Der Orpheusmythos in Der Malerei Des 19. Jahrhunderts Auf Basis Seiner Rezeptions- Und Wirkungsgeschichte

Der Orpheusmythos in Der Malerei Des 19. Jahrhunderts Auf Basis Seiner Rezeptions- Und Wirkungsgeschichte

DER ORPHEUSMYTHOS IN DER MALEREI DES 19. JAHRHUNDERTS AUF BASIS SEINER REZEPTIONS- UND WIRKUNGSGESCHICHTE: RECHERCHEN ZU EINEM UNSIGNIERTEN GEMÄLDE DIPLOMARBEIT zur Erlangung des Magistergrades an der Geisteswissenschaftlichen Fakultät der Universität Salzburg eingereicht von WOLFGANG WIESAUER Salzburg, am 01. 12. 2001 2 INHALTSVERZEICHNIS DER ORPHEUSMYTHOS IN DER MALEREI DES 19. JAHRHUNDERTS AUF BASIS SEINER REZEPTIONS- UND WIRKUNGSGESCHICHTE: RECHERCHEN ZU EINEM UNSIGNIERTEN GEMÄLDE I. PROBLEMATISIERUNG UND THESEN; METHODISCHE KONZEPTION .....7 A. ALTHISTORISCH -ARCHÄOLOGISCHE ANALYSE DER ALTORPHISCHEN ASPEKTE ........................................ 9 1. Die Zeitlosigkeit des Orpheusmythos................................................................................................... 9 2. Strukturen............................................................................................................................................. 9 B. ÜBERBLICK .............................................................................................................................................. 10 1. Orpheus“rollen“................................................................................................................................ 11 2. Die Idee von der Verwandtschaft der Künste..................................................................................... 12 C. ALS DARSTELLENDER SCHLUßBEWEIS : IKONOLOGISCHE UND IKONOGRAPHISCHE ANALYSE UND INTERPRETATION EINES UNSIGNIERTEN ORPHEUSGEMÄLDES / ZUWEISUNG AN HANS ALOIS SCHRAM .. 12 II. THEORETISCHE GRUNDLAGEN (A UND B)........................................................ 13 A. DER ALTHISTORISCHE KONTEXT : ALTHISTORISCH -ARCHÄOLOGISCHE ANALYSE DER ALTORPHISCHEN ASPEKTE .................................................................................................................................................. 13 a) Orpheus: Mensch oder Gott? ......................................................................................................................... 13 b) Des Orpheus Priorität gegenüber Homer ....................................................................................................... 13 c) Die göttliche Menis (Zorn) der Demeter: die Wurzel des Eurydike-Themas................................................ 14 d) Das alte orpheische Jenseitstor....................................................................................................................... 15 e) Das orpheische ‚Dem Tode entfliehen‘.......................................................................................................... 16 (1) (Die Harmonie des Orpheusgesanges als Symbol für) Das orphische Ziel der Harmonie ........................ 17 (2) Der übergegensätzliche Zweieinige Gott.................................................................................................. 18 f) Dike und Eurydike......................................................................................................................................... 18 (1) Zum Schlangenbiß.................................................................................................................................... 21 g) Orpheus: Thraker oder Äoler? ....................................................................................................................... 22 h) Apoll und Dionysos: die Dichotomie Apollinisch/Dionysisch...................................................................... 22 (1) „Apollon im Efeu, der bakchische Seher ...“ ............................................................................................ 22 (2) Zagreus ..................................................................................................................................................... 25 i) Die Leier des Orpheus.................................................................................................................................... 31 (1) Zur Ikonographie des Instrumentes........................................................................................................... 31 (2) Erzählstränge ............................................................................................................................................ 31 (3) Das orakelnde Haupt des Orpheus............................................................................................................ 32 (4) Das orpheische Erbe: Sappho ................................................................................................................... 32 (5) Astrotheosophische Deutung.................................................................................................................... 32 (6) Die Lyra als selbstständiges orpheusbezogenes Symbol in der Kunst...................................................... 33 (7) Das magische Element: die Kraft des Gesanges ....................................................................................... 33 B. ÜBERBLICK .............................................................................................................................................. 35 1. Sonderstellung der Orphik................................................................................................................. 36 a) Quellen und Interpreten ................................................................................................................................. 36 b) philosophische Rekurse.................................................................................................................................. 36 (1) Gnostik und Neuplatonismus.................................................................................................................... 36 (2) Florentiner Renaissance............................................................................................................................ 37 2. Antike ................................................................................................................................................. 37 a) Literatur / Musik............................................................................................................................................ 37 (1) archaische Zeit.......................................................................................................................................... 37 (2) Früh- und Hochklassik.............................................................................................................................. 37 (3) Hellenismus .............................................................................................................................................. 38 (4) späte Republik / Prinzipat / Kaiserzeit...................................................................................................... 38 (5) Spätantike / Frühchristentum.................................................................................................................... 39 b) Malerei........................................................................................................................................................... 40 (1) Wandmalerei............................................................................................................................................. 40 (2) Katakombenmalerei.................................................................................................................................. 41 (3) Vasenmalerei ............................................................................................................................................ 42 c) (Wand/Boden-)Mosaik................................................................................................................................... 42 3 d) Plastik ............................................................................................................................................................ 43 (1) Relief ........................................................................................................................................................ 43 (2) Freiplastik................................................................................................................................................. 43 (3) Bauplastik................................................................................................................................................. 44 e) Kleinkunst / Kunsthandwerk.......................................................................................................................... 44 f) Wechselberührung zwischen Dichtung, Bild- und Tonkunst......................................................................... 44 3. Kurz über das Mittelalter................................................................................................................... 45 a) Codex / Literatur / Miniatur (Buchmalerei und – illustration) ....................................................................... 46 (1) Hochmittelalter......................................................................................................................................... 46 (2) Quattrocento und Cinquecento / Spätmittelalter ....................................................................................... 47 b) Plastik ............................................................................................................................................................ 48 4. Die großen/wichtigsten Einflüsse und Vor-Bild(n)er

View Full Text

Details

  • File Type
    pdf
  • Upload Time
    -
  • Content Languages
    English
  • Upload User
    Anonymous/Not logged-in
  • File Pages
    194 Page
  • File Size
    -

Download

Channel Download Status
Express Download Enable

Copyright

We respect the copyrights and intellectual property rights of all users. All uploaded documents are either original works of the uploader or authorized works of the rightful owners.

  • Not to be reproduced or distributed without explicit permission.
  • Not used for commercial purposes outside of approved use cases.
  • Not used to infringe on the rights of the original creators.
  • If you believe any content infringes your copyright, please contact us immediately.

Support

For help with questions, suggestions, or problems, please contact us