VOLKSTELLING STAD en GERIGT OOTMARSUM 1748 (deel 2 van 2 delen) Transcriptie en index Twentse genealogische en historische bronnen 15 Genealogische Werkgroep Twente van de Afdeling Twente van de Nederlandse Genealogische Vereniging Samenstelling redactie Genealogische Werkgroep Twente GWT (1998) F.J.M. Agterbosch Werkgroepleider A.F.M. Hilgerink Secretaris A.P.C. Kwaaitaal Penningmeester A Santen Lid J.H. Elfers Lid J.H. Wissink Lid Volkstelling stad en gerigt Ootmarsum (1748) deel 2 van 2 delen Twentse genealogische en historische bronnen Deel 15 Volkstelling Stad en Gerigt Ootmarsum (1748) deel 2 van 2 delen Redactie door F.J.M. Agterbosch Transcriptie door H.F. Mensink Index door G. Biesbroek Controle door R. van Haaren - Hoebe en F.J.M. Agterbosch Genealogische Werkgroep Twente van de Afdeling Twente van de Nederlandse Genealogische Vereniging HENGELO (O) 1998 CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Volkstelling Volkstelling Stad en Gerigt Ootmarsum (1748) deel 2 van 2 delen. Redactie door F.J.M. Agterbosch; transcriptie door H.F. Mensink; index door G. Biesbroek; controle door R. van Haaren - Hoebe en F.J.M. Agterbosch. Genealogische Werkgroep Twente van de Afdeling Twente van de Nederlandse Genealogische Vereniging, 1998. - (Twentse genealogische en historische bronnen) Met reg. ISBN 90-74983-15-4 ISSN 0929-7626 SISO 902.5 UDC 929.532 NUGI 647 Trefw.: genealogie; Stad en Gerigt Ootmarsum; registers. © 1998 Genealogische Werkgroep Twente, Hengelo (O) Volkstelling Ootmarsum Stad en Gerigt 1748 Inhoudsopgave Inhoudsopgave ..................................................... 7 Voorwoord ....................................................... 8 Inleiding .......................................................... 9 Verantwoording ................................................... 10 Brontekst Gerigt Ootmarsum Dorp Denekamp ............................................. 11 Boerschap Denekamp ......................................... 23 Noordeurninge .............................................. 32 Mander .................................................... 44 Geesteren .................................................. 51 Vleringen .................................................. 66 Albergen ................................................... 72 Boerschap Tubergge .......................................... 92 Dorp Tubbergen ............................................ 101 Index op Voor en Achternaam ....................................... 109 7 Twentse genealogische en historische bronnen 15 Voorwoord De Lijsten van de ingezetenen van 1748 Resoluties van de Gedeputeerde Staten van Overijssel. Het is op de vergadering van de Gedeputeerde Staten van Overijssel van 26 Juli 1748 waar het eerste aanwijzing over het opstellen van die registers valt vast te stellen. Men overwoog toen 'wat in de tegenwoordige tijdsomstandigheden soude kunnen en behoren gedaen te worden met betreckink van de afgeschafte middelen en het weder introduceren van andere middelen in derselve plaats'. Met 'Middelen' worden hier belastingvormen bedoeld. Men was van mening dat nog enig geduld betracht moest worden zodat 'deselve saeken in andere provincien tot meerdere maturiteit en tranquiliteit sullen sijn gebracht' (in gelegenheid zijn geweest daarover een oordeel te vormen). In het vervolg van de vergadering (die meestal een aantal dagen duurde) zou zo mogelijk besloten worden die maatregel te nemen 'dat beëdighde lijsten werden geformeerd van het getal der inwoonderen deser provincie soo wel in de steden als ten platte lande'. Drie dagen later, op 29 juli was men tot het besluit gekomen om 'de schouten en righteren ten platte lande mitsgaders de burgemeesteren van de kleine steden mitsdesen aen te schrijven en te ordonneren om ten spoedighsten te treden tot het formeren van exacte registers van de ingesetenen' welke in hun gebieden woonachtig waren. Elke boerschap en de bijzondere kwartieren of straten in de kleine steden moesten afzonderlijk geregistreerd worden. 'Op de selve registers stellende jeder huisgesin afzonderlijk met destignatie van de man, de vrouw en kinderen, met derselver namen en bijvoeging en onderscheyding van die geene die boven de tien jaren en die onder de tien jaeren out sijn. En dan nogh van de dienstboden in jeder huisgesin zijnde en van de vrije personen die bij deselve in kost zijn of andersins inwoonen'. De functionarissen die met het samenstellen van de registers belast waren werden 'wel ernstigh gewaarschout daar inne met alle omsightigheijd en oprechtigheijd te werk te gaen en dat deselve registers met eede sullen moeten sterken'. De schouten, richters en burgemeesters moesten zich overtuigen van de waarheid van de geformeerde lijsten zodat voorkomen werd dat personen of huizen ongeregistreerd bleven. Zij die opgave deden van de personen van de huisgezinnen werden gewaarschuwd geen personen te verzwijgen. Zij 'sullen verbeuren een boete van zes gulden van yder persoon die sij also verdonkert of verswegen sullen hebben. Ook de vertegenwoordigers van de steden Deventer, Kampen en Zwolle dienden bij hun stadsbestuurders er op aan te dringen dat e.e.a. geregeld werd. Ongewoon voor die tijd is de korte termijn waarop de lijsten opgesteld moesten worden. Deze 'sullen worden ingesonden aen dese tafel voor off op den een en dertighsten august aenstaende'!. We zien dus dat de aanleiding tot het opstellen van deze registers een wijziging in het belastingstelsel is geweest. O.a. werd in 1749 de accijnzen op alcoholische dranken gekoppeld aan de graanprijzen. Bovendien waren er moeilijkheden met de wijze waarop de accijnzen geïnd werden. G.J. Welberg, Hengelo (O) 8 Volkstelling Ootmarsum Stad en Gerigt 1748 Inleiding BRON : R.A.O. Toegang nr. 3.1. inv. 446. (Resoluties van Gedeputeerde Staten). R.A.O. Toegang nr. 3.1. inv. nr. 2195. In zelfbediening beschikbaar op studiezaal. (Volkstellingen betreffende het kwartier Twente) HERKOMST : Rijks Archief Overijssel (RAO) De index is gemaakt met behulp van de GensData Macro INDEXER van de Computerafdeling van de Nederlandse Genealogische Vereniging. TOELICHTING Deze uitgave van de Nederlandse Genealogische Vereniging, de Genealogische Werkgroep Twente, bevat een transcriptie van de volkstelling uit 1748 van een deel van het Gerigt Ootmarsum. In voorliggend deel (deel 2 van 2 delen) is de totale transcriptie van een deel van de Boerschappen van het Gerigt Ootmarsum opgenomen. De overige Boerschappen en de gegevens van de Stad(District) zijn opgenomen in deel 1. De tekst is letterlijk weergegeven. Waar door de samenstellers twijfel is gerezen over de juiste interpretatie, is een vraagteken tussen ronde haken toegevoegd (?) De getallen van 3 cijfers in het midden van de bladzijden zijn de paginanummers van de brontekst. De cijfers links boven de namen zijn de volgcijfers op de bladzijden van de brontekst. De index op Voor- en Achternaam van de Boerschappen Ootmarsum opgenomen in dit deel, is zoals vermeld in de inhoudsopgave achter in dit boek opgenomen. Deze namen zijn letterlijk overgenomen. De voor en bijvoegsels zoals: in - van - de - Grote - Lutke - Oude - Olde, die niet aan de achternaam zijn vastgeschreven, b.v. Olde Meijer zoekt men bij -- Meijer en/of Olde Meijer Achter de Maat zoekt men bij -- Maat en/of Achter de Maat Op den Bult zoekt men bij -- Bult en/of Op den Bult Het is van belang na te gaan welke schrijfwijze van de te zoeken naam nog meer kan voorkomen. De cijfers achter de namen in de index verwijzen naar de pagina-nummers van deze uitgave. Het kan zijn dat een gelijkluidende voor en achternaam twee maal op één bladzijde voorkomt, terwijl deze voor en achternaam maar éénmaal in de index wordt vernoemd. Personen zonder achternaam worden in de index niet vernoemd. 9 Twentse genealogische en historische bronnen 15 Verantwoording De afdeling Twente van de Nederlandse Genealogische Vereniging (NGV) heeft in 1993 een werkgroep opgericht genaamd de Genealogische Werkgroep Twente (GWT). Deze werkgroep stelt zich het volgende ten doel: - het onderzoeken, - het transcriberen en - het publiceren van historische en genealogische bronnen uit het werkgebied van de afdeling. Het ontstaan van de werkgroep is voortgekomen uit de vraag naar het toegankelijk en op elk moment inzichtbaar maken van, voor genealogisch onderzoek belangrijke gegevens. Veel (nieuwe) leden van de afdeling Twente van de Nederlandse Genealogische Vereniging zijn, i.v.m. onder andere dagelijks werk, maar beperkt in staat om archieven te bezoeken. Om dit archiefbezoek thuis goed te kunnen voorbereiden zijn transcripties van de meest gangbare bronnen een noodzaak. De werkgroep heeft dan ook gekozen voor een totale transcriptie hetgeen wil zeggen het letterlijk overnemen van de aanwezige tekst. De voorliggende transcriptie van de Volkstelling 1748 van de Stad(district) en het Gerigt Ootmarsum, bevat in de brontekst een 3 kolomsindeling. Terwille van de gelijkluidendheid van de volkstellingen 1748 hebben wij ook van deze transcriptie een 5 kolom indeling gemaakt, waardoor de 'kinderen boven de 10 jaar' en de 'kinderen onder de tien jaar' elk in een aparte kolom zijn onderverdeeld. Het oud-schrift is in bepaalde gevallen dermate moeilijk te lezen dat transcriptie erg moeilijk is. Hierdoor wordt niet uitgesloten dat in een enkel geval een andere interpretatie mogelijk is. Waar door de samenstellers twijfel is vastgesteld over de juiste interpretatie, is een vraagteken tussen ronde haken toegevoegd (?). Ondanks de grote zorgvuldigheid waarmee de samenstellers te werk zijn gegaan en de dubbele onafhankelijke controle