UNIVERZITET U SARAJEVU FAKULTET POLITIČKIH NAUKA ODSJEK ZA SIGURNOSNE I MIROVNE STUDIJE ODBRANA BIHAĆA 1992.-1995. -magistarski rad- Kandidat Mentor Lingo Haris Prof.dr. Čekić Smail Broj indeksa: 522/II-SPS Sarajevo, septembar 2020. 2020 Lingo Haris Odbrana Bihaća 1992.-1995. ODSJEK ZA SIGURNOSNE I MIROVNE STUDIJE ODBRANA BIHAĆA 1992.-1995. -magistarski rad- Kandidat Mentor Lingo Haris Prof.dr. Čekić Smail Broj indeksa: 522/II-SPS Sarajevo, septembar 2020. SADRŽAJ UVOD. ............................................................................................................................................ 1 1. TEORIJSKO-METODOLOŠKI DIO ............................................................................ 4 1.1. PROBLEM ISTRAŽIVANJA ........................................................................................ 4 1.2. PREDMET ISTRAŽIVANJA ........................................................................................ 4 1.3. CILJEVI ISTRAŽIVANJA ............................................................................................ 5 1.3.1. Naučni ciljevi............................................................................................................ 5 1.3.2. Društveni ciljevi ....................................................................................................... 6 1.4. SISTEM HIPOTEZA ...................................................................................................... 6 1.4.1. Generalna hipoteza ................................................................................................... 6 1.4.2. Posebne hipoteze ...................................................................................................... 6 1.5. METODE ISTRAŽIVANJA .......................................................................................... 7 1.6. VREMENSKI PLAN ISTRAŽIVANJA ........................................................................ 8 2. KRATAK PREGLED HISTORIJE GRADA BIHAĆA ............................................... 9 2.1. JAPODSKA KULTURA ................................................................................................ 9 2.2. ANTIKA ....................................................................................................................... 10 2.3. SREDNJI VIJEK .......................................................................................................... 10 2.4. OSMANSKO CARSTVO ............................................................................................ 11 2.5. AUSTRO-UGARSKA MONARHIJA ......................................................................... 12 2.6. DRUGI SVJETSKI RAT .............................................................................................. 12 3. VELIKOSRPSKI DRŽAVNI PROJEKAT KROZ HISTORIJU .............................. 13 3.1. NAČERTANIJE ........................................................................................................... 14 3.2. HOMOGENA SRBIJA ................................................................................................. 14 3.3. MEMORANDUM ........................................................................................................ 15 4. OBNOVA VELIKOSRPSKOG DRŽAVNOG PROJEKTA ...................................... 19 4.1. IDEOLOŠKA METODA VELIKOSRPSKOG DRŽAVNOG PROJEKTA ............... 21 5. BIHAĆ PRIJE I U AGRESIJI NA REPUBLIKU BOSNU I HERCEGOVINU ...... 25 5.1. PERIOD 1980.-1992. .................................................................................................... 26 5.2. AFERA „AGROKOMERC“ ........................................................................................ 27 5.3. DEMOKRATSKI IZBORI ........................................................................................... 30 5.4. POLITIČKE PRIPREME ZA AGRESIJU NA BIHAĆ I BOSANSKU KRAJINU .... 30 5.5. ORGANIZACIJA ODBRANE GRADA BIHAĆA ..................................................... 32 5.5.1. Civilna vlast ............................................................................................................ 32 5.5.2. Vojna struktura odbrambenih snaga ....................................................................... 33 5.5.2.1. Struktura jedinica TO Bihać ............................................................................ 33 5.5.2.2. Vazduhoplovne grupe ...................................................................................... 33 5.5.2.3. Formiranje taktičkih i operativnih jedinica sa sjedištem u Bihaću .................. 34 5.5.2.3.1. Prva bihaćka pješačka brigada .................................................................. 34 5.5.2.3.2. Druga bihaćka muslimansko-hrvatska pjesačka brigada .......................... 34 5.5.2.3.3. Odred za specijalna dejstva ....................................................................... 35 5.5.2.3.4. Bataljon Vojne policije ............................................................................... 35 5.5.2.3.5. Peta tenkovska četa .................................................................................... 36 5.5.2.3.6. Peti mješoviti artiljerijski divizion ............................................................. 36 5.5.2.3.7. Peti protivoklopni artilijerijski divizion (MPOAD) ................................... 37 5.5.2.3.8. Peta mješovita lahka artiljerijska baterija (MLAb) PZO........................... 38 5.5.2.3.9. Peti inžinjerijski bataljon ........................................................................... 38 5.5.2.4. Peti korpus Armije RBiH ................................................................................ 38 5.5.2.5. Vojna struktura Hrvatskog vijeća obrane (HVO) ............................................ 39 5.5.2.4.1. 101. pukovnija „Ante Knežević-Krpe“....................................................... 39 5.6. VOJNA STRUKTURA AGRESORA .......................................................................... 41 5.6.1. Vojna struktura Vojske Republike Srpske (VRS) ................................................ 41 5.6.1.1. Prvi krajiški korpus ....................................................................................... 41 5.6.1.2. Drugi krajiški korpus ..................................................................................... 41 5.6.2. Vojna struktura Srpske vojske Krajine (SVK) ..................................................... 42 5.6.3. Vojna struktura Vojske Jugoslavije (VJ) ............................................................. 43 5.6.4. Vojna struktura Narodne odbrane Autonomne Pokrajine Zapadna Bosna (NO AP ZB).................................................................................................................................................43 5.6.4.1. Opći podaci o nastanku Autonomne Pokrajine Zapadna Bosna ................... 43 5.7. TOK ODBRANE I OPSADE BIHAĆA OD AGRESORSKIH SNAGA .................... 44 5.7.1. NAJZNAČAJNIJE VOJNE OPERACIJE U BOSANSKOJ KRAJINI ................. 49 5.7.1.1. Munja 93 ......................................................................................................... 49 5.7.1.2. Breza 94 .......................................................................................................... 50 5.7.1.3. Grmeč 94 ......................................................................................................... 51 5.7.1.3.1. Grabež 94 ............................................................................................. 52 5.7.1.4. Tigar-Sloboda 94 – prvi pad AO ZB ............................................................... 52 5.7.1.5. Pauk .................................................................................................................. 53 5.7.1.6. Zima 94 ............................................................................................................ 54 5.7.1.7. Ljeto 95 ............................................................................................................ 56 5.7.1.8. Oluja ................................................................................................................. 57 5.7.1.9. Slom Autonomne Pokrajine Zapadna Bosna ................................................... 58 5.7.1.10. Sana 95 ............................................................................................................. 59 5.8. RAZLOG NEUSPJEHA AGRESORA ........................................................................ 60 5.9. KORPUS OJAČAN POBJEDOM ................................................................................ 61 6. ZLOČINI PROTIV ČOVJEČNOSTI I MEĐUNARODNOG PRAVA U BIHAĆU ............................................................................................................................................63 6.1. SIGURNA ZONA UN-A BIHAĆ ................................................................................ 71 6.2. STRADANJE CIVILNOG STANOVNIŠTVA U BIHAĆU ....................................... 73 6.2.1. Stradanje djece u Bihaću ........................................................................................ 74 6.3. LOGORI NA PODRUČJU BIHAĆA ........................................................................... 75 6.3.1. Logor u servisu IMT Ripač .................................................................................... 75 6.3.2. Logor Račić ............................................................................................................ 76 6.3.3. Logor Orašac i Kulen-Vakuf .................................................................................