sách, và với ông Joe Spieler - người đại diện được uỷ quyền của các tác giả nhưng vẫn không có kết quả. Rất may là thông qua một người bạn của chúng tôi là chị Phạm Thu Giang, người dịch cuốn Phúc ông Tự truyện cũng do Alpha Books và NXB Tri thức xuất bản, hiện đang học tập tại Nhật Bản, mà chúng tôi đã liên hệ được với bà Mitsuko Shimomura, đồng tác giả của cuốn sách. Do hiện nay ông Akio Morita đã qua đời, ông Edwin M. Reingold và người đại diện cho các tác giả cũng không thể liên hệ được nên thay mặt cho các tác giả, bà Mitsuko Shimomura đã đồng ý cho chúng tôi dịch và xuất bản cuốn sách này và bà cũng nói thêm rằng, nếu biết được đề nghị của chúng tôi hẳn là ông Akio Morita sẽ rất vui mừng đồng ý. Nhân đây, chúng tôi xin bày tỏ lời cảm ơn tới bà Mitsuko Shimomura vì nhã ý này. Chúng tôi cũng chân thành cảm ơn các bạn Phạm Thu Giang, Đinh Vũ Trang Ngân, Phạm Hồng Tiến, Nguyễn Bích Ngọc, Trần Minh Hương, Lê Tường Vân, Đặng Khánh Chi, Trần Thuỳ Dương và nhiều người khác đã giúp đỡ chúng tôi hoàn thành cuốn sách này. Sau cuốn sách Made in Japan và cuốn sách Thomas Watson Sr. Con người phi thường và cỗ máy IBM về tập đoàn IBM, Alpha Books có kế hoạch dịch và xuất bản tiếp các cuốn khác trong tủ sách AlphaBiz/Gương doanh nhân và tập đoàn về các tập đoàn hàng đầu thế giới như Nokia Revolution về quá trình phát triển của nhà sản xuất điện thoại di động Nokia, cuốn Inside Intel về nhà sản xuất bộ vi xử lý hàng đầu thế giới Intel, Google Story về tập đoàn tìm kiếm thông tin trên mạng Google, cuốn Toyota Way về qui trình sản xuất cực kỳ hiệu quả và tiết kiệm của hãng Toyota... Chúng tôi rất mong nhận được ý kiến đóng góp của độc giả để có thể tiếp tục giới thiệu các tác phẩm chất lượng hơn nữa. Tháng 5/2006 NGUYỄN CẢNH BÌNH Giám đốc Công ty Sách Alpha LỜI CẢM ƠN 40 năm trước*, vào buổi chiều ngày 7 tháng Năm năm 1946, gần 20 người tụ tập tại tầng 3 của một tòa nhà cháy nham nhở trong khu phố đổ nát do chiến tranh tàn phá ở Tokyo để thành lập một công ty mới: Công ty Chế tạo Viễn thông Tokyo, mà sau này trở thành Hãng Sony. Masaru Ibuka khi đó 38 tuổi, còn tôi mới 25 tuổi. Quen biết ông là một trong những may mắn của đời tôi, và được làm việc với ông là một nguồn vui vô bờ bến. Cuốn sách này có được là nhờ mối quan hệ lâu bền với Masaru Ibuka. Khoảng một tuần sau lễ kỷ niệm lần thứ 40 ngày thành lập Hãng Sony, tôi và vợ tôi là Yoshiko kỷ niệm 35 năm ngày cưới của chúng tôi. Yoshiko giữ vai trò quan trọng là nhà ngoại giao và đối tác của tôi. Và cùng với hai cậu con trai tôi là Hideo và Masao, và cô con gái Naoko, bà đã ủng hộ tôi, và với sự thấu hiểu sâu sắc, giúp tôi cống hiến trọn đời cho công việc. Tôi không thể bày tỏ hết lòng biết ơn với cha mẹ tôi, với những người đã dạy dỗ tôi, với vô số bạn hữu và đồng nghiệp cả trong và ngoài Hãng Sony, những người đã giúp tôi nuôi dưỡng một môi trường sáng tạo và tương hỗ. Lòng biết ơn sâu sắc nhất của tôi dành cho Edwin M.