GemeGemeente Heumen Gemeente Heumen Programmabegroting 2021 Gemeente Heumen 2 Programmabegroting 2021 Gemeente Heumen - Provincie Gelderland PROGRAMMABEGROTING 2021 Bezoekadres: Gemeentehuis Kerkplein 6 6581 AC MALDEN Correspondentieadres: Postbus 200 6580 AZ MALDEN Telefoon: 024-3588300 Fax: 024-3581086 Internet : www.heumen.nl Email: [email protected] Gemeente Heumen 3 Programmabegroting 2021 Gemeente Heumen 4 Programmabegroting 2021 Inhoud Aanbiedingsbrief ............................................................................................................................................ 6 Begroting in één oogopslag ............................................................................................................................ 8 Leeswijzer programmabegroting ..................................................................................................................... 9 Beleidsbegroting ............................................................................................................................................. 13 Programma 1 Sociale leefomgeving ............................................................................................................... 15 Programma 2 Fysieke leefomgeving .............................................................................................................. 27 Programma 3 Bestuur en organisatie ............................................................................................................. 47 Recapitulatie cijfers programma 1 t/m 3 ........................................................................................................ 63 Paragrafen ..................................................................................................................................................... 65 Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheer ............................................................................................. 67 Paragraaf onderhoud kapitaalgoederen ......................................................................................................... 73 Paragraaf financiering .................................................................................................................................. 83 Paragraaf bedrijfsvoering ............................................................................................................................. 89 Paragraaf lokale heffingen ............................................................................................................................ 95 Paragraaf grondbeleid ................................................................................................................................ 103 Paragraaf verbonden partijen ..................................................................................................................... 109 Financiële begroting ...................................................................................................................................... 115 Geprognosticeerde balans .......................................................................................................................... 115 Toelichting financiële begroting................................................................................................................... 127 BIJLAGEN PROGRAMMABEGROTING .............................................................................................................. 133 Bijlage 1 Beleidskaders per programma ....................................................................................................... 135 Bijlage 2 Beleidsindicatoren per programma ................................................................................................. 141 Bijlage 3 Reserves en voorzieningen ............................................................................................................ 147 Bijlage 4 Staat Vaste activa ........................................................................................................................ 149 Bijlage 5 Afschrijvingstabel ......................................................................................................................... 151 Bijlage 6 Lopende investeringen .................................................................................................................. 153 Bijlage 7 Tabel Weerstandsvermogen .......................................................................................................... 157 Bijlage 8 Algemene uitkering ...................................................................................................................... 163 Bijlage 9 Gemeentelijke tarieven ................................................................................................................. 165 Gemeente Heumen 5 Programmabegroting 2021 Aanbiedingsbrief Een plek voor iedereen Voor u ligt de programmabegroting 2021 met meerjarenperspectief 2022-2024. De begroting is tot stand gekomen in een roerige periode en met veel onzekerheden in de nabije toekomst. Roerig omdat we nog steeds in de coronacrisis zitten. Hoe ontwikkelt het coronavirus zich? Wat zijn de economische gevolgen? Wanneer is er een vaccin? Wordt het (dan) weer ‘normaal’? De financiële positie van de gemeente staat onder druk. Helaas zijn ombuigingen noodzakelijk om een sluitende begroting aan te kunnen bieden. Met de voorgestelde ombuigingen zijn we er in geslaagd om een pakket aan maatregelen samen te stellen waarmee enerzijds de couleur locale wordt behouden en anderzijds de financiële uitdaging het hoofd wordt geboden. In deze programmabegroting leest u onze beleidsplannen voor het komende jaar. Hierbij hanteren wij onderstaande vier speerpunten vanuit het coalitieakkoord; 1. Een plek voor iedereen Maatschappelijke participatie en eigen verantwoordelijkheid staan centraal. De meeste inwoners redden zich prima, samen met hun directe omgeving. De gemeente heeft alleen een faciliterende rol. Inwoners in een kwetsbare positie bieden wij als gemeente een vangnet. We denken dan vooral aan inwoners met een gebrek aan een sociaal netwerk en/of een zeer laag inkomen. 2. Betaalbare zorg Om goede zorg voor een ieder die dat nodig heeft ook in de toekomst te kunnen garanderen, werken we samen met inwoners, zorgaanbieders en maatschappelijke partners aan een verdere ontwikkeling, transformatie, van het sociaal domein. Vanuit die transformatie van het sociaal domein blijven we inzetten op preventie, versterken van eigen kracht en samenredzaamheid en op verbinding in dorpen en wijken. We zijn ‘nabij’ en er is ‘een plek voor iedereen’. Door te investeren in preventie verwachten we dat de vraag naar (duurdere) zorg minder snel zal stijgen dan voorgaande jaren. Mocht de vraag naar zorg toch sneller stijgen, dan zetten we het schommelfonds in om de financiële gevolgen op te vangen. Uiteraard vertalen we gebleken structurele financiële gevolgen van de stijgende zorgvraag door in onze begroting. 3. Duurzaamheid Wij willen een duurzame samenleving zijn, om ook voor toekomstige generaties een wereld achter te laten die leefbaar is. Komend jaar zal de nadruk liggen op het vergroten van draagvlak voor duurzaamheid in zijn volle breedte. Er staan vele activiteiten op de rol die we voortzetten zoals het verduurzamen van het maatschappelijk vastgoed (indien rendabel), het evalueren van het zonnepanelenproject, het stimuleren van de duurzaamheidslening, energie in de wijk-bijeenkomsten (inwoners stimuleren om energiemaatregelen te nemen) de ondernemersaanpak energiebesparing, het proces om samen met inwoners tot een visie te komen voor duurzame energietransitie in de wijk. In 2020/2021 gaan we de warmtevisie opstellen. Op regionaal niveau doen we mee met het opstellen van de regionale energiestrategie (RES) en dragen we bij aan projecten op het gebied van circulaire economie en duurzame inkoop. Ook de uitvoering van het landelijke klimaatakkoord komt eraan waarop we anticiperen. Gemeente Heumen 6 Programmabegroting 2021 4. Veiligheid In 2021 bouwen we gezamenlijk verder aan een nog veiligere omgeving en gaan we actief aan het werk met veilig zijn. We willen dat inwoners, ondernemers en bezoekers in de gemeente Heumen zich veilig voelen én zien dat er wordt opgetreden bij bedreigingen. Dit doen we niet alleen. We werken namelijk nauw samen met de gemeenten in Tweestromenland op de volgende onderwerpen: vroeg-signalering, ondermijning en zorg en veiligheid. Onze aanvullende lokale speerpunten zijn: autokraken, mobiel banditisme, jeugdoverlast, fietsendiefstal en buurtpreventie. Financieel kader en uitgangspunten Zoals gezegd staat de financiële positie van de gemeente onder druk. Zonder ombuigingen laat de begroting forse tekorten zien. Door het voorgestelde pakket aan maatregelen worden deze tekorten omgebogen. Hierbij is helaas niet te voorkomen dat het pijn doet in de Heumense samenleving doordat we genoodzaakt zijn inhoudelijke keuzes te maken die de couleur locale enigszins doen verbleken. We zijn er in geslaagd dit zo veel mogelijk te beperken door de interne organisatie niet te ontzien bij de ombuigingen. Onderstaande tabel geeft de financiële situatie weer. Omschrijving / Jaar 2021 2022 2023 2024 Begrotingssaldo voor ombuigingen -1.368.946 -1.333.495 -1.434.491 -1.790.575 Waarvan structureel -1.149.358 -1.252.323 -1.413.491 -1.690.567 Waarvan incidenteel -219.588 -81.172 -21.000 -100.008 Structurele ombuigingen 1.247.408 1.347.911 1.425.594 1.729.747 Benodigde onttrekking uit algemene reserve ter dekking restant incidenteel