NRC Handelsblad Donderdag 3 november 2011 6 Cultureel Supplement Cultureel Supplement 7 Het ambacht is terug. Ook in De Keyzer, Tom Op zoek naar Frantzens woningblok in Amsterdam, dat is genomineerd voor de Z u i d e r k e r k p r ij s. Bernard Hulsman oude ritmes Nik Christensen, ‘Sleep Patterns’, 2011. Sumiinkt op papier Gerrit Benner, ‘Vo o r j a a r s l a n d s c h a p ’, circa 1970. Gouache op karton Onpeilbare dieptes plu’s moesten beschermen tegen as Vrolijke laatbloeier eerst voor een groot publiek te zien is regens. Nu lijkt er meer licht door zijn en waarop donker en lichtgroene en Nik Christensen The Lower Depths tekeningen te schijnen. Op Sleep Pat- Gerrit Benner 1897-1981 geeltinten elkaar afwisselen. T/m 19 nov in Galerie Gabriel Rolt, terns wordt een boom op spectacu- T/m 21 jan in Galerie de Vis, Noorder- Aan een van de wanden hangen de Elandsgracht 34, Amsterdam. Inl: laire wijze van achter belicht door de haven 4040A, Harlingen. Inl: bekendere schilderijen. Die waarop w w w. g a b r i e l ro l t . c o m zon – of is het toch een kernexplosie? w w w. g a l e r i e d e v i s . n l bijvoorbeeld een rood en blauw ⅷ ⅷ ⅷ ⅷ ⅜ En op Maybe you heard of us oogt het ⅷ ⅷ ⅷ ⅷ ⅷ paardje om elkaar heen draaien, te zelfs paradijselijk, met een soort aap gen een achtergrond van fris groen en Het is een truc waar schilders zich al jes die rondom een waterval zitten. Natuurlijk hangen er zijn abstracte, geel. De vrijheid en vrolijkheid spatten eeuwen mee bezighouden: met verf Technisch is Christensen zeer be kleurige landschappen. De Friese ervan af. Of het Friese landschap met e geest van het am een illusie van diepte scheppen op gaafd. De manier waarop hij rimpelin- neoexpressionist en autodidact Ger het ‘klaarder licht’ zoals Benner het bacht waart door de Nederlandse architectuur. een plat vlak. Een klein wonder is het, gen in een rivier op papier weet te zet rit Benner (18971981) werd er inter noemde en wat hem zo aansprak. Zeker na het verschijnen van De Ambachtsman, dat nooit verveelt. Zeker niet als het ten is duizelingwekkend. Daarbij han nationaal beroemd mee. Hij verbeeld- Benner was een laatbloeier. Pas op Dhet traktaat van de Amerikaanse socioloog Ri zo goed wordt uitgevoerd als door teert hij de aloude methode van ge de het Friese land, lucht en water met zijn 49ste had hij zijn eerste expositie. chard Sennett uit 2008 over nut, noodzaak en Nik Christensen, de kunstenaar die wassen sumiinkt op papier, maar heldere, frisse kleurencombinaties. De colorist, die talloze kleurstudies genoegen van vakmanschap, duikt het begrip met The Lower Depths zijn derde solo maakt hij ook gebruik van airbrush- Maar Galerie de Vis in Harlingen deed, was een voorloper van CoBrA. steeds vaker op. Onlangs nog zei de Zwitserse heeft in Galerie Gabriel Rolt. Een tien technieken, die de werken een he brengt ook vroeger, haast dromerig Karel Appel, wiens atelier hij in Am architect Peter Zumthor in een interview met tal tekeningen toont hij daar, stuk dendaags, graffitiachtig karakter ge werk, zoals tekeningen en gouaches sterdam gebruikte, noemde hem deze krant dat mensen weer naar dingen ver voor stuk gigantisch van formaat. Sta ven. Nieuw zijn de vierkante vlakken van een bloemenvaas, een bos rozen ‘mijn schildersvader’. De Leeuwarder langen waar liefde en aandacht aan is besteed, je er met je neus bovenop, dan zie je die in sommige van de composities of twee mensen die in het Terschellin- schilder ontving diverse internationa of dat nu auto’s of meubels of gebouwen zijn. zwarte inkt op wit papier. Maar doe je oplichten. Ze herinneren aan kubisti- ger duinlandschap wandelen. le prijzen, zoals op de Binnale van Twee jaar geleden al organiseerde Michiel een paar passen terug, dan open sche schilderijen van een eeuw gele De galerie bestaat dit jaar dertig jaar Sao Paulo in Brazili en de Guggen- Riedijk, van Neutelings Riedijk Architecten, baart het wonder zich. De losse den, maar ook aan de pixels van re en galeriehoudster Geke Westenberg heim Prijs in 1958. Op de expositie bekend van onder meer het Instituut voor kwaststreken vormen dan samen een cente digitale foto’s. is een groot fan van Benners werk. De liggen ook foto’s waarop we Benner Beeld en Geluid in Hilversum, een reeks lezin glimmende vloer of een reflecterend Het is vreemd dat Christensen, die al afgelopen jaren wijdde ze diverse ten in zijn atelier aan het werk zien, of gen van architecten over het ambacht. Ze zijn wateroppervlak. Het tekenvel wordt in 2000 afstudeerde aan de Rietveld toonstellingen aan zijn kunst. Ze hem zien praten met directeur Willem gepubliceerd onder de titel Architecture as a een spiegel, die de kijker toegang Academie, tot nu toe nog zo weinig wordt nog steeds geraakt door de ei Sandberg van het Stedelijk Museum, craft. Bij Riedijk, architect van zorgvuldig ge biedt tot nieuwe werelden – de on bekendheid heeft gekregen. Voor de genheid van het werk, de intensiteit die zijn talent onderkende. Sandberg maakte gebouwen, ligt de belangstelling voor peilbare dieptes uit de titel. derde maal overtuigt hij nu in Galerie van de kleuren en de spontaniteit. Van schreef een gedicht over wat Benners ambachtelijkheid voor de hand. Maar tegen- Op eerdere tentoonstellingen viel Gabrielt Rolt met een solotentoon- de 39 werken die nu in de galerie han werk bij hem opriep. De laatste regels woordig is zelfs een computerarchitect als Christensen op door zijn unieke fan stelling die op geheel eigen wijze tra gen is een aantal nooit eerder gex luiden: „Elk bezoek aan zijn werk Lars Spuybroek, die met zijn avantgardisti- tasievoorstellingen. Apocalyptische ditie koppelt aan actualiteit. Een ex poseerd. Westenberg scharrelde ze plaats verrast, verblijdt.” Dat zal de sche blobs het verleden ver achter zich leek te werelden waren dat, waar de lucht positie waarop hij de kijker met groot bijeen onder verzamelaars en particu- bezoeker ongetwijfeld ook bij deze laten, in de ban van het oude ambacht. Hij is dreigend zwart kleurde van de vleer gemak zijn illusies binnentrekt. lieren. Zoals bijvoorbeeld het olieverf- tentoonstelling ervaren. gefascineerd door John Ruskin, de negentien- muizen, en mensen zich met para Sandra Smallenburg doek Aan de bosrand, dat voor het Karin de Mik de-eeuwse Britse pleitbezorger van het mid galeries deleeuwse handwerk. Onlangs publiceerde Spuybroek The Sympathy of Things, waarin hij uitlegt dat Ruskins opvattingen over ambach telijkheid juist in het digitale tijdperk weer re levant zijn. Ook Tom Frantzen (1971) is de laatste jaren in aanraking gekomen met de nieuwe am bachtelijkheid. Het door hem ontworpen en onlangs opgeleverde woningblok De Keyzer in Amsterdam verraadt een grote aandacht voor het maken van mooie details. „Ik heb me nooit Internationale allure Frisse retrosound Helder en smaakvol Stoer glanzende jazz gerealiseerd dat ik bezig was met het am pop pop klassiek jazz b a ch t ”, zegt hij. „Maar nu je het zegt: vlak Boven: het oude woningblok in de Czaar Peterstraat in Amsterdam. Onder: De Keyzer, het nieuwe blok waarbij Tom Frantzen gebruik heeft gemaakt van de Di-Rect: Time Will Heal Our Senses The Stepkids: The Stepkids Hannes Minnaar: Rachmaninov en Trombone Shorty: For True voor ik aan het ontwerp van De Keyzer begon, stijlmiddelen van het oude blok. Links: binnenhof van De Keyzer met gecapitonneerd isolatiemateriaal. Foto's Roos Aldershoff ⅷ ⅷ ⅷ ⅷ ⅜ ⅷ ⅷ ⅷ ⅜ ⅜ Ravel ⅷ ⅷ ⅷ ⅜ ⅜ werd ik getroffen door een column van een ar- De nieuwe koers die de Haagse rock ‘Psychedelica voor de 21ste eeuw’ ⅷ ⅷ ⅷ ⅜ ⅜ Strijdlustig trekt de 25jarige Ameri- chitectuurcriticus die klaagde over het gebrek groep op de vorige cd, This Is Who noemt het Californische trio The Hannes Minnaar is een concours- kaanse trombonist Troy ‘Tro m b o n e aan mooie details in Nederlandse nieuwbouw- We Are (2010) inzette, is op opvolger Stepkids hun frisse retrosound. Als paard met een blinkende prijzenkast. Shorty’ Andrews bij zijn concerten woningen. In het historiserend vormgegeven Time Will Heal Our Senses verder uit blanke jazz en soulliefhebbers ver- Zijn belangrijkste trofee is de derde strakke lijnen in de lucht. Met repertoi- nieuwbouwhuis waar hij woonde zat niet n gewerkt. Zo heeft de komst van zan dienden ze hun sporen in de begelei- plaats van het Koningin Elisabeth re van Louis Armstrong, met lef naar detail waar hij van kon houden, schreef hij. Al- ger Marcel Veenendaal, die twee jaar dingsbands van Lauryn Hill, 50 Cent Concours 2010, maar ook de groei deze tijd gebracht, dook hij vorig jaar les bestond uit armoedige onderdelen.” nieuw en oud.” Maar het was niet het soort analyseerd en vertaald in nu toepasbare prin menten te maken met goed verstopte naden.” geleden de plaats van Tim Akkerman en Alicia Keys. Ze voelen zich stief ende successen van het Van Baerle op als een van de ontdekkingen in de versmelting van oud en nieuw dat in de smaak cipes en technieken.” innam, verregaande gevolgen voor kinderen van de soulgeneratie van Trio mogen voor een groot deel op het lichting musici van na orkaan Katrina. Nachten wakker viel: het ontwerp bleek kansloos bij de wel Dat bleek een kolossale klus die bijna twee Ve r f ij n d de oorspronkelijk nogal rudimentaire begin jaren zeventig, toen bands als conto van de Zeeuwse pianist wor Op zijn tweede album voor Verve, For De Keyzer is een woningblok dat ondanks zijn standscommissie. jaar in beslag nam. „We hebben uiteindelijk Voor de binnenhoven van De Keyzer verzon rockstijl van DiRect gehad. DiRect The Undisputed Truth het experiment den geschreven. Inmiddels is Min Tr u e , blijft New Orleans terugkomen nieuwheid er al lang lijkt te staan.