Urz ąd Miasta i Gminy Krapkowice Wydział Spraw Obywatelskich Krapkowice – Marzec 2012 Zabezpieczenie przeciwpowodziowe, przygotowanie i organizacja. Istniej ące zagro żenie ludzi i środowiska naturalnego zwi ązane z produkcj ą, przechowywaniem lub przewo żeniem przez teren województwa chemicznych środków truj ących i materiałów niebezpiecznych, a tak że mo żliwo ść wyst ąpienia katastrofalnych zatopie ń sprawia, że realizacja zada ń co roku skierowana jest na wypracowanie zasad, koncepcji ochrony ludno ści przed tymi zagro żeniami. W pa ństwach Unii Europejskiej lokalne centra zarz ądzania kryzysowego s ą standardem. U nas brak funduszy oraz nowoczesnego sprz ętu ratowniczego powoduj ą, że samorz ąd gminny, mimo pełnego zrozumienia dla współczesnych zagro żeń cywilizacyjnych i anomalii pogodowych, nie jest w stanie samodzielnie i skutecznie reagowa ć na administrowanym terenie. Trzeba zainwestowa ć w ł ączno ść , tworzenie ratownictwa przeciwpowodziowego i chemicznego, budow ę skuteczniejszego systemu powiadamiania ludno ści na danym terenie. Powód ź jest zjawiskiem przyrodniczym o charakterze ekstremalnym, cz ęsto gwałtownym, wyst ępuj ącym nieregularnie. Mo żna przyj ąć definicj ę, że z powodzi ą mamy do czynienia wtedy, gdy wezbrane wody cieku przekraczaj ą granice, w których zwykle si ę mieszcz ą i zalewaj ą nowe obszary, wyrz ądzaj ąc szkody materialne. Generalnie przyczyny wezbra ń rzek i jezior to: • zwi ększony dopływ wody wskutek intensywnych opadów deszczu lub tajania śniegu (cz ęsto zjawiska te wyst ępuj ą ł ącznie), • utrudniony odpływ wody np. wskutek powstania zatoru lodowego w rzece lub zaro ś- ni ęcia koryta i doliny rzeki ro ślinno ści ą. Zagro żenia powodziowego nie mo żna wyeliminowa ć w 100%, ale istnieje jednak szereg mo żliwo ści znacznego ograniczenia skutków i strat wywołanych ewentualn ą powodzi ą. Wszystkie działania zmierzaj ące w tym kierunku mo żna zakwalifikowa ć do tzw. biernej i czynnej ochrony przeciwpowodziowej. Biern ą ochron ę przeciwpowodziow ą stanowi ą obiekty, które zabezpieczaj ą okre ślone tereny lub zmniejszaj ą wielko ść fali powodziowej przez sam fakt swego istnienia, jak równie ż niektóre działania człowieka, m.in.: • wały przeciwpowodziowe, • poldery otwarte, • zbiorniki przepływowe, 2 • utrzymanie wła ściwego stanu koryta rzeki i mi ędzy wala, • regulacja rzek. Czynna ochrona przeciwpowodziowa polega na sterowaniu obiektami hydrotech - nicznymi w celu ograniczenia skutków powodzi. Sterowanie to opiera si ę na cz ęś ciowym zatrzymaniu fali powodziowej w przygotowanym zbiorniku, kiedy przepływy i stany wody osi ągaj ą najwy ższe warto ści. Organizacja działa ń zwi ązanych z ochron ą przeciwpowodziow ą opiera si ę głównie na ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U.2005, Nr 239, Nr 2019 z pó źn. zm.). Według "Prawa Wodnego" (Art.88a) ochrona przed powodzi ą jest zadaniem organów administracji rz ądowej i samorz ądowej. Zapis ten jest bardzo ogólnikowy, nie precyzuj ący kompetencji poszczególnych organów, a obecnie ró żne jednostki odpowiadaj ą za ró żne elementy ochrony przeciwpowodziowej: • Odprowadzanie wód i gospodarowanie urz ądzeniami do retencjonowania wody - Regionalne Zarz ądy Gospodarki Wodnej (administracja rz ądowa) dla naszego terenu jest to RZGW we Wrocławiu - Inspektorat w Opolu, • Budowa i utrzymanie wałów przeciwpowodziowych oraz odwodnienie terenu doliny za wałami - Wojewódzkie Zarz ądy Melioracji i Urz ądze ń Wodnych (adm. samorz ądowa) dla naszego terenu jest to WZMiUW w Opolu Oddział Krapkowice, • Prognozy oraz monitoring hydrologiczny i meteorologiczny - Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, • Organizacja ochrony przeciwpowodziowej - jednostki samorz ądu terytorialnego (gminy, powiaty, województwa), • Prowadzenie akcji interwencyjnych i ratunkowych - jednostki Pa ństwowej Stra ży Po żarnej oraz Obrony Cywilnej Kraju. W zwi ązku z powy ższym podziałem: • Wojewódzki Zarz ąd Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Opolu Oddział w Krapkowicach administruje i utrzymuje na terenie gminy Krapkowice 17,5 km wałów przeciwpowodziowych wzdłu ż rzeki Odry na terenie miejscowo ści Żużela- Bąków, Żywocice, Rogów Opolski i Gwo ździce. Ponadto WZMiUW Krapkowice utrzymuje 12 przepustów wałowych i klap. Utrzymanie obejmuje remonty przepustów klap przeciwpowodziowych, wykaszanie wałów, uzupełnianie powierzchni ubytków na wałach i jego koronie. W tym celu 3 przeprowadzane s ą regularnie przegl ądy urz ądzeń przeciwpowodziowych. Ponadto WZMiUW prowadzi konserwacj ę cieków podstawowych na terenie gminy Krapkowice w celu utrzymania wła ściwego stanu koryt cieków podstawowych i zapewnienia swobodnego przepływu wód. • W przypadku pojawienia si ę zagro żenia powodziowego słu żby Wojewody Opolskiego za po średnictwem Powiatowego Centrum Zarz ądzania Kryzysowego w Krapkowicach przekazuj ą na bie żą co meldunki hydrologiczne z Biura Prognoz Hydrologicznych we Wrocławiu. Poza tym dzi ęki ł ączno ści internetowej, w przypadku zagro żenia, na bie żą co monitorowane s ą stany wód na stronach IMGW. • Bezpo średni ą ochron ę przed powodzi ą na obszarze gminy sprawuje Burmistrz Krapkowic przy pomocy "gminnego zespołu do spraw koordynacji działa ń ratowniczych na wypadek zdarze ń mog ących wywoła ć sytuacj ę kryzysow ą" - zwanego dalej Zespołem we współpracy ze : • Starost ą Powiatu Krapkowice, a w szczególno ści Regionalnym Zarz ądem Melioracji i Urz ądze ń Wodnych w Krapkowicach, Starostami Powiatów, Prezydentami Miast, Burmistrzami i Wójtami Miast i Gmin; • organami administracji powiatowej, Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej, Burmistrzami i Wójtami o ściennych gmin. Głównym narz ędziem Burmistrza w działaniach ochrony przeciwpowodziowej jest PLAN OPERACYJNY OCHRONY PRZED POWODZI Ą. W Urz ędzie Miasta i Gminy w Krapkowicach taki plan funkcjonuje. „Plan operacyjny ochrony przed powodzi ą miasta i gminy Krapkowic” został sporz ądzony przez inspektora ds. obronno ści i OC, nast ępnie zatwierdzony przez Burmistrza Krapkowic, natomiast corocznie jest aktualizowany przez inspektora ds. obronno ści i OC . Plan ma zastosowanie do operacyjnych działa ń przeciwpowodziowych w fazie reagowania. Plan okre śla w szczególno ści: • funkcje poszczególnych organów zapewniaj ących wła ściwe prowadzenie działa ń, • zasady prowadzenia działa ń ratowniczych przez ró żne rodzaje słu żb, 4 • zasady współdziałania ró żnych szczebli instytucji, w zale żno ści od skali powstałego zagro żenia powodziowego, • zasady dokumentowania przeciwpowodziowych działa ń operacyjnych. Dokument ten szczegółowo okre śla procedury post ępowania w przypadku pojawienia si ę zagro żenia powodziowego Krapkowic. Teren obj ęty działalno ści ą Gminnego Zespołu Reagowania w Krapkowicach jest poło żony w pradolinie rzeki ODRY na jej prawym i lewym brzegu w km 117,0 do 134,5. Rzeka Odra na odcinku tym przepływa obok miejscowo ści Żużela - Bąków, Żywocice, Krapkowice, Gwo ździce i Rogów Opolski. Na terenie tym wyst ępuje te ż rzeka Osobłoga, która podtapia kilka gospodarstw w Żywocicach i Pietni oraz w Steblowie, w czasie trwania bardzo wysokich stanów wód. Przedmiotowy obszar prawej doliny Odry graniczy na południu z obszarem Gminy Głogówek, natomiast na zachodzie z Gmin ą Strzeleczki. Na odcinku B ąków - Krapkowice, lewobrze żny teren wsi B ąków, przystosowany jest do przetrwania powodzi o wysoko ści fali do 680cm na wodowskazie w Krapkowicach. Na odcinku Odry Krapkowice Śluza – Krapkowice Wodowskaz, lewobrze żny teren jest chroniony przed fal ą 680 cm, na wodowskazie w Krapkowicach, z uwagi na znaczn ą ró żnic ę wysoko ści oraz obwałowa ń, rynek miasta Krapkowic jak i bliskie s ąsiedztwo jest niezagro żone przy stanie 830 cm. Powy żej tego poziomu mo że wyst ąpi ć podtopienie ulic: Sądowej, Rodzinnej, Mły ńskiej, Przybrze żnej. Przy stanie 830 cm, na wodowskazie Krapkowice wyst ąpi podtopienie b ądź zalanie drogi 49 (Opole - Racibórz). Prawobrze żny teren na tym odcinku jest chroniony przed fal ą do wysoko ści 585 cm, na wodowskazie Krapkowice. Powy żej poziomu 680 cm, mo że wyst ąpi ć zalanie jezdni ul. Ks. Koziołka. Dla lewobrze żnego terenu w rejonie miejscowo ści Gwo ździce, pomi ędzy Krapkowicami a Rogowem Opolskim przy fali 830 cm na wodowskazie Krapkowice, istnieje niebezpiecze ństwo przerwania wałów i zalania terenu na obszarze do 1,5 km w kierunku Gwo ździc. Na odcinku Rogów Śluza – Kąty Opolskie lewobrze żny teren chroni ą wały przed fal ą powodziow ą rz ędu 830 cm na wodowskazie Krapkowice. W przypadku przerwania wału nast ąpi rozlew na obszarze do 1,5 km od koryta rzeki w stron ę D ąbrówki Górnej. 5 Bezpo średnia ochrona przeciwpowodziowa terenów gminy jest podzielona na pi ęć odcinków zalewowych: - Odcinek Obrony Nr l Bąków - Krapkowice Śluza km Odry 117,0-122,9 - Odcinek Obrony Nr 2 Krapkowice Śluza - Krapkowice Wodowskaz km Odry 112,9-124,7 - Odcinek Obrony Nr 3 Krapkowice Wodowskaz - Rogów Śluza modry 124,7-129,6 - Odcinek Obrony Nr 4 Rogów Śluza - Kąty Opolskie km Odry 129,6-134,5 - Odcinek Obrony Nr 5 Krapkowice Wodowskaz - Żywocie, km Osobłogi 0,0-1,7. Na ka żdym odcinku s ą szczegółowo rozpisane urz ądzenia ochrony przeciwpowo- dziowej wyst ępuj ące na tym terenie, czynno ści jakie nale ży wykona ć w przypadku zagro żenia oraz osoby wyznaczone do ich obsługi. Ponadto są wyznaczone dru żyny przeciwpowodziowe na terenie Żywocic, Steblowa i Pietni. Poza tym została sporz ądzona lista gospodarstw rolnych poło żonych na terenach zagro żonych powodzi ą, którym dostarczono instrukcj ę o podj ęciu działa ń w razie ogłoszenia alarmu powodziowego. Gmina Krapkowice w budynku Urz ędu Miasta i Gminy wygospodarowała pomieszczenie