Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poniatowa na lata 2017-2023 PROJEKT Poniatowa 2017 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poniatowa na lata 2017-2023 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poniatowa na lata 2017-2023 został opracowany przez firmę EuroCompass Sp. z o.o. na podstawie umowy z Gminą Poniatowa z dnia 28.10.2016 r. Dokument LPR powstał w ramach projektu „Lokalny Program Rewitalizacji – szansą na ożywienie społeczno-gospodarcze gminy Poniatowa” współfinansowanego ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna na lata 2014-2020. Eksperci zewnętrzni: Karolina Szeląg Magdalena Korkosz 2 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poniatowa na lata 2017-2023 SPIS TREŚCI 1. Wprowadzenie .............................................................................................................. 7 1.1. Przesłanki i podstawa prawna opracowania Lokalnego Programu Rewitalizacji .......................... 7 1.2. Metodyka opracowania Lokalnego Programu Rewitalizacji .......................................................... 9 2. Powiązanie Lokalnego Programu Rewitalizacji z dokumentami strategicznymi i planistycznymi gminy ......................................................................................................... 16 2.1. Krajowe i regionalne dokumenty strategiczne i planistyczne ...................................................... 16 2.2. Dokumenty strategiczne i planistyczne gminy Poniatowa ........................................................... 18 3. Diagnoza czynników i zjawisk kryzysowych oraz skala i charakter potrzeb rewitalizacyjnych ................................................................................................................ 19 3.1. Położenie i historia ....................................................................................................................... 19 3.2. Sfera społeczna ............................................................................................................................. 23 3.3. Sfera gospodarcza ......................................................................................................................... 54 3.4. Sfera przestrzenno-funkcjonalna .................................................................................................. 82 3.5. Sfera techniczna............................................................................................................................ 94 3.6. Sfera środowiskowa.................................................................................................................... 110 4. Zasięg przestrzenny obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji - delimitacja123 4.1. Metodologia wyznaczania obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji ............................ 123 4.2. Delimitacja obszaru zdegradowanego – analiza wielokryterialna (wskaźnikowa) .................... 126 4.3. Delimitacja obszaru rewitalizacji ............................................................................................... 151 5. Wizja stanu obszaru po przeprowadzeniu rewitalizacji ......................................... 158 6. Cele rewitalizacji i kierunki działań ........................................................................ 159 7. Lista podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych wraz z ich opisami 160 7.1. Charakterystyka podstawowych projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych ......................... 160 7.2. Harmonogram realizacji projektów i przedsięwzięć rewitalizacyjnych ..................................... 160 7.3. Powiązanie celów i projektów rewitalizacyjnych z uzasadnieniem ich wpływu na rozwiązanie problemów oraz efekty ich realizacji ..................................................................................................... 160 3 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poniatowa na lata 2017-2023 8. Charakterystyka uzupełniających rodzajów przedsięwzięć rewitalizacyjnych ..... 161 9. Mechanizmy zapewnienia komplementarności między projektami/przedsięwzięciami rewitalizacyjnymi ............................................................................................................. 162 10. Indykatywne ramy finansowe przedsięwzięć rewitalizacyjnych ............................. 163 11. Mechanizmy włączenia interesariuszy w proces rewitalizacji ................................ 164 11.1. Spotkania konsultacyjne ......................................................................................................... 164 11.2. Ankietyzacja mieszkańców .................................................................................................... 164 12. System realizacji (wdrażania) LPR .......................................................................... 165 12.1. System instytucjonalny w procesie rewitalizacji .................................................................... 165 12.2. Zarządzanie procesem rewitalizacji ........................................................................................ 165 12.3. System budowania i wspierania partnerstw ............................................................................ 165 12.4. System informacji i promocji ................................................................................................. 165 13. System monitoringu i oceny skuteczności działań i system wprowadzania modyfikacji w reakcji na zmiany w otoczeniu programu ....................................................................... 166 13.1. Monitorowanie efektów działań rewitalizacyjnych ................................................................ 166 13.2. Zasady, tryb i metody przeprowadzenia ewaluacji ................................................................. 166 13.3. Zasady i tryb aktualizacji LPR ............................................................................................... 166 14. Strategiczna ocena oddziaływania LPR na środowisko .......................................... 167 15. Spis rycin, wykresów, tabel i fotografii .................................................................... 168 4 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poniatowa na lata 2017-2023 SŁOWNIK NAJWAŻNIEJSZYCH POJĘĆ1 1) Rewitalizacja – kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (w tym także kulturowych) i jest procesem wieloletnim, prowadzonym przez interesariuszy (m.in. przedsiębiorców, organizacje pozarządowe, właścicieli nieruchomości, organy władzy publicznej, etc.) tego procesu, w tym przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością. Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji prowadzone są w sposób spójny: wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi, np. transportową, energetyczną, celami i kierunkami wynikającymi z dokumentów strategicznych i planistycznych). Rewitalizacja jest prowadzona zgodnie z zasadami zawartymi w Umowie Partnerstwa, a w szczególności z zasadami polityki przestrzennej zawartymi w rozdziale 1.5.4 Umowy. 2) Stan kryzysowy – stan spowodowany koncentracją negatywnych zjawisk społecznych (w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym), współwystępujących z negatywnymi zjawiskami w co najmniej jednej z następujących sfer: a) gospodarczej (w szczególności w zakresie niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw), b) środowiskowej (w szczególności w zakresie przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia, ludzi bądź stanu środowiska), c) przestrzenno-funkcjonalnej (w szczególności w zakresie niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, deficytu lub niskiej jakości terenów publicznych), d) technicznej (w szczególności w zakresie degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz braku funkcjonowania rozwiązań 1Źródło definicji: Wytyczne w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata 2014-2020 Ministra Rozwoju z dnia 2 sierpnia 2016 r. 5 Lokalny Program Rewitalizacji Gminy Poniatowa na lata 2017-2023 technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska). Skalę negatywnych zjawisk odzwierciedlają mierniki rozwoju opisujące powyższe sfery, które wskazują na niski poziom rozwoju lub dokumentują silną dynamikę spadku poziomu rozwoju, w odniesieniu do wartości dla całej gminy. 3) Obszar zdegradowany – obszar, na którym zidentyfikowano stan kryzysowy. Obszar zdegradowany może być podzielony na podobszary, w tym podobszary nieposiadające ze sobą wspólnych granic pod warunkiem stwierdzenia sytuacji kryzysowej na każdym z podobszarów. 4) Obszar rewitalizacji – obszar obejmujący