Załącznik do Uchwały nr .................................... Rady Miejskiej w Zwoleniu z dnia ...........................2017 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Zwoleń na lata 2017 -2021 Zwoleń 2017 r. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Zwoleń na lata 2017-2021 Spis treści I. WSTĘP ..........................................................................................................................................................3 II. PROCEDURA TWORZENIA .....................................................................................................................4 II.1 UWARUNKOWANIA PRAWNO – SYSTEMOWE ............................................................................................................. 4 II.2 METODYKA PRAC NAD STRATEGIĄ .............................................................................................................................. 6 III. SPOŁECZNO-GOSPODARCZE UWARUNKOWANIA STRATEGII ....................................................6 III.1 CHARAKTERYSTYKA GMINY ......................................................................................................................................... 6 III.2 PODMIOTY GOSPODARCZE ......................................................................................................................................... 10 III.3 ROLNICTWO ................................................................................................................................................................. 15 III.4 POZIOM ŻYCIA LUDNOŚCI........................................................................................................................................... 17 III.5 CHARAKTERYSTYKA RODZIN .................................................................................................................................... 19 III.6 ZASOBY MIESZKANIOWE............................................................................................................................................ 24 III.7 PROGNOZA DEMOGRAFICZNA ................................................................................................................................... 27 III.8 RYNEK PRACY............................................................................................................................................................... 29 III.9 OCHRONA ZDROWIA ................................................................................................................................................... 33 III.10 EDUKACJA I WYCHOWANIE ..................................................................................................................................... 36 III.11 SPORT I REKREACJA ................................................................................................................................................. 40 III.12 ORGANIZACJE POZARZĄDOWE ............................................................................................................................... 44 III.13 KULTURA .................................................................................................................................................................... 50 III.14 CHARAKTERYSTYKA SYSTEMU POMOCY SPOŁECZNEJ ....................................................................................... 55 III.15 BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE .............................................................................................................................. 60 III.16 INFRASTRUKTURA, TRANSPORT I KOMUNIKACJA .............................................................................................. 63 III.17 OCHRONA ŚRODOWISKA ......................................................................................................................................... 64 IV. DIAGNOZA SYTUACJI SPOŁECZNEJ WRAZ Z WNIOSKAMI KOŃCOWYMI .............................. 68 IV.1 BEZROBOCIE ................................................................................................................................................................. 69 IV.2 NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ ............................................................................................................................................... 74 IV.3 BEZRADNOŚĆ W SPRAWACH OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZYCH ......................................................................... 79 IV.4 SZCZEGÓLNE UWARUNKOWANIA NASYCENIA PROBLEMAMI SPOŁECZNYMI .................................................... 85 V. ANALIZA SWOT ...................................................................................................................................... 86 VI. CELE STRATEGII ................................................................................................................................... 88 VI.1 CEL GŁÓWNY ................................................................................................................................................................ 88 VI.2 CELE SZCZEGÓŁOWE ................................................................................................................................................... 89 VI.3 SZCZEGÓŁOWE WSKAŹNIKI ....................................................................................................................................... 93 VII. HARMONOGRAM ................................................................................................................................ 95 VIII. SYSTEM WDRAŻANIA STRATEGII ................................................................................................ 95 IX. MONITORING ........................................................................................................................................ 96 IX.1 TERMIN OKRESOWEGO PRZEGLĄDU........................................................................................................................ 96 IX.2 ZADANIA ZWIĄZANE Z PRZEGLĄDEM ...................................................................................................................... 96 IX.3 ZARZĄDZANIE RYZYKIEM ........................................................................................................................................... 96 X. EWALUACJA ............................................................................................................................................. 98 WNIOSKI KOŃCOWE ................................................................................................................................. 99 2 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Zwoleń na lata 2017-2021 I. Wstęp Gminna Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych ma stanowić podstawę do realizacji względnie trwałych wzorów interwencji społecznych podejmowanych w celu poprawy, zjawisk występujących w obrębie danej społeczności, które oceniane są negatywnie. Dokument charakteryzuje w szczególności działania publicznych i prywatnych instytucji rozwiązujących kwestie społeczne podejmowane dla poprawy warunków zaspokojenia potrzeb przez wybrane kategorie osób i rodzin. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2017 - 2021 dla Gminy Zwoleń powstała przy merytorycznym wsparciu w ramach projektu „Kalkulator Kosztów Zaniechania - wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań na Mazowszu w zakresie polityki społecznej, w obszarze analizy kosztów braku podejmowania działań aktywizująco - wspierających”, realizowanego w ramach Priorytetu VII „Promocja integracji społecznej”, Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007 – 2013. Dokument zwiera diagnozę sytuacji społecznej i prognozę zmian problemów społecznych w perspektywie do roku 2021. Identyfikacja najważniejszych kwestii społecznych została skonstruowana na podstawie przedłożonych materiałów statystycznych i urzędowych a także instrumentów analizy strategicznej, do których należy zaliczyć identyfikację mocnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń lokalnego systemu polityki społecznej (SWOT). Z diagnozy wynikają obszary problemowe, nad którymi winna skupić się lokalna polityka społeczna. Ujęte w formę misji, celów strategicznych, operacyjnych i kierunków działań, w sposób praktyczny wyznaczają działania poszczególnych podmiotów. Część programowa została ujęta w formie tabelarycznej, zawierającej cele, kierunki oraz realizatorów poszczególnych działań, czas ich realizacji oraz wskaźniki ich wykonania. Strategia ta jest ciągle „otwarta” na społeczną dyskusję oraz wszelkie konstruktywne uwagi i wnioski mające wpływ na jej ulepszenie. Strategia jest dokumentem, podlegającym ewaluacji i monitoringowi, spójnym i zgodnym z opracowaną wcześniej Strategią Rozwoju Gminy Zwoleń na lata 2002-2017, a także spójnym z priorytetami Narodowej Strategii Integracji Społecznej. 3 Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Zwoleń na lata 2017-2021 II. Procedura tworzenia II.1 Uwarunkowania prawno – systemowe Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2017 - 2021 dla Gminy Zwoleń, jest dokumentem uwarunkowanym prawnie. Obowiązek jej opracowania wynika z art. 17 ust. 1 pkt 1 i art. 19 pkt 1, w powiązaniu z art. 16 b. ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, które w ramach zadań własnych gminy przewidują „opracowanie i realizację Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka”. Na treść Strategii