Strategia Rozwoju Gminy Urzędów na lata 2016-2022 Urzędów 2016 STRATEGIA ROZWOJU GMINY URZĘDÓW NA LATA 2016-2022 Strategia rozwoju Gminy Urzędów na lata 2016-2022 została opracowana przez firmę Lubelska Akademia Rozwoju Piotr Majchrzak na podstawie umowy z Gminą Urzędów nr 272.46.11.2015 z dnia 26.11.2015 r. Eksperci uczestniczący w opracowaniu strategii: PIOTR MAJCHRZAK, RAFAŁ DUDEK, MICHAŁ RZĄDKOWSKI Ikony użyte w raporcie pochodzą ze strony: www.flaticon.com Zdjęcie użyte na stronie tytułowej pochodzą z: www.gokurzedow.pl 1 1 STRATEGIA ROZWOJU GMINY URZĘDÓW NA LATA 2016-2022 SPIS TREŚCI Wstęp .............................................................................................................................................. 4 Przesłanki opracowania nowej strategii rozwoju ........................................................................... 5 Metodologia opracowania strategii ................................................................................................ 6 Zgodność strategii z innymi dokumentami strategicznymi ............................................................ 7 I. Raport o stanie gminy. Analiza i diagnoza strategiczna. ......................................................... 8 1. Położenie, przestrzeń i środowisko ..................................................................................... 8 1.1. Krótki rys historyczny i sieć osadnicza ............................................................... 8 1.2. Położenie administracyjne i geograficzne ....................................................... 10 1.3. Dostępność komunikacyjna gminy oraz infrastruktura komunikacyjna ......... 12 1.4. Klimat ............................................................................................................... 15 1.5. Ukształtowanie powierzchni............................................................................ 16 1.6. Walory przyrodnicze ........................................................................................ 17 1.7. Walory kulturowe ............................................................................................ 22 1.8. Pozycja gminy w regionalnej i krajowej polityce przestrzennej ...................... 29 1.9. Formy ochrony dóbr przyrodniczych oraz kulturowych .................................. 32 2. Społeczeństwo i jakość życia .............................................................................................. 37 2.1. Sytuacja demograficzna ................................................................................... 37 2.2. Struktura wiekowa ludności ............................................................................ 40 2.3. Struktura wykształcenia mieszkańców ............................................................ 45 2.4. Gospodarstwa domowe oraz źródła ich utrzymania ....................................... 47 2.5. Sytuacja mieszkaniowa (mieszkalnictwo) ........................................................ 49 2.6. Infrastruktura oświatowo-edukacyjna ............................................................ 51 2.7. Infrastruktura sportowa .................................................................................. 62 2.8. Infrastruktura kultury ...................................................................................... 64 2.9. Ochrona zdrowia, wykluczenie i opieka społeczna ......................................... 68 2.10. Bezpieczeństwo publiczne ........................................................................... 71 2.11. Jakość życia w gminie ................................................................................... 76 3. Infrastruktura techniczna ................................................................................................... 77 3.1. Infrastruktura wodno-ściekowa ...................................................................... 77 3.2. Infrastruktura zagospodarowywania odpadów .............................................. 79 3.3. Infrastruktura energetyczno-oświetleniowa ................................................... 81 3.4. Infrastruktura teleinformatyczna .................................................................... 81 3.5. Efektywność energetyczna oraz odnawialne źródła energii ........................... 81 2 STRATEGIA ROZWOJU GMINY URZĘDÓW NA LATA 2016-2022 4. Gospodarka i rynek pracy .................................................................................................. 87 4.1. Rolnictwo ......................................................................................................... 87 4.2. Przedsiębiorczość ............................................................................................ 90 4.3. Turystyka ....................................................................................................... 100 4.4. Rynek pracy i bezrobocie ............................................................................... 102 4.5. Atrakcyjność inwestycyjna gminy .................................................................. 107 4.6. Możliwości budżetowe i zdolność inwestycyjna Gminy ................................ 109 5. Jakość rządzenia w gminie ............................................................................................... 121 5.1. Administracja i jakość kadr ............................................................................ 121 5.2. Współpraca z innymi podmiotami ................................................................. 121 5.3. Planowanie strategiczne ................................................................................ 127 5.4. Promocja gminy ............................................................................................. 128 5.5. Zrealizowane projekty inwestycyjne ............................................................. 130 6. Analiza SWOT ................................................................................................................... 132 II. Rozwój strategiczny gminy Urzędów w latach 2016-2022. .................................................... 137 1. Wizja gminy ...................................................................................................................... 137 2. Misja gminy ...................................................................................................................... 138 3. Priorytetowe obszary rozwoju ......................................................................................... 138 4. Cele operacyjne i kierunki działań ................................................................................... 140 Cel strategiczny 1: Rozwój infrastruktury ................................................................. 140 Cel strategiczny 2: Rozwój społeczeństwa, rynku pracy i usług społecznych .......... 145 Cel strategiczny 3: Rozwój gospodarczy i promocja gminy ...................................... 151 Cel strategiczny 4: Czyste środowisko naturalne i funkcjonalna przestrzeń publiczna .................................................................................................................................. 155 5. Monitorowanie i ewaluacja strategii ............................................................................... 159 5.1. System monitorowania strategii ................................................................... 159 5.2. Zestaw wskaźników monitoringowych .......................................................... 160 6. Uwarunkowania środowiskowe osiągania celów strategicznych i operacyjnych oraz podejmowanych w ich ramach działań. .......................................................................... 164 7. Wdrażanie i finansowanie strategii ................................................................................. 167 7.1. System instytucjonalny wdrażania strategii .................................................. 167 7.2. Finansowanie strategii ................................................................................... 169 Spis wykresów, tabel, rysunków. ................................................................................................ 174 3 3 STRATEGIA ROZWOJU GMINY URZĘDÓW NA LATA 2016-2022 Wstęp Strategia rozwoju Gminy Urzędów na lata 2016-2022 została opracowana przez firmę Lubelska Akademia Rozwoju Piotr Majchrzak na podstawie umowy z Gminą Urzędów nr 272.46.11.2015 z dnia 26.11.2015 r. 4 STRATEGIA ROZWOJU GMINY URZĘDÓW NA LATA 2016-2022 Przesłanki opracowania nowej strategii rozwoju Za opracowaniem Strategii Rozwoju Gminy Urzędów na lata 2016-2020 przemawiała konieczność stworzenia (przy udziale wszystkich środowisk opiniotwórczych z terenu gminy) nowego, profesjonalnego i długofalowego dokumentu. Dokument powstał w związku potrzebą oceny efektów Strategii Rozwoju Gminy na lata 2007-2015 i koniecznością dostosowania podejmowanych w gminie działań zarówno do nowego paradygmatu polityki regionalnej w Polsce jak i nowej polityki spójności Unii Europejskiej. Zagadnieniem podstawowym było zapewnienie spójności pomiędzy strategią rozwoju gminy i aktualnie obowiązującymi dokumentami strategicznymi na poziomie wspólnotowym, krajowym i regionalnym (w szczególności z celami zaktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020 z perspektywą do 2030 r.). Rolą nowej Strategii jest umożliwienie i ułatwienie korzystania z krajowych i regionalnych programów operacyjnych finansowanych w ramach nowej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020. Główne zmiany, w stosunku do poprzednio obowiązującego dokumentu związane są przede wszystkim z uproszczeniem jego