Program opieki nad zabytkami Gminy Milicz na lata 2012-2015 Program opieki nad zabytkami Gminy Milicz na lata 2012-2015 Opracowany przez Zespół WGS84 Polska Sp. z o.o. ul. Białostocka 22 lok. 30 03-741 Warszawa www.wgs84.pl Milicz, lipiec 2012 r. 1 Program opieki nad zabytkami Gminy Milicz na lata 2012-2015 Spis tre ści 1. Wst ęp .................................................................................................................................. 4 1.1. Podstawa prawna ......................................................................................................... 7 1.2. Cele opracowania Programu ........................................................................................ 8 2. Uwarunkowania prawne ochrony zabytków i opieki nad zabytkami .................................... 8 3. Zgodno ść Programu z krajowymi, wojewódzkimi i powiatowymi dokumentami programowymi oraz dokumentami wyznaczaj ącymi kierunki polityki przestrzennej gminy ................................................................................................................................ 13 3.1. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004-2013 ............................................ 13 3.2. Zało żenia do krajowego programu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami ............ 14 3.3. Strategia Rozwoju Województwa Dolno śląskiego do 2020 roku ................................. 15 3.4. Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolno śląskiego na lata 2007-2013 ... 17 3.5. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa dolno śląskiego ...................... 18 3.6. Program Opieki nad Zabytkami Województwa Dolnośląskiego na lata 2007-2011 ..... 21 3.7. Program Rozwoju Turystyki dla Województwa Dolno śląskiego wraz z Aktualizacj ą .... 23 3.8. Plan Rozwoju Lokalnego powiatu milickiego .............................................................. 24 3.9. Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Milicz .................................................... 25 3.10. Lokalny Program Rewitalizacji miasta Milicza na lata 2007-2013 ............................. 26 4. Ogólna charakterystyka zasobów dziedzictwa kulturowego Gminy Milicz ........................ 27 4.1. Obiekty nieruchome obj ęte ochron ą prawn ą............................................................... 31 4.1.1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków województwa dolno śląskiego ................ 31 4.1.2. Obiekty uznane za pomniki historii i parki kulturowe .......................................... 33 4.1.3. Ochrona ustalona w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego ................................................................................................. 33 4.1.4. Zabytki uj ęte w gminnej ewidencji zabytków ...................................................... 36 4.2. Zabytki ruchome wpisane do rejestru zabytków ......................................................... 37 4.3. Zabytki archeologiczne wpisane do rejestru zabytków ............................................... 37 4.4. Zasoby muzealne ....................................................................................................... 42 5. Cele i planowane działania w zakresie opieki nad zabytkami ........................................... 43 5.1. Ocena stanu dziedzictwa kulturowego Gminy Milicz ................................................... 43 5.2. Priorytety w zakresie opieki nad zabytkami Gminy Milicz ........................................... 48 5.3. Kierunki działa ń w zakresie opieki nad zabytkami ...................................................... 49 6. Monitoring procesu realizacji Programu ........................................................................... 51 Milicz, lipiec 2012 r. 2 Program opieki nad zabytkami Gminy Milicz na lata 2012-2015 7. Potencjalne źródła finansowania realizacji Programu ....................................................... 52 7.1. Finansowanie przez gmin ę zada ń z zakresu opieki nad zabytkami ............................ 53 7.2. Środki Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego .............................................. 54 7.3. Środki Wojewódzkiego Urz ędu Ochrony Zabytków we Wrocławiu .............................. 58 7.4. Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolno śląskiego ................................ 58 7.5. Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ..................................................... 62 8. Podsumowanie ................................................................................................................ 63 9. Źródła danych .................................................................................................................. 66 Milicz, lipiec 2012 r. 3 Program opieki nad zabytkami Gminy Milicz na lata 2012-2015 1. Wst ęp Gmina Milicz terytorialnie przynale ży do województwa dolno śląskiego oraz powiatu milickiego. Od północy graniczy z gmin ą Pakosław, Justrosin i Cieszków, od zachodu z gmin ą Żmigród i Trzebnica, za ś od wschodu z gmin ą Sulmierzyce, Odolanów i So śnie i południa z gmin ą Kro śnice i Zawonia. W skład gminy wchodzi miasto Milicz oraz 52 sołectwa: Baranowice, Bartniki, Borzyno, Brzezina Sułowska, Czatkowice, Duchowo, Dunkowa, G ądkowice, Godnowa, Gogołowice, Grabownica, Grabówka, Gruszeczka, Henrykowice, Kaszowo, Kol ęda, Gołkowo, Latkowa, Ł ąki, Miłochowice, Miłosławice, Młodzianów, Niesułowice, Nowy Zamek, Olsza, Ostrow ąsy, Pi ękocin, Piotrkosice, Poradów, Postolin, Potasznia, Pracze, Ruda Milicka, Ruda Sułowska, Sławoszowice, Sł ączno, Stawiec, Sulimierz, Sułów, Świ ętoszyn, Tworzymirki, Tworzymirki Górne, Wałkowa, W ęgrzynów, Wielgie Milickie, Wilkowo, Wodników Górny, Wrocławice, Wróbliniec, Wszewilki, Wzi ąchowo Małe i Wzi ąchowo Wielkie Mapa nr 1: Poło żenie Gminy Milicz w powiecie milickim Gmina miejsko-wiejska Milicz poło żona jest w odległo ści 60 km od stolicy województwa przy trasie kolejowej Krotoszyn - Ole śnica. Powierzchnia gminy wynosi 43.556 ha (w tym miasta Milicz – 1.350 ha), co daje 60,9% powierzchni powiatu milickiego. Dominuj ącym typem pokrycia terenu gminy Milicz s ą lasy i grunty le śne. Zajmuj ą one ł ącznie 19.352,7 ha, tj. 42,9% powierzchni gminy. Milicz, lipiec 2012 r. 4 Program opieki nad zabytkami Gminy Milicz na lata 2012-2015 Według stanu na 31.12.2011 r. Gmin ę Milicz zamieszkiwało 24 423 mieszka ńców, (11.950 m ęż czyzn i 12 473 kobiet), w tym w mie ście 11.888 osób (5.673 męż czyzn i 6.215 kobiet), a na terenie wiejskim gminy - 12 535 osób (6.277 męż czyzn i 6.258 kobiet). 1. Na terenie gminy zlokalizowana jest cz ęść Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy. Na terenie Parku Krajobrazowego Doliny Baryczy znajduj ą si ę zabytkowe parki podworskie (13 obiektów). Najcenniejsze z nich to znany ze starych ró żaneczników romantyczny park angielski przy Zespole Szkół Le śnych w Miliczu oraz bogate w gatunki drzew i krzewów arboretum w Postolinie Gmina Milicz jest członkiem Stowarzyszenia Gmin i Powiatów Doliny Baryczy, Stowarzyszenia Dolno śląska Organizacja Turystyczna, Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania (LGD) - „Partnerstwo dla Doliny Baryczy”, Stowarzyszenia Gmin Turystycznych Wzgórz Trzebnickich i Doliny Baryczy, Zwi ązku Gmin Zlewni Górnej Baryczy, Agencji Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej. Nawi ązano tak że partnerskie stosunki z gmin ą Lohr. Gminne instytucje kultury prowadz ą działalno ść kulturaln ą, o światow ą i sportow ą. Infrastruktur ę kulturaln ą tworz ą: Milicki O środek Kultury, Sułowski Dom Kultury, Biblioteka Publiczna w Miliczu z filiami w Czatkowicach, Dunkowej, G ądkowicach i Sułowie oraz świetlice we wszystkich miejscowo ściach sołeckich, zarz ądzane przez Urz ąd Miejski. Na terenie gminy organizowane s ą liczne imprezy kulturalno-sportowe o randze lokalnej i regionalnej. W śród organizowanych imprez kulturalnych godne uwagi s ą: − Dni Ziemi Milickiej, − Turniej wsi Gminy Milicz, − Konkurs Pie śni Patriotycznej, − Konkurs Poezji Śpiewanej. Na terenie Gminy Milicz wyst ępuj ą liczne zabytki architektury i budownictwa. S ą to m.in.: ko ścioły, budynki mieszkalne i gospodarcze, a tak że parki. Obecnie na terenie gminy 1.389 obiektów obj ętych jest wojewódzk ą ewidencj ą zabytków, z czego 49 figuruje w rejestrze zabytków. Na uwag ę zasługuj ą obiekty sakralne m.in.: ko ściół neorenesansowy św. Michała Archanioła z XIX w. (z chrzcielnic ą z 1561 roku), ko ściół z XIX w. - ośrodek kultu św. Anny oraz Ko ściół Łaski z XVIII w., obecnie ko ściół rzymskokatolicki pw. św. Andrzeja Boboli w Miliczu. Ponadto na terenie gminy znajduje si ę grodzisko Chmielnik, b ędące śladem osadnictwa z ok. 7000 r. p.n.e. Warty uwagi jest pałac klasycystyczny z ko ńca XVIII w. oraz park pałacowy, b ędący pierwszym na Śląsku 1 Dane Urz ędu Miejskiego w Miliczu Milicz, lipiec 2012 r. 5 Program opieki nad zabytkami Gminy Milicz na lata 2012-2015 parkiem w stylu angielskim, pochodz ący z przełomu XVIII i XIX w, a tak że ruiny zamku ksi ążą t ole śnickich z XIV w. Celem polityki w dziedzinie opieki i ochrony dziedzictwa kulturowego Gminy Milicz jest konsekwentne i planowe realizowanie kompetencji władz lokalnych poprzez wł ączenie dziedzictwa kulturowego w obszar zainteresowania działalno ści gminy oraz szczególnej dbało ści o krajobraz kulturowy regionu. Polityka ta powinna si ę przejawia ć w d ąż eniu do zachowania charakterystycznych elementów zabytkowych i przyrodniczych regionu, a tak że rewaloryzacji przekształconych cennych elementów dziedzictwa kulturowego ze szczególnym uwzgl ędnieniem propagowania tradycyjnych form i cech architektury regionalnej. Podnoszenie walorów zabytkowych ma na celu ich wykorzystanie