STRATEGIA ROZWOJU POWIATU SUWALSKIEGO do 2015 roku Suwałki, kwiecień 2004 STRATEGIA ROZWOJU POWIATU SUWALSKIEGO DO 2015R. Szanowni Państwo! Projekt „Strategii Rozwoju Powiatu Suwalskiego do 2015 r.” Został opracowany przez pracowników Starostwa w oparciu o zgromadzone informacje i dane statystyczne, obrazujące poszczególne dziedziny życia społecznego i gospodarczego naszego powiatu. W trakcie prac poszczególne części materiału były konsultowane z dużym zespołem przedstawicieli Rady Powiatu, gmin, instytucji otoczenia biznesu i innych – wszystkich, któ- rzy zechcieli zapoznać się z materiałem prezentowanym na stronie internetowej Powiatu. Wszystkim serdecznie dziękuję za uwagi i propozycje, które staraliśmy się uwzględnić w prezentowanym dziś Państwu projekcie „Strategii”. Skuteczna realizacja misji, która określa „powiat suwalski – obszarem zrównoważo- nego rozwoju...”, zależy przede wszystkim od wzajemnego zrozumienia i harmonijnej współ- pracy wszystkich podmiotów działających na terenie powiatu. Zarządzanie przyszłością powiatu – to najkrótsza definicja strategii rozwoju. Przystę- pując do jej opracowywania, przyjęliśmy założenie, że „Strategia” nasza ma być: • strategią dla mieszkańców tzn., że jej cele nie mogą być nadrzędne wobec interesów mieszkańców, • strategią samorządów gmin w powiecie, gdyż jej cele są kompatybilne z celami strate- gicznymi gmin, • strategią otwartą na inicjatywy innych podmiotów, • strategią w ciągłym rozwoju – stale weryfikowaną i modyfikowaną w zakresie celów i kierunków działań, • strategią zrównoważonego rozwoju, zmierzającą do optymalnego wykorzystania sił i środków do jak największego stymulowania rozwoju społecznego i gospodarczego, • strategią z konieczności ograniczoną realiami i kompetencjami władzy samorządowej w powiecie. „Strategia Rozwoju Powiatu Suwalskiego” wpisuje się w koncepcję rozwoju woje- wództwa podlaskiego i jest zgodna z założeniami dokumentów krajowych jak Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004 – 2006. Działania zawarte w „Strategii” będą wypełniane treścią w postaci konkretnych zadań realizacyjnych, których zestaw będzie zawierał „Plan Rozwoju Lokalnego dla Powiatu Su- walskiego”, jako szczegółowy dokument wdrożeniowy, Prezentując Państwu projekt „Strategii Rozwoju Powiatu Suwalskiego”, mam nadzie- ję, że stanie się on żywym dokumentem – podstawą do dalszej twórczej wymiany myśli i dyskusji nad realizacją misji zrównoważonego rozwoju powiatu z uwzględnieniem na równi rozwoju gospodarczego jak i społecznego, przy zachowaniu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. Szczepan Ołdakowski Starosta Suwalski 2 STRATEGIA ROZWOJU POWIATU SUWALSKIEGO DO 2015R. Spis treści Wstęp .........................................................................................................................................6 Część I. Analiza stanu powiatu suwalskiego .................................................................10 1. Ogólna charakterystyka powiatu suwalskiego ..............................................................11 1.1. Położenie i podział administracyjny.................................................................11 1.2. Zadania powiatu i sposoby ich realizacji. ........................................................11 1.3. Analiza SWOT .................................................................................................13 2. Potencjał demograficzny i rynek pracy .........................................................................14 2.1. Sytuacja demograficzna ...................................................................................14 2.1.1. Rozmieszczenie ludności i gęstość zaludnienia ........................14 2.1.2. Struktura ludności wg płci ........................................................14 2.1.3. Struktura ludności wg wieku ....................................................15 2.1.4. Ruch naturalny ..........................................................................17 2.1.5. Migracje ....................................................................................17 2.1.6. Wykształcenie ludności ............................................................18 2.2. Pracujący ..........................................................................................................19 2.3. Problematyka bezrobocia ................................................................................21 2.3.1 Poziom i dynamika bezrobocia ................................................21 2.3.2. Struktura bezrobotnych ............................................................23 2.4. Analiza SWOT ................................................................................................26 3. Zagadnienia społeczne ....................................................................................................27 3.1. Główne źródła utrzymania ludności ...............................................................27 3.2. Ochrona zdrowia ..............................................................................................28 3.3. Opieka socjalna ...............................................................................................28 3.4. Edukacja i wychowanie ...................................................................................30 3.5. Kultura, sport i wypoczynek ...........................................................................32 3.5.1. Ośrodki kultury .........................................................................32 3.5.2. Biblioteki ..................................................................................32 3.5.3. Sport .........................................................................................33 3.6. Stan bezpieczeństwa publicznego ...................................................................34 3.7. Analiza SWOT ................................................................................................37 4. Środowisko przyrodnicze i zasoby naturalne ...............................................................38 4.1. Krajobraz .........................................................................................................38 4.2. Klimat .............................................................................................................39 4.2.1. Temperatura .............................................................................39 4.2.2. Opady atmosferyczne ...............................................................40 4.2.3. Prędkość wiatru ........................................................................40 4.2.4. Ciśnienie ...................................................................................41 4.3. Zasoby naturalne .............................................................................................41 4.3.1. Zasoby wodne ..........................................................................41 4.3.1.1.Rzeki ......................................................................42 4.3.1.2.Jeziora ....................................................................43 4.3.1.3.Wody podziemne ...................................................45 4.3.2. Zasoby leśne ...........................................................................46 4.3.3. Zasoby surowców mineralnych ................................................47 4.3.3.1.Kopaliny pospolite ..................................................48 3 STRATEGIA ROZWOJU POWIATU SUWALSKIEGO DO 2015R. Spis treści 4.3.3.2.Rudy polimetaliczne ..............................................48 4.4. Zasoby przyrodnicze .......................................................................................49 4.4.1. System obszarów chronionych powiatu ..................................49 4.4.2. Obszary chronionego krajobrazu .............................................52 5. Zanieczyszczenia środowiska ........................................................................................53 5.1. Źródła zanieczyszczenia wód powierzchniowych ..........................................53 5.1.1. Ścieki komunalne ......................................................................53 5.1.2. Ścieki przemysłowe ..................................................................54 5.1.3. Ścieki pochodzące z rolnictwa...................................................54 5.2. Zanieczyszczenia powierzchni ziemi ...............................................................55 5.2.1. Zanieczyszczenia i erozja gleby ................................................55 5.2.2. Odpady.......................................................................................57 5.2.2.1.Odpady komunalne..................................................57 5.2.2.2.Osady ściekowe .......................................................57 5.2.2.3.Odpady niebezpieczne.............................................58 5.3. Zanieczyszczenia powietrza i hałas..................................................................59 5.3.1. Emisja zanieczyszczeń .............................................................59 5.3.2. Hałas ..........................................................................................60 5.4. Zagrożenia związane z rozwojem infrastruktury .............................................60 5.5. Stan środowiska - podsumowanie.....................................................................61 5.6. Analiza SWOT..................................................................................................61 6. Infrastruktura techniczna ...............................................................................................64 6.1.