1 VIER VROEGRIJPE VRUCHTEN VERZAMELD "… En gij zult met vrede in uw graf verzameld worden." 2 Kon. 22:20 Levensbeschrijvingen, gelegenheidspreken en toespraken KANDIDAAT J. VAN DIJKE DS. W. DE WIT DS. F. J. DIELEMAN DS. J. HAGESTEIN STICHTING DE GIONBRON MIDDELBURG 2015 2 INHOUD KANDIDAAT J. VAN DIJKE 1. Afkomst 2. Bekering 3. Student in Rotterdam 4. Kandidaat, maar ziek 5. "Cand. v. Dijke is gestorven! 6. Sprekend nadat hij gestorven is ROUWDIENST DOOR DS. J. FRAANJE TOESPRAKEN OP DE BEGRAAFPLAATS OUDERLING IZ. LINDHOUT Ds. F. MALLAN Dr. C. STEENBLOK STUDENT H. VAN GILST Ds. A. VERHAGEN DANKWOORD A. VAN DIJKE DIENST IN DE KERK NA TERUGKEER VAN DE BEGRAAFPLAATS Ds. W. DE WIT DS. W. DE WIT A. Levensschets WILLEM DE WIT B. Verkorte versie uit: Hij is getrouw. Uit het leven van ds. W de Wit 1. Proponent 2. Het beroep van Middelburg 3. Kennismaking Middelburg 4. Classicaal examen 5. Predikant te Middelburg 6. Blijde en droeve tijden 7. Vrucht op prediking 8. Instituering van de gemeente te Arnemuiden 9. Ingebruikname kerkgebouw Westkapelle 10. Contact met de militairen 11. Persoonlijk leven 12. Stormen in het kerkelijk leven 13. Catechisaties 14. Eigen scholen 15. Het beroep van Moerkapelle 16. Afscheidsdienst 17. Predikant te Moerkapelle 18. Kerkelijke verwikkelingen 19. Lezing over De prediking van het Evangelie 20. Een breuk 21. Afscheid Moerkapelle 22. Predikant te Leiden en het plotselinge einde 23. De sterfdag 24. Medeleven en begrafenis Meditatie: Gerichte ogen 3 Bevestiging van kandidaat Willem de Wit door Ds. G. H. KERSTEN. Intredepreek Middelburg door ds. W. de Wit Toespraken Het gedenken van de daden des Heeren. DE HERDENKING VAN HET 50-JARIG BESTAAN DER GEREFORMEERDE GEMEENTE TE OOSTKAPELLE BEGRAFENIS DS. WILLEM DE WIT MET DE TOESPRAKEN DS. F. J. DIELEMAN 1. Bekering 2. Student in Rotterdam 3. Proponent 4. Vervroegd kandidaat 5. Classicaal examen 6. Bevestiging en verblijf in Borssele 7. Openbaring van Christus als de Weg tot de Vader 8. Overlijden kandidaat Van Dijke 9. Toenemende tegenstellingen 10. Pastorale arbeid ds. Dieleman Yerseke 11. Een droeve breuk 12. Smart over de scheuring 13. Vervolgvergaderingen 14. Dieleman losgemaakt, maar waarheen? 15. Mijn tijd is hier voorbij 16. Het laatste gebed 17. De spoorwegovergang in Den Dolder 18. Een aangrijpende tijding 19. De begrafenis 20. Op de dodenakker 21. Een sprake Gods 22. Oproep tot bezinning 23. IN MEMORIAM DS. F. J. DIELEMAN. De Saambinder 10 febr. 1955 VERSLAG VAN DE BEGRAFENIS VAN WIJLEN DS. F. J. DIELEMAN Predikant van de Gereformeerde Gemeente te Yerseke 24. TERUGBLIK OVER DE KERKSCHEURING DS. J. HAGESTEIN GODS LEIDING. Geroepen - Gelouterd – Geheiligd. Begrafenis Ds. J. Hagestein te Vlaardingen, 31 oktober 1957 Schets uit het leven van ds. J. Hagestein en de ervaring van Helena Hoogerwerf 5 MEDITATIES 4 JOHANNIS VAN DIJKE beroepen kandidaat van de Gereformeerde Gemeente te Tholen1 Verkorte versie 1. Afkomst Johannis van Dijke, was een zoon van Johannis van Dijke (zoon van Cornelis van Dijke, geb. 1833 en Teuntje Driesprong, geb. 1832) en Maria Pieternella Boeser. Zij waren twintig jaar getrouwd (25 maart 1887) toen hun zoon Johannis op 6 maart 1907 werd geboren. Han, zoals hij werd genoemd, was het twaalfde en jongste kind van het echtpaar Van Dijke. Hij groeide op met zijn drie broers: Cees, Adam en Teun en drie zussen: Willempje, Dien en Wouterien. Vijf kinderen waren jong gestorven. Vader Van Dijke verdiende de kost als schipper. Het gezin woonde aan boord, maar de thuishaven was Dirksland. Aan het Schelpenpad A542 bezaten zij een woning. De jonge Johannis werd op 17 juli 1907 door ds. A. Makkenze gedoopt in de Gereformeerde Gemeente onder het kruis te Dirksland, welke gemeente zich in 1909 aansloot bij het kerkverband der Gereformeerde Gemeenten. Een betekenisvolle plechtigheid, maar ook onvergetelijke ogenblikken, daar rondom het doopvont. Bij het uitspreken van "Johannis, ik doop u" kreeg zijn godvrezende moeder namelijk te zien, dat haar zoon eenmaal als een Johannes in Gods Koninkrijk dienstbaar zou zijn. Alsook dat zij dat zelf nog zou beleven. Na ds. Makkenze, die in 1909 uit de gemeente Dirksland vertrok, kerkte het gezin Van Dijke achtereenvolgens onder ds. C. Pieneman, ds. H. Kieviet, ds. A. Verhagen, ds. H. A. Minderman, ds. A. de Blois en ds. J.B. Bel. Een kenmerkende karaktertrek van Han was zijn gevoel voor humor. Hij had een hel- der verstand en als het gelegen had aan het hoofd van de lagere school, de heer A. van Oversteeg, was Han van Dijke onderwijzer geworden. Het hart van de inmiddels 12-jarige jongen trok naar het water. Aan boord voelde hij zich thuis. Veel Van Dijkes hebben als schipper hun broodwinning gehad, onder andere twee broers van Han. Als beurtschipper was het vaak dag en nacht werken. Postpakketten werden over het water op hun bestemming gebracht. Hoofdzakelijk vervoerde hij peeën en uien naar Rotterdam. Ook bracht hij aardappelen naar Brussel en Antwerpen. Op 1 februari 1927 trouwde de bijna 20-jarige Han met Elisabeth Bakker. Zij was geboren op 17 oktober 1906 als vierde kind van Gerrit Bakker en Maartje Braber, eveneens in Dirksland. Na Betje werd het gezin Bakker met nog drie kinderen gezegend. Han en Betje (die van huis uit Nederlands Hervormd was) werden op 6 augustus 1928 toegelaten tot het doen van openbare belijdenis in de Gereformeerde Gemeente te Dirksland. De kerkenraad had hiertegen wel wat bezwaren, maar over de aard hiervan wordt in de notulen niet gerept. Waarschijnlijk hadden deze te maken met de losse levenswandel van Han. Zijn kerkgang werd steeds slordiger. Vaak bleef zijn plekje leeg. Daartegenover was hij op zondag regelmatig op het plaatselijke voetbalveld te vinden. Het echtpaar kreeg veertien kinderen, waaronder twee tweelingen. Eén dochtertje, geboren in 1928, heeft slechts enkele dagen geleefd en van de oudste tweeling stierf in 1931 een jongetje van anderhalf jaar. Zeven kinderen werden geboren in de tijd dat 1 LOON VOOR UW ARBEID. Ter gedachtenis aan Johannis van Dijke, beroepen kandidaat van de Gereformeerde Gemeente te Tholen. Door E. van Zetten, Tholen. 1999. UITGEVERIJ/BOEKHANDEL GEBR. KOSTER - BARNEVELD 5 het gezin aan boord van "De Rival" hun thuis had. In 1937 betrokken ze een woning in de Burg. C. Zaayerlaan in Dirksland, waar het gezin zich uitbreidde met zes kinderen. Nadat de Van Dijkes in 1948 vanuit Rotterdam naar Tholen verhuisden, is nog één zoontje geboren. 2. Bekering Voor zijn werk kwam Han regelmatig in 't dorpscafé. Daar werden zaken gedaan en was er de mogelijkheid om te telefoneren. In de tijd dat hij op aansluiting wachtte, zoals dat toen nog gebeurde, haalden zijn vrienden hem over mee te doen met kaarten en biljarten. Nadat hij op een avond zijn kostbare tijd weer met het zondige spel had vermorst, was het Gods tijd om Han van Dijke, die zich nog weinig om God of gebod bekommerde, een halt toe te roepen. Hoe duidelijk komt het ook hier weer openbaar: "Zo is het dan niet desgenen die wil, noch desgenen die loopt, maar des ontfermenden Gods" (Romeinen 9 : 16). Op weg naar huis kwamen met kracht de woorden in zijn hart: "Bereid uw huis, want gij zult sterven" (Jesaja 38: 1). De dood werd voor de 28-jarige Han van Dijke werkelijkheid. Hij moest sterven, maar kon niet sterven. Hij moest voor God verschijnen en rekenschap afleggen van al wat hij gedaan had. Zijn zondige leven werd hem voor ogen gesteld. Hoe had hij de genadetijd verbeuzeld, geleefd naar het goeddunken van zijn eigen hart. Als hij voor Gods rechterstoel moest verschijnen, zou hij op duizend vragen geen enkel antwoord hebben. Die avond werd Han van Dijke zondaar voor God. Hij vertelde later niet te weten hoe hij op zijn schip gekomen is. De dood zat hem op de hielen. Deze aangrijpende zaak liet hem niet meer los. Vanzelfsprekend werd deze verandering merkbaar in zijn leven. Hoewel alles wat hij daar hoorde hem veroordeelde, liet hij zijn plaats in Gods Huis nooit meer onbezet. Als hij in het Woord las, getuigde dit tegen hem. Daarin stonden teksten als: "De goddelozen, zegt mijn God, hebben geen vrede." Dikwijls liep hij met een omweg naar de kerk, omdat zijn vrienden hem anders opwachtten en probeerden hem over te halen mee te gaan naar het café om te kaarten. Hoewel hij nog enkele malen voor de verleiding bezweek, kon het spel hem niet meer bekoren. De Heere had de brug opgehaald en deed hem breken met de zonde. Na ongeveer een jaar kwam de Heere hem voor met de woorden uit Jozua 24: 15: "Kiest u heden wie gij dienen zult." Na de vaste keus in het hart om de Heere te dienen is zijn geestelijk leven wat meer openbaar gekomen. Hij kwam veel bij de bekende weduwe Ruit met haar twee ongetrouwde dochters, Cornelia en Maartje. Ook mevrouw N. Vreugdenhil-Geluk (moeder van Ds. C. G. Vreugdenhil) te Dirksland en de familie A. Human-Mijnders te Stellendam behoorden tot zijn geestelijke vrienden. Rond zijn 31e jaar werd Van Dijke voor een operatie in het ziekenhuis opgenomen. Alles verliep naar wens, maar de bestrijders vanbinnen probeerden hem ervan te overtuigen dat hij het ziekenhuis niet meer levend zou verlaten. De strijd hierover liep zo hoog op, dat voor zijn leven gevreesd werd. Later vertelde hij: "Ik piepte als een zwaluw: o Heere, wees Gij mijn Borg". De Heere gaf antwoord op zijn kermen. Hij nam de benauwdheid weg en Van Dijke mocht door het geloof de toevlucht tot Christus nemen. De verdiensten waren in de vooroorlogse crisisjaren niet best. Er dreigde een faillissement en Van Dijke besloot zijn schip te verkopen. Al enige tijd had hij werkzaamheden met het predikambt. Omdat zijn werk onder zijn 6 handen werd afgebroken, dacht hij dat het tijd was dominee te worden.