1.Charakterystyka ogólna gminy Gmina Liniewo poło Ŝona jest w centralnej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie ko ścierskim. Graniczy z gminami: Stara Kiszewa, Ko ścierzyna, Nowa Karczma i gmin ą Skarszewy, nale Ŝą cą do powiatu starogardzkiego. Teren gminy poło Ŝony jest w obszarze mezoregionu Pojezierza Kaszubskiego. Znajduje si ę w obr ębie wielofunkcyjnej strefy pojeziernej o charakterze rolno - le śno - turystycznym. Gmina poło Ŝona jest w odległo ści 30 - 45 km od centrum Gda ńska, na obrze Ŝu Trójmiejskiego Obszaru Metropolitalnego. Podstawowe dane o gminie: a) powierzchnia gruntów ogółem - 110 km² b) struktura u Ŝytkowania gruntów: - grunty orne, sady, ł ąki i pastwiska - 69,85 km² - lasy i grunty zadrzewione i zakrzewione - 25,52 km² - pozostałe grunty i nieu Ŝytki - 14,63 km² c) liczba obr ębów geodezyjnych - 11 d) liczba sołectw -16 e) liczba miejscowo ści - 22 f) liczba mieszka ńców w 2004 r. - 4794 2.Ludno ść Rozwój ludno ściowy gminy Liniewo Gmina Liniewo jest podzielona na 16 sołectw, w skład których wchodz ą 22 miejscowo ści. W ko ńcu 2004 roku na terenie gminy wg U.S. zamieszkiwało 4794 osób, co stanowiło - 0,22% ludno ści województwa ogółem, - 0,68% ludno ści wiejskiej województwa pomorskiego, - 11,1% ludno ści wiejskiej województwa powiatu ko ścierskiego Od roku 1990 w gminie Liniewo (tabl.1) odnotowano przyrost naturalny liczby ludno ści o 4,7% a średnioroczna stopa wzrostu w tych latach wynosiła 0,34 %. Jest to tempo ni Ŝsze od tempa wzrostu w s ąsiedniej gminie Nowa Karczma, ale znacznie wy Ŝsze od odnotowanego w wielu miastach województwa. Przyrost ludno ści powiatu ko ścierskiego na terenach wiejskich w tym samym czasie wyniósł około 10%. Głównym powodem mniejszego przyrostu w gminie jest migracja spowodowana brakiem miejsc pracy. 1 Strategia Gminy Liniewo 2 Tabl. 1 Rozwój liczby ludno ści gminy Liniewo w latach 1990-2004. Ludno ść Rok 1990 Rok poprzedni Rok (osoby) = 100% = 100% 1990 4581 100,0 1991 4567 99,7 99,7 1992 4645 101,4 101,7 1993 4680 102,2 100,8 1994 4669 101,9 99,8 1995 4683 102,2 100,3 1996 4708 102,8 100,5 1997 4719 103,0 1002 1998 4774 104,2 101,2 1999 4771 104,1 99,9 2000 4719 103,0 98,9 2001 4764 104,0 101,0 2002 4828 105,4 101.3 2003 4813 105,1 99,7 2004 4794 104,7 99,6 2005 Gęsto ść zaludnienia w gminie Liniewo jest zbli Ŝona do średniej g ęsto ści na terenach wiejskich województwa pomorskiego, ale wy Ŝsza ni Ŝ na terenach wiejskich powiatu ko ścierskiego. Gęsto ść zaludnienia Osób na km ² Wyszczególnienie Województwo pomorskie- wie ś 40,8 Powiat ko ścierski- wie ś 36,9 Gmina Liniewo 43,6 Gmina Nowa Karczma 53,1 Gmina Przywidz 40,5 Rozmieszczenie ludno ści 2 Strategia Gminy Liniewo Najwi ększe miejscowo ści w gminie to wie ś gminna Liniewo, Orle, Głodowo, Wysin, ka Ŝda z tych wsi ma po ponad 500 mieszka ńców, co stanowi pewn ą gwarancj ę lepszego wyposa Ŝenia w usługi. Ł ącznie zamieszkuje je 2807 osób, co stanowi 58,5 % mieszka ńców gminy. Kolejn ą grup ę stanowi ą wsie o średniej wielko ści ok.. 250-350 mieszka ńców. S ą to wsie: Garczyn, Iłownica i Lubieszyn. Zamieszkuje w nich 852 osób tj. 17,7% mieszka ńców gminy. Tabl.2. Ludno ść gminy Liniewo w miejscowo ściach (stan wg U.G. na 15.03.2005 r.) Stan na % ogółu Lp. Sołectwo Nazwa miejscowo ści 15.03.2005r. ludno ści Ogółem 4794 1. Liniewo Liniewo 1040 5,3 2. Liniewskie Góry Liniewskie Góry 113 2,4 3 Głodowo 549 4 Brz ęczek 4 11,7 Głodowo 5. Mestwinowo 9 6 Chrztowo 50 7 Chrztowo Równe 33 1,7 8 Iłownica Iłownica 256 5,3 9 Lubieszyn Lubieszyn 280 5,8 10 Lubieszynek Lubieszynek 84 1,8 11 Orle Orle 654 13,6 12 Garczyn Garczyn 316 6,6 13 Płachty Płachty 112 2,3 14 Sob ącz 203 Sob ącz 15 Bukowe Pole 30 4,9 16 Stefanowo 38 17 Stefanowo Milonki 46 1,8 18 Chrósty Wysi ńskie 191 19 Chrósty Wysi ńskie Rymanowiec 49 5,0 20 Wysin Wysin 543 11,5 Deka 21 Deka 52 1,1 22 Stary Wiec Stary Wiec 134 2,8 3 Strategia Gminy Liniewo Główn ą przyczyn ą małej dynamiki wzrostu ludno ści obok omówionego ni Ŝej ujemnego salda migracji jest spadek liczby urodze ń. Spowodowany jest on obni Ŝeniem dzietno ści kobiet (zjawisko obserwowane w całej Polsce ), jak i zmianami w strukturze kobiet w wieku rozrodczym. Skutkiem zni Ŝkowej tendencji wska źnika urodze ń (urodzenia przeliczone na 1000 ludno ści) jest spadek wska źnika przyrostu naturalnego. Liczba zgonów utrzymuje si ę na zbli Ŝonym poziomie, a wska źnik zgonów nawet si ę obni Ŝa (tabl.3). Tabl.3. Ruch naturalny w gminie Liniewo na tle województwa oraz gmin s ąsiednich Nowa Karczma i Przywidz w roku 2001 Na 1000 ludno ści MałŜeństwa Urodzenia Zgony Przyrost Województwo pomorskie 5,3 10,7 8,1 2,6 popomorskpomorskie Powiat ko ścierski 5,7 13,1 6,9 6,2 Gmina Liniewo 6,2 13,5 6,3 7,2 Gmina Nowa Karczma 5,1 17,8 4,8 13,0 Gmina Przywidz 7,6 12,3 8,3 4,0 Współczynnik dynamiki demograficznej wyra Ŝony stosunkiem liczby urodze ń do liczby zgonów kształtuje si ę podobnie jak dla całego powiatu ko ścierskiego, zdecydowanie lepiej ni Ŝ całego województwa pomorskiego. Z porównaniem gmin zdecydowanie korzystnie wypada Nowa Karczma, jednak ró Ŝnica w tym wypadku jest tak du Ŝa, Ŝe b ędzie mo Ŝna go uzna ć za wiarygodny je Ŝeli potwierdzi si ę w nast ępnych latach. Tabl.4. Współczynnik dynamiki demograficznej w 2004 r. Współczynnik dynamiki demograficznej Województwo pomorskie 1,32 Powiat ko ścierski 1,91 Gmina Liniewo 2,03 Gmina Nowa Karczma 3,72 Gmina Przywidz 1,48 4 Strategia Gminy Liniewo Struktura wieku ludno ści Tabl.1. Ludno ść gminy Liniewo w 2004 r. według społeczno-ekonomicznych grup wiekowych GRUPA Liczba wiek % SPOŁECZNO-EKONOMICZNA ludno ści 1. Ŝłobkowa 0-2 120 1,6 2. przedszkolna, w tym: 3-6 260 3,5 3-5 191 2,8 6 62 0,8 3. szkoły podstawowe 7-12 391 5,3 4. gimnazjalna, w tym 13-15 245 3,3 13-14 168 2,3 15 77 1,0 5. liceum profilowanego, szkoły 16-18 259 3,5 zawodowej w tym: 16-17 170 2,3 18 89 1,2 6. studencka 19-24 571 7,8 7. wieku przedprodukcyjnego 0-17 1248 17,0 8. wieku produkcyjnego 18-59K/64M 2939 40,0 9. wieku poprodukcyjnego 60K/65M 570 7,8 i wi ęcej Struktura wiekowa ludno ści gminy Liniewo jest zbli Ŝona do struktury dla terenów wiejskich całego województwa, znacznie młodsza od struktury wieku województwa pomorskiego- 28,7%, mieszka ńców jest w wieku przedprodukcyjnym (17 i mniej lat), a 7,8 % to ludno ść w wieku emerytalnym, (dla województwa-odpowiednio 24,4% i 13,2%) Sąsiaduj ące gminy zamieszkuje społeczno ść o młodszej strukturze wieku. Tabl.2. Udział ludno ści w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w gminie Liniewo na tle s ąsiednich gmin Powiatu ko ścierskiego, terenów wiejskich oraz całego województwa pomorskiego Wiek Wiek Wiek Przedprodukcyjny produkcyjny poprodukcyjny Województwo Pomorskie 23,0 63,4 13,6 Powiat ko ścierski 27,4 60,5 12,1 Gmina Liniewo 27,2 60,5 12,3 Gmina Nowa Karczma 29,5 59,3 11,2 5 Strategia Gminy Liniewo Gmina Przywidz 27,5 59,7 12,8 ∗Dane z dnia 31.12.2003 r. Podobnie, jak to si ę dzieje na przewa Ŝaj ącym obszarze Polski, równie Ŝ w gminie Liniewo nast ępuje proces starzenia si ę społecze ństwa wyra Ŝaj ący si ę spadkiem udziału wieku przedprodukcyjnego, a wzrostem udziału starszych grup wiekowych. Fakt ten obrazuj ą dane w tabeli poni Ŝej. Udział w ludno ści ogółem w % w latach 1988 r. 1998 r. 2001 r. 2003 r. Wiek przedprodukcyjny 36,7 32,7 28,7 27,2 Wiek produkcyjny 52,9 55,9 59,1 60,5 Wiek poprodukcyjny 10,4 11,4 12,2 12,3 Odnosz ąc liczb ę ludno ści w wieku nieprodukcyjnym, do liczby osób w wieku produkcyjnym otrzymujemy obci ąŜ enie osobami nieprodukcyjnymi, przypadaj ące na 100 osób w wieku produkcyjnym. Obci ąŜ enie to w gminie Liniewo wynosi (69,3) jest zbli Ŝone do obci ąŜ enia w s ąsiaduj ącej gminie Nowa Karczma (69,5) oraz identyczne jak ł ącznie na terenach wiejskich województwa pomorskiego. Jest natomiast wy Ŝsze ni Ŝ średnio w całym powiecie ko ścierskim (67,3) oraz zdecydowanie wy Ŝsze od obci ąŜ enia przeci ętnego w całym woj. Pomorskim (60,3). Wysokie obci ąŜ enie nieprodukcyjnymi grupami wieku rzutuje na sytuacj ę materialn ą rodzin, która w wi ększo ści rodzin zamieszkuj ących gmin ę Liniewo jest trudna. Struktura płci Na 100 m ęŜ czyzn w gminie Liniewo przypada tu 98 kobiet. Udział kobiet w liczbie mieszka ńców (49,6%) jest zbli Ŝony do rejestrowanego w powiecie ko ścierskim. Jest natomiast ni Ŝszy ni Ŝ w województwie ogółem, gdzie przewa Ŝaj ą kobiety. Podobny, niski udział kobiet wykazuje gmina Nowa Karczma, wy Ŝszy poło Ŝona bli Ŝej aglomeracji gmina Przywidz. Niski udział kobiet na terenach wiejskich wynika z dominacji kobiet w odpływie ze wsi. Tabl.1. Struktura płci mieszka ńców gminy Liniewo na tle struktury wojewódzkiej Gmina Liniewo Województwo Osób % Ogółem wie ś Ogółem 4794 100,0 100,0 100,0 MęŜ czy źni 2442 51,0 48,8 48,0 Kobiety 2352 49,0 51,2 52,0 6 Strategia Gminy Liniewo Gospodarstwa domowe Równie Ŝ i w tym przypadku informacje na temat liczby i struktury gospodarstw domowych mamy tylko dla momentów przeprowadzania spisów powszechnych.