ISNN 1425-8730 Bierdzany * Kadłub Turawski * Kotorz Mały * Kotorz Wielki • Ligota * Osowiec * Rzędów * Turawa * Węgry * Zakrzów • Zawada Gmina Turawa nawiązuje współpracę partnerską z miastem Wetter - z wójtem, panem Walterem Świercem rozmawia Stanisław Pikul Temat współpracy z miastem Wetter ; Umowa ta powinna mieć ogólny Wernerem Laberenzem przyjęliśmy, położonym na obszarze Zagłębia Ru- charakter, a szczegóły będą zamiesz­ że podpisanie aktu o partnerstwie i hry, pojawiał się już dwukrotnie czane w planach współpracy między współpracy nastąpi w marcu bieżą­ cego roku. O podpisaniu tego doku­ w kwartalniku „Fala” [nr 3/96 i nr tymi samorządami. Nie oznacza to, mentu Redakcja „Fali” poinformuje 4/97]. Skąd wziął się pomysł współ­ że o pewnych elementach współpra­ cy nie można mówić już dziś. Otóż Czytelników w następnym numerze pracy z miastem odległym o około głównym nurtem współpracy mię­ kwartalnika. 1000 km od Turawy? dzy organizacjami --------- Pierwszy kontakt z przedstawicie­ samorządowymi lami miasta Wetter został nawiązany obu miejscowości w 1995 r. W tym czasie sołtys wsi Wę­ powinna być wy­ gry pan Waldemar Kampa zaclał so­ miana kulturalna. bie trud odnalezienia na terenie Pol­ Przewiduję, że bę­ ski i innych krajów miejscowości o dzie możliwość wy- tej samej nazwie. W czasie rozpozna­ miany doświad­ nia ustalono, że na terenie Niemiec czeń administracy­ istniała wieś o nazwie Wengern. jnych i poczynań Obecnie wieś ta jest częścią miasta samorządowych. Wetter. Komitet Organizacyjny Ob­ Miasto Wetter po­ chodów 700-lecia Węgrów zaprosił siada w tej dziedzi­ wielu gości, a wśród zaproszonych nie wieloletnie do­ znalazła się delegacja i orkiestra z świadczenie. miasta Wetter. Od tej wizyty prowa­ dzone były rozmowy i wzajemne od­ Prace nad przy­ wiedziny przedstawicieli obu sa­ gotowaniem umo­ morządów, które doprowadziły do wy o współpracy przygotowania umowy o partner­ i partnerstwie obu stwie i współpracy między naszą miejscowości trwa­ ją. Kiedy spodzie­ gminą a miastem Wetter. wane jest podpisa­ Co szczególnego powinna obejmo­ nie porozumienia? wać i do czego zobowiązywać przewi­ W rozmowach z dywana umowa o partnerstwie i współ­ burmistrzem mia­ pracy obu samosądów? sta Wetter panem 2 Marzec 1998 Doniosła umowa! W dniu 16 grudnia 1997 r. zawarta została umowa między Elektrownią „Opole” SA w Brzeziu a gminą Turawa w sprawie finansowania budowy oczy­ szczalni ścieków. Umawiające się strony porozumiały się co do finansowania inwestycji pro­ ekologicznych w zakresie budowy urządzeń ochrony wód zlewni Małej Panwi, a także jezior i lasów znaj­ dujących się na terenie gminy. Dla nas, mieszkańców tego regionu, IWNIA podpisana umowa jest doniosłym do­ kumentem, na podstawie którego nastąpi wyraźne przyspieszenie prac inwestycyjnych tak ważnej inwestycji. Ś. W. Turawa In fo rm a cja % w grafice Waltera Świerca o pracy Rady i Z arząd u Gminy Turawa w IV kwartale 1997 r. Rada Gminy Rada Gminy w IV kwartale ubiegłego roku odbyła dwie sesje. Na sesji w dniu 21 październi­ ka 1997 r. analizowała sytuację ekonomiczną gminnych zakładów budżetowych za trzy kwar­ tały 1997 r.: Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, Ośrodka Sportu i Rekreacji oraz Fabryki Wyrobów Metalowych Sp. z o.o. Wy­ słuchała także informacji o przekazaniu mieszkań fabryki na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej w Strzelcach Opolskicn. Przewodniczący Związku Gmin Śląska Opolskiego pan Czesław Tomalik poinformował Radę o pracy ZGŚl.O i jego zada­ niach na najbliższy okres. Swą wypowiedź uzu­ pełnił materiałami pisemnymi, które otrzymali wszyscy radni. Sekretarz gminy Edward Malisz złożył informację o realizacji Programu Rozwoju Gminy do roku 2000. Informacja ta posłuży rad­ nym ao dokonania ewentualnych korekt progra­ mu na najbliższe trzy lata oraz skonstruowania wniosków do opracowania następnego programu na lata 2001 i dalsze. Na sesji w dniu 22 grudnia rozpatrzono infor­ mację z: - pracy Gminnej Komisji ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, - pracy Stowarzyszenia Gospodarczo-Turysty­ cznego Gmin Śląskich, - realizacji budżetu gminy za okres 11 miesięcy, - realizacji planów pracy komisji stałych Rady Gminy za 1997 r. Przyjęto również plan pracy Rady Gminy i jej komisji na I półrocze 1998 r. Rada Gminy uchwa- Dokończenie na str. 7 Marzec 1998 3 Porozumienie w sprawie ścieków W Urzędzie Gminy w Turawie 15 stycznia 1998 r. zostało zawarte poro­ zumienie w sprawie wspólnej budowy i przyszłej eksploatacji oczyszczalni ścieków „Turawa” w Kotorzu Małym. Porozumienie zawarły: Zarząd Zwią­ zku Gmin Dolna Mała Panew w Tura­ wie, Zarząd Gminy Turawa, Zarząd Miasta i Gminy Ozimek, Zarząd Gmi­ ny Chrząstowice i Zarząd Gminy Łub­ niany. Ścieki do oczyszczalni „Turawa” będą odprowadzane z: Kotorza Ma­ łego, Kotorza Wielkiego, Kadłuba Tu- rawskiego, Osowca Śląskiego, Rzędo­ wa, Węgrów, Turawy, Zakrzowa Tura- wskiego, Szczedrzyka, Niwek i Kola- nowic. Podpisanie porozumienia zostało poprzedzone opracowaniem, na zlece­ nie Związku, koncepcji kanalizacji i oczyszczalni ścieków z terenu siedmiu przewodniczących i wiceprzewodni­ Wspólna budowa stanowi przykład gmin Związku. Koncepcja zakładała czących zarządów wcześniej wymienio­ współpracy sąsiednich gmin i ma na utworzenie pięciu tzw. zlewni. Najszy­ nych gmin. celu poprawę czystości wody w Jezio­ bciej została zaakceptowana przez Koszt budowy oczyszczalni ścieków rach Turawskich; jest to główny cel rady gmin zlewnia „Turawa”, co zo­ ustalony został na (i min. zl. Jej całko­ Związku Gmin Dolna Mała Panew. stało potwierdzone złożeniem podpi­ wite zakończenie przewiduje się w sów pod treścią porozumienia przez roku 1999. Stanisław Mosiala Przed wyborami - rozmowa z panem Walterem Świercem wójtem gminy Turawa - Zapewne za kilka miesięcy odbędą sztej Rady Gminy. Chodzi o to, aby w się wybory na szczeblu gminnym, być ten sposób uniknąć przypadkowości w może powiatowym. Czy istnieją już kon­ doborze ludzi na tak odpowiedzialną kretne informacje dotyczące wyborów? funkcję jaką spełniają radni. Co nie Rzeczywiście, wybory do samorządu oznacza, że i inne organizacje nie po­ gminnego i powiatowego mają się od­ winny wysuwać swoich kandydatów być za kilka miesięcy. Do dnia dzisiej­ do przyszłej Rady. Do nich należy lip. szego nie ma jednak podstawowego Ochotnicza Straż Pożarna. Wreszcie dokumentu, jakim jest ordynacja wy­ każdy obywatel ma prawo zgłosić borcza. Jestem jednak przekonany, że swoją kandydaturę, jeżeli zbierze wybory do samorządu gminnego od­ odpowiednią liczbę podpisów osób bywać się będą w ustawowym termi­ wspierających. nie, tzn. w czerwcu br. Dlatego też na­ - Jak Pana zdaniem mają przebiegać leży się do nich odpowiednio przygo­ tegoroczne wybory? tować. Myślę, że dobrze byłoby, gdyby - Na czym wobec tego ma polegać to wszyscy uprawnieni do głosowania przygotowanie? wzięli udział w tegorocznych wybo­ Według mnie przygotowania mu­ rach. Chciałbym, aby do Rady Gminy szą rozpocząć już dziś wszystkie orga­ weszli ci, którzy za obecną kadencję nizacje polityczne i społeczne działa­ uzyskali wysoką ocenę w radzie, ale jące na terenie gminy. Wiodącą siłą aby weszli także do nowej rady ci, któ­ społeczno-polityczną w naszej gminie rzy pragną dobra własnej wsi, gminy, jest Stowarzyszenie Społeczno-Kultu­ poprzez właściwy rozwój gospodarki, ralne Niemców. Stowarzyszenie to, po­ kultury i oświaty. przez swoje ogniwa działające w po­ szczególnych wsiach, powinno przygo­ Dziękuję za rozmowę tować propozycje osobowe do przy- Teresa Żulewska 4 Marzec 1998 Pałac w Bierdzanach we wspomnieniach mieszkańców W przeszłości Bierdzany wchodziły w skład dóbr turawskich. Właściciele Turawy bywali jednak tutaj bardzo rzadko. Zatrudniali oni inspektora, który zarządzał tą częścią ich majątku. Siedzibę inspektora stanowił najokaza­ lszy budynek, nazywany przez miesz­ kańców pałacem, dworem lub zam­ kiem. Pałac usytuowany był w pobliżu kościoła, w miejscu gdzie obecnie bieg­ nie droga do Ligoty Turawskiej. Nie­ wiele wiadomo o jego wyglądzie zew­ nętrznym. Jedynym charakterystycz­ nym elementem, który przetrwał we wspomnieniach najstarszych miesz­ kańców Bierdzan, były duże, szerokie schody prowadzące do drzwi wejścio­ wych. Wejście główne do pałacu znaj­ dowało się od strony zachodniej i było Pałacyk właścicieli ziemskich z Bierdzan, który przetrwał do I945 r. przeznaczone dla osób znaczących i ważnych. Służba i pracownicy wcho­ Graf Hubertus von Garnier (ten polach i służyły do gromadzenia w cza­ dzili od tyłu, wejściem bocznym, które okres władania dobrami tnrawskimi prowadziło do istniejącej na parterze sie żniw zboża, które podobno młóco­ pamiętają najstarsi mieszkańcy) poja­ części gospodarczo-administracyjnej, no potem prawie całą zimę. Własność składającej się m in. z kuchni, pralni, pałacu stanowiły też tzw. bloki miesz­ wiał się w Bierdzanach zazwczaj przed spiżarni, a także biura, w którym in­ kalne. Długie, parterowe, ciasne bu­ świętami Bożego Narodzenia. Przywo­ spektor przyjmował pracowników i in­ dynki, w których zakwaterowani byli ził wtedy pracownikom majątku pre­ teresantów. stali pracownicy majątku. Oprócz tych zenty -jedzenie i słodycze dla dzieci. Piętro zajmowały pokoje mieszkalne pracowników do majątku przychodzili Poza okresem świątecznym rzadko przeznaczone dla inspektora i jego ro­ też, od czasu do czasu, mieszkańcy wsi. można było go zobaczyć w majątku. dziny. Ostatni zarządca Bierdzan mie­ Zatrudniano ich zwłaszcza w okresach Nie był więc graf częstym gościem w szkał w nich z żoną i trzema synami. dużego nasilenia prac polowych tj. bierdzańskim pałacu. Pałac ten prze­ Widok z pałacu rozciągał się na nie­