2011 2011 56, 3 EUSKERA 56, 3 Euskaltzaindiaren lan eta agiriak Trabajos y actas de la Real Academia de la Lengua Vasca Travaux et actes de l’Académie de la Langue Basque Work and Proceedings of the Royal Academy of the Basque Language EUSKERA 15 € Euskera 2011, 56, 3, 509 - 932, Bilbo. ISSN 0210-1564 Portada_Euskera_2011_3.indd 1 16/11/12 13:52 EUSKERA 2011 56, 3 BILBO ISSN 0210-1564 Euskera 2011_3.indd 509 19/11/12 08:24 EUSKAL TZAINDIA EUSKERA AGERKARIA Plaza Barria, 15. 48005 Bilbo Telefonoa: 94 415 81 55 • Faxa: 94 415 81 44 e.posta: info@euskal tzaindia.net • web gunea: www.euskal tzaindia.net Aldizkari hau beste agerkariekin truka tzen da Esta revista admite el intercambio con otras publicaciones Ce tte revue s’échange avec d’autres publications This journal can be exchanged for others by agreement © EUSKAL TZAINDIA / R.A.L.V. / A.L.B. Eskubide guztiak jabedunak dira. Ez da zilegi liburuki hau osorik edo zatika kopia tzea, ez sistema informatikoe kin beronen edukia bil tzea, ez inongo sistema elektroniko edo mekanikoz, fotokimikoz, elektrooptikoz, fotokopiaz, erregistratuz edo beste bitartekoz berau transmiti tzea, aipamenetarako izan ezik, argitara tzailearen edo copyrightaren jabearen aldez aurreko eta ida tzizko baimenik gabe. ISSN 0210-1564 Lege Gordailua: BI-1244-58 Diseinua: www.ikeder.es Preinpresioa: Composiciones Rali, S.A. Particular de Costa, 8-10. 48010 Bilbo Inprimategia: Baster, Talleres Gráficos, S.L.L. Pol. A txukarrro, 2, 48480 Arrigorriaga (Bizkaia) Euskera 2011_3.indd 510 19/11/12 08:24 Euskera Euskaltzaindiaren agerkari ofiziala da, 1920. urtetik argitaratzen dena. Urtean hiru zen­ ba ki argitaratzen ditu, lehena eta hirugarrena, Euskaltzaindiaren lana eta bizitza akademikoa bil tzen dituztenak (sarrera­hitzaldiak, hizkuntza­arauak, jardunaldiak...), eta bigarrena, Akademiaren lan espa rrue tako ikerketa­artikulu originalak, liburu­aipamenak eta antzekoak jasotzen dituena. Euskerako artikuluak banan­banan katalogatzen eta indexatzen dira Azkue Bibliotekaren ka ta lo- goan (http://www.euskaltzaindia.net/azkue) eta erakundearen web guneko bilatzaile berezi batean (http://www.euskaltzaindia.net/euskera), aldi berean formatu digitalean eskainiz. Orobat, Inguma (http://www.inguma.org), Dialnet (http://dialnet.unirioja.es/), ISOC (http://bddoc.csic:8080/isoc. html) datu-baseetan eta Latindex katalogoan (http://www.latindex.unam.mx/) jasotzen dira. La revista Euskera es el órgano oficial de la Real Academia de la Lengua Vasca / Euskaltzain- dia y se publica desde 1920. Publica tres números al año, de los cuales el primero y el tercero recogen los trabajos y actos académicos de Euskaltzaindia (discursos de ingreso, normas lingüís- ticas, co lo quios...), mientras que el segundo se dedica a publicar artículos de investigación origi- nales en los va rios ámbitos de trabajo de la Academia, reseñas de libros y similares. Los artículos de Euskera son catalogados e indexados en el catálogo de Azkue Biblioteka, la bibliote ca de la Real Academia de la Lengua Vasca (http://www.euskaltzaindia.net/azkue) así como en un buscador específico disponible en su página web : (http://www.euskaltzaindia.net/ euskera) donde además se ofrecen en formato digital. Asimismo se recogen en las bases de datos Inguma (http://www.inguma.org), Dialnet (http://dialnet.unirioja.es/), ISOC (http://bddoc. csic:8080/isoc.html) y en el catálogo Latindex (http://www.latindex.unam.mx/). La revue Euskera est la publication officielle de l’Académie de la langue basque / Eus kal tzain- dia, elle paraît depuis 1920. Trois numéros sont publiés par an, dont le premier et le troisième rassemblent les travaux et activités académiques d’Euskaltzaindia (discours d’intronisation, normes linguistiques, colloques, etc.), tandis que dans le deuxième sont publiés des articles ori- ginaux de recherche portant sur l’un des différents domaines de travail de l’Académie, comptes rendus de livres et autres publications. Chaque article d’Euskera est répertorié et indexé dans le catalogue de la Bibliothèque Azkue, la bibliothèque de l’Académie de la langue basque (http://www.euskaltzaindia.net/azkue) ainsi que dans un moteur de recherche spécifique disponible sur son site Web : (http://www.euskal tzaindia.net/ euskera), où ils sont également proposés au format numérique. Par ailleurs, ils sont enregistrés dans les bases de données Inguma (http://www.inguma.org), Dialnet (http://dialnet.unirioja.es/), ISOC (http://bddoc.csic:8080/isoc.html) et dans le catalogue Latindex (http://www.latindex.unam.mx/). Euskera is the official journal of the Royal Academy of the Basque Language/Euskaltzaindia and has been published since 1920. Issues are published three times a year: the first and third contain the work and academic activity of Euskaltzaindia (induction speeches, language rules, symposia...), while the second is dedicated to publishing original research articles in the various areas of the Academy’s work, book reviews and the like. Euskera articles are catalogued and indexed in the Royal Academy of the Basque Language’s Azkue Library, (http://www.euskaltzaindia.net/azkue) as well as on a specific search engine available on its website (http://www.euskaltzaindia.net/euskera), where they are also provided in digital format. They are also held on the Inguma (http://www.inguma.org), Dialnet (http://dialnet.unirioja.es), ISOC (http:// bddoc.csic:8080/isoc.html) data­bases and on the catalogue Latindex (http://www.latindex.unam.mx/). Euskera. 2011, 56, 3. Bilbo ISSN 0210-1564 Euskera 2011_3.indd 511 19/11/12 08:24 EUSKAL TZAINDIA EUSKERA AGERKARIA IDAZKETA KON TSEILUA Zuzendaria: ANDRES URRUTIA BADIOLA. Euskal tzaindia. Bilbo Idazkari akademikoa: ANA TOLEDO. Euskal tzaindia. Donostia Idazkari teknikoa: RIcaRDO BADIOLA. Euskal tzaindia. Bilbo ADOLFO AREJITA. ANDONI SAGARNA. Deustuko Uniber tsitatea. Bilbo Euskal tzaindia. Donostia JEAN-BAPTISTE COYOS. PA TXI SALABERRI. Iker (C.N.R.S., Bordele 3, UPPA). Baiona Nafarroako Uniber tsitate Publikoa. Iruñea JOSEBA ANDONI LAKARRA. MIKEL ZALBIDE. Euskal Herriko Uniber tsitatea. Gasteiz Eusko Jaurlari tza, Hezkun tza Saila. Gasteiz AHOLKU BA TZORDEA MIREN AZKARATE IÑAKI IRAZABALBEITIA Euskal tzaindia. Donostia Elhuyar Fundazioa. Usurbil JOXE AZURMENDI JAZINTO ITURBE Euskal Herriko Uniber tsitatea. Donostia Euskal Herriko Uniber tsitatea. Leioa XARLES BIDEGAIN JABIER KAL TZAKORTA Paueko eta Aturri herrialdeetako Uniber tsitatea. Baiona Deustuko Uniber tsitatea. Bilbo JOSU K. BIJUESca ALBERTO LOIZATE Deustuko Uniber tsitatea. Bilbo Basurtuko Ospitalea. Bilbo GIDOR BILBAO JUAN MADARIAGA Euskal Herriko Uniber tsitatea. Gasteiz Nafarroako Uniber tsitate Publikoa. Iruñea IÑAKI CAMINO JOAN MARTÍ Euskal Herriko Uniber tsitatea. Gasteiz Institut d’Estudis Catalans, Secció Filològica. Bar tzelona ANA E TXAIDE ENEKO OREGI Nafarroako Uniber tsitatea. Iruñea Eusko Jaurlari tza. IZOko burua. Gasteiz JOSE RAMON E TXEBARRIA JON ORTIZ DE URBINA Euskal Herriko Uniber tsitatea. Bilbo Deustuko Uniber tsitatea. Bilbo MAITE E TXENIKE ROSA MIREN PAGOLA Universitat de València. Valen tzia Deustuko Uniber tsitatea. Bilbo PA TXI GOENAGA JOSE ANTONIO PASCUAL Euskal tzaindia. Gasteiz Real Academia Española. Madril RIcaRDO GOMEZ TXOMIN PEILLEN Euskal Herriko Uniber tsitatea. Gasteiz Euskal tzaindia. Baiona MANUEL GONZALEZ IBON SARASOLA Real Academia Galega. Coruña Euskal tzaindia. Donostia JEAN HARI TXELHAR JOAN MARI TORREALDAI Bordeleko Michel de Montaigne Uniber tsitatea. Baiona Euskal tzaindia. Donostia I TZIAR IDIAZABAL MIRIAM URKIA Euskal Herriko Uniber tsitatea. Gasteiz UZEI. Donostia JOSEBA IN TXAUSTI JUAN JOSE ZUBIRI Euskal tzaindia. Donostia Nafarroako Uniber tsitate Publikoa. Iruñea Ba tzorde teknikoa: JON AR TZA eta PRUDEN GAR TZIA (Euskal tzaindia. Bilbo). Aholkulariak: JOSEBA ZABALETA eta ERRAMUN OSA (Euskal tzaindia. Bilbo). Euskera 2011_3.indd 512 19/11/12 08:24 EUSKERA AURKIBIDEA XVI. JAGON JARDUNALDIAK: ARABATIK ARABARA EUSKARAZ: [519-522] Sarrera IÑIGO, Andres [523-538] Izena, izana RUIZ URRESTARAZU, Manu [539-556] Azken 25 urteotako euskararen bilakaera Araban AIZPURUA, Jon [557-576] Euskararen kale erabilera Gasteizen ALTUNA, Olatz [577-588] Arabako euskara eta herrigintza joan deneko 25 urtean ELUSTONDO, Miel A. [589-652] Euskararen inguruko diskurtso berria Arabarako: gogoeta eta proposamena MARTÍNEZ DE LUNA, Iñaki [653-656] Azken hitzak ALEMAN, Sagrario Euskera. 2011, 56, 3. 513-516. Bilbo ISSN 0210-1564 Euskera 2011_3.indd 513 19/11/12 08:24 514 Aurkibidea AGOSTI CHAHO ETA ERROMANTIZISMOA EUSKAL HERRIAN: [659-662] Sarrera KINTANA, Xabier [663-686] Grammaire euskarienne delakoaz OIHARTZABAL, Beñat [687-696] Agosti Chahoren hiztegiko aitzin solasean hitzen iturriak PEILLEN, Txomin [697-718] Tubalengandik Aitorrengana TOLEDO, Ana [719-736] Euskal Herria Chahoren begietan HARITSCHELHAR, Jean [737-788] Agosti Chahoren obraz eta bere eraginaz URKIZU, Patri BESTE IKERKETAK: [791-832] Koldo Mitxelenak bere diskurtsoan estrategikoki integratzen ditu enuntziatu parentetikoak AZPEITIA EIZAGIRRE, Agurtzane [833-846] Amorosen disputa HARITSCHELHAR, Jean [847-872] Antonio Arrue, el carlista que colaboró en el relanzamiento de Euskaltzaindia MARTORELL, Manuel [873-904] Los nombres vascos de los meses en una obra de 1621: Fabrica universal y admirable de la composición del Mundo ZULAIKA HERNÁNDEZ, Josu M. * * * Euskera. 2011, 56, 3. 513-516. Bilbo ISSN 0210-1564 Euskera 2011_3.indd 514 19/11/12 08:24 Aurkibidea 515 [905­908] Aurkibidea / Índice / Index, 2011 * * * [911-914] Euskera agerkariaren idazketa arauak [915-918] Normas de redacción de la revista