Inhoud Omslag foto: Île-de-Sein (Adri Harteveld) 02 Inhoud 03 Voorwoord 04 Deelnemers 05 Sfeerverslagen 06 Verrassende Bretonse meevallers 14 Zeldzame Spiranthes aestivalis 15 Plantenlijst 17 Vogellijst 32 Libellen en vlinders 35 Korstmossen en mossen 38 Wieren 40 Foto’s 41 Nawoord 47 2 Voorwoord van de voorzitter door Mauk Driessen Een zomerkamp in Bretagne vlak bij de zee op aan Els, de actief fietsende admin, bewaakte het bud- hoe dat dan moest; Erik had de beste Tomtom en een beeldschone camping en met schitterend get scherp. Als bestuur werd zeer efficiënt verga- reed dus voorop. weer. Deze combinatie was de perfecte basis voor derd en de choc duurde nooit langer dan een uur. Er was volop botanisch ervaring in de groep. An- een succesvol kamp. Na de choc kreeg Adri Harteveld op ons verzoek dries en Jacques vormden een complementair duo Madame Bernadette, de eigenares van camping gelegenheid om iets voor te dragen uit de bloem- dat geregeld samen in een berm werd aangetrof- “Manoir de Logan”, was een aardige dame met hart lezing van Nederlandse poëzie die zij zo maar in fen. Er was ook veel kennis over mossen, wieren, voor de gasten. haar hoofd heeft. vlinders en libellen, hagedissen en slangen. En er Het bestuur bestond uit admin Els Zwanenbrug, ex- Mauk las enkele stukken tekst voor uit het boek werd een adder gezien! cursieleider Gerard Harteveld en voorzitter Mauk ‘Filosofie van het landschap” van Ton Lemaire. Het zwemmen in de heldere zee was een gewel- Driessen. Gerard heeft zijn vele talenten optimaal Dat leverde mooie discussies op. In het extreem dige ervaring. Enorme getijdenwisselingen en gol- ingezet om elke dag weer een mooi programma mooie weer werd actief gewandeld, gefietst en ge- ven van minimaal tot metershoog. aan te bieden. De voorzitter wist hem te verleiden zwommen. Wandelen in het binnenland, langs ri- Door ieders positieve bijdrage én het mooie weer tot een voordracht over orchideeën. Alle vragen vieren/estuaria en langs de kust. Lijnwandelingen was dit al met al een zeer geslaagd kamp. van de deelnemers wist hij te beantwoorden. langs de kliffen werden mogelijk door het rijden met meerdere auto’s. Mauk kon precies aangeven 3 De deelnemers Deelnemers van links naar rechts staand: Ingrid Martin Erik Dinslage Els Zwanenburg Andries van Renssen Marloes Lagcher Rob van Mook Jacques Bogaarts Janneke van Weelderen - Schipper Anton van Weelderen Claudine Holla A Do 25-7-2013 Le Circuit de Porz Poulhan PR21 Connie Stumpel B Do 11-7-2013 Wandeling ten Z.O. Van P. (A. v. R.) Mauk Driessen C Vr 12-7-2013 Vanaf St. Tronoën naar het N via Etang St Vio. Terug via duinen en strand (A. v. R) D Di 16-7-2013 Plage Theolin - Pointe de Van zittend: E Wo 34-7-2013 Excursie A. v. R, J. B. en A. t. B. naar Odet F Vr 26-7-2013 Locronan / Tronoën Adri Harteveld-Bol G Wo 24-7-2013 Le bois du Roscoure (Combrit) PR12 Iet Bakx H Vr 19-7-2013 Botaniseren PR23 (circuit des moulins) Gerard Harteveld I Wo 17-7-2013 Pont L'Abbé Astrid Tilstra J Di 16-7-2013 Plage Theolin links en rechts het kustpad op Anneloes ter Horst K Ma 15-7-2013 Pointe de la Jument - Pointe du Millier L Zo 14-7-2013 Les Etangs de Languidou M Ma 22-7-2013 Audierne – Point Croix – Audierne N Za 20-7-2013 Kerbouvon – Plozevet O Za 20-7-2013 Promenade 21 vanaf Porz Poulhan P Wo 24-7-2013 Île-de-Sein Q Waarnemingen buiten de excursies gedaan. 4 Sfeerverslagen 1 Rondwandeling vanuit Plovan wandelende Nederlanders! Om circa 14.30 uur te- langs de kust. Mooie vergezichten en uiteindelijk Zondag 14 juli rug bij de auto/fiets in Plovan. Daar is de kerk nog een heerlijke plons in de oceaan. Iedereen ging mee met keuze twee, want daarin even bekeken, heel beeldig. klonk het woord “zee”. Per fiets of per auto, Els die De rest van de groep liep de hele ronde onder lei- 3.1 Pointe du Van met haar fiets net niet viel! Een rondwandeling van- ding van Anneloes. Deze groep splitste zich ook Dinsdag 16 juli uit Plovan, een kilometer of 8 à 9. Daar konden we snel op in tweeën; kruipers en lopers. De lopers lie- We zijn met 7 deelnemers vertrokken voor een klif- wel tegen? Maar de tijd verliep en de temperatuur pen verkeerd en kozen daarna voor de snelste fentocht van Plage de Théolen naar Pointe du Van. liep op. Veel planten te herkennen en een ruïne van route naar het strand. Daar werd gezwommen en Nadat we de auto-wisseltruc hadden gedaan gin- een kapel. Toen snel een pauze. naar vogels gekeken. De terugweg ging door heide gen we van start. Het was nevelig en het waaide Een deel van de groep koos voor de korte route te- en moerasgebied. Het alternatieve pad naar Plo- stevig, dus in tegenstelling tot de dagen hiervoor rug, want de Quartorze Juillet optochten lonkten. van was verdwenen, waarop gekozen werd om de- was het redelijk koud. Maar waar die shortcut was? We hebben hem, on- zelfde route richting dorp te nemen als op de heen- Het wandeltempo lag hoog, waardoor we met de danks de inzet van Claudine en Mauk, niet kunnen weg. koffiepauze op het uitkijkpunt al bijna halverwege vinden. waren. Na de koffiepauze brak de zon door en werd We zijn dus dezelfde route teruggelopen; het was 2 Pointe de la Jeument – Pointe de Milier het uitzicht fantastisch mooi. inmiddels erg warm, niemand op straat behalve Maandag 15 juli Tijdens de lunch, op een helling langs de kust, vlo- gen er meerdere Jan van Genten voor ons langs, Op de parkeerplaats die ook enkele keren naar vis doken. Na de lunch viel Iet af, zij bleef daar hebben we bij het kapelletje nog even naar muur- rondkijken. Na de eer- hagedissen gekeken waarna Mauk en Erik de auto ste bocht waren de van Erik hebben opgehaald. plantenmensen ver- Op de terugweg zijn we met 4 personen nog even dwenen, we zagen ze gestopt bij een meertje (Etang de Laoual). Weinig pas op het eindpunt spectaculaire waarnemingen, maar wel een uitzicht weer terug. Tijdens de dat zoals foto in een reisgids kon; de zee met ver- fantastische wande- schillende tinten blauw, een wit hotelletje aan het ling over de kliffen ver- strand en op de achtergrond rotsen met bootjes er- loren we steeds meer voor. deelnemers, maar uit- eindelijk kwamen we 3.2 Kustgebied bij Théolen en Kapel St. They op de parkeerplaats Dinsdag 16 juli allen weer samen. Het Het is een zomerse dag van ruim 30 graden en met was een mooie, maar een strakblauwe hemel. We rijden naar de kapel St. intensieve wandeling, They (Point du Van) de we voor de wandeling gaan op en af en slingerend 5 bezoeken. De Finistère wemelt van de mooie kerk- zwemmen, de anderen gaan terug naar de cam- jes; vaak robuuste, grijs verweerde gebouwen die ping. Kortom een heerlijke dag met voor iedereen dateren uit de middeleeuwen, met grijze leien da- wat wils. ken en soms hoge spitse stenen torens waar je dwars doorheen kunt kijken. Dit kapelletje staat op 4.1 Loctudy – Point l’Abbé een afgelegen “kaap” middenin een ommuurd veld. Woensdag 17 juli Scheepsmodellen herinneren aan miraculeuze We hebben de auto vlakbij haven Loctudy gepar- reddingen. keerd. Eerst met z’n allen de romaanse kerk be- Houten beelden bekoren door hun eenvoud en gra- zichtigd. Daarna de wandelroute GR34 gevolgd. tie. Enkelen van ons verheugen zich al op een con- Het was vandaag een gemakkelijke, vlakke wande- cert wat zich hier op deze plek zal gaan afspelen, ling. Vooral schaduw, mooie uitzichten over het wa- later in de week. ter van het estuarium. Het was weer schitterend We rijden door, en op de weg naar Théolen breken weer, zo’n 30 ˚C. 4 deelnemers uit naar Cléden Cap Sicun. Claudine Bij de Menhir van Penglaouic (wellicht 5000 jaar De vegetatie was te vergelijken met de vorige wan- wil koffie, en zo belanden we in een café, Chez Jea- geleden opgericht) koffiepauze en lunch om 12 uur. delingen, waarbij vandaag de grote adelaarsveren nette, alwaar de struise Jeanette een aantal locals Sommigen aten geplukte zeekraal en lamsoor bij en gaspeldoorn wel zeer overheersend waren. met mooi verweerde visserskoppen kleine glaasjes de lunch. Toen we net weer aan het lopen waren, Enkele waterstroompjes lieten mooi bloeiend wa- roze (sterk) spul inschenkt (het is 11 uur ’s och- kwamen we de (planten)kruipers ook tegen. Om 2 terkers zien. Het te lopen pad werd duidelijk aan- tends). Iet, Adri, Claudine en ik worden allerharte- uur waren we terug bij de auto. gegeven en was goed te belopen we zagen prach- lijkst ontvangen en persoonlijk via de feestzaal door Een deel van de groep bezocht vervolgens Point tige uitzichten over inhammen met fraaie rotspar- Jeanette naar het privaat geleid. l’Abbé en er is op de terugweg hebben we bij Pen- tijen. Na deze korte onderbreking rijden we naar hors nog even gezwommen. Al met al een schitterende wandeling met een Théolen. We treffen Andries, Jacque, Anneloes, groep waarin de sfeer heel plezierig was. Anton en Janneke op een klein mooi strandje om- 4.2 GR14 tussen Kerdual en de Menhir gord door prachtig basalt, en klimmen omhoog de Woensdag 17 juli 5.2 Strandwandeling vanaf de parkeerplaats GR34 op. Met 6 personen in 2 auto’s van Pouldreuzic naar de Kerbinigou bij Treogat Wat een feest voor het oog, de talloze bloemen, va- excursieplek gereden.