EDITORIAL BOARD Barbaros Gönençgil İsmet Akova T. Ahmet Ertek Kaan Kapan Mustafa Kahraman Emre Elbaşı Merve Zayım Gizem Sinan ORGANIZATION COMMITTEE Ayşe Nur Timor Muzaffer Bakırcı Barbaros Gönençgil Topçu Ahmet Ertek Hüseyin Turoğlu Aylin Yaman Kocadağlı İsmet Akova Gaye Ertin Meral Suna Doğaner Kaan Kapan Meral Avcı Mustafa Kahraman Mesut Doğan Emre Elbaşı Özlem Sertkaya Doğan Mehtap Bayrak Sedat Avcı Merve Zayım Süheyla Balcı Akova Meryem Doğruer Cihan Bayrakdar Gizem Sinan Hüsniye Doldur Onur Halis Mehmet Bayartan 2. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi, 17-2 Haziran 2021 2nd İstanbul International Geography Congress, 17-20 June 2021 SCIENTIFIC COMMITTEE Adem Başıbüyük Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Ahmet Evren Erginal Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ali Meydan Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Ali Uzun Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ali Yılmaz Uşak Üniversitesi Atilla Karataş Marmara Üniversitesi Bilgin Ünal İbret Kastamonu Üniversitesi Cihan Bayrakdar İstanbul Üniversitesi Emin Atasoy Uludağ Üniversitesi Erdal Gümüş Celal Bayar Üniversitesi Ertuğ Öner Ege Üniversitesi Ertuğrul Murat Özgür Ankara Üniversitesi Eyüp Artvinli Anadolu Üniversitesi Faruk Kaya Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Füsun Baykal Ege Üniversitesi Gözde Emekli Ege Üniversitesi Halil Koca Atatürk Üniversitesi Harun Tunçel Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Hasan Kara Pamukkale Üniversitesi Hasan Özdemir Uludağ Üniversitesi Hayriye Sayhan Ahi Evran Üniversitesi Hüseyin Turoğlu İstanbul Üniversitesi Hülya Caner İstanbul Üniversitesi İsa Cürebal Balıkesir Üniversitesi Kadir Temurçin Süleyman Demirel Üniversitesi Kenan Arınç Atatürk Üniversitesi Louis Depont Sorbonne University Lucka Lorber University of Maribor Lütfi Nazik Ahi Evran Üniversitesi Michael Meadows University of Cape Town Murat Karabulut Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Murat Sunkar Fırat Üniversitesi Mücahit Çoşkun Karabük Üniversitesi ii 2. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi, 17-2 Haziran 2021 2nd İstanbul International Geography Congress, 17-20 June 2021 Orhan Deniz Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Osman Gümüşcü Çankırı Karatekin Üniversitesi Oya Erenoğlu Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Özlem Sertkaya Doğan İstanbul Üniversitesi Saadettin Tonbul Fırat Üniversitesi Saleem Yavuz Jamal Yaaquby Baghdad University Saliha Koday Atatürk Üniversitesi Selver Özözen Kahraman Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Semra Günay Aktaş Anadolu Üniversitesi Suna Doğaner İstanbul Üniversitesi Tevfik Erkal Çankırı Karatekin Üniversitesi Ülkü Eser Ünaldı Gazi Üniversitesi Vladimir Kolosov Russian Academy of Sciences Yıldırım Atayeter Süleyman Demirel Üniversitesi Zahide Acar Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi iii 2. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi, 17-2 Haziran 2021 2nd İstanbul International Geography Congress, 17-20 June 2021 İÇİNDEKİLER C01 - AFETLER VE AFET YÖNETİMİ .................................................................................. 5 C02 ‐ ANTROPOSEN ............................................................................................................. 17 C03 - ARAZİ KULLANIMI VE MEKÂNSAL ANALİZ ....................................................... 27 C04 – COĞRAFYA EĞİTİMİ ................................................................................................. 59 C05 - COVID-19 KÜRESEL SALGINININ TURIZM COĞRAFYASINA YANSIMALARI .................................................................................................................................................. 68 C06 – ÇEVRE SORUNLARI .................................................................................................. 86 C07 - EKSTREM İKLİM OLAYLARI VE ATMOSFERİK AFETLER .............................. 118 C08 - ENERJİ VE ALTERNATİF ENERJİ KAYNAKLARI ............................................... 134 C09 - GENÇ COĞRAFYACILAR ........................................................................................ 143 C10 - KENTLEŞME VE KENTSEL SORUNLAR .............................................................. 187 C11- KIYI MORFOLOJİSİ VE YÖNETİMİ ........................................................................ 215 C12- MEKÂN, DEĞER VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK SORUNU ....................................... 223 C13- NÜFUS, NÜFUS POLİTİKALARI VE GÖÇLER ....................................................... 246 C15 - SU YÖNETİM VE PLANLAMASINDA COĞRAFYA ............................................. 288 C16- TURİZM, ALTERNATİF TURİZM, SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM ........................ 309 C18- YEREL VE BÖLGESEL KALKINMA ....................................................................... 351 iv 2. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi, 17-2 Haziran 2021 2nd İstanbul International Geography Congress, 17-20 June 2021 C01 - AFETLER VE AFET YÖNETİMİ 5 2. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi, 17-2 Haziran 2021 2nd İstanbul International Geography Congress, 17-20 June 2021 31 OCAK 2019 KAYAKÖY POLYESİ TAŞKINI THE KAYAKÖY POLJE FLOOD OF JANUARY 31, 2019 Cihan BAYRAKDAR, Mehmet Fatih DÖKER, Ferhat KESERCİ [email protected] ÖZET Kayaköy Polyesi Fethiye’nin 6 km güneyinde deniz seviyesinden 140 m yükseklikte, 5 km uzunluğunda, 2 km eninde ve 5 km2 alana sahip dolomitler içinde oluşmuş dış drenaja kapalı tipik bir karstik depresyondur. Kayaköy Polyesi su toplama havzası ise 43 km2 alan kaplayıp doğuda yer alan Ovacık-Hisarönü ovalarını da kapsar ve havzanın suları polyenin batısında iki düden ile dış drenaja bağlanır. 27 Ocak 2019 tarihi itbari ile gelişmeye başlayan Kuzey Atlantik Kökenli AB sistemi zamanla Akdeniz Havzasına doğru hareket ederken sıcak deniz suları ile etkileşime girerek nem kazanmış ve 31.01.2019 ile 01.02.2019 tarihleri arasında Güney Ege hattında kuvvetli yağışlar meydana gelmesine neden olmuştur. Bu tarihlerde Fethiye ve yakın çevresinde etkili olan aşırı yağışlar (170 mm) bölgede küçük ölçekli sel ve taşkınlara sebep olsa da afet boyutuna ulaşacak en büyük etkiyi Kayaköy Polyesinde yarattığı taşkın ile göstermiştir. Taşkın sonrasında 110 hektar tarım alanı ve yerleşim yeri birkaç ay sular altında kalmıştır. Bu kapsamda arazi çalışmaları, insansız hava aracı, uydu görüntüleri ve meteoroloji istasyonlarının verilerinden elde edilen mekânsal veriler coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak analiz edilmiş, sonuç harita ve çıktılar oluşturulmuştur. Havzanın geçmişten günümüze arazi örtüsü ve kullanımı değişiminin belirlenebilmesi için yapılan görüntü sınıflandırma işleminde 4 farklı döneme ait Landsat uydu görüntüleri kullanılmıştır. Bu görüntüler, 1985, 1995 ve 2005 yılları için Landsat 5 TM, 2019 için Landsat 8 OLI/TIRS görüntülerinden oluşmaktadır. Yine taşkın sonrası etkilerin ortaya konması için 04 Şubat, 16 Mart ve 30 Nisan 2019 tarihlerine ait 10 metre yersel çözünürlüklü Sentiel-2 uydu verisi görüntü zenginleştirme teknikleri ile analiz edilmiştir. Kayaköy Polyesi Havzası geçmişten günümüze beşeri faaliyetlere sahne olmuş bir sahadır. Verimli tarım toprakları havzada tarımsal faaliyetler için elverişli şartlar oluşturmuştur. Bunun yanısıra tarihsel dönemlerde birçok medeniyeti barındırması havzada turizm faaliyetlerinin de gelişmesini sağlamıştır. Ancak geçmiş dönemlerde yalnızca tarımsal üretim için kullanılan havza tabanı günümüzde yerleşik alanlara dönüşmesi başta taşkınlar olmak üzere ciddi mekânsal sorunlara neden olmaktadır. Uydu verilerinden elde edilen arazi örtüsü ve kullanımı haritaları analiz edildiğinde 1985’den günümüze havza içerisinde yerleşim alanlarının 6 kata yakın artarak 440 hektara ulaştığı görülmektedir. Hidrometeorolojik kökenli doğal afetlerden olan bu taşkının oluşmasında kısa sürede gelişen kuvvetli sağanak yağışların yanında havzadaki hızlı yapılaşma sonucunda doğal sızma ve eğim koşullarının değişmesi, taşkın koruma yapılarının işlevini yitirmesi, düdenlerin tıkanması yada beton kuyulara dönüştürülmesi etkili olmaktadır. Polye taşınlarında suyun çekilmesi için çok 6 2. İstanbul Uluslararası Coğrafya Kongresi, 17-2 Haziran 2021 2nd İstanbul International Geography Congress, 17-20 June 2021 uzun süre beklenilmesi gerekmekte bu da zararın boyutunu kat ve kat arttırmaktadır. Kayaköy Polyesinde 31 Ocak 2019 tarihinde oluşan taşkınla su altında kalan alanlarda hayatın ve ekonomik aktivitenin normale dönmesi Nisan 2019 sonunu bulmuştur. Kayaköy Polyesi yüzeysel bir drenaja sahip olmaması ve su toplama havzasında çok fazla beşeri müdahalenin bulunması nedeniyle fazlaca taşkın riski altında bir alandır. Bu risk faktörleri göz önüne alındığında havza ıslahı ve taşkın önleme yapıları yapılacağı gibi mevcut düdenlerin aktif tutup jeofizik yöntemlerle uygun yeraltı çatlak ve boşlukları tespit edilerek buralara yapılacak sondajlarla yeni su kaçış alanları oluşturulabilir. Yine taşkın döneminde polye tabanında biriken sular alçak eşiklerden motopompalar ile drene edilebilir. Tüm bu öneriler taşkınlara karşı önlem alma ve olası afet durumunda taşkın alanlarının ıslahı konusunda kanunla yetkilendirilmiş kamu kurum ve kuruluşlarla koordineli bir şekilde değerlendirilmelidir. Aslında 1900’lü yılların başına kadar yerleşime açık olan Kayaköy Örenyeri bize tarihsel deneyimlerin yerleşmin alanlarının polye tabanına değilde yamaçlara kurulması gerektiğini açıkca göstermiştir. Fakat mübadele sonrası yerleşim yerlerinin eskisi gibi yamaçlara değilde polye tabanına yayılması ve bunun o dönem yetersiz olan yasal düzenlemelerle engellenemesi günümüzdeki afetleri kaçınılmaz hale getirmiştir. Bu nedenle her türlü doğal afet önleme çalışmalarında tarihsel deneyimleri göz önünde bulundurmak belki de en mantıklı ve ekonomik çözüm yolu