Koncepcja rozwoju komunikacji publicznej na terenie Gminy Stawiguda Stawiguda Październik 2016 r. Autor – Krzysztof Zienkiewicz – Specjalista ds. Transportu Zbiorowego 1 Spis treści: Gmina Stawiguda – położenie str.3 Demografia gminy Stawiguda str.4 Mobilność mieszkańców gminy Stawiguda str.6 Analiza sytuacji transportu zbiorowego na terenie gminy Stawiguda str.7 Analiza obowiązujących rozkładów jazdy na terenie gminy Stawiguda realizowanych przez przewoźników prywatnych str.14 Plan rozwoju komunikacji publicznej na terenie Gminy Stawiguda. str.19 Wnioski str.30 2 I. Gmina Stawiguda – położenie. Gmina Stawiguda położona jest w północnej Polsce, w powiecie olsztyńskim w województwie Warmińsko – Mazurskim. Sąsiaduje z czterema gminami tj: Gietrzwałd, Olsztyn, Olsztynek, Purda. Największym sąsiadem jest Gmina Olsztyn, z którym gmina Stawiguda graniczy od strony północnej. Gmina podzielona jest na 13 sołectw: Bartąg, Bartążek, Dorotowo, Gągławki, Gryźliny, Jaroty, Majdy – Kręsk, Miodówko – Zezuj, Pluski – Rybaki, Ruś, Stawiguda, Tomaszkowo, Wymój. Przez gminę bezpośrednio przebiega droga krajowa nr 51, biegnąca z Olsztynka do przejścia granicznego z Federacją Rosyjską w Bezledach. Droga 51 prowadzi również przez stolicę województwa , miasto Olsztyn. Jest to jeden z ważniejszych szlaków komunikacyjnych w województwie Warmińsko – Mazurskim. Droga ta stanowi również trzon komunikacyjny w dojazdach mieszkańców gminy do Olsztyna. Sytuacja ta ulegnie zmianie po wybudowaniu obwodnicy dla miasta Olsztyna, która stanowić będzie integralną cześć drogi krajowej nr 16. Po jej uruchomieniu, ulegną zmianie zachowania transportowe mieszkańców gminy Stawiguda, jak również gmin ościennych. Gmina Stawiguda jest dobrze skomunikowana z miastami. Przez gminę przebiega linia kolejowa łącząca Warszawę z Olsztynem. Przystanki kolejowe zlokalizowane są w następujących miejscowościach: Gryźliny, Stawiguda, Gągławki, Bartąg. Jednak główna obsługa komunikacyjna przypada na komunikacje autobusową realizowaną przez przewoźników prywatnych. Gmina Stawiguda zajmuje 225,52 km kw. Powierzchni. Charakterystyka gruntów ( dane z ewidencji gruntów, Starostwo Powiatowe w Olsztynie stan z dnia 1.01.2015 r.) w gminie przedstawia się następująco: - użytki rolne – 4960 ha; - grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione – 12 670 ha; - grunty zabudowane i zurbanizowane – 1 024 ha; - grunty pod wodami – 3 172 ha. Układ przestrzenny Gminy Stawiguda można podzielić na trzy obszary: 3 1. Miejscowości znajdujące się najbliżej granic administracyjnych Olsztyna 2. Wieś Stawiguda z okolicznymi miejscowościami 3. Rozległe tereny leśnie, na których znajdują się niewielkie miejscowości. Trzy układy przestrzenne stanowią pewnego rodzaju specyfikę występującą w obrębie dużych miast, które to rozlewają się na tereny sąsiednich gmin. Rodzi to szeroki wachlarz problemów i wyzwań z jakimi muszą się zmierzyć władze Gminy Stawiguda. Największym problemem do rozwiązania jest sprawa rozwoju sprawnej komunikacji, która powinna zaspokoić podstawowe potrzeby komunikacyjne. II. Demografia gminy Stawiguda Gminę Stawiguda w dniu 30 września 2016 r zamieszkiwało 8489 mieszkańców. Tabela nr 15 Przedstawia liczbę stałych mieszkańców poszczególnych miejscowości na przestrzeni lat 2000 – 2016. Tabela nr 1 2000 2004 2007 2010 2013 2014 2015 2016 Bartąg 493 491 506 863 1186 1315 1442 1603 Bartążek 259 252 286 299 325 324 325 318 Dorotowo 298 309 314 358 436 445 472 483 Gągławki 281 269 256 256 261 259 257 258 Gryźliny 570 524 560 557 546 550 554 555 Jaroty 27 24 117 566 941 1058 1183 1320 Kręsk 31 36 25 26 26 24 25 25 Majdy 63 85 57 115 133 144 140 145 Miodówko 141 143 130 138 138 140 149 152 Pluski 301 298 321 325 346 337 338 334 Rybaki 49 47 47 49 45 45 44 44 Ruś 375 388 402 423 454 456 459 458 Stawiguda 1213 1347 1546 1688 1792 1832 1840 1842 Tomaszkowo 359 417 455 545 637 638 666 687 Wymój 167 186 168 183 205 211 213 213 Zezuj 28 23 18 18 18 18 17 17 Zielonowo 32 27 26 25 26 26 27 27 Binduga 1 1 1 1 1 1 1 1 Zazdrość 10 9 11 10 9 9 8 8 RAZEM 4699 4881 5308 6445 7525 7832 8160 8489 4 Dane zawarte w tabeli wskazują dynamiczny wzrost liczby ludności gminy Stawiguda. Na przestrzeni 16 lat liczba zameldowanych mieszkańców podwoiła się. Najdynamiczniej liczba mieszkańców przybywała w miejscowościach bezpośrednio graniczącymi z gminą Olsztyn. Najbardziej spektakularny wzrost zauważalny jest w miejscowości Jaroty. W 2000 r miejscowość zamieszkiwało zaledwie 27 osób, w 2010 liczba mieszkańców wynosiła 566 osób, zaś w 2016 już 1320 mieszkańców. Równie dynamiczny wzrost odnotowano w miejscowości Bartąg. W 2000 roku miejscowość zamieszkiwało 493 mieszkańców, w 2016 Bartąg liczył już 1320 mieszkańców. Równie duży wzrost zanotowały miejscowości Stawiguda oraz Tomaszkowo. W miejscowościach położonych w południowej części gminy oraz oddalonych od granicy z DK 51, oraz granicy miasta liczba mieszkańców wzrosła nieznacznie lub pozostała na podobnym poziomie. Należy zauważyć, że wzrost liczby mieszkańców miejscowości graniczących z gminą Olsztyn wymusza określone kierunki migracji związanej z pracą i szkołą pomiędzy gminami. Tabela nr 2 - Struktura wiekowa mieszkańców Gminy Stawiguda Przedział wiekowy Liczba mieszkańców 0 – 6 876 7 - 13 710 14 – 18 396 19 – 26 715 27 – 55 4047 56 – 67 1276 67 – 469 5 III. Mobilność mieszkańców gminy Stawiguda. Mieszkańcy Gminy Stawiguda jako główny kierunek podróży wybierają miasto Olsztyn. Jest to szczególnie widoczne w miejscowościach bezpośrednio graniczących z miastem. Z danych zawartych w dokumencie „Mobilność w Miejskim Obszarze Funkcjonalnym Olsztyna” wynika, że dominującym środkiem transportu w dojazdach wahadłowych ( do pracy, szkoły itp.) stanowi samochód osobowy. Podróże realizuje aż 68 % ankietowanych. z czego aż 56 % stanowią sami kierowcy. Komunikację publiczną , jako środek transportu wskazało zaledwie 27 % respondentów. Warto zauważyć, że aż 61 % respondentów korzystających z transportu zbiorowego wskazała przewoźników prywatnych. Zaledwie 27 % wskazało autobusy operatorów działających na zlecenia ZDZiT w Olsztynie. Takie dane nie są zaskakujące bowiem obszar MOF u skomunikowany z miastem Olsztyn jest wyłącznie przez przewoźników prywatnych. Natomiast mieszkańcy miejscowości oddalonych od głównych ciągów komunikacyjnych są wykluczeni z usług transportu zbiorowego, a co za tym idzie, skazani sa na transport indywidualny. Należy jednak zwrócić uwagę, że tendencja związana z mobilnością indywidualną mieszkańców Bartąga i Jarot ulega i będzie ulegać zmianie na rzecz transportu zbiorowego. Warto zwrócić uwagę na liczbę pojazdów indywidulanych poruszających się z terenu gminy Stawiguda w kierunku Olsztyna. Na podstawie danych z Generalnego Pomiaru Ruchu przeprowadzonego na DK 51 w 2010 i 2015 r można zauważyć , że liczba ta oscyluje na poziomie 2500 - 2250 aut osobowych i mikrobusów na dobę. Tabela nr 3 – Dane z Generalnego Pomiaru Ruchu przeprowadzonego na zlecenie GDDKiA w 2010 i 2015 r. Średnia liczba Średnia liczba Punkt pomiarowy Nazwa punktu pojazdów osobowych pojazdów osobowych na dobę 2010 na dobę 2015 51414 Stawiguda – Węzeł 7807 9198 Olsztynek Wschód 51404 Olsztyn - Stawiguda 10398 11435 różnica 2591 2237 6 IV. Analiza sytuacji transportu zbiorowego na terenie gminy Stawiguda stan na dzień 15 października 2016 r. Na terenie gminy Stawiguda zorganizowane przewozy pasażerskie świadczy siedmiu przewoźników autobusowych: 1. Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe „CARO” Bogdan Stepaniuk, ul Warszawska 5B /1, 11-040 Dobre Miasto 2. Inter Trans Bis s.c. Dorota Kobus, Lucjan Kobus, ul. Jana Pawła II 15, 11-040 Dobre Miasto 3. Inter Trans Krzysztof Kobus, ul. Jana Pawła II 15, 11-040 Dobre Miasto 4. M. Maziec Sp. z o.o. ul Konopnickiej 6 , 11-320 Jeziorany 5. PKM Olsztyn Leszek Bałecki, ul Macierzanki 18 , 11 – 041 Olsztyn 6. Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Mławie S.A., ul. Stefana Roweckiego „Grota”12, 06 – 500 Mława 7. „GRAJAN TOUR” Spółka z o.o. ul Kościuszki 20/2, 10-504 Ponadto pasażerskie przewozy kolejowe na terenie gminy Stawiguda świadczy jeden przewoźnik tj. Przewozy Regionalne Sp. z o.o. Warmińsko-Mazurski Zakład Przewozów Regionalnych w Olsztynie, Plac Konstytucji 3 maja 2 a 10-589 Olsztyn. Przewoźnicy realizują przewozy zgodnie z zatwierdzonymi rozkładami jazdy przez Zarząd Komunikacji Miejskiej w Olsztynie lub Departament Infrastruktury i Geodezji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Tabela nr 4 - Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe „CARO” Bogdan Stepaniuk, ul. Warszawska 5B /1, 11-040 Dobre Miasto realizuje następujące połączenia przebiegające przez teren gminy Stawiguda: Przystanek Przystanek Liczba kursów w Liczba Liczba Liczba Liczba początkowy docelowy poszczególnych kursów kursów kursów w kursów w miejscowościach w dni w niedzielę dni na linii. robocze soboty świąteczne Olsztyn Olsztynek, ul Tomaszkowo 9 9 4 0 Dworzec Staromiejska Główny 7 Dorotowo 9 9 4 0 Stawiguda 9 9 4 0 Miodówko 9 9 4 0 Gryźliny 9 9 4 0 Olsztynek, ul. Olsztyn Gryźliny 9 9 4 0 Staromiejska Dworzec Główny Miodówko 9 9 4 0 Stawiguda 9 9 4 0 Dorotowo 9 9 4 0 Tomaszkowo 9 9 4 0 Tabela nr 5 - Inter Trans Bis s.c. Dorota Kobus, Lucjan Kobus, ul. Jana Pawła II 15, 11-040 Dobre Miasto realizuje następujące połączenia przebiegające przez teren gminy Stawiguda: Przystanek Przystanek Przez Liczba Liczba Liczba Liczba początkowy docelowy kursów kursów kursów kursów w w dni w w dni robocze soboty niedzielę świąteczne Olsztyn Olsztynek, ul Bartąg 26 16 12 0 Dworzec Staromiejska Główny Tomaszkowo 26 16 12 0 Dorotowo 26 16 12 0 Stawiguda 26 16 12