Diagnoza potrzeb oraz oczekiwań mieszkańców Gminy Rzeczyca w zakresie uczestnictwa w kulturze. Diagnoza powstała w ramach projektu Gminnego Ośrodka Kultury w Rzeczycy ,,Rzeczyckie lokalne inicjatywy kulturalne”, który jest częścią programu Narodowego Centrum Kultury „Dom Kultury + Inicjatywy lokalne 2018”. Przedstawiamy Państwu raport podsumowujący diagnozę lokalną przeprowadzoną na zlecenie Gminnego Ośrodka Kultury w Rzeczycy w celu zrealizowania projektu wspólnie z Narodowym Centrum Kultury o nawie: „Rzeczyckie kulturalne inicjatywy lokalne”. Celem badania było poznanie opinii mieszkańców dotyczących, działań, potrzeb i oczekiwań w sferze kultury. Głównie chodziło o zdobycie informacji w zakresie potrzeb kulturalnych, z jakich źródeł informacji korzystają, w jakich wydarzeniach mieszkańcy chcieliby uczestniczyć, co ich zdaniem jest najbardziej oczekiwanym wyznacznikiem kultury w ich środowisku oraz czego oczekują od gminnej instytucji kultury. Grupami, które najbardziej nas interesowały byli: rolnicy, osoby niepełnosprawne, młodzież Gminy Rzeczyca, braliśmy również pod uwagę preferencje wszystkich mieszkańców. Przeprowadziliśmy badanie łącząc metodę ilościową oraz jakościową, uzyskaliśmy 42 wywiady oraz 122 ankiety. 1. Przedstawienie stanu obecnego a) Terytorium, demografia W skład Gminy Rzeczyca wchodzą sołectwa takie jak: Rzeczyca, Rzeczyca Nowa, Bartoszówka, Bobrowiec, Sadykierz, Brzozów, Zawady, Glina, Grotowice, Gustawów, Jeziorzec, Brzeg, Lubocz, Łęg, Wiechnowice, Roszkowa Wola oraz kilka miejscowości bez statusu sołectwa Brzeziny, Poniatówka, Stanisławów, Tłumy. Rzeczyca jest to gmina wiejska w województwie łódzkim, we wschodniej części powiatu tomaszowskiego, od północy i zachodu graniczy z Gminą Czerniewice, od wschodu z Gminą Nowe Miasto oraz od południa z Gminami Poświętne i Inowłódz. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie piotrkowskim. Gmina Rzeczyca zajmuje powierzchnię 10 813 ha, zamieszkuje ją 4.780 osóbi, w tym w samej Rzeczycy - 1543 osób. W wieku produkcyjnym jest obecnie 2289 osób z tego 1485 mężczyzn . W wieku 0-17 lat Powierzchnia 108,29 km² (informacja z 2016) co stanowi 10,56% powierzchni powiatu, ok.17% to użytki leśne, natomiast ok.75% to użytki rolne w tym 49 gospodarstw o powierzchni do 2 ha, 222 od 2 do 5 ha, oraz 731 powyżej 5 ha. Profile działalności gospodarczych to handel -69 podmiotów, usługi 28 podmiotów, produkcja-17 podmiotów, gastronomia-3 podmioty. Na terenie gminy działają jedna Szkoła Podstawowa z dwiema filiami oraz Gimnazjum. b) Instytucje kultury W gminie Rzeczyca istnieje tylko jedna instytucja kultury jaką jest Gminny Ośrodek Kultury. Zatrudnia 5 osób, posiada samodzielną siedzibę. Jest miejscem dysponującym sceną oraz salą adaptowaną do prób, warsztatów, zebrań, szkoleń, mieści ok. 50 osób, to właśnie tu młodzież doskonali swoje umiejętności artystyczne. Głównym celem tej instytucji jest edukacja kulturalna wśród dzieci i młodzieży, promowanie oraz zachęcanie do uczestnictwa w wydarzeniach kulturowych, organizacja konkursów, wystaw, przeglądów i lokalnych festiwali. Ośrodek współpracuje z kapelami i twórcami ludowymi. GOK jest organizatorem gminnych wydarzeń, eventów, obchodów świąt narodowych. W GOKu działa Biblioteka Publiczna, gdzie można skorzystać z kilkunastotysięcznego księgozbioru. Działalność biblioteki jest dostosowana do potrzeb mieszkańców a księgozbiór stale uzupełniany. W strukturach instytucji działają: dziecięcy Zespól Ludowy „Mali Rzeczycanie”, środowiskowa, Orkiestra Dęta Rzeczyca, cztery dziecięco- młodzieżowe zespoły tańca nowoczesnego: ‘’Wybryk’’, ‘’Zygzaki’’, ‘’Migotki’’ oraz ‘’Twist’’ oraz młodzieżowa Radosna Folkowa Grupa ‘’Śliczny Zespół’’. Wśród współpracowników oraz pod opieką instytucji znajdują się kapele ludowe: ‘’Kapela Gmajów’’ oraz ‘’Kapela Bobrowianie’’ oraz twórcy ludowi. Należą do nich: Mariana Pawlak-hafciarka i koronkarka, Genowefa Kosiacka-Bąk poetka ludowa, Władysław i Teresa Gmajowie muzycy, Jan Kępa - skrzypek oraz Katarzyna Kłopotowska artystka- rękodzielniczka. Gminna instytucja kultury współpracuje również z grupami nieformalnymi: Koło Gospodyń Wiejskich ‘’Katarzynki’’ z Rzeczycy, Koło Gospodyń Wiejskich ‘’Kierzanki’’ z Sadykierza, Koło Gospodyń Wiejskich ‘’Kaniczanki’’ z Kanic, Koło Gospodyń Wiejskich ‘’Piliczanki’’ z Grotowic, Koło Gospodyń Wiejskich z Gliny oraz Klub Aktywnej Społeczności. Zespoły dziecięce i młodzieżowe liczą łącznie 158 dzieci, twórcy oraz muzycy ludowi to 14 osób, środowiska KGW skupiają 58 działaczek, klub seniora 32 osoby. 2.Metody i sposób przeprowadzenia badania W celu określenia potrzeb mieszkańców Gminy Rzeczyca przeprowadzone zostało badanie, które miało określić potrzeby środowiska lokalnego w zakresie szeroko rozumianej kultury. Zestawiliśmy wyniki ankiet oraz wywiadów, które zostały przeprowadzone od lutego do maja 2018 roku. Badanie ankietowe podczas zebrań, skupisk oraz imprez zostało poprzedzone przedstawieniem celów, wprowadzeniem respondentów do projektu ,,Rzeczyckie lokalne inicjatywy kulturalne”, omówieniem zagadnień oraz zachęty do odpowiedzi zarówno na pytania zamknięte jak i otwarte. Dzięki ankieterom i wolontariuszom udało nam się dotrzeć do rolników zamieszkujących na terenie Rzeczycy, a także do młodzieży, która na co dzień uczy się w szkołach średnich w miastach położonych najbliżej gminy. W maju zostały przeprowadzone wywiady z pracownikami Urzędów oraz Szkoły w Rzeczycy. Podczas współorganizacji imprezy w Bibliotece znajdującej się w Gminnym Ośrodku Kultury pracownicy tej instytucji przeprowadzili także kilka wywiadów z interesantami. Wywiady przeprowadzano podczas zajęć czterech zespołów tanecznych, zespołu ludowego, orkiestry oraz zajęć z języka angielskiego w GOKu. Największym wyzwaniem było dotarcie do grupy osób, która rzadko bądź wcale nie uczestniczy w życiu kulturalnym gminy. Badanie opinii tych osób było to możliwe tylko w formie wywiadów gdyż nie byli zainteresowani wypełnianiem ankiet. Udało się porozmawiać również z młodzieżą, która Gminny Ośrodek Kultury odwiedza dopiero wieczorową porą zazwyczaj przy grillu, są to osoby, które pojawiają się dopiero po godz.20, pracownicy Goku przeprowadzili wywiad o 22. Łącznie ilość wywiadów to 42. Ankiety mieszkańcy mogli wypełniać zarówno online jak i na miejscu w Goku podczas spotkań, które były organizowane. Między innymi były to sesje rady Gminy, spotkania autorskie, spotkania z Kołem Gospodyń Wiejskich, próby kapel ludowych, obchody dnia kobiet. Ankietę otrzymały również osoby niepełnosprawne dzięki Gminnemu Ośrodkowi Pomocy Społecznej, grupa ta nie była jednak reprezentatywna, ponieważ udało się uzyskać zaledwie 4 ankiety zwrotne z 20. Wszystkich ankiet udało zebrać się 122 , w badaniu brali udział głównie osoby zajmujące się rolnictwem, w przedziale wiekowym od 32 lat do 69, w tym 72,5 % badanych to mężczyźni, natomiast resztę stanowiły kobiety. 3.Wyniki badań, diagnoza szczegółowa Na pytanie ankietowe o znajomość oferty Gminnego Ośrodka Kultury, odpowiedź twierdzącą uzyskaliśmy od 118 osób, stanowi to 97% odpowiedzi respondentów, zaledwie 4 osoby twierdzą, że nie kojarzą żadnych działań gminnej instytucji kultury. Jeśli chodzi o źródło czerpania informacji o ofercie kulturalnej, na pierwszym miejscu znalazła się odpowiedź: od dzieci/wnucząt/sąsiadów, taką odpowiedz wybrało 55 osoby czyli 45% badanych, na drugim miejscu pojawiła się odpowiedz, ‘’strona gminna’’ 33 odpowiedzi to stanowiło 27,5 kolejne źródło to strona Gminnego Ośrodka Kultury na facebooku, 30 osób wybrało taką odpowiedz czyli 24%. Część badanych wskazywała także plakaty oraz ogłoszenia umieszczane na tablicach informacyjnych. Reszta respondentów, która zaznaczyła odpowiedz ‘’inne’’ wskazywała jako źródło między innymi pracowników Ośrodka, którzy na bieżąco informują o nadchodzących wydarzeniach kulturalnych. Wywiady potwierdzają znajomość oferty, jednak wybory respondentów były nieco inne, ponad połowa ankietowanych 55% uważa, że źródłem informacji jest strona Gminnego Ośrodka Kultury na facebooku, są tam na bieżąco wstawiane relacje z wydarzeń, oraz ogłoszenia jakie spotkania, eventy będą miały miejsce, badani wspominali, że chętnie tam zaglądają. Dobrym nośnikiem informacji okazują się być dzieci z zespołów działających w GOKu (34%). Rodzice dzieci uczestniczących w zajęciach okazują się być najbardziej poinformowaną grupą respondentów. Na trzecim miejscu pojawia się strona internetowa Gminy, reszta ankietowanych wskazała na tablice sołeckie gdzie aktualizowane są informację odnośnie wydarzeń. Zdaniem respondentów odnośnie zajęć jakie powinny być organizowane najczęściej pojawiającą się odpowiedzią były zajęcia artystyczne dla dzieci i młodzieży, z wywiadów wywnioskowaliśmy, że najchętniej młodzi mieszkańcy głównie gimnazjaliści braliby udział w zajęciach muzycznych, uzyskaliśmy taką odpowiedz od 44% ankietowanych oraz 26% osób uczestniczących w wywiadzie. Respondenci wskazywali także potrzebę stworzenia większej dostępności zajęć muzycznych, 12% gra na gitarze, padały także sugestie odnośnie stworzenia zespołu rockowego. Grupa młodszych badanych wykazywała duże zainteresowanie i chęć brania udziału w takich zajęciach, osoby starsze natomiast twierdzą, że to mogłoby rozwinąć ich pociechy, a także oni sami chętnie wzięliby udział w warsztatach tego typu gdyby mieli taką możliwość będąc w ich wieku. Również wysoko zaznaczono potrzebę działań, warsztatów i zajęć teatralnych ( 24% w wywiadzie, 9% ankietowanych). Chodź w naszej Gminie taniec odgrywa bardzo dużą rolę i cieszy się ogromnym zainteresowaniem badani wskazują, że świetnym pomysłem mogłaby