REGIONALNA IZBA OBRACHUNKOWA W ŁODZI Numer egzemplarza: 1 PROTOKÓŁ KONTROLI GOSPODARKI FINANSOWEJ I ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH Jednostka kontrolowana: Gmina Łowicz 15 kwietnia 2019 – 4 czerwca Termin kontroli: 2019 roku Teresa Michalska – Inspektor kontroli Kontrolujący Dorota Grabowska – Gleń – (imię, nazwisko, Inspektor kontroli stanowisko służbowe): Agnieszka Supera – Inspektor kontroli Okres objęty kontrolą Lata 2017 - 2018 WK 601-2/12/2019 z dnia 18 Numer i data upoważnienia: marca 2019 roku Uwaga! Protokół niniejszy podlega udostępnieniu na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1330), z ograniczeniami wynikającymi z art.5 tej ustawy. PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W GMINIE ŁOWICZ Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łódź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 I. INFORMACJE WSTĘPNE DANE O JEDNOSTCE Gmina Łowicz jest gminą wiejską położoną w województwie łódzkim, w powiecie łowickim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie skierniewickim. Jej obszar wynosi 133.000,38 km2 i sąsiaduje z następującymi gminami województwa łódzkiego: Bielawy, Chąśno, Domaniewice, Kocierzew Południowy, Miasto Łowicz, Łyszkowice, Nieborów, Zduny. W skład Gminy Łowicz wchodzi następujących 26 sołectw: Bocheń, Dąbkowice Dolne, Dąbkowice Górne, Guźnia, Jamno, Jastrzębia, Klewków, Niedźwiada, Małszyce, Mystkowice, Otolice, Ostrów, Parma, Placencja, Pilaszków, Popów, Szczudłów, Świące, Strzelcew, Świeryż Pierwszy, Świeryż Drugi, Wygoda i Urbańszczyzna, Zabostów Duży, Zabostów Mały, Zawady, Zielkowice. Liczba ludności, zgodnie z ewidencją jednostki kontrolowanej, wynosiła: na dzień 28 maja 2019 roku 7.709 mieszkańców, z czego: 3.922 kobiet i 3.787 mężczyzn. Liczba bezrobotnych w Gminie Łowicz wynosiła na dzień 31 grudnia 2018 roku 161 osób, w tym 79 kobiet oraz 82 mężczyzn, co stanowiło 8,86% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych na terenie powiatu łowickiego. Adres siedziby Urzędu Gminy: Urząd Gminy Łowicz, ul. Długa 12, 99-400 Łowicz, powiat łowicki, województwo łódzkie, tel.: (46) 830-26-30, fax.: (46) 830-26-31. nr REGON Gminy Łowicz – 750148319, nr REGON Urzędu Gminy Łowicz – 000549217, nr NIP Gminy Łowicz – 8341860216, nr NIP Urzędu Gminy Łowicz - 8341378962 Przedmiotowa kontrola miała charakter kontroli kompleksowej gospodarki finansowej i udzielania zamówień publicznych. PODSTAWOWE WSKAŹNIKI FINANSOWE Dla scharakteryzowania sytuacji finansowej Gminy Łowicz w oparciu o dane wynikające ze sprawozdań finansowych – Rb-27S, Rb-28S, Rb-NDS, Rb-Z wyliczono wskaźniki: budżetowe, w przeliczeniu na mieszkańca i dotyczące zobowiązań za lata 2016 - 2018. Zestawienie wskaźników przedstawiono w poniżej wyszczególnionych tabelach: LP SYMBOL I NAZWA WSKAŹNIKA ROK I. WSKAŹNIKI BUDŻETOWE 2016 2017 2018 w % 1 WB1 udział dochodów bieżących w dochodach ogółem 98,64 92,47 95,78 2 WB2 udział dochodów własnych w dochodach ogółem 36,74 42,86 40,22 3 WB3 udział nadwyżki operacyjnej w dochodach ogółem 14,80 5,58 11,70 4 WB4 udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem 13,17 18,64 11,90 5 WB5 obciążenie wydatków bieżących wydatkami na wynagrodzenia i pochodnymi od wynagrodzeń 30,76 29,95 29,00 6 WB6 udział nadwyżki operacyjnej i dochodów ze sprzedaży majątku w dochodach ogółem 14,85 6,01 12,84 7 WB7 wskaźnik samofinansowania 127,03 65,85 140,06 _____________________________________________________ 2 PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W GMINIE ŁOWICZ Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łódź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 Jak wynika z tabeli: Wskaźnik WB1 Wskaźnik obrazuje dochody bieżące w dochodach ogółem w poszczególnych latach (2016, 2017 i 2018). Ww. wskaźnik w 2018 roku wynosił 95,78%. Wskaźnik WB2 Wskaźnik określa udział dochodów własnych w dochodach ogółem w poszczególnych latach. W 2016 roku dochody własne stanowiły 36,74% dochodów ogółem, po czym udział dochodów własnych w dochodach ogółem wzrósł do poziomu 42,86%, a następnie zmalał do 40,22 punktów procentowych w 2018 roku. Wskaźnik WB3 Wskaźnik obrazuje udział nadwyżki operacyjnej w dochodach ogółem, który wyniósł 11,70% na koniec 2018 roku. Dodatni poziom wskaźnika wskazuje na to, że Gmina Łowicz wypracowuje nadwyżkę operacyjną, tj. dochody bieżące wystarczają na pokrycie wydatków bieżących. Wskaźnik WB4 Wskaźnik określa udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem. W jednostce kontrolowanej w 2016 roku udział wydatków majątkowych w wydatkach ogółem stanowił 13,17%, w 2017 roku wzrósł do poziomu 18,64%, po czym w 2018 roku zmalał do 11,90 punktów procentowych. Wskaźnik WB5 Wskaźnik określa udział wydatków na wynagrodzenia i pochodnych od wynagrodzeń w wydatkach bieżących. W 2016 roku udział wydatków na wynagrodzenia w wynagrodzeniach bieżących stanowił 30,76%. W związku z tym, że na przestrzeni trzech analizowanych lat wydatki na wynagrodzenia i ich pochodne nieznacznie wzrosły w stosunku do wzrostu wydatków bieżących ww. wskaźnik zmalał do poziomu 29,00%. Wskaźnik WB6 Udział nadwyżki operacyjnej i dochodów ze sprzedaży majątku w dochodach ogółem, stanowił w 2016 roku 14,85%, po czym zmalał do poziomu 6,01% w roku 2017 a następnie wyniósł 12,84% w 2018 roku. Wskaźnik WB7 Wskaźnik określony symbolem WB7 liczony jako suma nadwyżki operacyjnej i dochodów majątkowych w stosunku do wydatków majątkowych, obrazuje stopień w jakim jednostka samorządu terytorialnego finansuje inwestycje środkami własnymi, czyli zdolność do samofinansowania. W 2018 roku wskaźnik ten kształtował się na wysokim poziomie 140 punktów procentowych. Im wyższa jest ta relacja tym mniejsze ryzyko utraty płynności finansowej w związku z nadmiernymi kosztami obsługi zadłużenia, jednak jego wysoka wartość może również świadczyć o niskim poziomie realizowanych inwestycji w stosunku do własnych możliwości gminy. LP SYMBOL I NAZWA WSKAŹNIKA ROK II. WSKAŹNIKI NA MIESZKAŃCA 2016 2017 2018 w zł WL 1 1 transfery bieżące na mieszkańca 2 265,25 2 137,60 2 535,65 WL 2 2 nadwyżka operacyjna na mieszkańca 529,82 208,81 496,09 3 WL zobowiązania ogółem na mieszkańca 54,25 209,26 14,86 _____________________________________________________ 3 PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W GMINIE ŁOWICZ Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łódź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 3 WL 4 zobowiązania ogółem bez zobowiązań na projekty 4 unijne na mieszkańca 54,25 209,26 14,86 Jak wynika z tabeli: Wskaźniki WL1, 2 ,3, 4 W 2018 roku kwota subwencji ogólnej i dotacji bieżących w przeliczeniu na jednego mieszkańca Gminy Łowicz wynosiła 2.535,65 zł i wzrosła o 398,05 zł w porównaniu z 2017 rokiem. Nadwyżka operacyjna w przeliczeniu na jednego mieszkańca w 2018 roku wynosiła 496,09 zł. Zgodnie ze sprawozdaniem Rb-Z na dzień 31 grudnia 2018 roku zobowiązania stanowiły 114.756,75 zł i w przeliczeniu na mieszkańca gminy stanowiły kwotę 14,86 zł. LP SYMBOL I NAZWA WSKAŹNIKA ROK III WSKAŹNIKI DLA ZOBOWIĄZAŃ WG TYTUŁÓW . DŁUŻNYCH 2016 2017 2018 w % 1 WZ1 udział zobowiązań ogółem w dochodach ogółem 1,52 5,59 0,35 2 WZ2 zobowiązania ogółem bez zobowiązań na projekty unijne w dochodach ogółem 1,52 5,59 0,35 3 WZ3 obciążenie dochodów ogółem obsługą zadłużenia 0,93 0,42 5,02 4 WZ4 obciążenie dochodów ogółem obsługą zadłużenia bez rat kapitałowych na projekty unijne 0,93 0,42 5,02 5 WZ5 obciążenie dochodów własnych obsługą zadłużenia 2,54 0,97 12,47 6 WZ6 obciążenie dochodów bieżących wydatkami bieżącymi i obsługą zadłużenia 85,95 94,41 93,03 7 WZ7 udział zobowiązań wymagalnych w zobowiązaniach ogółem 0,00 0,00 0,00 8 WU1 udział zobowiązań wymagalnych wobec ZUS, KRUS, NFZ w dochodach ogółem 0,00 0,00 0,00 9 WU2 udział zobowiązań wymagalnych wobec ZUS, KRUS, NFZ w zobowiązaniach ogółem 0,00 0,00 0,00 Z tabeli wynika jak niżej: Wskaźniki: WZ 1-6 W 2017 roku zobowiązania Gminy Łowicz stanowiły 5,59% dochodów ogółem i zmalały do poziomu 0,35% na koniec 2018 roku. Wskaźnik WZ3 określający wydatki na obsługę zadłużenia, obejmujący odsetki i spłaty rat kapitałowych, stanowił 0,93% w 2016 roku, 0,42% w 2017 roku i 5,02% w 2018 roku. Wskaźnik obrazujący obciążenie dochodów własnych obsługą zadłużenia, określony symbolem WZ5 wynosił w 2016 roku 2,54 punktów procentowych, po czym zmalał na koniec 2017 roku do 0,97% a następnie wyniósł 12,47% na koniec 2018 roku. Im mniejsza jest wartość tej relacji tym mniejsze jest ryzyko wystąpienia niewypłacalności jednostki samorządu terytorialnego. Wskaźnik WZ6 wyrażający obciążenie dochodów bieżących wydatkami bieżącymi i obsługą zadłużenia wynosił w 2016 roku 85,95% po czym wzrósł i w 2018 roku stanowił 93,03%. W związku z tym, że w Gminie Łowicz w latach 2016 – 2018 nie wystąpiły zobowiązania wymagalne, wartość wskaźników WZ7, WU1 i WU2 wyniosła 0. Szczegółowa charakterystyka wskaźników wraz ze sposobem ich wyliczenia stanowi załącznik nr 2 protokołu kontroli. _____________________________________________________ 4 PROTOKÓŁ Z KONTROLI KOMPLEKSOWEJ PRZEPROWADZONEJ W GMINIE ŁOWICZ Regionalna Izba Obrachunkowa w Łodzi, ul. Zamenhofa 10 90-431 Łódź, tel. (0-42) 6366896, fax (0-42) 6367424 Wskaźnik zadłużenia określony w art. 243 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych – dla 2018 i 2019 roku. Wskaźnik przypadających w danym roku planowanych spłat rat kredytów i pożyczek wraz z należnymi w danym roku odsetkami, w stosunku do planowanych w danym roku dochodów ogółem budżetu Gminy Łowicz wyniósł w 2018 roku 6,03% (4,99% wg danych plan po zmianach) a w 2019 roku – 0,37%. Maksymalny dopuszczalny wskaźnik