2 Irena Makarczyk Rada Redakcyjna Stanis³aw Achremczyk, Daniel Beauvois, Stanis³aw Gajewski, Stefan Hartmann, Zoja Jaroszewicz-Pieres³awcew, Janusz Jasiñski, S³awomir Kalembka , Marek K. Kamiñski, Norbert Kasparek (przewodnicz¹cy), Andrzej Kopiczko, Giennadij Krietinin, Kazimierz £atak, Bohdan £ukaszewicz, Jens E. Olesen, Bohdan Ryszewski, Jan Sobczak, Alojzy Szorc Redakcja Jan Gancewski (sekretarz), Witold Gieszczyñski (redaktor naczelny), Roman Jurkowski, Norbert Kasparek Recenzenci Jan Dziêgielewski, Zbigniew Opacki Adres Redakcji Instytut Historii i Stosunków Miêdzynarodowych UWM, ul. Kurta Obitza 1 10-725 Olsztyn, tel./fax 089-527-36-12, tel. 089-524-64-35 e-mail: [email protected] http://human.uwm.edu.pl/historia/echa.htm Projekt ok³adki Barbara Lis-Romañczukowa Redakcja wydawnicza Danuta Jamio³kowska T³umaczenie na jêzyk angielski Aleksandra Poprawska ISSN 1509-9873 © Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Warmiñsko-Mazurskiego w Olsztynie Olsztyn 2010 Nak³ad 155 egz. Ark. wyd. 36,8; ark. druk. 31,25; pap. druk. kl. III Druk Zak³ad Poligraficzny Uniwersytetu Warmiñsko-Mazurskiego w Olsztynie zam. 653 SPIS TRECI ARTYKU£Y I ROZPRAWY Krzysztof Tomasz Witczak, Ksi¹¿ê stodorañski Têgomir próba rehabilitacji .......... 7 Pavel Krafl, Prawo kocielne w Czechach i na Morawach w redniowieczu .............. 19 Grzegorz Bia³uñski, Uwagi o udziale chor¹gwi che³miñskiej w bitwie grunwaldzkiej ........................................................................................................... 37 Anna Ko³odziejczyk, Regulacje prawne dotycz¹ce wykorzystania zasobów wodnych w dobrach wielkoksi¹¿êcych Wielkiego Ksiêstwa Litewskiego za Jagiellonów ...... 43 Marek Smoluk, Kardyna³ Wolsey w krytycznej ocenie humanistów ........................... 53 Janusz Ma³³ek, Henryk Stroband (15481609). Reformator i wspó³twórca Gimnazjum Akademickiego w Toruniu ................................................................... 63 Kazimierz £atak, Kultura ksi¹¿ki w wolbromskim klasztorze kanoników regularnych laterañskich w czasach nowo¿ytnych ................................................. 69 Bara Ndiaye, Kolonia Senegalu pocz¹tek kolonizacji francuskiej w Czarnej Afryce ...................................................................................................... 91 Zygmunt S. Zalewski, Lwowskiego Zakonu Przenajwiêtszej Trójcy dzie³o redempcji Polaków z niewoli tureckiej w koñcu XVII wieku .................................. 111 Maria Korybut-Marciniak, Dzia³alnoæ dobroczynna zakonów i zgromadzeñ zakonnych w Wilnie w koñcu XVIII i pierwszej po³owie XIX wieku ..................... 125 Dariusz Milewski, Napoleoñski wywiad na Rosjê w Ksiêstwie Warszawskim przed wojn¹ 1812 roku ............................................................................................ 145 Tomasz Strze¿ek, Zapomniane bitwy powstania listopadowego. Zmagania o przeprawê pod Liwem w lutym i pierwszej dekadzie kwietnia 1831 roku ......... 173 Aleksander Holiczenko, Niektóre aspekty dzia³alnoci Polskiej Organizacji Wojskowej na Ukrainie w latach 19141920 ......................................................... 195 Rafa³ Dobek, Raymond Aron, Charles de Gaulle i Vichy ........................................... 213 Jerzy Grzybowski, Polsko-bia³oruskie próby porozumienia w latach II wojny wiatowej (w kraju i na emigracji) ......................................................................... 227 Rados³aw Gross, ¯ycie codzienne junaków w brygadach Powszechnej Organizacji S³u¿ba Polsce na terenie województwa olsztyñskiego ......................................... 249 DOKUMENTY I MATERIA£Y Irena Makarczyk, Testament prymasa Wac³awa Leszczyñskiego (1666) ................. 269 Agnieszka Kidziñska, Wewnêtrzne regulaminy Zwi¹zku Kó³ Polskich w rosyjskiej Radzie Pañstwa z lat 19061907 i 1909 ................................................................ 287 Tomasz Kargol, Wybór róde³ do sytuacji ekonomicznej maj¹tków ziemskich w Galicji w latach I wojny wiatowej (19141916) z zespo³u ck Namiestnictwa Centrali Krajowej dla Gospodarczej Odbudowy Galicji ......................................... 311 Karol Sacewicz, Za³o¿enia i zakres wspó³pracy Ministerstwa Spraw Wewnêtrznych z Ministerstwem Spraw Zagranicznych w przeciwdzia³aniu rozwojowi organizacji komunistycznych w II RP na podstawie pisma Jana Bacha z 19 lutego 1937 roku .............................................................................................. 333 PROBLEMY I DYSKUSJE Adam Pol, Georg Waldemar Strobel (19232010). Jego recepcja Wincentego Pola. Przyczynek selektywny do stosunków niemiecko-polskich drugiej po³owy XX wieku .................................................................................................................. 341 4 Spis treci POLEMIKI, RECENZJE I OMÓWIENIA Ostatni cesarz. O biografii Miko³aja II pióra Jana Sobczaka (Adam Bosiacki) ....... 357 W odpowiedzi Recenzentowi (Jan Sobczak) ................................................................. 363 Roman Jurkowski, Sukcesy i pora¿ki. Ziemiañstwo polskie Ziem Zabranych wobec wyborów do rosyjskiej Dumy Pañstwowej i Rady Pañstwa w latach 19061913 (Jan Sobczak) ........................................................................ 365 Synteza dziejów Rosji schy³ku Cesarstwa, b. ZSRR i narodzin wspó³czesnej FR pierwsza rzetelna (Jan Sobczak) .................................................................... 374 Dariusz Radziwi³³owicz, Polskie formacje zbrojne we wschodniej Rosji oraz na Syberii i Dalekim Wschodzie w latach 19181920 (Jakub Wojtkowiak) ........ 386 W odpowiedzi Jakubowi Wojtkowiakowi (Dariusz Radziwi³³owicz) .......................... 397 W odpowiedzi na odpowied Dariusza Radziwi³³owicza (Jakub Wojtkowiak) ) ....... 400 Zbiór dokumentów Zakonu Paulinów w Polsce, t. II: 14641550 (Kazimierz £atak) ................................................................................................... 402 Dzieje parafii i kocio³a pod wezwaniem Trójcy Przenajwiêtszej w Myszyñcu. Praca zbiorowa pod red. M. Przytockiej (Kazimierz £atak) ................................ 405 Piotr ¯urek, Czarnogórcy i Serbowie w rosyjskiej polityce ksiêcia Adama Jerzego Czartoryskiego (18021806) (Norbert Kasparek) ....................... 409 Warmia i Mazury w 90-lecie odzyskania przez Polskê niepodleg³oci, praca zbiorowa pod red. Benona Gaziñskiego (Cezary Na³êcz) ........................... 416 Jacques Le Goff, Historia i pamiêæ (Wojciech Stankiewicz) ...................................... 431 Richard Brzezinski, Lützen 1632. Apogeum wojny trzydziestoletniej (Andrzej Korytko) ................................................................................................... 438 Jan Pisuliñski, Przesiedlenie ludnoci ukraiñskiej z Polski do USRR w latach 19441947 (Henryk Stroñski) ................................................................................ 440 Henryka Ilgiewicz, Societates Academicae Vilnenses. Towarzystwo Przyjació³ Nauk w Wilnie (19071939) i jego poprzednicy (Monika Krogulska-Krysiak) .............. 443 Henryk Leniowski, Mój Grunwald (Kinga Lisowska) .............................................. 446 KRONIKA NAUKOWA Witold Gieszczyñski, Uroczystoæ otwarcia Alei Ofiar Katyñskich podczas XVIII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Olsztynie ............................ 453 Irena Makarczyk, Miêdzynarodowa konferencja: Dzieje wyznaniowe obu czêci Prus w epoce nowo¿ytnej. Region Europy Wschodniej jako obszar komunikacji miêdzywyznaniowej, Elbl¹g 2023 wrzenia 2009 r. .......................................... 457 Irena Makarczyk, Mitgliederversammlung und wissenschaftliche Tagung der Historischen Verein für Ermland, Münster, 1718 Oktober 2009 ................. 463 Roman Jurkowski, VI Konferencja naukowa Miedzy irredent¹ a kolaboracj¹. Postawy spo³eczeñstwa polskiego w latach niewoli W obcym mundurze. Kielce 1718 listopada 2009 r. ............................................................................... 464 Anna Ambrochowicz, Polska dyplomacja na Wschodzie w XX oraz pocz¹tkach XXI wieku. Sprawozdanie z miêdzynarodowej konferencji naukowej, Charków 45 czerwca 2010 r. ................................................................................ 472 Halina £ach, Umowa suwalska: fakty i interpretacje ................................................. 476 Halina £ach, X Ogólnopolskie Forum Historyków Wojskowoci, Poznañ 1718 wrzenia 2010 r. ........................................................................................... 480 Jan Ch³osta, Cmentarze na Warmii ............................................................................ 484 Irena Makarczyk, Promocje Wydzia³u Humanistycznego UWM (20082010) .......... 487 PO¯EGNANIA Doc. dr Zdzis³aw Tabierski (Józef liwiñski) ............................................................ 493 Starcie pod Bowskiem 6 lipca 1626 roku. Przyczynek do historii... 5 TABLE OF CONTENTS ARTICLES AND DISSERTATIONS Krzysztof Tomasz Witczak, An apology for Tugumir, duke of the Stodorans ............. 7 Pavel Krafl, Czech and Moravian Canon law in the Middle Ages .............................. 19 Grzegorz Bia³uñski, The fate of the Che³m squadron in the Battle of Grunwald ...... 37 Anna Ko³odziejczyk, Legal regulations governing the use of water resources in the dukes estates in the Grand Duchy of Lithuania during the reign of the Jagiellonian dynasty ...................................................................................... 43 Marek Smoluk, Cardinal Wolsey a critical evaluation by humanists ...................... 53 Janusz Ma³³ek, Henryk Stroband