KRAJOWA RADA RADIOFONII I TELEWIZJI ________________________________________________________ ZAŁĄCZNIK do Sprawozdania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji z rocznego okresu działalności RADIOFONIA REGIONALNA W POLSCE stan obecny i perspektywy rozwoju ________________________________________________________ WARSZAWA, marzec 1999 r. Radiofonia regionalna w Polsce SPIS TREŚCI 1. Wstęp .............................................................................................................................. 2 2. Charakterystyka programów rozgłośni regionalnych radia publicznego ....................... 2 3. Analiza działalności reklamowej i sponsorskiej........................................................... 60 4. Stan i perspektywy rozwoju bazy technicznej............................................................ 107 5. Uwarunkowania finansowe ........................................................................................ 113 6. Plany rozwojowe rozgłośni regionalnych Polskiego Radia........................................ 154 - punkt widzenia Stowarzyszenia Radia Publicznego Załączniki 1 - 18. Zasięg emisji programów rozgłośni regionalnych PR 1 Radiofonia regionalna w Polsce 1. Wstęp Regionalne publiczne rozgłośnie radiowe to siedemnaście jednoosobowych spółek Skarbu Państwa. Zgodnie z Ustawą o Radiofonii i Telewizji, art.26 zadaniem spółek radiofonii publicznej jest tworzenie i rozpowszechnianie regionalnych programów radiowych. Krajowa Rada w porozumieniu z Ministerstwem Łączności przydziela częstotliwości niezbędne do wykonywania tych zadań. Stacje posiadają całkowitą samodzielność finansową i programową. Koszty ich działalności pokrywane są z wpływów abonamentowych, dzielonych przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji według określonego klucza oraz z wpływów pochodzących ze sprzedaży czasu reklamowego. Wszystkie spółki są członkami Stowarzyszenia Radia Publicznego. Jego prezes, szef Radia Poznań pan Piotr Frydryszek został poproszony o przedstawienie priorytetów radiofonii regionalnej, jak również jej strategii rozwojowej. Materiał ten jest częścią obecnego opracowania przygotowanego przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Radiofonia regionalna w Polsce jest ważnym elementem radiowego pejzażu. Wypełnia wiele funkcji istotnych dla słuchaczy zamieszkałych w dużych miastach, regionach - nierzadko kilku województwach. Lokalne i wykraczająca poza nie inicjatywy i problemy artystyczne, kulturalne, społeczne czy polityczne, to tematy dla niej szczególnie ważne. Ze względu na szczupłe środki finansowe i brak możliwości w miarę stałego (zamiast cząstkowego i na ogół interwencyjnego) monitoringu nadawców przez Departament Programowy i Monitoringu, wiedza na temat działalności programowej spółek radiofonii regionalnej opiera się z konieczności głównie na analizie ramówek i dokumentacji programowej, pochodzącej od nadawców oraz stałej ocenie wskaźników audytoriów sporządzanych przez firmy do tego powołane. W chwili obecnej Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji przystępuje do realizacji zamierzenia, które doprowadzi do powołania współpracowników terenowych, zajmujących się m.in. analizą programów spółek regionalnych oraz rejestracją wybranych audycji. W konsekwencji powinno to w istotny sposób uzupełnić i skonkretyzować obraz oferty programowej stacji regionalnych. 2. Charakterystyka programów rozgłośni regionalnych radia publicznego Radio Białystok Polskie Radio Białystok S.A. nadało w 1997 roku 8760 godzin całodobowego programu o charakterze muzyczno - publicystyczno - informacyjnym. Składał się on w 80 % z pozycji premierowych. Budowa programu Podstawowym elementem budowy programu były bloki programowe, które zajęły 75% rocznego czasu nadawania. Ich charakter w ciągu dnia się zmieniał. Blok poranny (Fakty i muzyka, godz. 5.00 - 9.00) był blokiem informacyjno- muzycznym. Wypełniały go stałe pozycje, tzn.: dzienniki nadawane o pełnych godzinach, skróty wiadomości (co pół godziny), serwisy kulturalne, przeglądy prasy. W niedzielę w bloku tym nadawano audycje adresowane do mniejszości narodowych i etnicznych. 2 Radiofonia regionalna w Polsce Blok przedpołudniowy (Spotkania, godz. 9.00 - 13.00) miał charakter poradniczy. W paśmie tym nadawano audycje realizujące ustawowe obowiązki radia publicznego. Stałymi pozycjami bloku były również audycje: literackie (powieść, reportaż tzw. artystyczny), lekcje języka angielskiego i rozrywka. Pasmo popłudniowe (godz. 13.00 - 18.00) wypełniała publicystyka społeczno- polityczna, porady (prawne bądź dotyczące zdrowia i aktywnych form wypoczynku) oraz muzyka. Pasmo wieczorne (godz. 18.00 - 20.00) miało charakter muzyczno-publicystyczno- informacyjny. Stałymi jego elementami były audycje adresowane do mniejszości narodowych i etnicznych, muzyka klasyczna oraz magazyny popularnonaukowe i poradnicze. Pasmo po godzinie 20 - tej wypełniała głównie muzyka i informacja. Program niedzielny zawierał zarówno bloki programowe (informacyjno-muzyczne, muzyczne, rozrywkowe) jak i audycje poświęcone kulturze i religii. Audycje stanowiące zamkniętą całość - utrwalone wcześniej na nośniku - stanowiły 25 % rocznego czasu nadawania programu. Ogólne proporcje słowa i muzyki w programie kształtowały się następująco: Muzyka (łącznie w programie) 40 % Część słowna programu* 57 %* Płatne elementy programu 3 %. *Obliczenia Dep. Programowego i Monitoringu Biura KRRiT . Zawartość programu Czas przeznaczony na muzykę w programie wypełniły w większości audycje muzyczne (2240 godz., tj. 25 % rocznego czasu nadawania). Muzyka, pełniąca funkcje przerywnika, tła, wypełniacza, nadana w audycjach i blokach słowno-muzycznych zajęła 1212 godz., tj. 15 % programu. W nadanej muzyce rozrywkowej proporcja utworów muzycznych w języku polskim do obcojęzycznych wyniosła 60 do 40 (3 do 2). Muzyka poważna stanowiła 10 % rocznego czasu emisji muzyki. W części słownej programu dominowała publicystyka (2267godz., tj. 26% rocznego czasu nadawania programu) i informacja (1210 godz., tj. 14%). Łącznie z muzyką zajęły one 80% rocznego czasu emisji. Pozostałe 20 % programu wypełniły: audycje o tematyce sportowej (432 godz., tj. 5% j.w.), edukacja i poradnictwo (278 godz., tj. 3% j.w.), audycje literackie, formy udramatyzowane (205 godz., tj. 2% j.w.), rozrywka (108 godz., tj.1% j.w.), audycje o tematyce religijnej (62 godz., tj. 0,7% j.w.), audycje adresowanie do mniejszości narodowych i etnicznych (295 godz., tj. 3% j.w.) oraz do dzieci i młodzieży (160 godz., tj. 2% j.w.). Radio Białystok nadało w 1997 roku 230 godzin reportażu, dokumentu artystycznego (co stanowi 2,3 % rocznego czasu nadawania programu). Gatunek ten miał stałe miejsce w ramówce. Nadawany był cztery razy w tygodniu, w czasie gdy Radio Białystok osiągało duże audytorium. Audycje edukacyjne i literackie wypełniły 5 % rocznego czasu nadawania. Zajmowały one różne miejsca w ramówce. W porze, w której Radio Białystok osiągało największe audytorium nadawane były audycje o charakterze poradniczym. Natomiast audycje popularno-naukowe oraz literackie (oprócz reportażu) zajmowały pasmo wieczorne. O tej porze audytorium radia - dotyczy to nie tylko Radia Białystok - wyraźnie się zmniejsza. Literatura i formy udramatyzowane reprezentowane były na antenie przede wszystkim przez prozę czytaną (51 godz., tj. 0,6% rocznego czasu), radiowy dokument artystyczny (26 godz., tj. 0,3% programu) oraz powieść radiową (26 godz., tj. 0,3% rocznego czasu). Edukacja realizowana była głównie poprzez porady (180 godz., tj. 2% całości programu), z zakresu zdrowia, medycyny, prawa. 3 Radiofonia regionalna w Polsce Audycje realizujące zobowiązania wynikające z ustawy o rtv Ustawa o radiofonii i telewizji zobowiązuje nadawców publicznych do nadawania programu, który uwzględnia potrzeby mniejszości narodowych i grup etnicznych (art. 21 ust. 2 pkt. 9). W Radiu Białystok audycje adresowane do mniejszości narodowych i etnicznych nadawane były w większości w językach narodowych (białoruskim, litewskim, ukraińskim). Niewielka ich część była realizowana w języku polskim. Miały one swoje stałe miejsce w ramówce. Nadawane były codziennie od poniedziałku do soboty w godzinach wieczornych (między godz. 18.00 a 19.00), natomiast w niedziele zajmowały niemalże dwugodzinne pasmo poranne, tj. czas, w którym audytorium Radia Białystok było największe. Audycje realizowano w formie magazynów, wypełnionych informacjami, publicystyką i muzyką. W 1997 roku zajęły one 295 godzin programu (3 % rocznego czasu nadawania). Nadawcy publiczni są zobowiązani przez ustawę o rtv (art. 21 ust. 2) do nadawania audycji, które służą umacnianiu rodziny (at.21 ust 2 pkt. 7), kształtują postawy prozdrowotne (art.21 ust.2 pkt. 7a) oraz zwalczaniu patologii społecznych (art.21 ust 2 pkt. 8). Zadania te realizowano w programie Radia Białystok w osobnych, cyklicznych audycjach (magazynach tematycznych i reportażach) oraz okazjonalnie w blokach programowych. Nadawano je w dwóch pasmach czasowych: rano, gdy Radio Białystok miało największe audytorium i wieczorem, gdy było ono mniejsze. Radio Białystok na antenie ogólnopolskiej Polskie Radio S.A. wykorzystało niewiele, bo tylko 11 godzin audycji wytworzonych przez rozgłośnię. W Programie 1 PR S.A. nadano 2 godz. informacji, 2 godz. publicystyki, 1 godz. edukacji i poradnictwa, 1 godz. sportu oraz 1 godz. reportażu. W Programie 3 PR S.A. znalazły się informacje (2 godz.) oraz reportaże (2 godz.). Tendencje występujące w programie Radia Białystok w latach 1996 i 1997 Program Radia Białystok nadany w 1997 roku nie zmienił się w stosunku do programu z 1996 roku. Nadal miał charakter muzyczno-publicystyczno-informacyjny.