Dünya Dillerinde Molla Penah Vagif Siirleri, 300 Molla Penah Vagif’in Doğumunun 300. Yılına İthafen , Şiirler: Molla Penah VAGİF Derleyen ve Düzenleyen: Elçin GAFARLI Bilimsel Danışman ve Önsöz Yazarı: Ord. Prof. Dr. İsa Habibbeyli Proje Danışmanı: Prof. Dr. Kerim TAHİROV Yayına Hazırlayanlar ve Çevirmenler: İsmihan OSMANLI, Amina CAFEROVA (Azerbaycan) Askar TURGANBAYEV, Ulıkbek YESDAULET (Kazakistan) Kojogeldi KULUYEV, Kalçoro KOKULOV (Kırgızistan) Ahat SALİHOV (Başkurdistan, RF) Ali AKBAŞ (Türkiye) Erkin VOHİDOV, Şoislom ŞOMUHAMEDOV, ZULFİYA, MİRTEMİR, Rustam KOMİLOV, Jumaniyoz JABBAROV (Özbekistan) Tom BOTTİNG, Louis ZELLİKOFF (İngilizce) Davide GUALTİERİ, Mais NURİYEV (İtalya) T.STREŞNEVA, Y.FİDLER, M.ZAMAKHOVSKAYA, T.SPENDİAROVA, A.STAROSTİN, Ş.GATOV, V.LUGOVSKİY, V.DERJAVİN, V.POTAPOVA, K.SİMONOV, D.BRODSKİY, L.DLİGAÇ (Rusya) İvan PAVLİY, Stanislav TELNYUK, Vasil Şvets, İvan GONÇARENKO (Ukrayna) ISBN: 978-975- 7213-58- 1 “Dünya Dillerinde Molla Penah Vagif Şiirleri” 18. yüzyılın büyük Azerbaycan şairi, düşünürü ve devlet adamı Molla Penah Vagif Azerbaycan Türk- çesi ile yazılan şiirlerin yenilikçi akımın öncülerindendir. Vagif, Azerbaycan şiir tarihinde güzellik ve sevgi şairi olarak kabul edilir. Sanatına halkın yaşayış, gelenek ve göreneklerini, insanın iç dünyasını sokarak Azerbaycan Türkçesi şiirine yeni bir soluk kazandırmıştır. Hece ölçüsü ve eski nazım biçimleriyle yazmış, yalın bir dille bir- likte Farsça ve Arapça tamlamalar da kullanmıştır. Klasik yoldaki şiirlerinde özellikle Fuzuli’den esinlendi. Vagif, kendinden sonra gelen şairleri büyük ölçüde etkilemiştir. Okurlara değerli armağan olan bu kitapta M. P. Vagif’in Azerbaycan, Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen, Türk, Başkurt, Tatar, İngiliz, İtalya, Rus ve Ukrayna olmak üzere 12 dilde seçilmiş şiirleri toplanmıştır. Bu eserin tüm hakları saklıdır. Yazılar ve görsel malzemeler yayımcıdan yazılı izin alınmadan tümüyle ya da kısmen yayımlanamaz. Elektronik, mekanik, fotokopi, kayıt vs. araç ve ortamda çoğaltılamaz iletilemez. Uluslararası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) Ferit Recai Ertuğrul Cad. No:8 06450 Oran - Ankara Tel: +90 (312) 491 01 00 Faks: +90 (312) 491 01 11 www.turksoy.org Tasarım: Volkan Yeşilay Dünya Dillerinde Molla Penah Vagif Siirleri, 300 Ankara, 2017 İçindekiler Takdim.................................................................................................................................10 Gerçeğin Sesi ve Güzellik Aşığı Ord. Prof. Dr. İsa Habibbeyli .......................................................................................12 Azerbaycan Türkçesi ile Şiirler Zeynəb…..............................................................................................25 Siyahtеl görmədim Kür qırağında…............................................................................26 Bu gün bir əcayib gözəl sеvmişəm…..........................................................................27 Bənövşə.......................................................................................................................28 Pəri..........................................................................................................................29 Açıqbaşda əgər оlsa bir dilbər…...................................................................................30 Gərək...............................…................................................................................32 Baxmaram..............................................................................................................33 Neyçün ağladın..................................................................................................................34 Oynasın..............................................................................................................35 Durnalar................................................................................................................................36 Sеvdiyim, ləblərin yaquta bənzər................................................................................37 Bayram оldu, hеç bilmirəm nеyləyim........................................................................38 Hayıf ki, yoxdur...................................................................................................................39 Həbibim..............................................................................................................................41 Bax.........................................................................................................................42 Еy səba, yara dе kim, avarə gördüm Vaqifi..............................................................43 Görmədim........................................................................................................44 Sən qönçə kimi hər bir еdən dəmdə yaşınmaq......................................................46 Vidadi ilə Müşairə..............................................................................................................47 Kazak Türkçesi ile Şiirler / Қазақшаға аударылған өлеңдері Бір ғажайып сұлу көрдім бүгін мен.........................................................................53 Пері.......................................................................................................................................54 Ділдәрім.............................................................................................................................55 Билесін!.....................................................................................................................56 Мейрам келді. Не істерімді білмеймін..................................................................57 Сен шашыңды жуғаныңда.........................................................................................58 Өтіп айлар уақытты ұзатты.......................................................................................59 Жақсы әйел туралы....................................................................................................60 İçindekiler Kırgız Türkçesi ile Şiirler / Кыргыз тилине которулган ырлары Чачың жуусаң аныңда.................................................................................................65 Мен Курадан тармал чачты көрбөдүм..................................................................66 Мен ааламдан мындай сулуу көрбөгөм...............................................................67 Керемет бир олоң чачтуу периште........................................................................68 Боюң айнек, сының куду кумара..............................................................................69 Барып көрсөң грузинде сулуу көп..........................................................................70 Сулуу кызга жолукканда ай чырай.........................................................................71 Мындан нары сага ишенбейм...................................................................................72 Сен досуңду басып берип арманга.........................................................................73 Бурадарлар, нике тойго келгендер.........................................................................74 Көз ирмемге канат какпай тургула..........................................................................75 Эриндериң күйүп турат от болуп............................................................................76 Майрам келди не кылмакпыз эми биз..................................................................77 Кура бою татына да кооз дагы.................................................................................78 Жазгы баардай көркүң менен сен бүгүн..............................................................80 Эй Видади бул тагдырдын тамашасын карачы.................................................81 Таңдын жели, сен сулууга, Вагиф жөнүн бек айткын.....................................82 Бул дүйнөдөн мен чындыкты издеп таппайм, жүзү жок..............................83 Көздөрүңдү далдаалаба мен алдыңдан чыкканда.........................................85 Вагиф менен Видади....................................................................................................86 Özbek Türkçesi ile Şiirler / O’zbek tiliga tarjima qilingan she’rlar Binafshadek anbar zulfing bo’y sochur.....................................................................93 Bevafosan, sendan yuzim o‘girdim............................................................................94 Meni g’arq aylading g’am daryosiga..........................................................................95 To‘ychilar, sizlarga fido jonginam................................................................................96 Bir lahza havoda qoqmangiz qanot… (Turnalar).....................................................97 Sevdigim lablaring yoqutga o`xshar..........................................................................98 Bayram keldi, naylashimni bilmayman..................................................................99 Ey Vidodiy, gardishi davroni kajdaftorga boq.......................................................100 Seviklim, bu nazokatda guli ra’nodan ortiqsan.......................................................101 Ol kiyinib chiqsang gulshan sayriga...........................................................................102 Dimog’inga to’ldi zulfing anbari..................................................................................103 Ey Ka`bam, Karbalom, Makkam, Madinam.............................................................104 Bir gala yashil bosh so’nalar kabi.................................................................................105