Nadzór naukowy: dr Dawid Krysiński RAPORT Z BADANIA Możliwości zastosowania pracy zdalnej w przedsiębiorstwach i instytucjach publicznych Instytut Badawczy IPC sp. z o.o. / Openfield sp. z o.o. / EDBAD Spis treści Wprowadzenie ........................................................................................................................................ 4 Nota metodologiczna .............................................................................................................................. 4 Analiza danych zastanych ........................................................................................................................ 6 Definicje telepracy ............................................................................................................................... 6 Praca zdalna......................................................................................................................................... 7 Telepraca a praca zdalna ..................................................................................................................... 8 I. Analiza statystyk publicznych ........................................................................................................ 11 Rynek pracy w Polsce ........................................................................................................................ 11 Zmiany na rynku pracy w 2020 roku ................................................................................................. 14 Praca zdalna i telepraca w Polsce ...................................................................................................... 15 Informatyzacja przedsiębiorstw ........................................................................................................ 19 Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w gospodarstwach domowych .......... 21 Cyfryzacja w Polsce na tle Unii Europejskiej ..................................................................................... 28 Praca zdalna w Unii Europejskiej ....................................................................................................... 30 II. Analiza aktów prawnych ................................................................................................................ 33 Telepraca – zasady ogólne ................................................................................................................ 33 Praca zdalna....................................................................................................................................... 36 Praca zdalna i telepraca – zestawienie przepisów ............................................................................ 38 Praca poza siedzibą pracodawcy – regulacje europejskie ................................................................. 39 Ramy prawne ................................................................................................................................. 41 Formy wdrażania - „twarde prawo” i „miękkie prawo” ................................................................ 41 Wdrożenie poprzez ustawodawstwo krajowe .............................................................................. 42 Wdrożenie poprzez układy zbiorowe ............................................................................................ 43 Wdrożenie poprzez mechanizmy „prawa miękkiego” .................................................................. 44 Zatrudnienie i warunki pracy ......................................................................................................... 45 Dobrowolny charakter telepracy ................................................................................................... 45 Równe traktowanie i prawa zbiorowe .......................................................................................... 46 Dostępność szkoleń ....................................................................................................................... 46 Organizacja i czas pracy ................................................................................................................. 47 Zdrowie i bezpieczeństwo ............................................................................................................. 47 Prywatność i ochrona danych ....................................................................................................... 48 III. Analiza publikacji naukowych, raportów i analiz ....................................................................... 49 Praca zdalna - skala ........................................................................................................................... 49 1 Usprawnienia pracy zdalnej .............................................................................................................. 52 Rozwiązania organizacyjne ............................................................................................................ 52 Narzędzia pracy ............................................................................................................................. 53 Motywowanie pracowników ......................................................................................................... 55 Rekrutacja zdalna .............................................................................................................................. 56 Oczekiwane kompetencje pracowników zdalnych ............................................................................ 57 Monitorowanie i rozliczanie pracowników zdalnych ........................................................................ 58 Korzyści z pracy zdalnej ..................................................................................................................... 60 Korzyści pracodawcy ..................................................................................................................... 61 Korzyści pracownika ...................................................................................................................... 61 Wyzwania i trudności w pracy zdalnej .............................................................................................. 63 Rodzice .......................................................................................................................................... 65 Rekruterzy ..................................................................................................................................... 66 Zmiany technologiczne w przedsiębiorstwach .................................................................................. 68 Przyszłość pracy zdalnej .................................................................................................................... 72 Teoretyczny model pracy zdalnej: ZWIK ........................................................................................... 75 Zakres analiz przedwdrożeniowych ............................................................................................... 77 Zasady opracowania koncepcji pracy zdalnej ............................................................................... 78 Proces wdrożeniowy ..................................................................................................................... 79 Monitoring, kontrola i doskonalenie modelu ................................................................................ 81 Narzędzia programowe w pracy zdalnej ....................................................................................... 82 IV. Analiza artykułów i publikacji internetowych ........................................................................... 85 Korzyści, jakie mogą osiągać przedsiębiorstwa stosujące pracę zdalną ........................................... 85 Nowoczesne technologie i narzędzia wspierające pracę na odległość ............................................. 86 Systemy zarządzania zadaniami i projektami ................................................................................ 87 Ewidencja czasu pracy ................................................................................................................... 88 Dokumenty współdzielone ............................................................................................................ 88 Komunikatory ................................................................................................................................ 88 Narzędzia do pracy zespołowej ..................................................................................................... 89 Synchronizacja i udostępnianie plików ......................................................................................... 90 Zdalny dostęp do komputerów i urządzeń mobilnych .................................................................. 90 Bezpieczny dostęp do sieci firmowych .......................................................................................... 91 Procesy przygotowania, wdrożenia i zarządzania systemem pracy zdalnej ..................................... 91 Praca zdalna w instytucjach publicznych .......................................................................................... 98 Model hybrydowy ......................................................................................................................... 99 Możliwości zastosowania, ograniczenia i bariery pracy zdalnej ..................................................... 100 2 Badanie jakościowe ............................................................................................................................