Een bulletin uitgegeven Hernieuwde uitgave voor de bewoners van Frederiksoord Jaargang 2 • Uitgave 3 en omgevingde starseptember 2008 [email protected] Verder o.a. in deze Star In gesprek met … Trix van de Bij spreekt met de Hettema’s Maatschappij van Weldadigheid Nieuws vanuit huis Westerbeek Koloniewoning Verder Koloniezomermarkt Eene kiesche verzameling Kolonieconcerten Heropening basisschool agenda Elke zaterdag in de even weken Biologische markt naast De Koloniehof Weekend 13 en 14 september 48e Corso met als thema Kinderboeken Vrijdag t/m zondag 10 t/m 12 oktober Souvenirs van Eeuwen op De Tuinen De mensen in Frederiksoord weten niet wat voor pracht ze bezitten! Zondag 30 november Voorrang aan Frederiksoord Koloniewintermarkt op De Koloniehof frederiksoord— De Star bestaat nu precies deze foto met een tekst van Ede Staal: ‘’t Is nog een jaar. De belangstelling voor ons bulletin nooit zo donker west of het wordt altied wel weer Binnenkort wordt ook een site blijft groeien. Veel mensen van ver buiten licht.’ van de Star geopend en kunt u ons woongebied weten ons te vinden en vra- Wil Schackman, de auteur van ‘De Proefkolo- al onze uitgaven nog eens nalezen. gen een exemplaar aan. nie’stuurde ons nog een fraai stukje over De Star dat elders in ons bulletin vermeld staat onder De foto die dit keer als openingsfoto is gekozen is ‘Eene kiesche verzameling…’. Bij het lezen van dit Opmerkingen en suggesties zijn welkom op ons gemaakt door Jan Mensink: een dreigende wol- artikel zult u ontdekken dat we de oorspronke- e-mailadres: [email protected] kenpartij boven Frederiksoord. Jan begeleidde lijke bedoeling van De Star aardig benaderen. HijlcoKomenenJanJansen In gesprek met … Tine en Frank Hettema frederiksoord — Deze zomer ving ik voor de lezers twee vliegen in één klap. Ik was bij de familie Hettema in Frederiksoord, van wie de man hier als leraar tuinarchitectuur kwam, en de vrouw in de gemeentelijke po- litiek tot een belangrijke functie kwam. Onze gemeente bestond toen nog alleen uit de dorpen Vledder, Wilhel minaoord, Vledderveen, Koloniewoning Kon. Wilhelminalaan 88 De eerste schetstekeningen zijn gemaakt en naar Boschoord, Doldersum, Nijensleek en Frederiks- De koloniewoning bij de rotonde staat op de verwachting wordt de bouwaanvraag binnenkort oord. Bij aardrijkskunde moesten we op school Rijksmonumentenlijst. De Maatschappij werkt ingediend. Na restauratie zal de woning opnieuw Frederiksoord leren vanwege de tuinbouw- aan een plan om de woning geheel te restaureren. worden verhuurd. school van Nederland. … Vervolg op pagina 3 % de star Een bulletin uitgegeven voor de bewoners van Frederiksoord en omgeving 1 Rein Mulder over Eene kiesche verzameling ‘De Timmerwinkel’ van kleine losse stukjes ‘Onder het toezigt der commissie dat er geen portikosten betaald hoe- van Weldadigheid, zal, met den ven te worden, zodat zij maar 10 1sten februarij 1819, in het licht stuivers per nummer betalen. verschijnen een geheel nieuw we- De advertentie kondigt ook aan tenschappelijk tijdschrift, geti- waaruit de inhoud van De Star zal teld DE STAR, toegewijd aan Na- bestaan. Er komen ‘Praktische ver- tionale Nijverheid, Beschaving en handelingen’ en ‘Letter- en oordeel- Welvaart.’ kundige berigten’. Maar daarnaast zijn er ‘Kolonie-berigten, wegens Aldus kondigt de Maatschappij van den staat en de lotgevallen der moe- Weldadigheid in de Staatscourant van der-kolonie Frederiksöord’. En om- 9 december 1818 de verschijning van dat het niet alleen maar ernst kan haar maandblad aan. zijn dat de klok slaat, wordt dat ge- heel opgevrolijkt met ‘eene kiesche De prijs is vastgesteld op 15 stuivers, verzameling van kleine losse stukjes dus vijfenzeventig cent, van vernuft en smaak, korte verha- voor een los nummer. len, anecdoten, geestige invallen en trekken, ter veraangenaming van Mensen die al contribuant van de deze lectuur’. Kortom, net als nu Maatschappij zijn betalen slechts dus. 12 stuivers voor elke Star en de leden Wil Schackmann, u Boven een foto uit 1963 waarop Rein Mulder te zien is bij zijn werkzaamheden. in Amsterdam hebben het voordeel schrijver van De proefkolonie De foto onder laat de voormalige timmerwinkel zien. ‘Ik weet nog precies waar ik toen mee bezig was,’ reageert Rein Mulder als ik hem de foto laat zien. ‘Ik moest kachelpijpen maken voor het Koloniekerkje, en dat was een hele lengte aan pijpen. Ze- ker wel zes meter hoog. Met een hele lange ladder hebben we toen die kachelpijpen aangebracht. Niks geen stellage, gewoon met een ladder en dat was erg hoog. Dat kan ik je verzekeren.’ In de woonkamer van het gezellige huis van Rein en zijn Antje, waar ze samen al 46 jaar wonen praten we over de Timmerwinkel van de Maatschappij van Weldadigheid. Rein komt er in 1961 als onderhoudsmonteur werken. Dat bete- kent dat hij loodgieter, elektricien en smid tegelijk is. Samen met zijn col- lega’s, drie schilders, vijf of zes timmerlieden en een chef van de werkplaats, moet Rein zorgen voor het onderhoud van de Tuinbouwschool, Hoeve Bo- schoord, Rustoord, de woningen en boerderijen van de Maatschappij, de nh kerk en de voormalige rk kerk. Ze hebben alles in eigen hand en er is geen klus die de mensen van de Timmerwinkel niet aankunnen. Rein voelt zich op zijn plek en werkt met veel plezier. De Timmerwinkel hangt vol gereedschap en met weemoed denkt Rein terug aan die prachtige zaagmachine, die nu nog in Orvelte te bezichtigen is. Wat een geweldige machine is dat. Een sterke elektromotor drijft met brede le- ren riemen de zaagmachine, de cirkelzaag, de vlakbank en de verfmolen aan. Mensen uit de omgeving komen hier hun hout laten zagen en er wordt ook ge- zaagd hout verkocht. ‘Wat zou het mooi zijn,’ verzucht Rein, ‘wanneer deze machine hier nog was en we er demonstraties mee konden geven. Ik heb hem zelf nog helpen installeren in Orvelte.’ In de loop der jaren zien de medewerkers van de Timmerwinkel wel aanko- men dat er wat gaat veranderen. Bij de bouw van de Menning worden collega’s al uitbesteed aan andere bouwbedrijven. Als de activiteiten op de Timmerwin- kel helaas moeten worden stopgezet, wordt Rein gevraagd werkmeester op Hoeve Boschoord te worden. Ook daar werkt hij met veel plezier, maar ik proef gewoon dat zijn hart nog steeds ligt bij de Timmerwinkel. Wanneer ik naar huis ga laat Rein me nog even zijn werkplaats zien: eigenlijk een Timmerwinkel in het klein. 2 Een bulletin uitgegeven voor de bewoners van Frederiksoord en omgeving de star % Vervolg van pagina 1 … Frank en Dat dat lukte hebben we meege- wonen hier al zo lange: ie heuren d’r leerlingen allemaal wel over gehoord Tine kwamen hier in 1957; hij werkte maakt, en na het overlijden van wet- wel bi.’ Op school stond hij bekend als hadden, en alle buitenbeelden, die zo bij de dienst stadsontwikkeling van de houder Blok werd zij wethouder, en een bevlogen leraar met idealistische mooi zijn ingebed in de natuur. gemeente Rotterdam en Tine was ver- later zelfs loco-burgemeester. Na ideeën over de natuur. Uit eigen pleegkundige in het Coolsingel zie- haar pensionering in 1988 kwam ze in waarneming weet ik dat hoe ouder de In 1989 kwam hij met vut, door hem kenhuis, dat later het Dijkzicht werd. het bestuur van de Menning, en na leerlingen werden, hoe meer ze hem spottend Vurt! genoemd: eruit, plaats Er was toen geen huis in Frederiksoord het vertrek van onze dokter Tempe- waardeerden. maken; wat niet iedereen als een ze- voor hen, en ze kwamen met de kleine laar werd zij voorzitter van de Ronde Samen met mijn man organi- gen ervaart. Wat ons, vier oudjes in Wietske terecht in Vledder. Maar ze van het Sterrebos. seerde hij ieder jaar voor alle tweede het Sterrebos, soms verbaast is dat wachtten hun kans af, en in 1966 Toen Frank hier solliciteerde zei klassen een excursie ‘kunst en land- nieuwkomers zo enthousiast zijn kwam er een karakteristiek huis in professor Bijhouwer: ‘Ik denk Frank, schap’. Ze vertrokken naar het Kröl- over het kolonie-idee. Frederiksoord vrij. Intussen was Jelger dat jij daar als Fries wel wortel zal ler-Müller museum op de prachtige Er staat nu zelfs een bord 'Kolonie geboren en Haukje net op de wereld. kunnen schieten.’ Dat dat gelukt is Hoge Veluwe met twee klassen in één Frederiksoord' als je het dorp binnen- blijkt wel uit het feit dat ze hier al bus, en uitslapen was er niet bij: rijdt, maar bijna niemand kent meer Tine zat al jaren in de ouderraad van meer dan een halve eeuw wonen. Dat Frank begon al op weg naar Havelte het rijmpje: de school in Vledder, waardoor ge- was trouwens al jaren eerder onder- over de honderd meter dikke gletsjer, noeg Vledderaars haar steunden om streept door iemand van hier die on- die eerst een kilometers brede, 60 m ‘Waar woon ie? In de Kolonie. via voorkeurstemmen als eerste bekommerd dialect tegen hem sprak diepe rivier werd, toen moeras, en nu Wat is dat? Een stinkgat!’ vrouw in de gemeenteraad te komen: terwijl Frank stond te kijken naar een plat, kaal dal waar de Vledder a haar vissende zoontje. Frank zei dat door stroomt. Het museum is ook Nu is het prestigieus wonen in het ‘Vrouwen van Vledder, stel een daad hij het leuk vond dat ze dat deed en aantrekkelijk met zijn prachtige ar- voormalig pauperparadijs en zijn we kies Tine Hettema in de raad!’ kreeg als antwoord: ‘Ja Hettema, ie chitectuur, véél Van Gogh, waar de hier moeilijk los te weken. Nieuws vanuit Huis Westerbeek Begunstigersdag informatie over de beide stichtingen ook de be- Maatschappij van Weldadigheid zichtiging van enkele nieuwe objecten in Hoeve De Stichting Maatschappij van Weldadigheid en Boschoord. De dag zal tegen 16.00 uur worden af- de Stichting Vrienden van Hoeve Boschoord organi- gesloten door de voorzitter van de Stichting Vrien- seren op zaterdag 18 oktober een bijeenkomst voor den van Hoeve Boschoord.