See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/325514294 Nowe dane o występowaniu lądowych pluskwiaków różnoskrzydłych (Hemiptera: Heteroptera) na Pobrzeżu Bałtyku Article · June 2018 CITATIONS READS 0 67 4 authors, including: Grzegorz Gierlasiński Grzegorz Hebda University of Silesia in Katowice Opole University 23 PUBLICATIONS 13 CITATIONS 63 PUBLICATIONS 161 CITATIONS SEE PROFILE SEE PROFILE Tomasz Rutkowski Adam Mickiewicz University 52 PUBLICATIONS 47 CITATIONS SEE PROFILE Some of the authors of this publication are also working on these related projects: Terrestrial true-bugs (Heteroptera) of the Western Beskidy Mountains (Poland) View project Other works View project All content following this page was uploaded by Grzegorz Gierlasiński on 01 June 2018. The user has requested enhancPobranoement of the z do https://repo.uni.opole.plwnloaded file. / Downloaded from Repository of Opole University 2021-09-25 Przegląd Przyrodniczy XXIX, 1 (2018): 41-57 Grzegorz Gierlasiński, Karol Szawaryn, Grzegorz Hebda, Tomasz Rutkowski NOWE DANE O WYSTĘPOWANIU LĄDOWYCH PLUSKWIAKÓW RÓŻNOSKRZYDŁYCH (HEMIPTERA: HETEROPTERA) NA POBRZEŻU BAŁTYKU New data on the occurrence of terrestrial true-bugs (Hemiptera: Heteroptera) from the Polish Baltic Coast ABSTRAKT: Niniejsza praca prezentuje nowe dane o występowaniu pluskwiaków różnoskrzydłych na Pobrzeżu Bałtyku. Spośród 131 gatunków zebranych z 27 różnych lokalizacji osiem jest nowych dla kra- iny: Acetropis gimmerthalii, Agramma femorale, Chartoscirta cocksi, Grypocoris sexguttatus, Hallodapus rufescens, Nithecus jacobaeae, Rhynocoris iracundus, Trapezonotus desertus. SŁOWA KLUCZOWE: Heteroptera, pluskwiaki różnoskrzydłe, Pobrzeże Bałtyku, faunistyka, nowe dane ABSTRacT: New faunistic data on the occurrence of terrestrial true-bugs in Baltic Coast are presented. In total, the paper presents the data concerning 131 species of Heteroptera collected on 27 different si- tes. Eight species: Acetropis gimmerthalii, Agramma femorale, Chartoscirta cocksi, Grypocoris sexguttatus, Hallodapus rufescens, Nithecus jacobaeae, Rhynocoris iracundus and Trapezonotus desertus are recorded for the first time from Polish Baltic Coast. KEY woRDS: Hemiptera, Heteroptera, true-bugs, faunistics, new data, first record, Baltic Coast, Po- land. Wstęp Zawirska (1998), Lis B. i Lis J.A. (2002), Korcz (2003), Łęgowski i Lis B. (2008), Tarnawski Lądowe pluskwiaki różnoskrzydłe Po- (2011, 2013), Lis B. i Kowalczyk (2017). W brzeża Bałtyku były przedmiotem badań kilku ciągu ostatnich trzydziestu lat stwierdzono badaczy niemieckich w XIX i w pierwszej po- w tej krainie 294 gatunki pluskwiaków. Ze- łowie XX wieku (Siebold 1839, Brischke 1888, stawienie kwadratów UTM, z których po- 1894, Enderlein 1908, Schmidt 1928, Karl chodzą dotychczasowe, literaturowe dane o 1935, Wagner 1941). Również w kolejnych Heteroptera Pobrzeża Bałtyku zilustrowano latach były w tym regionie prowadzone prace na rycinie 1. Jednak w porównaniu z inny- badawcze (Smreczyński 1954, Stichel 1960a, mi rejonami Polski Pobrzeże Bałtyku należy Strawiński 1966). Współczesne dane dotyczą- traktować jako słabo poznane pod względem ce Heteroptera Pobrzeża Bałtyku pochodzą z występowania Heteroptera, co z kolei sugeru- opracowań: Lis J.A. i Gorczyca (1991), Lis J.A. je konieczność publikacji dalszych doniesień (1992), Lis J.A. i Lis B. (1994a, 1994b), Korcz i faunistycznych z tego obszaru. 41 Pobrano z https://repo.uni.opole.pl / Downloaded from Repository of Opole University 2021-09-25 Przegląd Przyrodniczy XXIX, 1 (2018) Niniejsza praca przedstawia nowe dane o Zebrane okazy znajdują się w kolekcjach występowaniu pluskwiaków różnoskrzydłych Uniwersytetu Gdańskiego, Grzegorza Hebdy odłowionych na 27 stanowiskach w latach oraz Grzegorza Gierlasińskiego. 2010-2017. W pracy uwzględniono również pojedyncze rekordy z lat wcześniejszych. Stanowiska badawcze Materiał i metody Prezentowane poniżej dane pochodzą z 27 stanowisk. Rozmieszczenie badanych sta- W pracy przyjęto granice regionów na nowisk zaprezentowano na rycinie 2. podstawie Katalogu Fauny Polski [KFP] (Bu- [1] – Bałamątek (XA35), gm. Ustka; makro- rakowski et al. 1973) oraz podział fizyczno- region RFG: Pobrzeże Koszalińskie, me- geograficzny Polski wg Kondrackiego (2011) zoregion RFG: Wybrzeże Słowińskie. [RFG]. [2] – rezerwat „Bielawskie Błota” (CF27), gm. Klasyfikację i nazewnictwo gatunków Krokowa; Pobrzeże Koszalińskie, Wy- przyjęto za Catalogue of Heteroptera of Pa- brzeże Słowińskie, obszar Natura 2000 learctic Region (Aukema i Rieger 1995, 1996, Bielawskie Błota (PLB220010). 1999, 2001, 2006) oraz za Henry (1997). [3] – Dąbki (WA82), gm. Darłowo; Pobrzeże Oznaczeń dokonywano za pomocą następu- Koszalińskie, Wybrzeże Słowińskie. jących kluczy do oznaczania: Cmoluchowa [4] – Dębina (XA25), gm. Ustka; Pobrzeże (1978), Lis J.A. (2000), Lis B. (2007), Lis B. Koszalińskie, Wybrzeże Słowińskie. et al. (2008), Lis J.A. et al. (2012), Péricart [5] – Duninowo (XA14), gm. Ustka; Pobrze- (1987, 1998a, 1998b, 1998c), Wagner i Weber że Koszalińskie, Równina Słupska. (1964), Wróblewski (1968). [6] – Dziwnów (VV88), gm. Dziwnów; Po- Okazy z rezerwatu Słowińskie Błota zo- brzeże Szczecińskie, Wybrzeże Trzebia- stały zebrane przy okazji badań innych grup towskie. stawonogów w ramach przedsięwzięcia Klu- [7] – Gajki (XA24), gm. Słupsk; Pobrzeże Ko- bu Przyrodników „Wzmocnienie ochrony szalińskie, Równina Słupska. najcenniejszych torfowisk wysokich w Pol- [8] – Gdańsk (CF43), gm. Gdańsk; Pobrzeże sce”, dofinansowanego przez The Nature and Gdańskie, Żuławy Wiślane. Biodiversity Conservation Union (NABU). [9] – Gdańsk, Niedźwiednik (CF42), gm. Do wygenerowania map użyto ogólnodo- Gdańsk; Pojezierze Wschodniopomor- stępnego programu MapaUTM ver. 5.2 (au- skie, Pojezierze Kaszubskie. tor: G. Gierlasiński). Ryc. 1. Rozmieszczenie kwadratów UTM, z których pochodzą dane literaturowe o pluskwiakach różnoskrzydłych Pobrzeża Bałtyku. Fig. 1. Distribution of the UTM squares in the Polish Baltic Coast, from which there are published data on terrestrial true-bugs. 42 Pobrano z https://repo.uni.opole.pl / Downloaded from Repository of Opole University 2021-09-25 Gierlasiński G., Szawaryn K., Hebda G., Rutkowski T. – Nowe dane o występowaniu lądowych ... [10] – Gdańsk, Oliwa (CF33), gm. Gdańsk; skie; Pobrzeże Koszalińskie, Wybrzeże Pojezierze Wschodniopomorskie, Poje- Słowińskie. zierze Kaszubskie. [22] – rezerwat „Słowińskie Błota” (WA92), [11] – Gdańsk, Osowa, Jezioro Osowskie gm. Darłowo; Pobrzeże Koszalińskie, (CF33), gm. Gdańsk; Pojezierze Wschod- Równina Słupska, obszar Natura 2000 niopomorskie, Pojezierze Kaszubskie. Słowińskie Błota (PLH320016). [12] – Gdynia (CF44), gm. Gdańsk; Pobrzeże [23] – Trzęsacz (VV99), gm. Rewal; Pobrzeże Gdańskie, Pobrzeże Kaszubskie. Szczecińskie, Wybrzeże Trzebiatowskie. [13] – Kołobrzeg (WA30), gm. Kołobrzeg; [24] – Ustka (XA25), gm. Ustka; Pobrzeże Pobrzeże Koszalińskie, Wybrzeże Słowiń- Koszalińskie, Wybrzeże Słowińskie. skie. [25] – Wodnica (XA24), gm. Ustka; Pobrzeże [14] – Koszalin (WA70), gm. Koszalin; Po- Koszalińskie, Wybrzeże Słowińskie. brzeże Koszalińskie, Równina Biało- [26] – Wyspa Sobieszewska, Górki Wschod- gardzka. nie (CF52), gm. Gdańsk; Pobrzeże Gdań- [15] – Kuźnica (CF46), gm. Jastarnia; Pobrze- skie, Żuławy Wiślane. że Gdańskie, Mierzeja Helska; obszar Na- [27] – Wielichowo (XA24), gm. Słupsk; Po- tura 2000 Zatoka Pucka i Półwysep Helski brzeże Koszalińskie, Równina Słupska. (PLH220032). [16] – Łeba (XA66), gm. Łeba; Pobrzeże Ko- Skróty zastosowane w treści pracy szalińskie, Wybrzeże Słowińskie. [17] – Modlinek (XA14), gm. Ustka; Pobrze- AB – A. Brysz, BG – B. Gierlasińska, GG że Koszalińskie, Wybrzeże Słowińskie; – G. Gierlasiński, GH – G. Hebda, JW – J. obszar Natura 2000 Przymorskie Błota Wendzonka, KS – K. Szawaryn, MJ – M. Jó- (PLH220024). zefczyk, MP – M. Przewoźny, PS – P. Sien- [18] – Objazda (XA35), gm. Ustka; Pobrzeże kiewicz, TR – T. Rutkowski, ZG – Z. Gem- Koszalińskie, Wysoczyzna Damnicka. barzewska. [19] – Pęplino (XA24), gm. Ustka; Pobrzeże bbaż. – bór bażynowy, bbag. – bór ba- Koszalińskie, Równina Słupska. gienny, bucz. – buczyna, cze. – czerpak, ł. [20] – rezerwat „Piaśnieckie Łąki” (CF17), – łąka, mnp. – murawa napiaskowa, nau. – na gm. Krokowa; Pobrzeże Koszalińskie, upatrzonego, pBa. – pułapka Barbera, pMo. Wybrzeże Słowińskie, obszar Natura 2000 – pułapka Moerickego, t. – pło, torfowisko, Piaśnickie Łąki (PLH220021). turz. – turzycowisko, w. – wydmy. [21] – Sianożęty (WA40), gm. Ustronie Mor- Ryc. 2. Rozmieszczenie stanowisk badawczych. Fig. 2. Distribution of studied sites. 43 Pobrano z https://repo.uni.opole.pl / Downloaded from Repository of Opole University 2021-09-25 Przegląd Przyrodniczy XXIX, 1 (2018) Wykaz zebranych gatunków ARADIDAE Aradus cinnamomeus Panzer, 1806 ACANTHOSOMATIDAE [22]: 8 exx., 3.05-10.07.2017, t., pBa., leg. TR, Acanthosoma haemorrhoidale PS, det. GH. (Linnaeus, 1758) Gatunek znany z całego kraju, wykazywany [7]: 1 ex., 7.06.2014, bucz., leg. TR, det. GH, wcześniej z Pobrzeża Bałtyku (m.in. Korcz [8]: 1 ex., 6.06.2010, leg. MJ, det. GH, [16]: 1 2003). ex., 19.06.2015, leg. BG, det. GG, [24]: 1 ex., 20.06.2014, leg. TR, det. GH. Aradus conspicuus Herrich-Schaeffer, 1835 Gatunek znany z całego kraju. Notowany [19]: 3 exx., 4.05.2015, nau., bucz., leg. TR, det. wcześniej z Pobrzeża Bałtyku (m.in. Korcz GH. 2003). Gatunek znany z wielu stanowisk w całym kraju. Wykazywany już z Pobrzeża Bałtyku Elasmostethus interstinctus (Linnaeus, 1758) (m.in. Siebold 1839). [17]: 4