Strategia rewitalizacji Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Leszczyńskiej Leszno, grudzień 2014 Projekt współfinansowany z funduszy EOG 2009-2014, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii oraz środków krajowych. Na zlecenie Miasta Leszno ul. Kazimierza Karasia 15 64-100 Leszno www.leszno.pl Redakcja i opracowanie Lider Projekt Sp. z o.o. Al. Karola Marcinkowskiego 1/3 61-745 Poznań www.liderprojekt.pl Strategię rewitalizacji Obszaru Funkcjonalnego Aglomeracji Leszczyńskiej opracował zespół w składzie: - Marcin Ługawiak - Anita Stelmaszczyk - Marek Baranowski 2 Strona Projekt współfinansowany z funduszy EOG 2009-2014, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii oraz środków krajowych. Spis treści Wstęp ...................................................................................................................................................... 5 1. Diagnoza i charakterystyka obecnej sytuacji w aglomeracji ............................................................. 8 1.1. Sfera zagospodarowania przestrzennego ................................................................................ 8 1.1.1. Struktura funkcjonalno-przestrzenna aglomeracji ........................................................... 8 1.1.2. Identyfikacja problemów w sferze zagospodarowania przestrzennego ........................ 10 1.1.3. Struktura komunikacyjna ............................................................................................... 13 1.1.4. Infrastruktura techniczna ............................................................................................... 15 1.1.5. Obiekty i granice sfer ochrony konserwatorskiej ........................................................... 16 1.1.6. System oraz uwarunkowania przyrodnicze aglomeracji ................................................ 16 1.1.7. Charakterystyka przestrzeni publicznych aglomeracji ................................................... 18 1.1.8. Analiza zasobów rekreacyjno-turystycznych i możliwości rozwoju turystyki ................. 19 1.2. Sfera gospodarcza .................................................................................................................. 21 1.2.1. Struktura działalności gospodarczej na terenie aglomeracji. Analiza problemów oraz trendów i zmian ............................................................................................................................. 21 1.2.2. Główne sektory / branże działalności gospodarczej ...................................................... 22 1.2.3. Główni pracodawcy oraz struktura zatrudnienia w poszczególnych branżach .............. 26 1.2.4. Kierunki rozwoju gospodarki aglomeracji, w tym ułatwione efektami rewitalizacji jego zdegradowanych obszarów............................................................................................................ 27 1.2.5. Identyfikacja problemów w sferze gospodarki oraz opis działań, które przyczynią się do ich rozwiązania bądź ograniczenia ................................................................................................. 29 1.2.6. Analiza możliwości budżetowych dotyczących realizacji przedsięwzięć inwestycyjnych 29 1.3. Sfera społeczna ...................................................................................................................... 32 1.3.1. Struktura demograficzna i społeczna mieszkańców aglomeracji ................................... 32 1.3.2. Charakterystyka oraz określenie grup społecznych wymagających wsparcia w ramach strategii rewitalizacji ...................................................................................................................... 42 1.3.3. Dostęp do infrastruktury społecznej (instytucje, placówki i organizacje działające w sferze społecznej i braki w tym zakresie) oraz planowane projekty inwestycyjne i pozainwestycyjne mające na celu poprawę stanu w sferze społecznej, w tym zwiększających liczbę miejsc pracy ......................................................................................................................... 43 1.3.4. Działalność organizacji pozarządowych ......................................................................... 52 1.3.5. Identyfikacja problemów zlokalizowanych w sferze społecznej ..................................... 53 2. Nawiązanie do strategicznych dokumentów na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym ...... 53 2.1. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie (przyjętej przez Radę Ministrów 13 lipca 2010 r.) .............................................................................. 54 2.2. Projekt Założeń Krajowej Polityki Miejskiej (przyjęty przez Radę Ministrów na posiedzeniu w dniu 16 lipca 2013 r.) ..................................................................................................................... 55 2.3. Założenia Narodowego Planu Rewitalizacji 2022 ................................................................... 56 2.4. Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do roku 2020. Wielkopolska 2020 ......... 56 2.5. Projekt Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014-2020 (WRPO 2014+) 57 3 2.6. Strategia Rozwoju Społeczno-Gospodarczego OFAL oraz projekty strategii sektorowych..... 58 Strona Projekt współfinansowany z funduszy EOG 2009-2014, pochodzących z Islandii, Liechtensteinu i Norwegii oraz środków krajowych. 2.7. Istniejące strategie rozwoju i programy rewitalizacji jednostek samorządowych – Członków Partnerstwa OFAL .............................................................................................................................. 59 3. Wyznaczenie obszarów problemowych ......................................................................................... 63 3.1. Obszary zdegradowane i zdewastowane ............................................................................... 63 3.2. Atrakcyjne tereny dla zabudowy mieszkaniowej ................................................................... 70 3.3. Analiza wskaźnikowa .............................................................................................................. 75 Sytuacja demograficzna [W1] ........................................................................................................ 77 Sytuacja mieszkaniowa [W2] ......................................................................................................... 82 Poziom ubóstwa i wykluczenia [W3] ............................................................................................. 86 Poziom bezrobocia [W4] ............................................................................................................... 90 Poziom przedsiębiorczości [W5] .................................................................................................... 94 Poziom bezpieczeństwa [W6]........................................................................................................ 98 Poziom dostępności infrastruktury społecznej i technicznej [W7] ............................................. 102 Wskaźnik sumaryczny .................................................................................................................. 106 3.4. Zasięg terytorialny rewitalizowanych obszarów .................................................................. 111 4. Założenia Strategii rewitalizacji OFAL ........................................................................................... 115 4.1. Zdiagnozowane problemy .................................................................................................... 115 4.2. Wizja i misja ......................................................................................................................... 117 4.3. Cele rewitalizacji .................................................................................................................. 118 4.4. Plany działań ........................................................................................................................ 119 Działania przestrzenne ................................................................................................................ 119 Działania społeczne ..................................................................................................................... 135 Działania gospodarcze ................................................................................................................. 137 4.5. Plan finansowy realizacji Strategii rewitalizacji OFAL ........................................................... 139 5. System wdrażania Strategii rewitalizacji OFAL ............................................................................. 140 5.1. Organy odpowiedzialne za wdrażanie założeń Strategii rewitalizacji OFAL ......................... 140 5.2. System i kryteria wyboru projektów przeznaczonych do rewitalizacji ................................. 141 Identyfikacja projektów ............................................................................................................... 141 Ocena i preselekcja projektów rewitalizacyjnych ....................................................................... 142 Wybór projektów rewitalizacyjnych realizowanych na terenie OFAL ......................................... 144 5.3. Realizacja założeń strategicznych i projektów określonych w Strategii ............................... 144 6. Monitoring i ewaluacja Strategii rewitalizacji OFAL ..................................................................... 145 6.1. System monitoringu ............................................................................................................