İsa Kayacan BURDUR DESTANI ‘Bensiz olmaz’ Prof. Dr. İSA KAYACAN BURDUR TSO YAYINI 1 Burdur Destanı ‘Bensiz olmaz’ Türkiye’de “ilk kez” bir il’in yaşayan ve yaşatılan özellik ve değerlerinin manzum türüyle anlatılışı ve yayımlanışı olan bu araştırma, inceleme ve yorumlama; Burdur Gazetesi’nin 18 Şubat - 25 Mayıs 2009 tarihleri arasındaki sayılarında yayımlandı. DANIŞMA KURULU: M. Ercan Taraşlı, Muharrem Tuncel, Çetin Bozcu, Recep Kalkan, Seyit Erdoğan, Yrd. Doç. Dr. Şevkiye Kazan Ahmet Can, Ahmet Şakar, Nuri Yıldırım, Hüseyin Kayacan. ISBN: Dizgi : Aysel Al, Hulusi İlhan Düzenleme : Gülendem Gültekin 2 İsa Kayacan BURDUR TİCARET VE SANAYİ ODASI (BUTSO) KİTAP SERİSİ: 3 Burdur Ticaret ve Sanayi Odası Meclis ve Yönetim Kurulu Başkanları Feyzi OKTAY ve Yusuf KEYİK adına; Yayına hazırlayan: Ahmet Can Grafik tasarım: Hulusi İlhan BASKI: Dilek Ofset Matbaa Gazi Cad. Çiloğlu Sk. No:6 Tel&Fax: 0 248 233 1923 BURDUR KASIM 2009 3 Burdur Destanı ‘Bensiz olmaz’ İÇİNDEKİLER Sunuş .......................................................................................7 Önsöz ......................................................................................9 Genelleme .............................................................................11 Tarihin içinden ....................................................................21 Tabiat ve Turizm varlıkları .................................................33 Deprem ve Afetler ...............................................................47 Kültürel Varlıklar .................................................................51 Tarım ve Ekonomi ...............................................................59 Yerleşim Birimleri................................................................67 Resmi ve Sivil Toplum Kuruluşları ....................................73 Yöneticiler (Milletvekili - Valiler vd.) ..............................85 Belediye Başkanları ...........................................................105 Bilim Adamları, İş Adamları-Toplum Öncüleri ............111 Yardımseverler ..................................................................129 Burdur’a Hizmet Edenler, Bürokrat-Serbest Meslek Sahipleri ..................................135 Teke Yöresi Folkloru ve Halk Kültürü .............................157 THM-TSM Ünlüleri ..........................................................165 Mahalli Sanatçılar ..............................................................181 Matbaalar ............................................................................197 Gazeteler .............................................................................199 Dergiler ve Bültenler .........................................................219 Gazeteciler ..........................................................................225 Radyo ve Televizyonlar .....................................................249 Yazarlar ...............................................................................251 Şairler ..................................................................................271 4 İsa Kayacan Ozanlar ...............................................................................283 Şiir ve Yazılarıyla Burdur’u - Burdurluyu anlatan Burdurlu olmayan şair, yazar ve gazeteciler ..................289 Ressamlar ............................................................................301 Spor kuruluşları ve sporcular ...........................................309 Yemekler, tatlılar ve Burdur’da üretilenler ......................319 Kaynaklar ...........................................................................331 Hasan Türkel’in, İsa Kayacan’la Ropörtajı ..................... 333 En Baştaki Yıldız (Kemal Petricli) ...................................337 İsa Kayacan’ın Biyografisi .................................................339 İsa Kayacan’ın Burduru, Burdur’un İsa Kayacacanı için (Burdur çıkışlı) yazılanlardar ........341 5 Burdur Destanı ‘Bensiz olmaz’ 6 İsa Kayacan SUNUŞ Burdur’u, Burdurluyu manzum bir anlatımla, destansı bir toparlamayla anlatmayı hep düşündüm. Türkiye’de “ilk kez” yapılacak bu araştırma ve yazımım- la bir “ilk”e daha imza atmak için zaman ve fırsat aradım. Haddizatında bu arayış, yazım için hazırlanmamda veya başlanışında düğümlendi uzun süre. Burdurla ilgili yazıp yayınladığım kitaplarımı yeniden inceledim. Burdur çıkışlı öteki yayınlarla okur, araştırmacı ve me- sai arkadaşlığım oldu zaman zaman. Öyle ya; Burdur, araştırmaların ışığında araştırmacı- ların gözüyle değişik yönleriyle anlatılmıştı, sayfalara ak- tarılmıştı. Resmi kurumlarca şahıs veya özel kuruluşlarca yapılmıştı bu çalışmalar. Böyle bir ortamdan yararlanmalı kendi bakış açımdan gözüm, beynim ve kalemimle, yeni bir anlayışla yola çık- mak, yeni bir üslup içinde Burdur’un tarihini tabiat ve tu- rizm varlıklarını yerleşim birimlerini Vali ve Belediye Baş- kanlarını, İşadamı ve Toplum öncülerini, Yardımseverleriyle Burdur’a hizmet eden bürokrat ve serbest meslek sahiplerini, Teke yöresi forklorü ve halk kültürünü, THM-TSM alanındaki ünlüleri, mahalli sanat- çıları, Bilim adamlarıyla, gazete ve gazetecileri, yazar, şair ve ozanların yanında Burdur çıkışlı ressamlar, Burdur’daki 7 Burdur Destanı ‘Bensiz olmaz’ spor kuruluşlarından, sporculardan, Burdur’da üretilen- lerden söz etmeli Burdurlu olmayan şair ve yazarların Burdur’la ilgili yazdıklarına bakmalıydım. Hatta Burdur yemekleriyle tatlılarını da unutmamalıydım. Öyle de yap- tım. Şiirsel anlatımın içinde önemli yeri olan edebiyatımı- zın “Manzum türü”yle dile getirilen özellik ve güzellikler ortaya konulan Burdur fotoğrafı içindeki kareler itibariyle tarihe düşülen notlar içerisinde yerini almalıydılar. Burdur’la ilgili önceki yayın çalışmalarımda olduğu gibi, bu araştırma ve yayın çalışmamın da hedefi budur. Kitabın yayınlanması kararını veren; Burdur TSO Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Keyik, Yönetim Kurulu Üyeleri; Ali Gür, İbrahim Solak, Ö. Faruk Gündüzalp, Şükrü Ürküt, B. Osman Aslanboğa, Osman Kısaoğlu, Alaettin Seçilmiş, Tahsin Eren’le, katkılarından dolayı Basın Danışmanı Ahmet Can ve Hulusi İlhan’a teşekkür ediyor, sevgi ve saygıyla selamlıyorum efendim. Prof. Dr. İSA KAYACAN 8 İsa Kayacan ÖNSÖZ İller, ilçeler, beldeler, köyler gibi yerleşim birim- leri içinde olup bitenler, buralardaki kuruluşlar bün- yesindeki faaliyetler çerçevesinde; dün ile bugün, bu- gün ile yarın arasında köprü görevi yapan, böyle kabul edilen yayın çalışmaları önemli, anlamlı ve kalıcıdır. Burdur Ticaret ve Sanayi Odası Yönetimi olarak, kül- türel değerlerimizle, insani değerlerimizi, ön planda tu- tan bir anlayışla çalışmalarımızı sürdürürken, yayınla- rımızla da ilimiz geleceğine ışık tutmayı hedefliyoruz. Burdur’umuzun yetiştirdiği, ilimizin tanıtımında yurtiçi ve dışındaki çalışmalarıyla 53 yıldır araştırıp, yazıp yayınlayan onlarca rekorun sahibi, ilimizin kül- tür elçisi gazeteci-yazar Prof. Dr. İsa Kayacan’ın ülke genelinde ve yurtdışındaki gazete ve dergilerde ya- yınladığı Burdur’a yönelik binlerce makalesi yanında; “Burdur Hatırlamaları”, “Burdur’un Saz ve Söz Ustaları” ve “Şiirlerle Burdur” adlı kitaplarından sonra, yıllarca araş- tırıp, inceleyip değerlendirerek “Burdur Destanı - Bensiz Olmaz”ı Odamız yayınları arasında yer vererek Burdur ta- rihine önemli bir yayın notu daha düşmenin, kültürümüz zenginliğine katkıda bulunmanın huzur ve mutluluğunu yaşadığımızı kaydediyor, böyle bir yayını şehrimize kazan- dırdığı için Sayın İsa Kayacan’ı kutlayarak “Burdur Destanı - Bensiz Olmaz” ın şehrimiz tanıtımına önemli katkılar sağla- yacağı inancımı belirtiyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum. Yusuf KEYİK Burdur Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı 9 Burdur Destanı ‘Bensiz olmaz’ 10 İsa Kayacan GENELLEME Olağanüstü,- Olayları yansıtan, Bir düzen içinde, Sapmadan, saptırmadan, Bir bütünlüğü, Anlatan, Detaylandıran, Destan, Benim… Bensiz olmaz. G G G Burdur; Bir sevdadır, Burdurlu; Sevgi yumağıdır, Burdur; İnsandır, vatandır, topraktır, Burdur; Hasrettir, özlemdir, Burdur; Huzur kentidir, Burdur; Curadır, bağlamadır, kabak kemanedir sipsidir. Burdur; Beyköylü Ali beydir, Tefenni’li Ali beydir. Kemerli Gaz Amad’dır. Burdur; Düğün havalarından, eşkıya havalarına, Avşar beylerinden oyun, havalarına, gurbet havalarına, uzanıp giden, uzunca bir yoldur. 11 Burdur Destanı ‘Bensiz olmaz’ Burdur; Güllük dağından- Genç Ali’ye, Aksulu’lu Osman Ağa’ya, Arvallı’lı Hatça’ya, duyulan sevdalarda, mertlikte, kahramanlıkta, türkü türkü, dilden dile dolaşıp gelen sımsıcak bir el’dir, bölgesel dildir, güçlü - kuvvetli koldur. Burdur; Teke havalarında, teke zorlatmalarında, Teke zeybeğinde, ağır serenler, Tefenni ve Bucak zeybeklerinde; - Çalımdır, edadır, - Kol ve ayak hareketlerinin uyumudur, - Zeybeklerin duruşudur, - Yere çift vuruştur, Bir kahraman, bir efe edasıyla, Gönül gönüle duruştur. Burdur; Testi kebabı, şiş köfte (Burdur şiş), kabak tatlısı, Burdur muhallebisidir. Burdur; Damak tadı, ceviz ezmesidir. Ben Burdur’um, Ben Burdur’um, Ben Anadoluyum, Hasret, hasret, Duygu, duygu, Özlem, özlem, Bayrak, bayrak, Türkiye, Türkiye, Burdur benim, benim, Burdur benim… Bensiz olmaz. G G G 12 İsa Kayacan Dünyadaki, Türk dilleriyle, Konuşulan, Türk dilleriyle, Türklerin güzellikleriyle, Yaşanılan, yaşatılan, zenginlikleriyle, Gündemde kalan Burdur, Benim… Bensiz olmaz. G G G 11.yy. Türklerin yerleşimleriyle, Kurucularım, Kınalı Aşiretiyle, Teke Yöresinin, Kültür başkentiyle, Onurlanan, Gururlanan, Burdur, Benim… Bensiz olmaz. G G G Güller ve Göller diyarı Olarak bilinen, Gurbette yaşayanlarca, Hasret hasret, Özlem özlem Gelinen Burdur, Benim… Bensiz olmaz.